سعید سبحانی
تحلیلگر حوزه روابط بین الملل
مقامات پنتاگون و کاخ سفید با ارسال موشک‌های پاتریوت به اوکراین بار دیگر به محور اصلی منازعه نظامی میان ناتو و روسیه تبدیل شده اند. ترامپ به صورت مداوم از ناامیدی خود نسبت به روس‌ها سخن می گوید و متعاقبا تهدیداتی را در سطوح اقتصادی و نظامی علیه کاخ کرملین مخابره می کند.
این در حالی‌است که ترامپ در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سال 2024 آمریکا از آمادگی خاص خود جهت پایان دادن به جنگ اوکراین و روسیه در عرض 24 ساعت خبر داده بود! از همان زمان مسجل بود که چنین ادعایی با واقعیات فرامتنی و متنی گذشته و جاری در صحنه جنگ سازگاری ندارد اما حضور افرادی مانند ایلان ماسک در کنار ترامپ ( که روابط مستمر و دوستانه ای با مقامات روسی داشته است ) این گمانه زنی را در میان افکار عمومی ایالات متحده تقویت کرده بود.
با حضور رسمی ترامپ در کاخ سفید همگان در انتظار تحقق وعده ایده آل گرایانه و انتزاعی ترامپ بودند اما اکنون نه تنها سخنی از آتش بس دائمی یا حتی موقت در اوکراین به میان نمی آید بلکه نشانه ها و نمادهای بحران و گسترش دامنه جنگ یکی پس از دیگری ظهور و بروز پیدا می کند!
گزارش تکان دهنده فایننشال تایمز
روزنامه فایننشال تایمز روز سه‌شنبه گزارش داد که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در گفت‌وگویی با همتای اوکراینی خود احتمال هدف قرار دادن مسکو را جویا شده است.خبرگزاری رویترز نیز با استناد به این گزارش اعلام کرده است که ترامپ در یک مکالمه خصوصی با ولوديمیر زلنسکی، اوکراین را تشویق کرده است تا حملات خود را در عمق خاک روسیه افزایش دهد.بنا به این گزارش رئیس جمهور آمریکا حتی از همتای اوکراینی خود پرسیده است که آیا نظامیان تحت امر کی‌یف در صورت دریافت سلاح‌های دوربرد آمریکایی قادرند مسکو را هدف قرار دهند؟
فایننشال تایمز به نقل از دو فرد آگاه که در جریان مکالمه رؤسای جمهور آمریکا و اوکراین بوده است، اعلام کرد که ترامپ این تماس را روز ۴ ژوئیه، یک روز پس از مکالمه تلفنی با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، با همتای اوکراینی خود برقرار کرده است.دونالد ترامپ در آن زمان، پس از مکالمه تلفنی با رئیس جمهور روسیه گفته بود که از تماس با پوتین ناامید شده است زیرا به گفته او به نظر نمی‌رسد که رهبر روسیه به دنبال توقف جنگ علیه اوکراین باشد.این خبر در حالی منتشر می‌شود که دونالد ترامپ روز دوشنبه از فرصت
۵۰ روزه به کرملین برای دستیابی به توافق صلح با اوکراین خبر داد و تأکید کرد که پس از این مهلت تحریم‌های سختی علیه روسیه و کشورهایی که با مسکو روابط تجاری دارند اعمال خواهد کرد.با این حال گزارش فایننشال تایمز در کنار صدور دستور رسمی ارسال موشک‌های پاتریوت به اوکراین نشان می دهد اقدامات احتمالی ترامپ صرفا ماهیتی اقتصادی و تجاری نخواهد داشت. در مقابل مقامات روسی تأکید کرده اند که برای تهدیدات ترامپ اعتبار و اصالتی قائل نبوده و تا زمانی که خطوط قرمز راهبردی و میدانی آن‌ها در راستای پایان دادن به جنگ اوکراین و رسیدن به یک آتش بس دائمی و پایدار محقق نشود خبری از تن دادن آن‌ها به مطالبات رئیس جمهور آمریکا نخواهد بود.
