ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
«رسالت» به بهانه انتقال آب خلیجفارس به مناطق کویری ایران، پیامد پروژههای اینچنینی را بررسی میکند تعداد بازدید : 6
تبعات رؤیای شیرین انتقال آب
گروه اجتماعی
بارها بر این موضوع تأکید شده که «ایجاد خطوط انتقال آب، هجوم به طبیعت است. این روش سالهاست به دلیل اثرات اجتماعی، اقتصادی، محیط زیستی و اکولوژیکی در دنیا منسوخشده و تبعات آن هم دامن حوضه دهنده وهم حوضه گیرنده را میگیرد، به عبارت بهتر طرح انتقال آب ازجمله طرحهایی است که در کشور برای تأمین شرب و نیازهای مصرفی استانهایی که با تنشهای آبی مواجه هستند، مطرح و بعضا اجرایی شده است که همواره منتقدان بسیاری داشته است.» این طرحهای انتقالی عمدتا فاقد شروط ابتدایی و رعایت ضوابط بدیهی اولیه هستند و بدون مطالعه مدیریت تقاضا در مقصد تصویب و اجرا میشوند و حالا پس از لغو پروژه انتقال آب دریایعمان به استانهای شرقی، خلیجفارس برای این مهم انتخابشده و قرار است
230 میلیون مترمکعب آب به فاصله 1600 کیلومتر به استان خراسان رضوی و شهر مشهد انتقال پیدا کند. طرحی که وزیر صنعت، معدن و تجارت آن را هدیه ویژه دولت به مشهدالرضا دانسته که در طی 6 ماه اجرایی خواهدشد. طرحهای انتقال آب بین حوضهای در کشور ازجمله انتقال آب خوزستان به استانهای دیگر یا انتقال آب از دریای خزر و دریای عمان و خلیجفارس به فلات مرکزی ایران علیرغم افتخار مسئولین به عنوان دستاورد و افتخار دوران مدیریتی خود، همواره موردانتقاد صاحبنظران و کارشناسان حوزه محیطزیست بوده است. آنها بر این باورند که توجه به طرحهای تعادل بخشی و توسعه پایدار، کشور را از پروژههای انتقال آب بین حوضهای که غالبا پرهزینه و فاقد توجیه زیستمحیطی است و بیشتر از تأمین آب شرب، منفعت صنایع را مدنظر دارد، بینیاز میکند.
طرحهای انتقال آب؛ فاقد توجیه اقتصادی
علیرضا رزم حسینی، وزیر صنعت، معدن و تجارت که به مناسبت دهه مبارک فجر به استان خراسان رضوی و شهر مشهد سفر کرده بود، پروژه انتقال آب از خلیج فارس به مشهدرا هدیه دولت و رئیس جمهور کشورمان به مردم استان خراسان رضوی در دهه مبارک فجر عنوان کرده و در تشریح جزئیات این پروژه گفته است: « انتقال آب خلیج فارس از بزرگترین طرح های اجرایی در سطح کشور است که با مسئولیت وزارت صمت و با سرمایه گذاری شرکت های بزرگ صنعتی و معدنی کشور اجرا میشود.»
خط دوم انتقال آب، برای انتقال آب خلیج فارس تا مشهد با حجم سرمایهگذاری ۴۷ هزار میلیارد تومان و حجم آب انتقالی ۲۳۰ میلیون متر مکعب در سال است. «رزم حسینی» ۱۵ آبان ماه در مراسم بهرهبرداری از مرحله نخست این طرح گفته بود: « اجرای این پروژه باورنکردنی حیرت همگان را به دنبال داشته است. خیلیها در ابتدای اجرای این پروژه نگاه منفیگرایانه به آن داشتند اما امروز مفتخر هستیم که این پروژه در دولت تدبیر و امید بدون یک ریال هزینه از بودجههای دولتی به بهرهبرداری رسیده است. » گرچه وزیر تأکید میکند این پروژه حیرت همگان را به همراه داشته است اما منتقدان با ادبیات دیگری از این پروژه یاد میکنند و معتقدند، طرح انتقال آب خلیجفارس به مناطق کویری به دلیل ناکارآمدی وزارت نیرو به عنوان متولی تأمین آب کشور در صرف بیش از 4 میلیارد دلار هزینه برای انتقال آب خلیجفارس به فاصله 1600 کیلومتر به استان خراسان رضوی حیرتآور است، آن هم تنها برای 230 میلیون مترمکعب آب! رقمی که به اعتقاد محمد درویش، فعال و پژوهشگر محیطزیست « میتوانند با حدود یک پانزدهم آن، پساب خود استان خراسان رضوی را تصفیه و استفاده کنند. زباله را مدیریت کنند که شیرابه تولید نکند و سفرههای آب زیرزمینی را از بین ببرد. از ضایعات بخش کشاورزی در خراسان رضوی که یکی از مهمترین تولیدکنندگان کشاورزی ماست و 30 درصد محصولات آن بهدلیل نداشتن سردخانه کافی، تکنیکهای غلط بستهبندی محصولات و رساندن آن به فروشگاهها در شهر، نداشتن سیلوی لازم و دپوی غلط از بین میرود را درمان کنند.»البته درویش در خصوص تأمین پول و اعتبارات این طرح که وزیر صمت میگوید بدون یک ریال هزینه از بودجه دولتی قرار است عملیاتی شود به فرهیختگان میگوید: «پرسوجو کنید که چطور این 210 هزار میلیارد را تأمین خواهند کرد، عدهای در خراسانرضوی زمینها را در مناطق بیابانی و خشک هکتاری خریداری کردند و منتظر هستند آب بیاید و متری بفروشند. فقط با دلالی زمین این پول تأمین میشود.» از دیگر سو وزیر صنعت، معدن و تجارت از مشارکت ۱۹۴ شرکت داخلی از ۱۵ استان کشور در اجرای این پروژه خبر میدهد و بیان میدارد: « صنایع و معادن کشور برای بقای خود و بقای مردم در این منطقه حاضر به سرمایهگذار در این پروژه شدند که نشان میدهد میتوان بدون استفاده از پول دولتی و با منابع شرکتهای صنعتی و معدنی و بانکها، پروژههای بزرگی را در کشور اجرا کرد. »
چرا کارشناسان با انتقال آب بین حوضهای مخالف هستند؟
عدم ارزیابیهای دقیق زیستمحیطی و آسیب واردکردن به مبدأ انتقال آب ازجمله اعتراضاتی است که همواره به موضوع انتقال آب در کشور مطرح بوده است.
در این خصوص سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیطزیست مجلس شورای اسلامی میگوید: « بحث انتقال آب شاید در کوتاهمدت بتواند مشکل منطقه مقصد را حل کند، اما در میانمدت و درازمدت تبعات اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی متعددی به بار میآورد. در کشور نمونههایی از انتقال آب را داشتهایم که باعث آسیبدیدن منطقه مبدأ و در درازمدت باعث تخریب منطقه مقصد هم شدهاند. باید مسائل حوزه آب را در قالب یک بسته شامل بررسیهای اجتماعی، اقتصادی، زیستمحیطی، فناوری، هیدرولوژیکی و حتی امنیتی در نظر بگیریم.» موضوع دیگر اینکه بسیاری از پروژهها به اسم تأمین آب شرب و به کام صنایع تمام میشوند و کارشناسانی که اساسا با قرار گرفتن صنایعی همچون فولاد و سیمان که مصرف آب بالایی دارند در مناطق خشک و کویری مخالفاند، معتقدند مادامی که چنین صنایعی در این مناطق وجود داشته باشد مشکل کم آبی با هیچیک از این طرحها مرتفع نخواهد شد. در کنار همه اینها چنین طرحهایی بسیار هزینهبر هستند و اساسا صرفه اقتصادی ندارند.
اخذ مجوزهای زیستمحیطی با اهرم فشار
هومان خاکپور، کارشناس محیطزیست معتقد است تمام پروژههای انتقال آب اجراشده یا در حال اجرا فاقد مجوز از سازمان محیطزیست هستند. سؤالی که مطرح میشود این است که نقش سازمان محیطزیست در این میان چیست؟ شاید این بخش از صحبت خاکپور در مصاحبه با روزنامه قانون پاسخ پرسش ما باشد: «براساس قانون و مصوبه شورای عالی محیطزیست تمامی پروژههای عمرانی که مشمول ارزیابی سازمان محیطزیست میشوند باید در زمان مکانیابی و امکانسنجی از این سازمان مجوز اخذ کنند، یعنی قبل از آغاز پروژه چراکه تأمین ردیف اعتباری منوط به اخذ این مجوزهاست اما مشکل اینجاست که دستگاه متولی که وزارت نیرو است بدون گرفتن این مجوزها تحت فشارها و لابیهای سیاسی کار را شروع میکنند. با این روش کار، سازمان محیطزیست را در عمل انجامشده قرار میدهند.» بارها در خصوص آسیبهای زیستمحیطی و هدر رفت مالی در طرحهای انتقال آب سخن به میان رفته است و کارشناسان دلسوز سعی کردهاند فریاد اعتراض خود را به هر طریقی که شده به گوش مسئولین برسانند اما تا هنگامیکه تریبون در اختیار کسانی است که چنین طرحهایی را باعث مباهات و افتخار خود میدانند، صدای اعتراضها شنیده نمیشود و میلیونها مترمکعب آب با صرف هزینههای هنگفت از حوضهای به حوضهای دیگر منتقل میشود، بی آنکه مشکل کمبود آب سایه خود را از سر شهرها و روستاهای ما بردارد.
طرحهای انتقال آب توجیه اقتصادی و زیستمحیطی ندارند
«ناصر خیاط خلقی»، کارشناس و پژوهشگر منابع آب بابیان اینکه هیچگونه طرح انتقال آبی در ایران به ویژه طرحهای بزرگ، توجیه زیستمحیطی و اقتصادی ندارند، درزمینه انتقال آب خلیجفارس به «رسالت» میگوید: « با تغییر انتقال آب از دریای عمان به خلیجفارس طبق آنچه ادعا میشود، حدود 60 کیلومتر از مسافت کاسته شده است اما این در مقابل آن 1600 کیلومتر فاصله رقمی نیست. انتقال آب عمان علیرغم اینکه دریای باز بود مشکلات زیستمحیطی فراوانی به وجود میآورد، حال چنانچه این اتفاق بخواهد از خلیجفارس که یک خلیج بسته و نیمهباز است صورت بگیرد، مشکلات شدیدتر خواهد بود. بدون شک انتقال آب از خلیجفارس به فلات مرکزی ایران پیامدهای زیستمحیطی بسیار فراوانی خواهد داشت. از طرفی کلانشهری همچون مشهد و استان خراسان رضوی درمانده 230 میلیون مترمکعب آب نیست که بخواهد آن را با این پروژه چند میلیارد دلاری تأمین کند. »
ایجاد اختلال در سیستم طبیعی خلیج نیمه بسته فارس
وی به بیان پارهای از این مشکلات زیستمحیطی پرداخته و خاطرنشان میکند: « به صورت خیلی کلی اشاره میکنم که ما مشکلی داریم به نام هیدروپلیتیک یعنی منازعات آبهای مرزی. ترکیه میآید و سد آتاتورک را که زمانی به عنوان بزرگترین سد خاکی جهان بود بر روی فرات میزند، بعد از بيست و اندی سال سد ایلیسو را بر روی دجله میزند و سرشاخههای این رود که عراق و سوریه را سیراب میکند از داخل ترکیه میبندد و چنانچه سرریزی داشته رها میکنند.
به اینها میگویند منازعات هیدروپلیتیکی و این کنوانسیونهایی است که همه کشورها آن را امضا کردهاند. حالا ارتباط این با خلیجفارس چیست؟ این اقدامات بعد از گذشت سالها باعث خشکی در پاییندست و به وجود آمدن ریز گردها میشود. خب در این زمینه وزارت امور خارجه و وزارت نیرو کشور ما بسیار سست و منفعل عمل کردند. یعنی باید محکم در مقابل کشوری مثل ترکیه بایستند و بگویند درست است شما حوضه آبریز مشترک با ما ندارید و این حوضه مشترک را با سوریه و عراق دارید، اما بهطور غیرمستقیم مشکلات زیستمحیطی چنین اقداماتی دامن جنوب غرب و شمال غرب ایران را از طریق ریزگردها در چند سال آینده خواهد گرفت. خب این آبی که مقدار آن کم شده است و از طریق خلیج بصره وارد خلیجفارس میشود، حیات یکسری موجودات آبزی و گیاهان را تحت تأثیر قرار میدهد و آب را شورتر میکند. طبیعتا زمانی که آب شورتر میشود صیادان در خلیجفارس دچار مشکل میشوند. حال شبیه همین اقدام را خود ما ایرانیها با شیرین کردن آب شروع کردهایم. ممکن است گفته شود تمام کشورهای حوزه خلیجفارس این کار را میکنند. بله آنها سالهاست این کار را میکنند اما بدون توجه به مسائل و مشکلاتی که دارد بر سر خلیجفارس میآید. نمک حاصل از این تسویه کردنها چه میشود؟ ممکن است گفته شود با استفاده از اسمز معکوس این کار را میکنیم تا هزینهها و آلودگیها کمتر باشد اما به هر حال ما داریم در سیستم طبیعی خلیج نیمه بسته فارس اختلال به وجود میآوریم که بدون شک بر محیطزیست این خلیج تأثیر میگذارد. بحثهای انتقال آب و مسائل آبی آن هم که بماند. »
متولی گری یکسویه و صددرصدی وزارت نیرو
«خیاط خلقی» سیاستهای کلان آبی در کشور را که متولی آنها وزارت نیرو است یکسویه دانسته که همین موضوع سبب بروز مشکلات عدیدهای شده است: « بنا به تعریف قانون توزیع عادلانه آب مصوب 1361، وزارت نیرو متولی آب یعنی تأمینکننده و انتقالدهنده آب کشور است. این متولیگری در تأمین آب به صورت یکسویه و صد درصد به وزارت نیرو واگذارشده است. لذا در انجام پروژههای آبی مشاوران کوچک و بزرگ میگیرند و این مشاوران بنا به سفارش کارفرما یعنی وزارت نیرو، یکسری گزارشهای توجیهی در درستی طرحهای انتقال آب تهیه میکنند. یکی از توجیهات اینها بحث اشتغالزایی است. ببینید بدون شک هر پروژه عمرانی اشتغالزایی به وجود میآورد و کسی منکر این مسئله نیست اما این اشتغالزایی، بادوام و متناسب با قانونمندیهای توسعه پایدار نیست. شما اشتغالزایی ایجاد میکنید اما به چه بهایی؟ به بهای از میان رفتن محیطزیست؟ به بهای از بین رفتن یکسری پتانسیلهای آبی؟ به بهای اینکه یک مترمکعب آب که طبق پیشبینی در دریای عمان 2 تا 4 هزار تومان به فروش میرسد، با 60 تا 70 هزار تومان به خراسان رضوی یا سمنان که دورتر است انتقال بدهیم؟ انجام پروژهای چندین میلیارد دلاری برای اینکه بخواهیم برای مشهد 230 میلیون مترمکعب آب تأمین کنیم چه توجیه اقتصادی دارد؟ مگر استان خراسان رضوی با 37 محدوده مطالعاتی و دشت خود آنقدر مشکل دارد که نتواند 230 میلیون مترمکعب را از راههای تعادل بخشی و سازگاری باکم آبی، تغییر الگوی کشت، تغییر در سیستمهای آبیاری، تغذیه مصنوعی آبخیزداری و دهها روش دیگری که در 15 دستورالعمل تعادل بخشی آمده است تأمین کند؟ ما متخصصین عرصه آب، تأمین آب شرب برای برخی از مناطق سیستان و بلوچستان که واقعا محروم هستند و نزدیک به دریای عمان قرار دارند را تحت شرایط بسیار خاصی قبول میکنیم اما اینکه بیاییم به فاصله 1600 کیلومتر آبی را انتقال بدهیم اصلا قابلپذیرش نیست. »
کشاورزی فدای صنعت
این کارشناس حوزه آب با انتقاد از عدم اجرای طرحهای تعادل بخشی توسط وزارت نیرو خاطرنشان میکند: « آیا وزارت نیرو سازگاری باکم آبی و تعادل بخشی و بسیاری از طرحهایی که پیشتر نامبردم را اساسا مطالعاتی، اجرایی و عملیاتی کرده است که حال به دنبال انتقال آب از خلیجفارس و دریای عمان به مرکز ایران است؟ چگونه میشود که بهعنوانمثال معدن چادرملو یزد از اکنون آب خود را پیشفروش کرده است چراکه میخواهند فلان مقدار آب به آنجا انتقال دهند؟ یکی از بهانههای بسیار مهم وزارت نیرو این است که بهرهوری صنایع از کشاورزی بیشتر است. خب ما نیز در این موضوع شک نداریم. اما باید این را توجه داشته باشیم کشاورزی در ایران شغل صدها هزار انسان است و امنیت غذایی ما به میزان زیادی به کشاورزی درون کشور خودمان وابسته است و البته مقداری نیز به خارج از کشور. زمانی که ما تا این حد از نقطهنظر تولیدات داخلی و کشتهای استراتژیکی مانند گندم، برنج و بسیاری از چیزهای دیگر دارای مشکل هستیم، چگونه میخواهیم آب را تنها به صنایع بدهیم؟ صنایعی که به دلیل اینکه از بنیه اقتصادی خوبی برخوردار هستند پول آبی را که دریافت میکنند به وزارت نیرو میدهند. اینها پاک کردن صورت مسئله است. لذا من انتقال آب از خلیجفارس به مرکز ایران را به همان اندازه دریای عمان و حتی بیشتر به خاطر نیمه بسته بودن خلیجفارس رد میکنم و معتقدم مشکلات زیستمحیطی فراوانی به بار خواهد آورد. »
آیا قانون اجازه واگذاری طرح انتقال آب را به وزارت صمت میدهد؟
این کارشناس و پژوهشگر منابع آب با اظهار بیاطلاعی از صحبتهای رد و بدل شده بین وزارت نیرو و وزارت صمت، این پرسش را مطرح میکند که چه زمینههای قانونی این اجازه را به وزارت نیرو به عنوان متولی آب میدهد تا انتقال آب خلیجفارس به مشهد را به وزارت صمت واگذار کند: « من نمیدانم فاینانس این کار به چه صورت خواهد بود آیا از صندوق توسعه ملی پولی برداشت خواهد شد؟ آیا قرار است بخش خصوصی ورود پیدا کند؟ چنانچه وزارت صمت میخواهد این کار را انجام دهد با حمایت مالی معادن بزرگ شرق ایران خواهد بود یا صنایع؟ اصلا فرض بفرمایید تمام صنایع و معادن بزرگ که درآمدهای سرشاری دارند وزارت صمت را حمایت مالی کنند، مسئله این است که اصلا قوانین کشور جمهوری اسلامی ایران و قانون توزیع عادلانه آب که ما در مورد پیشنویس و بهکارگیریهای آن در وزارت نیرو نقدهای بسیاری داشتیم، اجازه چنین واگذاری را میدهد؟ آیا وزارت نیرو به عنوان متولی آب قانونا میتواند این کار را انجام دهد یا خیر؟ فرض کنیم همه اینها به درستی انجام شود و محمل قانونی نیز داشته باشد، از نقطهنظر اقتصادی و زیستمحیطی و از نظر پروژههای مختلف آبی که در وزارت نیرو تعریفشده است چه امتیازی برای این انتقال با این حجم بسیار زیاد مالی وجود دارد؟ ما متخصصان هنوز این را نمیدانیم و مورد ابهام است. »
طرحهای یتیم مانده تعادل بخشی
«خیاط خلقی» طرحهای تعادل بخشی را، طرحهای فراموششدهای میداند که در صورت اجرای آنها دیگر نیازی به پروژههای چند میلیارد دلاری انتقال آب نخواهد بود: « ما از بین بیش از 600 دشت کشور، 409 دشت ممنوعه به لحاظ بهرهبرداری داریم که این تعداد کسری مخزن دارند یعنی آنچه که به عناوین مختلف وارد این آبخوانها میشود از آنچه که خارج میشود کمتر است درنتیجه بیلان را منفی میکند و ما کسری مخزن پیدا میکنیم. نمیتوانیم بگوییم چون در دشتهایمان کسری مخزن داریم پس پروژههای تعادل بخشی را رها کنیم. چنانچه وزارت نیرو واقعا در مورد تأمین آب مسر است، این تأمین آب بیخ گوش دشتهای خودش است و اصلا چه نیازی وجود دارد ما بیاییم پروژههای چند میلیارد دلاری و یورویی انتقال آب از حوزه آبریز مازندران به سمنان، از عمان به سمنان، از خلیجفارس به یزد و سمنان و خراسان جنوبی و رضوی را مدنظر قرار دهیم. ما میتوانیم با همان طرح تعادل بخشی که متأسفانه از سال 1384 به فراموشی گذاشتهشده است، آب موردنیاز شهرهایمان را تأمین کنیم. طرح تعادل بخشی یک طرح یتیم مانده و فراموششده است. این طرح 15 دستورالعمل بسیار مهم دارد که برای اجرای آن تاکنون توانستهاند تنها 8 تا 10 درصد پول جذب کنند. خب با این میزان اعتبارات مالی که حتی در بودجه 1400 نیز آن طور که باید و شاید به آن توجه نشده است که البته کلیات آن توسط مجلس ثبت شد، چه میتوان کرد؟ چنانچه قرار است ما آبی را صرفهجویی کنیم دو وزارت خانه نیرو و جهاد کشاورزی هر دو با هماهنگی یکدیگر باید از هدر رفت آب به عناوین مختلف جلوگیری کنند. چنانچه من نوک پیکان انتقادات خودم را تنها به سمت وزارت نیرو بگیرم اشتباه است. وزارت جهاد کشاورزی نیز در چند دهه اخیر در مسئله هدر رفت آب نقش بسیار مهمی داشته است. درست است جمعیت ما از اول انقلاب تاکنون از دو برابر نیز بیشتر شده است و از 30 تا 35 میلیون به 85 میلیون نفر رسیدهایم اما این دلیل نمیشود مثلا فرض کنید در دشت بزرگی مثل دشت مشهد یکدفعه از 1400 تا 1500 حلقه چاه به 6500 تا 6600 حلقه چاه برسیم.