رجزخوانی‌های ترامپ علیه مسکو
در این میان رجزخوانی های ترامپ علیه روسیه روز به روز نمادها و مصادیق تازه ای پیدا می کند.ترامپ تأکید کرده که قرار است کشورش سامانه‌های پیشرفته پدافندی، موشک و مهمات به اعضای اروپایی ناتو بفروشد تا آن‌ها این سلاح‌ها را در اختیار اوکراین قرار دهند.کرملین در واکنش به این اظهارات هشدار داد که تعهد دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به ارسال سلاح‌های بیشتر به کی‌یف و تهدید به تحریم شرکای تجاری روسیه می‌تواند اوکراین را جسورتر کند و موانع بیشتری در مسیر متوقف شده تلاش‌های صلح قرار دهد.موانعی از جمله پیچیدگی‌های ژئوپلیتیکی و بین‌المللی و دخیل بودن 32 عضو پیمان آتلانتیک شمالی در متن و حاشیه جنگ اوکراین تاکنون مانع از ایجاد زمینه های لازم جهت شکل گیری یک آتش بس واقعی شده است. مقامات روسی نسبت به مداخله گرایی ناتو در محیط پیرامونی خود ملاحظاتی دارند که لازم است بر اساس آن‌ها تضمین‌هایی از سوی آتلانتیکی ها به مسکو ارائه گردد. ترامپ از یک سو قصد دارد مانع از ارائه این تضمین‌ها شود و از سوی دیگر روسیه را بابت انعقاد توافقی ناقص و تفسیر پذیر( که ممکن است در آینده مولد نبردی دیگر میان روس‌ها و ناتو باشد) تحت فشار قرار دهد. پوتین این بازی ترامپ را نپذیرفته و قویا از فقدان تضمین‌های راهبردی در طرح های ارائه شده از سوی کاخ سفید که با هدف پایان جنگ اوکراین تدوین شده انتقاد نموده است.
یکی دیگر از موضوعاتی که دراین خصوص باید مورد توجه قرار گیرد معطوف به اختلافات عمیق بین روسیه و اوکراین است. جنگ اوکراین ریشه در مسائل پیچیده‌ای دارد، از جمله تمامیت ارضی، نفوذ منطقه‌ای، و مسائل امنیتی. این اختلافات عمیق، دستیابی به توافق صلح پایدار را دشوار می‌کند.فراتر از آن ما اکنون با یک معادله دوطرفه ( میان روسیه و اوکراین ) مواجه نیستیم!حمایت ناتو و کشورهای غربی از اوکراین، این جنگ را به یک مسئله بین‌المللی تبدیل کرده است. منافع متضاد بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی در روند پایان دادن به جنگ نیز در این خصوص محرز است. کشورهای مختلف منافع متفاوتی در این جنگ دارند. این تضاد منافع، تلاش‌ها برای میانجی‌گری و ایجاد آتش‌بس را پیچیده‌تر می‌کند.ترامپ از روس‌ها می خواهد تا این ملاحظات راهبردی و محاسباتی را در نظر نگرفته و صرفا بر روی یک «آتش بس تصنعی»متمرکز شوند!
ادعای کاخ سفید باطل است
کاخ سفید در پیام‌های آشکار و پنهانی که به روس‌ها مخابره نموده از وجود موانعی چندگانه و چندلایه در این خصوص سخن به میان می آورد.
ترامپ مدعی شده که رئیس‌جمهور آمریکا، حتی با اختیارات گسترده، با محدودیت‌های قانونی و سیاسی مواجه است. هرگونه توافق صلح نیاز به حمایت کنگره و نهادهای دیگر دارد. در داخل آمریکا، دیدگاه‌های مختلفی در مورد نحوه برخورد با جنگ اوکراین وجود دارد. این اختلافات سیاسی می‌تواند مانع از اتخاذ یک رویکرد یکپارچه شود.با این حال سؤال اصلی اینجاست که اگر چنین موانعی واقعا وجود دارد چرا ترامپ در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری و در بیان ادعاهای خود مبنی بر قدرت مطلقش در پایان دادن به جنگ اوکراین آن‌ها را نادیده انگاشته است!!