تا اندازهای این افزایش تعداد چاهها را به دلیل افزایش جمعیت و تغییر شیوه مصرف میپذیریم اما باقی آن نتیجه مدیریت ناکارآمد است. ما میتوانیم با استفاده از طرح تعادل بخشی، آبخیزداری و دهها پروژه دیگر نهتنها مشکل آب مشهد و خراسان رضوی که بسیاری از استانهایی که دارای دشتهای ممنوعه هستند را حل کنیم. اصلی در مدیریت پایدار وجود دارد و آن اینکه هر دشتی باید بتواند مشکل آبش را خودش حل کند.
من تعجب میکنم وزارت نیرو و در رأس آن آقای اردکانیان از طرفی از دیدگاه حوضه آبریز دفاع میکنند و میگویند ما دیگر به صورت استانی و دشتی عمل نمیکنیم و حوضه آبریزی عمل میکنیم و از دیگر سو دست به پروژههای مختلف انتقال آب میزنند. خب شما اگر
حوضه آبریزی عمل میکنید چرا از یک حوضه دیگر با 1600 کیلومتر فاصله میخواهید آب را به حوضهای دیگر منتقل کنید؟ »
بارها بر این موضوع تأکید شده که «ایجاد خطوط انتقال آب، هجوم به طبیعت است. این روش سالهاست به دلیل اثرات اجتماعی، اقتصادی، محیط زیستی و اکولوژیکی در دنیا منسوخشده و تبعات آن هم دامن حوضه دهنده وهم حوضه گیرنده را میگیرد، به عبارت بهتر طرح انتقال آب ازجمله طرحهایی است که در کشور برای تأمین شرب و نیازهای مصرفی استانهایی که با تنشهای آبی مواجه هستند، مطرح و بعضا اجرایی شده است که همواره منتقدان بسیاری داشته است.» این طرحهای انتقالی عمدتا فاقد شروط ابتدایی و رعایت ضوابط بدیهی اولیه هستند و بدون مطالعه مدیریت تقاضا در مقصد تصویب و اجرا میشوند و حالا پس از لغو پروژه انتقال آب دریایعمان به استانهای شرقی، خلیجفارس برای این مهم انتخابشده و قرار است
230 میلیون مترمکعب آب به فاصله 1600 کیلومتر به استان خراسان رضوی و شهر مشهد انتقال پیدا کند. طرحی که وزیر صنعت، معدن و تجارت آن را هدیه ویژه دولت به مشهدالرضا دانسته که در طی 6 ماه اجرایی خواهدشد. طرحهای انتقال آب بین حوضهای در کشور ازجمله انتقال آب خوزستان به استانهای دیگر یا انتقال آب از دریای خزر و دریای عمان و خلیجفارس به فلات مرکزی ایران علیرغم افتخار مسئولین به عنوان دستاورد و افتخار دوران مدیریتی خود، همواره موردانتقاد صاحبنظران و کارشناسان حوزه محیطزیست بوده است. آنها بر این باورند که توجه به طرحهای تعادل بخشی و توسعه پایدار، کشور را از پروژههای انتقال آب بین حوضهای که غالبا پرهزینه و فاقد توجیه زیستمحیطی است و بیشتر از تأمین آب شرب، منفعت صنایع را مدنظر دارد، بینیاز میکند.
طرحهای انتقال آب؛ فاقد توجیه اقتصادی
علیرضا رزم حسینی، وزیر صنعت، معدن و تجارت که به مناسبت دهه مبارک فجر به استان خراسان رضوی و شهر مشهد سفر کرده بود، پروژه انتقال آب از خلیج فارس به مشهدرا هدیه دولت و رئیس جمهور کشورمان به مردم استان خراسان رضوی در دهه مبارک فجر عنوان کرده و در تشریح جزئیات این پروژه گفته است: « انتقال آب خلیج فارس از بزرگترین طرح های اجرایی در سطح کشور است که با مسئولیت وزارت صمت و با سرمایه گذاری شرکت های بزرگ صنعتی و معدنی کشور اجرا میشود.»
خط دوم انتقال آب، برای انتقال آب خلیج فارس تا مشهد با حجم سرمایهگذاری ۴۷ هزار میلیارد تومان و حجم آب انتقالی ۲۳۰ میلیون متر مکعب در سال است. «رزم حسینی» ۱۵ آبان ماه در مراسم بهرهبرداری از مرحله نخست این طرح گفته بود: « اجرای این پروژه باورنکردنی حیرت همگان را به دنبال داشته است. خیلیها در ابتدای اجرای این پروژه نگاه منفیگرایانه به آن داشتند اما امروز مفتخر هستیم که این پروژه در دولت تدبیر و امید بدون یک ریال هزینه از بودجههای دولتی به بهرهبرداری رسیده است. » گرچه وزیر تأکید میکند این پروژه حیرت همگان را به همراه داشته است اما منتقدان با ادبیات دیگری از این پروژه یاد میکنند و معتقدند، طرح انتقال آب خلیجفارس به مناطق کویری به دلیل ناکارآمدی وزارت نیرو به عنوان متولی تأمین آب کشور در صرف بیش از 4 میلیارد دلار هزینه برای انتقال آب خلیجفارس به فاصله 1600 کیلومتر به استان خراسان رضوی حیرتآور است، آن هم تنها برای 230 میلیون مترمکعب آب! رقمی که به اعتقاد محمد درویش، فعال و پژوهشگر محیطزیست « میتوانند با حدود یک پانزدهم آن، پساب خود استان خراسان رضوی را تصفیه و استفاده کنند. زباله را مدیریت کنند که شیرابه تولید نکند و سفرههای آب زیرزمینی را از بین ببرد. از ضایعات بخش کشاورزی در خراسان رضوی که یکی از مهمترین تولیدکنندگان کشاورزی ماست و 30 درصد محصولات آن بهدلیل نداشتن سردخانه کافی، تکنیکهای غلط بستهبندی محصولات و رساندن آن به فروشگاهها در شهر، نداشتن سیلوی لازم و دپوی غلط از بین میرود را درمان کنند.»البته درویش در خصوص تأمین پول و اعتبارات این طرح که وزیر صمت میگوید بدون یک ریال هزینه از بودجه دولتی قرار است عملیاتی شود به فرهیختگان میگوید: «پرسوجو کنید که چطور این 210 هزار میلیارد را تأمین خواهند کرد، عدهای در خراسانرضوی زمینها را در مناطق بیابانی و خشک هکتاری خریداری کردند و منتظر هستند آب بیاید و متری بفروشند. فقط با دلالی زمین این پول تأمین میشود.» از دیگر سو وزیر صنعت، معدن و تجارت از مشارکت ۱۹۴ شرکت داخلی از ۱۵ استان کشور در اجرای این پروژه خبر میدهد و بیان میدارد: « صنایع و معادن کشور برای بقای خود و بقای مردم در این منطقه حاضر به سرمایهگذار در این پروژه شدند که نشان میدهد میتوان بدون استفاده از پول دولتی و با منابع شرکتهای صنعتی و معدنی و بانکها، پروژههای بزرگی را در کشور اجرا کرد. »
چرا کارشناسان با انتقال آب بین حوضهای مخالف هستند؟
عدم ارزیابیهای دقیق زیستمحیطی و آسیب واردکردن به مبدأ انتقال آب ازجمله اعتراضاتی است که همواره به موضوع انتقال آب در کشور مطرح بوده است.
در این خصوص سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیطزیست مجلس شورای اسلامی میگوید: « بحث انتقال آب شاید در کوتاهمدت بتواند مشکل منطقه مقصد را حل کند، اما در میانمدت و درازمدت تبعات اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی متعددی به بار میآورد. در کشور نمونههایی از انتقال آب را داشتهایم که باعث آسیبدیدن منطقه مبدأ و در درازمدت باعث تخریب منطقه مقصد هم شدهاند. باید مسائل حوزه آب را در قالب یک بسته شامل بررسیهای اجتماعی، اقتصادی، زیستمحیطی، فناوری، هیدرولوژیکی و حتی امنیتی در نظر بگیریم.» موضوع دیگر اینکه بسیاری از پروژهها به اسم تأمین آب شرب و به کام صنایع تمام میشوند و کارشناسانی که اساسا با قرار گرفتن صنایعی همچون فولاد و سیمان که مصرف آب بالایی دارند در مناطق خشک و کویری مخالفاند، معتقدند مادامی که چنین صنایعی در این مناطق وجود داشته باشد مشکل کم آبی با هیچیک از این طرحها مرتفع نخواهد شد. در کنار همه اینها چنین طرحهایی بسیار هزینهبر هستند و اساسا صرفه اقتصادی ندارند.
اخذ مجوزهای زیستمحیطی با اهرم فشار
هومان خاکپور، کارشناس محیطزیست معتقد است تمام پروژههای انتقال آب اجراشده یا در حال اجرا فاقد مجوز از سازمان محیطزیست هستند. سؤالی که مطرح میشود این است که نقش سازمان محیطزیست در این میان چیست؟ شاید این بخش از صحبت خاکپور در مصاحبه با روزنامه قانون پاسخ پرسش ما باشد: «براساس قانون و مصوبه شورای عالی محیطزیست تمامی پروژههای عمرانی که مشمول ارزیابی سازمان محیطزیست میشوند باید در زمان مکانیابی و امکانسنجی از این سازمان مجوز اخذ کنند، یعنی قبل از آغاز پروژه چراکه تأمین ردیف اعتباری منوط به اخذ این مجوزهاست اما مشکل اینجاست که دستگاه متولی که وزارت نیرو است بدون گرفتن این مجوزها تحت فشارها و لابیهای سیاسی کار را شروع میکنند. با این روش کار، سازمان محیطزیست را در عمل انجامشده قرار میدهند.» بارها در خصوص آسیبهای زیستمحیطی و هدر رفت مالی در طرحهای انتقال آب سخن به میان رفته است و کارشناسان دلسوز سعی کردهاند فریاد اعتراض خود را به هر طریقی که شده به گوش مسئولین برسانند اما تا هنگامیکه تریبون در اختیار کسانی است که چنین طرحهایی را باعث مباهات و افتخار خود میدانند، صدای اعتراضها شنیده نمیشود و میلیونها مترمکعب آب با صرف هزینههای هنگفت از حوضهای به حوضهای دیگر منتقل میشود، بی آنکه مشکل کمبود آب سایه خود را از سر شهرها و روستاهای ما بردارد.
طرحهای انتقال آب توجیه اقتصادی و زیستمحیطی ندارند
«ناصر خیاط خلقی»، کارشناس و پژوهشگر منابع آب بابیان اینکه هیچگونه طرح انتقال آبی در ایران به ویژه طرحهای بزرگ، توجیه زیستمحیطی و اقتصادی ندارند، درزمینه انتقال آب خلیجفارس به «رسالت» میگوید: « با تغییر انتقال آب از دریای عمان به خلیجفارس طبق آنچه ادعا میشود، حدود 60 کیلومتر از مسافت کاسته شده است اما این در مقابل آن 1600 کیلومتر فاصله رقمی نیست. انتقال آب عمان علیرغم اینکه دریای باز بود مشکلات زیستمحیطی فراوانی به وجود میآورد، حال چنانچه این اتفاق بخواهد از خلیجفارس که یک خلیج بسته و نیمهباز است صورت بگیرد، مشکلات شدیدتر خواهد بود. بدون شک انتقال آب از خلیجفارس به فلات مرکزی ایران پیامدهای زیستمحیطی بسیار فراوانی خواهد داشت. از طرفی کلانشهری همچون مشهد و استان خراسان رضوی درمانده 230 میلیون مترمکعب آب نیست که بخواهد آن را با این پروژه چند میلیارد دلاری تأمین کند. »
ایجاد اختلال در سیستم طبیعی خلیج نیمه بسته فارس
وی به بیان پارهای از این مشکلات زیستمحیطی پرداخته و خاطرنشان میکند: « به صورت خیلی کلی اشاره میکنم که ما مشکلی داریم به نام هیدروپلیتیک یعنی منازعات آبهای مرزی. ترکیه میآید و سد آتاتورک را که زمانی به عنوان بزرگترین سد خاکی جهان بود بر روی فرات میزند، بعد از بيست و اندی سال سد ایلیسو را بر روی دجله میزند و سرشاخههای این رود که عراق و سوریه را سیراب میکند از داخل ترکیه میبندد و چنانچه سرریزی داشته رها میکنند.
به اینها میگویند منازعات هیدروپلیتیکی و این کنوانسیونهایی است که همه کشورها آن را امضا کردهاند. حالا ارتباط این با خلیجفارس چیست؟ این اقدامات بعد از گذشت سالها باعث خشکی در پاییندست و به وجود آمدن ریز گردها میشود. خب در این زمینه وزارت امور خارجه و وزارت نیرو کشور ما بسیار سست و منفعل عمل کردند. یعنی باید محکم در مقابل کشوری مثل ترکیه بایستند و بگویند درست است شما حوضه آبریز مشترک با ما ندارید و این حوضه مشترک را با سوریه و عراق دارید، اما بهطور غیرمستقیم مشکلات زیستمحیطی چنین اقداماتی دامن جنوب غرب و شمال غرب ایران را از طریق ریزگردها در چند سال آینده خواهد گرفت. خب این آبی که مقدار آن کم شده است و از طریق خلیج بصره وارد خلیجفارس میشود، حیات یکسری موجودات آبزی و گیاهان را تحت تأثیر قرار میدهد و آب را شورتر میکند. طبیعتا زمانی که آب شورتر میشود صیادان در خلیجفارس دچار مشکل میشوند. حال شبیه همین اقدام را خود ما ایرانیها با شیرین کردن آب شروع کردهایم. ممکن است گفته شود تمام کشورهای حوزه خلیجفارس این کار را میکنند. بله آنها سالهاست این کار را میکنند اما بدون توجه به مسائل و مشکلاتی که دارد بر سر خلیجفارس میآید. نمک حاصل از این تسویه کردنها چه میشود؟ ممکن است گفته شود با استفاده از اسمز معکوس این کار را میکنیم تا هزینهها و آلودگیها کمتر باشد اما به هر حال ما داریم در سیستم طبیعی خلیج نیمه بسته فارس اختلال به وجود میآوریم که بدون شک بر محیطزیست این خلیج تأثیر میگذارد. بحثهای انتقال آب و مسائل آبی آن هم که بماند. »
متولی گری یکسویه و صددرصدی وزارت نیرو
«خیاط خلقی» سیاستهای کلان آبی در کشور را که متولی آنها وزارت نیرو است یکسویه دانسته که همین موضوع سبب بروز مشکلات عدیدهای شده است: « بنا به تعریف قانون توزیع عادلانه آب مصوب 1361، وزارت نیرو متولی آب یعنی تأمینکننده و انتقالدهنده آب کشور است. این متولیگری در تأمین آب به صورت یکسویه و صد درصد به وزارت نیرو واگذارشده است. لذا در انجام پروژههای آبی مشاوران کوچک و بزرگ میگیرند و این مشاوران بنا به سفارش کارفرما یعنی وزارت نیرو، یکسری گزارشهای توجیهی در درستی طرحهای انتقال آب تهیه میکنند. یکی از توجیهات اینها بحث اشتغالزایی است. ببینید بدون شک هر پروژه عمرانی اشتغالزایی به وجود میآورد و کسی منکر این مسئله نیست اما این اشتغالزایی، بادوام و متناسب با قانونمندیهای توسعه پایدار نیست. شما اشتغالزایی ایجاد میکنید اما به چه بهایی؟ به بهای از میان رفتن محیطزیست؟ به بهای از بین رفتن یکسری پتانسیلهای آبی؟ به بهای اینکه یک مترمکعب آب که طبق پیشبینی در دریای عمان 2 تا 4 هزار تومان به فروش میرسد، با 60 تا 70 هزار تومان به خراسان رضوی یا سمنان که دورتر است انتقال بدهیم؟ انجام پروژهای چندین میلیارد دلاری برای اینکه بخواهیم برای مشهد 230 میلیون مترمکعب آب تأمین کنیم چه توجیه اقتصادی دارد؟ مگر استان خراسان رضوی با 37 محدوده مطالعاتی و دشت خود آنقدر مشکل دارد که نتواند 230 میلیون مترمکعب را از راههای تعادل بخشی و سازگاری باکم آبی، تغییر الگوی کشت، تغییر در سیستمهای آبیاری، تغذیه مصنوعی آبخیزداری و دهها روش دیگری که در 15 دستورالعمل تعادل بخشی آمده است تأمین کند؟ ما متخصصین عرصه آب، تأمین آب شرب برای برخی از مناطق سیستان و بلوچستان که واقعا محروم هستند و نزدیک به دریای عمان قرار دارند را تحت شرایط بسیار خاصی قبول میکنیم اما اینکه بیاییم به فاصله 1600 کیلومتر آبی را انتقال بدهیم اصلا قابلپذیرش نیست. »
کشاورزی فدای صنعت
این کارشناس حوزه آب با انتقاد از عدم اجرای طرحهای تعادل بخشی توسط وزارت نیرو خاطرنشان میکند: « آیا وزارت نیرو سازگاری باکم آبی و تعادل بخشی و بسیاری از طرحهایی که پیشتر نامبردم را اساسا مطالعاتی، اجرایی و عملیاتی کرده است که حال به دنبال انتقال آب از خلیجفارس و دریای عمان به مرکز ایران است؟ چگونه میشود که بهعنوانمثال معدن چادرملو یزد از اکنون آب خود را پیشفروش کرده است چراکه میخواهند فلان مقدار آب به آنجا انتقال دهند؟ یکی از بهانههای بسیار مهم وزارت نیرو این است که بهرهوری صنایع از کشاورزی بیشتر است. خب ما نیز در این موضوع شک نداریم. اما باید این را توجه داشته باشیم کشاورزی در ایران شغل صدها هزار انسان است و امنیت غذایی ما به میزان زیادی به کشاورزی درون کشور خودمان وابسته است و البته مقداری نیز به خارج از کشور. زمانی که ما تا این حد از نقطهنظر تولیدات داخلی و کشتهای استراتژیکی مانند گندم، برنج و بسیاری از چیزهای دیگر دارای مشکل هستیم، چگونه میخواهیم آب را تنها به صنایع بدهیم؟ صنایعی که به دلیل اینکه از بنیه اقتصادی خوبی برخوردار هستند پول آبی را که دریافت میکنند به وزارت نیرو میدهند. اینها پاک کردن صورت مسئله است. لذا من انتقال آب از خلیجفارس به مرکز ایران را به همان اندازه دریای عمان و حتی بیشتر به خاطر نیمه بسته بودن خلیجفارس رد میکنم و معتقدم مشکلات زیستمحیطی فراوانی به بار خواهد آورد. »
آیا قانون اجازه واگذاری طرح انتقال آب را به وزارت صمت میدهد؟
این کارشناس و پژوهشگر منابع آب با اظهار بیاطلاعی از صحبتهای رد و بدل شده بین وزارت نیرو و وزارت صمت، این پرسش را مطرح میکند که چه زمینههای قانونی این اجازه را به وزارت نیرو به عنوان متولی آب میدهد تا انتقال آب خلیجفارس به مشهد را به وزارت صمت واگذار کند: « من نمیدانم فاینانس این کار به چه صورت خواهد بود آیا از صندوق توسعه ملی پولی برداشت خواهد شد؟ آیا قرار است بخش خصوصی ورود پیدا کند؟ چنانچه وزارت صمت میخواهد این کار را انجام دهد با حمایت مالی معادن بزرگ شرق ایران خواهد بود یا صنایع؟ اصلا فرض بفرمایید تمام صنایع و معادن بزرگ که درآمدهای سرشاری دارند وزارت صمت را حمایت مالی کنند، مسئله این است که اصلا قوانین کشور جمهوری اسلامی ایران و قانون توزیع عادلانه آب که ما در مورد پیشنویس و بهکارگیریهای آن در وزارت نیرو نقدهای بسیاری داشتیم، اجازه چنین واگذاری را میدهد؟ آیا وزارت نیرو به عنوان متولی آب قانونا میتواند این کار را انجام دهد یا خیر؟ فرض کنیم همه اینها به درستی انجام شود و محمل قانونی نیز داشته باشد، از نقطهنظر اقتصادی و زیستمحیطی و از نظر پروژههای مختلف آبی که در وزارت نیرو تعریفشده است چه امتیازی برای این انتقال با این حجم بسیار زیاد مالی وجود دارد؟ ما متخصصان هنوز این را نمیدانیم و مورد ابهام است. »
طرحهای یتیم مانده تعادل بخشی
«خیاط خلقی» طرحهای تعادل بخشی را، طرحهای فراموششدهای میداند که در صورت اجرای آنها دیگر نیازی به پروژههای چند میلیارد دلاری انتقال آب نخواهد بود: « ما از بین بیش از 600 دشت کشور، 409 دشت ممنوعه به لحاظ بهرهبرداری داریم که این تعداد کسری مخزن دارند یعنی آنچه که به عناوین مختلف وارد این آبخوانها میشود از آنچه که خارج میشود کمتر است درنتیجه بیلان را منفی میکند و ما کسری مخزن پیدا میکنیم. نمیتوانیم بگوییم چون در دشتهایمان کسری مخزن داریم پس پروژههای تعادل بخشی را رها کنیم. چنانچه وزارت نیرو واقعا در مورد تأمین آب مسر است، این تأمین آب بیخ گوش دشتهای خودش است و اصلا چه نیازی وجود دارد ما بیاییم پروژههای چند میلیارد دلاری و یورویی انتقال آب از حوزه آبریز مازندران به سمنان، از عمان به سمنان، از خلیجفارس به یزد و سمنان و خراسان جنوبی و رضوی را مدنظر قرار دهیم. ما میتوانیم با همان طرح تعادل بخشی که متأسفانه از سال 1384 به فراموشی گذاشتهشده است، آب موردنیاز شهرهایمان را تأمین کنیم. طرح تعادل بخشی یک طرح یتیم مانده و فراموششده است. این طرح 15 دستورالعمل بسیار مهم دارد که برای اجرای آن تاکنون توانستهاند تنها 8 تا 10 درصد پول جذب کنند. خب با این میزان اعتبارات مالی که حتی در بودجه 1400 نیز آن طور که باید و شاید به آن توجه نشده است که البته کلیات آن توسط مجلس ثبت شد، چه میتوان کرد؟ چنانچه قرار است ما آبی را صرفهجویی کنیم دو وزارت خانه نیرو و جهاد کشاورزی هر دو با هماهنگی یکدیگر باید از هدر رفت آب به عناوین مختلف جلوگیری کنند. چنانچه من نوک پیکان انتقادات خودم را تنها به سمت وزارت نیرو بگیرم اشتباه است. وزارت جهاد کشاورزی نیز در چند دهه اخیر در مسئله هدر رفت آب نقش بسیار مهمی داشته است. درست است جمعیت ما از اول انقلاب تاکنون از دو برابر نیز بیشتر شده است و از 30 تا 35 میلیون به 85 میلیون نفر رسیدهایم اما این دلیل نمیشود مثلا فرض کنید در دشت بزرگی مثل دشت مشهد یکدفعه از 1400 تا 1500 حلقه چاه به 6500 تا 6600 حلقه چاه برسیم.
تا اندازهای این افزایش تعداد چاهها را به دلیل افزایش جمعیت و تغییر شیوه مصرف میپذیریم اما باقی آن نتیجه مدیریت ناکارآمد است. ما میتوانیم با استفاده از طرح تعادل بخشی، آبخیزداری و دهها پروژه دیگر نهتنها مشکل آب مشهد و خراسان رضوی که بسیاری از استانهایی که دارای دشتهای ممنوعه هستند را حل کنیم. اصلی در مدیریت پایدار وجود دارد و آن اینکه هر دشتی باید بتواند مشکل آبش را خودش حل کند.
من تعجب میکنم وزارت نیرو و در رأس آن آقای اردکانیان از طرفی از دیدگاه حوضه آبریز دفاع میکنند و میگویند ما دیگر به صورت استانی و دشتی عمل نمیکنیم و حوضه آبریزی عمل میکنیم و از دیگر سو دست به پروژههای مختلف انتقال آب میزنند. خب شما اگر
حوضه آبریزی عمل میکنید چرا از یک حوضه دیگر با 1600 کیلومتر فاصله میخواهید آب را به حوضهای دیگر منتقل کنید؟ »
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
بیمارستانها آماده باشند؛تعداد بازدید : 3
هشدار وزیر بهداشت از سرعت بالای شیوع گونه جدید کرونا
شیوع گونه جهشیافته انگلیسی در حال افزایش است و سعید نمکی، وزیر بهداشت با درخواست از استاندار قزوین برای سختگیری در رعایت و اعمال پروتکلها گفت: «اسفندماه سختی در پیش خواهیم داشت اگر سخت نگیریم و محکم نایستیم، اعلام خطر میکنم به همه عزیزان که با این ویروس نباید با سهلانگاری مبارزهکرد.»نمکی روز دوشنبه در ستاد مقابله با کرونا در قزوین خطاب به مسئولان بهداشتی، خواستار آمادگی کامل بیمارستانها «برای هجمه احتمالی» این ویروس شد و گفت: «راهی که دو هفته با ویروس قبلی میرفتید با این ویروس ۷۲ ساعته طی میکنید؛
به همین دلیل بیمارستانها را کاملا برای هجمه احتمالی ویروس آماده کنید. کانونها را شناسایی کنید.»همزمان کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو، در توییتی نوشت تعداد موارد قطعی شناساییشده کرونای جهشیافته تنها در استان قزوین از 7 نفر فراتر رفت.
روز یکشنبه یک مورد مرگ ناشی از ابتلا به گونه جهشیافته کرونا در کاشان اعلام شد.
پیش از آن نیز طی روزهای گذشته مواردی از فوت بیماران مبتلا به گونه جهشیافته انگلیسی کرونا در استانهای البرز، قزوین و تهران گزارش شده بود. در تهران فرمانده ستاد مقابله با کرونا از شناسایی 7 بیمار مبتلا به اینگونه ویروس خبر داده است.
همچنین وزیر بهداشت وعده داد که اکثریت گروههای آسیبپذیر در کشور تا شهریورماه ضد کرونا واکسینه شوند.او گفت: «سه ماه دیگر خواهید دید ایران یکی از واکسن سازهای بزرگ دنیا میشود، قول میدهیم تا شهریور آینده اکثر گروههای آسیبپذیر را واکسینه کنیم.»
نمکی درباره واکسنهای تولید داخل ایران گفت: «واکسن برکت فاز اول کلینیکال ترال را گذراند، واکسنرازی اجازه کلینیکال را گرفت و واكسن ارتش هم قرار است به كلينيكال ترال وارد شود.» همچنین به گفته او، «واکسن پاستور زودتر میتواند به بازار بیاید.»
وزیر بهداشت درزمینهواردات واکسن کرونا به ایران مطرح کرد ، ۳۰۰ هزار دوز واکسن اسپوتنیک بهزودی به ایران وارد خواهد شد و در آینده نیز علاوه بر واکسن چینی، ۱۶ میلیون دوز واکسن از سبد کواکس خریداریشده است.
نمکی در واکنش به انتقادها درباره روند کند واکسیناسیون کرونا در ایران گفت: «در برخی از کشورها فاز انسانی، بالینی و کلینیکال ترال را بر روی مردم کشورها با اسم واکسیناسیون آغاز کردند، اسم کشورها را نمیگویم که روابطمان خراب نشود.»
به همین دلیل بیمارستانها را کاملا برای هجمه احتمالی ویروس آماده کنید. کانونها را شناسایی کنید.»همزمان کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو، در توییتی نوشت تعداد موارد قطعی شناساییشده کرونای جهشیافته تنها در استان قزوین از 7 نفر فراتر رفت.
روز یکشنبه یک مورد مرگ ناشی از ابتلا به گونه جهشیافته کرونا در کاشان اعلام شد.
پیش از آن نیز طی روزهای گذشته مواردی از فوت بیماران مبتلا به گونه جهشیافته انگلیسی کرونا در استانهای البرز، قزوین و تهران گزارش شده بود. در تهران فرمانده ستاد مقابله با کرونا از شناسایی 7 بیمار مبتلا به اینگونه ویروس خبر داده است.
همچنین وزیر بهداشت وعده داد که اکثریت گروههای آسیبپذیر در کشور تا شهریورماه ضد کرونا واکسینه شوند.او گفت: «سه ماه دیگر خواهید دید ایران یکی از واکسن سازهای بزرگ دنیا میشود، قول میدهیم تا شهریور آینده اکثر گروههای آسیبپذیر را واکسینه کنیم.»
نمکی درباره واکسنهای تولید داخل ایران گفت: «واکسن برکت فاز اول کلینیکال ترال را گذراند، واکسنرازی اجازه کلینیکال را گرفت و واكسن ارتش هم قرار است به كلينيكال ترال وارد شود.» همچنین به گفته او، «واکسن پاستور زودتر میتواند به بازار بیاید.»
وزیر بهداشت درزمینهواردات واکسن کرونا به ایران مطرح کرد ، ۳۰۰ هزار دوز واکسن اسپوتنیک بهزودی به ایران وارد خواهد شد و در آینده نیز علاوه بر واکسن چینی، ۱۶ میلیون دوز واکسن از سبد کواکس خریداریشده است.
نمکی در واکنش به انتقادها درباره روند کند واکسیناسیون کرونا در ایران گفت: «در برخی از کشورها فاز انسانی، بالینی و کلینیکال ترال را بر روی مردم کشورها با اسم واکسیناسیون آغاز کردند، اسم کشورها را نمیگویم که روابطمان خراب نشود.»
|
|
|
|
|
|
|
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
تعداد بازدید : 3
گذری بر اهمیت روابط اجتماعی
میترا فتحی- درمانگر و مربی هوش هیجانی زندگی
براساس یافتههای علوم اجتماعی تعامل و ارتباط اجتماعی یکی از نیازهای مهم و پایهای افراد برای زندگی است. روابط اجتماعی به وجود آمده براساس محیط اجتماعی ازجمله معیارهای مهم برای تشکیل یک شخصیت است.
امروزه براساس مطالعات گسترده روابط اجتماعی و ارتباطات گروهی ازجمله عوامل اصلی تعیینکننده برای سلامت افراد است. اما در مورد میزان تأثیر آن و نفوذ آن اطلاعات و دادههایی در دست نیست، به همین دلیل نمیتوان بهصورت قطع در مورد این ادعا صحبت کرد. برای داشتن روابط پایدار و موفق باید زمان صرف کنید.
اما آن چیزی که اهمیت دارد توجه و تمرکز بر روی روابط اجتماعی است که باعث رشد فکری و پیشرفت افراد میشود. برای ارائه نظرات قطعی نیاز به مجموعه دادههای قطعی در این زمینه است. رابطه مستقیمی بین گسترش روابط اجتماعی و سلامت روحی افراد وجود دارد. هرچه
روابط اجتماعی افراد محکمتر و قویتر باشد میزان رضایت آنها از زندگی نیز افزایش مییابد.
هر چه افراد از محیطهای اجتماعی و ارتباطات با جامعه دور شوند بیشتر دچار حس ناراحتی و دوری میشوند. بالای ۷۰ درصد از شادیها و لذتهای ما از زندگی ناشی از روابط اجتماعی ما است. به همین دلیل تعیین افراد موردنظر برای ایجاد این رابطه بسیار مهم و اساسی است.
انسانها ذاتا داری خاصیتی اجتماعی هستند و در اجتماعهای مناسب است که میتوانند استعدادهای خود را شکوفا کنند. این موضوع میلیونها سال است که در انسانها وجود دارد و توانستهاند با استفاده از همکاری و ارتباطات اجتماعی بر بسیاری از مشکلات غلبه کنند.
این روابط گاهی میتواند با کیفیت بالاتری وجود داشته باشد و گاهی نیز از کیفیت پایینتری برخوردار باشد. این روابط نزدیک و باکیفیت معمولا با دوستان نزدیک و خانواده است. ارتباطات اجتماعی باعث میشود که افراد با فشارهای زندگی بهتر کنار بیایند و شرایط زندگی را بهتر مدیریت کنند. افراد اجتماعیتر معمولا طول عمر بیشتری داشته و سطح رضایت بالاتری از زندگی شخصی خود دارند.
درواقع روابط اجتماعی به سه طریق میتوانند بر روی روابط میان افراد تأثیر بگذارند. این پیوندها گاهی میتواند بسیار قوی و گاهی نیز بسیار ضعیف و محدود باشند. عملکرد شما بر تصویری که دیگران در ذهنشان از شما دارند تأثیرگذار است.
درمجموع این روابط دارای سه اثر رفتاری، مکانیسمهای روانی و فیزیولوژیکی هستند.
رفتاری: مطالعات مختلف نشان میدهد که روابط اجتماعی بر روی داشتن رفتارهای سالم و هنجار اجتماعی بسیار تأثیرگذار است. با تغییر رفتار خود، در بهبود روابطمان با دیگران نقش داشته باشیم. شرکت در دورهمیها و جلسات گروهی میتواند تأثیر مثبتی بر روی شکلگیری رفتارهای افراد بگذارد.
مکانیسمهای روانی که افراد میتوانند داشته باشند در زمانهای حضور در اجتماع بسیار مثبت است. بهعنوانمثال در زمانی که در جمعی از او تقدیر میشود و یا به او ابراز علاقه میشود تأثیرات مثبت بسیاری دارد که ازجمله آن میتوان به کاهش استرس و افزایش روحیه اشاره کرد.
فیزیولوژیکی: پیوندهای اجتماعی و روابط گسترده اجتماعی دارای اثرات مثبت بسیاری
بر روی سیستمهای مختلف بدن دارد.
ازجمله اثرات مثبت حضور در اجتماع میتوان به کاهش فشارخون، ضربان قلب و ترشح هورمونهای استرسزا شود. استرس مزمن یک بیماری طولانیمدت و عوارض جانبی آن زیاد است. همچنین احتمال آسیبهای اجتماعی به این افراد نیز کاهش پیدا میکند.
برای داشتن یک رابطه اجتماعی قوی در بیشتر موارد سعی کنید پیشقدم باشید و از ارائه نظرات خود نهراسید. بهعنوان شروعکننده گفتوگوها در رابطههای اجتماعی باشید و همواره داوطلبانه به سمت انجام کارها حرکت کنید.
از مشارکت برای انجام کارهای کوچک و بزرگ نهراسید زیرا که این همکاریها علاوه بر تقویت روابط اجتماعی شما به رشد علمی شما نیز کمک زیادی میکند.
برای بهبود روابط اجتماعی باید اعتمادبهنفس بالایی داشته باشید تا بتوانید دیگران را جذب رفتار خود کنید. همین روابط اجتماعی زمینهساز پیشرفت و موفقیت همه افراد جامعه خواهد بود. انسانهایی که از روابط اجتماعی خوبی برخوردارند جزء افراد موفق محسوب میشوند چراکه همین روابط آنهاست که باعث میشود بتوانند اعتماد گروهی را جلب کرده و به جایگاهی مطلوب برسند.
بسیاری از افراد نمیدانند که چطور رابطه اجتماعی سالم و قویای برقرار کنند، برخی هم نمیدانند که نمیدانند رابطه اجتماعی سالم چگونه است! دسته اول، افرادی هستند با روابط اجتماعی بسیار محدود و دسته دوم همانهایی هستند که روابط اجتماعی برقرار میکنند، اما روابط آنها معمولا سطحی است و به شکست منجر میشود.
سپاسگزاری: یکی از نشانههای روابط اجتماعی سالم، وجود روحیه سپاسگزاری و قدردانی متقابل است. افرادی که سپاسگزاری و قدردانی را بلد هستند میتوانند روابط سالم و گرمی
در جامعه داشته باشند. در مقابل چنین افرادی، افراد متوقع و طلبکار هستند. این افراد دائما از دیگران توقعات مختلف دارند و انگار همیشه چیزی را از دیگران طلبکارند. چنین افرادی موفقیت کمی در برقراری ارتباط سالم با دیگران دارند و غالبا به خاطر رنجش و نارضایتی که در اکثر مواقع از اطرافیان خود دارند دیگران را از خود دور میکنند.
احترام متقابل: احترام متقابل یکی دیگر از مهمترین ویژگیهای روابط سالم است.
در روابط سالم افراد به حریم، احساسات، سبک زندگی، علایق، عقاید و وجود یکدیگر احترام میگذارند؛ اما در روابط ناسالم افراد اغلب دچار خودشیفتگی هستند و هر چیزی را که خودشان در لحظه میخواهند یا احساس میکنند صرفنظر از شرایط و وجود دیگری، در اولویت قرار میدهند.
تحسین: در روابط سالم افراد یکدیگر را تحسین میکنند و موجب بروز هر چه بیشتر زیباییهای یکدیگر و شکوفایی درون میشوند؛ اما در روابط ناسالم افراد ذوق یکدیگر را کور میکنند،
به یکدیگر حسادت میورزند، از گفتن زیباییهای یکدیگر اجتناب میکنند و غالبا از جملات سردکننده و تلخ استفاده میکنند. یکی از نشانههای جامعه متعالی این است که افراد آن جامعه زیباییهای یکدیگر را میبینند، تحسین میکنند، تنگنظری در آن بهندرت دیده میشود و آنها در شکوفا کردن زیباییها و استعدادهای یکدیگر نقش بسزایی دارند.
تشویق: تشویق و ایجاد شوق کردن در یکدیگر یکی دیگر از نشانههای سلامت روانی و روابط سالم است. اگر میخواهید روابط اجتماعی سالم و گرمی داشته باشید، یکدیگر را تشویق کنید. در روابط ناسالم بسیار رخ میدهد که افراد از یکدیگر عیبجویی یا یکدیگر را دلسرد میکنند، چنین اتفاقی بهنوعی بذر سردی، کینه و خشم را در دل دیگران میکارد و به روابط آسیب وارد میکند.
تعیین و رعایت حدومرزها: هر انسان سالمی دارای حدومرز و خط قرمزهایی است که افراد اجازه بیاحترامی یا ورود به آن را ندارند و هر رابطه سالمی نیز یک سری حدومرزهایی دارد که طرفین رابطه باید آنها را رعایت کنند. روابط ناسالم روابطی باز و بیحدومرز هستند که هیچ چارچوب و قوانین مشخصی ندارند. این روابط بهنوعی باری به هر جهت هستند که در آن بهمرورزمان حرمتها شکسته میشود.
شفافیت و صراحت: شفافیت و صراحت یکی دیگر از عناصر مهم هر نوع رابطه است. یکی از نشانههای هوش هیجانی بالا نیز این است که افراد آنچه را که واقعا هستند به نمایش میگذارند و تلاش نمیکنند که ظاهر خود را نزد مردم خوب نگه دارند. افراد شفاف و صریح همانی هستند که نشان میدهند و در کلام خود نیز صراحت و صداقت دارند. این افراد دیگران را در رابطه با خود دچار سردرگمی نمیکنند و هر چه میخواهند را با صراحت بیان میکنند. آنها از اینکه خودشان باشند، حتی با وجود کاستیها، واهمهای ندارند. افراد بسیاری در جامعه سعی دارند که خود را بهتر از آنچه که هستند یا کاملا آنچه که نیستند نشان دهند، این افراد معمولا هوش هیجانی، خود ارزشمند پنداری و اعتمادبهنفس پایینی دارند، آنها غالبا شناخت بسیار کمی از خود دارند و سعی میکنند که برخی از جنبههای وجودی خود را انکار و از آنها فرار کنند؛ بنابراین راهی نمییابند جز آنکه به آنچه که نیستند تظاهر کنند.
احترام به منافع جمع: برای زندگی اجتماعی در وهله اول باید اجتماعی و جمعگرا باشیم. افراد جمعگرا و اجتماعی معمولا خود را با جمع تعریف کرده و منافع جمع را نسبت به منافع فرد در اولویت میدانند. این افراد به منافع جمعی احترام میگذارند و از قوانین جمع تخطی نمیکنند. متأسفانه در جامعه ما مردم کمتر جمعگرا هستند؛ درحالیکه در کشورهای توسعهیافته یکی از دلایل رشد و توسعه را هویت جمعی میدانند. با در نظر گرفتن قانون نسبیت، در این کشورها اکثر افراد خود را با جمع و اجتماع تعریف میکنند و کار گروهی یکی از مهمترین اصول زندگی جمعی آنهاست. در این جوامع افراد چارچوبهای مشخصی را برای جمعهای خود تعریف کرده و به آن چارچوب و قوانین احترام میگذارند. آنها به این مطلب مهم رسیدهاند که: «رشد فردی در گرو رشد جمعی است.»
عدم قضاوت و دخالت در امور شخصی دیگران: اگر میخواهیم روابط اجتماعی سالمی داشته باشیم باید به حریم یکدیگر احترام گذاشته و یکدیگر را بابت آنچه که هستیم، سبک زندگی، علایق، عقاید، سلایق و انتخابها قضاوت نکنیم. هر انسان آگاه و سالمی حریمی برای خود دارد و هر انسان آگاه سالمی میداند که نباید به حریم دیگران تجاوز کند؛ بنابراین اگر بهدنبال روابط اجتماعی سالمی هستید باید احترام به حریمها و عدم قضاوت را یاد بگیرید، در غیر این صورت روابط شما روابطی سطحی و ناپایدار خواهند بود.
موقعیتشناسی: افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند موقعیتشناسان خوبی نیز هستند. بهعنوان مثال، حتما شما هم در موقعیتهایی قرار گرفتهاید که عجله دارید و میخواهید جایی بروید یا کاری دارید، اما در همین حین دوستی را میبینید و شروع به صحبت میکنید و دوست شما بیتوجه به اشارات شما مبنی بر عجله داشتن به پرگویی خود ادامه میدهد، شاید هم خود شما تابهحال در موقعیت یک فرد پرگو قرار گرفته باشید. در چنین موقعیتی توقع بر این است که شخص مقابل متوجه شود و کلام خود را کوتاه کند، اما اگر این فرد نتواند از روی علائم، موقعیت را تشخیص دهد خود را در معرض طرد اجتماعی قرار میدهد. شناخت و تشخیص موقعیتها یکی از نکات بسیار مهم روابط موفق است. اینکه، بهعنوان مثال، بتوانیم تشخیص دهیم طرف مقابل ما اکنون خشمگین است، ناراحت است، آسیبپذیر است، خوشحال است و واکنش مناسبی به او نشان دهیم، نکتهای بسیار کلیدی در برقراری ارتباط مؤثر است.
احترام متقابل به عقاید یکدیگر: افراد مختلف عقاید متفاوتی دارند. زیبایی جوامع انسانی در همین تفاوت دیدگاههاست و اگر قرار باشد که عقاید همه مردم مثل هم باشد؛ بنابراین قطعا در چنین جامعهای مردم آن از ضعف شخصیتی رنج میبرند. برخی از عقاید، هنجارها و ارزشهای جمعی است که برای حفظ جامعه باید رعایت شوند اما در مسائل دیگر هر انسانی میتواند عقیده، باور و سبک زندگی متفاوت از دیگری داشته باشد. آنچه در این جا اهمیت پیدا میکند احترام به عقاید متفاوت است. در روابط اجتماعی ناسالم افراد یکدیگر را مورد هجوم ناسزاگوییها، قضاوتها یا تحمیل عقاید قرار میدهند، پس اگر میخواهید روابط اجتماعی خود را تقویت کنید احترام به عقاید را در اولویت قرار دهید. برقراری روابط اجتماعی سالم، مهارتهایی دارد که هر فردی با آموزش و تمرین آنها میتواند بهراحتی روابط مطلوبی را با دیگران برقرار کند.
براساس یافتههای علوم اجتماعی تعامل و ارتباط اجتماعی یکی از نیازهای مهم و پایهای افراد برای زندگی است. روابط اجتماعی به وجود آمده براساس محیط اجتماعی ازجمله معیارهای مهم برای تشکیل یک شخصیت است.
امروزه براساس مطالعات گسترده روابط اجتماعی و ارتباطات گروهی ازجمله عوامل اصلی تعیینکننده برای سلامت افراد است. اما در مورد میزان تأثیر آن و نفوذ آن اطلاعات و دادههایی در دست نیست، به همین دلیل نمیتوان بهصورت قطع در مورد این ادعا صحبت کرد. برای داشتن روابط پایدار و موفق باید زمان صرف کنید.
اما آن چیزی که اهمیت دارد توجه و تمرکز بر روی روابط اجتماعی است که باعث رشد فکری و پیشرفت افراد میشود. برای ارائه نظرات قطعی نیاز به مجموعه دادههای قطعی در این زمینه است. رابطه مستقیمی بین گسترش روابط اجتماعی و سلامت روحی افراد وجود دارد. هرچه
روابط اجتماعی افراد محکمتر و قویتر باشد میزان رضایت آنها از زندگی نیز افزایش مییابد.
هر چه افراد از محیطهای اجتماعی و ارتباطات با جامعه دور شوند بیشتر دچار حس ناراحتی و دوری میشوند. بالای ۷۰ درصد از شادیها و لذتهای ما از زندگی ناشی از روابط اجتماعی ما است. به همین دلیل تعیین افراد موردنظر برای ایجاد این رابطه بسیار مهم و اساسی است.
انسانها ذاتا داری خاصیتی اجتماعی هستند و در اجتماعهای مناسب است که میتوانند استعدادهای خود را شکوفا کنند. این موضوع میلیونها سال است که در انسانها وجود دارد و توانستهاند با استفاده از همکاری و ارتباطات اجتماعی بر بسیاری از مشکلات غلبه کنند.
این روابط گاهی میتواند با کیفیت بالاتری وجود داشته باشد و گاهی نیز از کیفیت پایینتری برخوردار باشد. این روابط نزدیک و باکیفیت معمولا با دوستان نزدیک و خانواده است. ارتباطات اجتماعی باعث میشود که افراد با فشارهای زندگی بهتر کنار بیایند و شرایط زندگی را بهتر مدیریت کنند. افراد اجتماعیتر معمولا طول عمر بیشتری داشته و سطح رضایت بالاتری از زندگی شخصی خود دارند.
درواقع روابط اجتماعی به سه طریق میتوانند بر روی روابط میان افراد تأثیر بگذارند. این پیوندها گاهی میتواند بسیار قوی و گاهی نیز بسیار ضعیف و محدود باشند. عملکرد شما بر تصویری که دیگران در ذهنشان از شما دارند تأثیرگذار است.
درمجموع این روابط دارای سه اثر رفتاری، مکانیسمهای روانی و فیزیولوژیکی هستند.
رفتاری: مطالعات مختلف نشان میدهد که روابط اجتماعی بر روی داشتن رفتارهای سالم و هنجار اجتماعی بسیار تأثیرگذار است. با تغییر رفتار خود، در بهبود روابطمان با دیگران نقش داشته باشیم. شرکت در دورهمیها و جلسات گروهی میتواند تأثیر مثبتی بر روی شکلگیری رفتارهای افراد بگذارد.
مکانیسمهای روانی که افراد میتوانند داشته باشند در زمانهای حضور در اجتماع بسیار مثبت است. بهعنوانمثال در زمانی که در جمعی از او تقدیر میشود و یا به او ابراز علاقه میشود تأثیرات مثبت بسیاری دارد که ازجمله آن میتوان به کاهش استرس و افزایش روحیه اشاره کرد.
فیزیولوژیکی: پیوندهای اجتماعی و روابط گسترده اجتماعی دارای اثرات مثبت بسیاری
بر روی سیستمهای مختلف بدن دارد.
ازجمله اثرات مثبت حضور در اجتماع میتوان به کاهش فشارخون، ضربان قلب و ترشح هورمونهای استرسزا شود. استرس مزمن یک بیماری طولانیمدت و عوارض جانبی آن زیاد است. همچنین احتمال آسیبهای اجتماعی به این افراد نیز کاهش پیدا میکند.
برای داشتن یک رابطه اجتماعی قوی در بیشتر موارد سعی کنید پیشقدم باشید و از ارائه نظرات خود نهراسید. بهعنوان شروعکننده گفتوگوها در رابطههای اجتماعی باشید و همواره داوطلبانه به سمت انجام کارها حرکت کنید.
از مشارکت برای انجام کارهای کوچک و بزرگ نهراسید زیرا که این همکاریها علاوه بر تقویت روابط اجتماعی شما به رشد علمی شما نیز کمک زیادی میکند.
برای بهبود روابط اجتماعی باید اعتمادبهنفس بالایی داشته باشید تا بتوانید دیگران را جذب رفتار خود کنید. همین روابط اجتماعی زمینهساز پیشرفت و موفقیت همه افراد جامعه خواهد بود. انسانهایی که از روابط اجتماعی خوبی برخوردارند جزء افراد موفق محسوب میشوند چراکه همین روابط آنهاست که باعث میشود بتوانند اعتماد گروهی را جلب کرده و به جایگاهی مطلوب برسند.
بسیاری از افراد نمیدانند که چطور رابطه اجتماعی سالم و قویای برقرار کنند، برخی هم نمیدانند که نمیدانند رابطه اجتماعی سالم چگونه است! دسته اول، افرادی هستند با روابط اجتماعی بسیار محدود و دسته دوم همانهایی هستند که روابط اجتماعی برقرار میکنند، اما روابط آنها معمولا سطحی است و به شکست منجر میشود.
سپاسگزاری: یکی از نشانههای روابط اجتماعی سالم، وجود روحیه سپاسگزاری و قدردانی متقابل است. افرادی که سپاسگزاری و قدردانی را بلد هستند میتوانند روابط سالم و گرمی
در جامعه داشته باشند. در مقابل چنین افرادی، افراد متوقع و طلبکار هستند. این افراد دائما از دیگران توقعات مختلف دارند و انگار همیشه چیزی را از دیگران طلبکارند. چنین افرادی موفقیت کمی در برقراری ارتباط سالم با دیگران دارند و غالبا به خاطر رنجش و نارضایتی که در اکثر مواقع از اطرافیان خود دارند دیگران را از خود دور میکنند.
احترام متقابل: احترام متقابل یکی دیگر از مهمترین ویژگیهای روابط سالم است.
در روابط سالم افراد به حریم، احساسات، سبک زندگی، علایق، عقاید و وجود یکدیگر احترام میگذارند؛ اما در روابط ناسالم افراد اغلب دچار خودشیفتگی هستند و هر چیزی را که خودشان در لحظه میخواهند یا احساس میکنند صرفنظر از شرایط و وجود دیگری، در اولویت قرار میدهند.
تحسین: در روابط سالم افراد یکدیگر را تحسین میکنند و موجب بروز هر چه بیشتر زیباییهای یکدیگر و شکوفایی درون میشوند؛ اما در روابط ناسالم افراد ذوق یکدیگر را کور میکنند،
به یکدیگر حسادت میورزند، از گفتن زیباییهای یکدیگر اجتناب میکنند و غالبا از جملات سردکننده و تلخ استفاده میکنند. یکی از نشانههای جامعه متعالی این است که افراد آن جامعه زیباییهای یکدیگر را میبینند، تحسین میکنند، تنگنظری در آن بهندرت دیده میشود و آنها در شکوفا کردن زیباییها و استعدادهای یکدیگر نقش بسزایی دارند.
تشویق: تشویق و ایجاد شوق کردن در یکدیگر یکی دیگر از نشانههای سلامت روانی و روابط سالم است. اگر میخواهید روابط اجتماعی سالم و گرمی داشته باشید، یکدیگر را تشویق کنید. در روابط ناسالم بسیار رخ میدهد که افراد از یکدیگر عیبجویی یا یکدیگر را دلسرد میکنند، چنین اتفاقی بهنوعی بذر سردی، کینه و خشم را در دل دیگران میکارد و به روابط آسیب وارد میکند.
تعیین و رعایت حدومرزها: هر انسان سالمی دارای حدومرز و خط قرمزهایی است که افراد اجازه بیاحترامی یا ورود به آن را ندارند و هر رابطه سالمی نیز یک سری حدومرزهایی دارد که طرفین رابطه باید آنها را رعایت کنند. روابط ناسالم روابطی باز و بیحدومرز هستند که هیچ چارچوب و قوانین مشخصی ندارند. این روابط بهنوعی باری به هر جهت هستند که در آن بهمرورزمان حرمتها شکسته میشود.
شفافیت و صراحت: شفافیت و صراحت یکی دیگر از عناصر مهم هر نوع رابطه است. یکی از نشانههای هوش هیجانی بالا نیز این است که افراد آنچه را که واقعا هستند به نمایش میگذارند و تلاش نمیکنند که ظاهر خود را نزد مردم خوب نگه دارند. افراد شفاف و صریح همانی هستند که نشان میدهند و در کلام خود نیز صراحت و صداقت دارند. این افراد دیگران را در رابطه با خود دچار سردرگمی نمیکنند و هر چه میخواهند را با صراحت بیان میکنند. آنها از اینکه خودشان باشند، حتی با وجود کاستیها، واهمهای ندارند. افراد بسیاری در جامعه سعی دارند که خود را بهتر از آنچه که هستند یا کاملا آنچه که نیستند نشان دهند، این افراد معمولا هوش هیجانی، خود ارزشمند پنداری و اعتمادبهنفس پایینی دارند، آنها غالبا شناخت بسیار کمی از خود دارند و سعی میکنند که برخی از جنبههای وجودی خود را انکار و از آنها فرار کنند؛ بنابراین راهی نمییابند جز آنکه به آنچه که نیستند تظاهر کنند.
احترام به منافع جمع: برای زندگی اجتماعی در وهله اول باید اجتماعی و جمعگرا باشیم. افراد جمعگرا و اجتماعی معمولا خود را با جمع تعریف کرده و منافع جمع را نسبت به منافع فرد در اولویت میدانند. این افراد به منافع جمعی احترام میگذارند و از قوانین جمع تخطی نمیکنند. متأسفانه در جامعه ما مردم کمتر جمعگرا هستند؛ درحالیکه در کشورهای توسعهیافته یکی از دلایل رشد و توسعه را هویت جمعی میدانند. با در نظر گرفتن قانون نسبیت، در این کشورها اکثر افراد خود را با جمع و اجتماع تعریف میکنند و کار گروهی یکی از مهمترین اصول زندگی جمعی آنهاست. در این جوامع افراد چارچوبهای مشخصی را برای جمعهای خود تعریف کرده و به آن چارچوب و قوانین احترام میگذارند. آنها به این مطلب مهم رسیدهاند که: «رشد فردی در گرو رشد جمعی است.»
عدم قضاوت و دخالت در امور شخصی دیگران: اگر میخواهیم روابط اجتماعی سالمی داشته باشیم باید به حریم یکدیگر احترام گذاشته و یکدیگر را بابت آنچه که هستیم، سبک زندگی، علایق، عقاید، سلایق و انتخابها قضاوت نکنیم. هر انسان آگاه و سالمی حریمی برای خود دارد و هر انسان آگاه سالمی میداند که نباید به حریم دیگران تجاوز کند؛ بنابراین اگر بهدنبال روابط اجتماعی سالمی هستید باید احترام به حریمها و عدم قضاوت را یاد بگیرید، در غیر این صورت روابط شما روابطی سطحی و ناپایدار خواهند بود.
موقعیتشناسی: افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند موقعیتشناسان خوبی نیز هستند. بهعنوان مثال، حتما شما هم در موقعیتهایی قرار گرفتهاید که عجله دارید و میخواهید جایی بروید یا کاری دارید، اما در همین حین دوستی را میبینید و شروع به صحبت میکنید و دوست شما بیتوجه به اشارات شما مبنی بر عجله داشتن به پرگویی خود ادامه میدهد، شاید هم خود شما تابهحال در موقعیت یک فرد پرگو قرار گرفته باشید. در چنین موقعیتی توقع بر این است که شخص مقابل متوجه شود و کلام خود را کوتاه کند، اما اگر این فرد نتواند از روی علائم، موقعیت را تشخیص دهد خود را در معرض طرد اجتماعی قرار میدهد. شناخت و تشخیص موقعیتها یکی از نکات بسیار مهم روابط موفق است. اینکه، بهعنوان مثال، بتوانیم تشخیص دهیم طرف مقابل ما اکنون خشمگین است، ناراحت است، آسیبپذیر است، خوشحال است و واکنش مناسبی به او نشان دهیم، نکتهای بسیار کلیدی در برقراری ارتباط مؤثر است.
احترام متقابل به عقاید یکدیگر: افراد مختلف عقاید متفاوتی دارند. زیبایی جوامع انسانی در همین تفاوت دیدگاههاست و اگر قرار باشد که عقاید همه مردم مثل هم باشد؛ بنابراین قطعا در چنین جامعهای مردم آن از ضعف شخصیتی رنج میبرند. برخی از عقاید، هنجارها و ارزشهای جمعی است که برای حفظ جامعه باید رعایت شوند اما در مسائل دیگر هر انسانی میتواند عقیده، باور و سبک زندگی متفاوت از دیگری داشته باشد. آنچه در این جا اهمیت پیدا میکند احترام به عقاید متفاوت است. در روابط اجتماعی ناسالم افراد یکدیگر را مورد هجوم ناسزاگوییها، قضاوتها یا تحمیل عقاید قرار میدهند، پس اگر میخواهید روابط اجتماعی خود را تقویت کنید احترام به عقاید را در اولویت قرار دهید. برقراری روابط اجتماعی سالم، مهارتهایی دارد که هر فردی با آموزش و تمرین آنها میتواند بهراحتی روابط مطلوبی را با دیگران برقرار کند.
|
|
|
|
|
|
|
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
عناوین این شماره
-
تبعات رؤیای شیرین انتقال آب
-
هشدار وزیر بهداشت از سرعت بالای شیوع گونه جدید کرونا
-
گذری بر اهمیت روابط اجتماعی
