نقش راهبردی اتصال شبکه گاز ایران و روسیه در تأمین انرژی منطقه و جهان بررسی شد؛
جایگاه ویژه ایران برای انتقال انرژی
گروه اقتصادی
پس از بازگشت رئیس جمهور از سفر ترکمنستان نتایج و دستاوردهای این سفر تشریح شد که از مهم‌ترین‌شان توافق‌هایی درباره همکاریها و تبادلات گاز، برق و رونق بخشیدن به بازارچه‌های مرزی بود.
مطابق اعلام رئیس‌جمهور، دردیدار یک‌ساعته وی با رئیس‌جمهور روسیه نیز پیمان‌ها و قراردادهای بین دو کشور در زمینه همکاریهای گازی، راه، راه‌آهن، آب‌شیرین‌کن، انرژی و پتروشیمی شکل گرفت و مقرر شد تا اجرای توافقهای دو کشور تسریع گردد.
به‌بیان‌دیگر در دیدارهای جداگانه رئیس‌جمهور با رؤسای جمهور ترکمنستان و روسیه، توافقهای تازه به‌منظور افزایش همکاریهای گازی رقم خورد که به باور فعالان و کارشناسان این حوزه گامی بسیار حائزاهمیت می‌باشد و سبب ایفای نقش راهبردی کشور در منطقه و جهان خواهد شد.
آگاهان این عرصه معتقدند که ایران، روسیه و ترکمنستان سکانداران گازی جهان می‌باشند و تشکیل همکاری و بلوک‌انرژی‌شان می‌تواند بخش عظیمی از نیاز به گاز در جهان را به خود اختصاص دهد. مطابق با آمارها و گزارشات موجود،روسیه هم‌اکنون با تولید ۲۵ درصد از گاز طبیعی جهان در این بازار نقش ویژه ایفا کرده و ایران نیز با تولید ۱۷ درصد از این محصول بهعنوان دومین تولیدکننده آن محسوب شده و ترکمنستان نیز چهارمین تولیدکننده گاز طبیعی به شمار می‌رود.ازاین‌رو به نظر می‌رسد هرگونه همکاری در حوزه انرژی ذیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا بین سه کشور می‌تواند به لحاظ اقتصادی منفعت‌های زیادی برای این کشورها داشته باشد. دراین راستا به‌تازگی توکلی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در سیزدهمین مجمع بین‌المللی گاز سن‌‌‌پترزبورگ، از نقش مهم اتصال شبکه گاز ایران و روسیه در تأمین انرژی منطقه و جهان سخن گفت و موقعیت ایران در مرکز کریدور شمال - جنوب عرضه و انتقال انرژی را منحصربه‌فرد خواند. به گزارش شرکت ملی گاز ایران، سعید توکلی که به‌‌‌صورت ویدئوکنفرانس در این مجمع شرکت کرده بود، نقش ایران را با دارا بودن ظرفیت تولید روزانه بیش از یک میلیارد مترمکعب گاز و شبکه بسیار گسترده توزیع و صادرات در تأمین انرژی موردنیاز خود و کشورهای منطقه بسیار مهم توصیف کرد.وی با تشریح موقعیت ایران بهعنوان یکی از ارکان مهم تأمین‌کننده انرژی در منطقه و جهان، گفت: ایران تنها تأمین‌کننده گاز وارداتی عراق و از تأمین‌کنندگان اصلی گاز موردنیاز ترکیه است و ما قصد داریم تا صادرات و تجارت گاز با هر دو کشور را گسترش دهیم. معاون وزیر نفت در امور گاز تصریح کرد: روسیه و ایران بهعنوان نخستین و دومین دارندگان ذخایر گاز جهان می‌توانند با همکاری یکدیگر، نقش مهمی در تأمین انرژی پاک برای منطقه و جهان و تبیین سیاست‌‌‌های بین‌المللی مناسب در این زمینه داشته باشند.به گفته توکلی، یکی از نمونه‌‌‌های موفق این همکاریها، تشکیل مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌‌‌ئی‌‌‌سی‌‌‌اف) بود که با تلاش دوجانبه ایران و روسیه، همچنین مشارکت دیگر کشورهای صادرکننده گاز تشکیل شد و امید می‌رود که این سازمان در آینده، نقش مؤثرتری در بازار گاز و تأمین منافع حداکثری برای کشورهای صادرکننده داشته باشد. وی بر موقعیت منحصربه‌فرد ایران در مرکز کریدور شمال- جنوب عرضه و انتقال انرژی تأکید کرد و افزود: این موقعیت فرصتی مناسب است تا با همکاری دیگر کشورها ازجمله روسیه، عرضه گاز از طریق توافقهای چندجانبه، سوآپ و ترانزیت به کشورهای دیگر فراهم شود. مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران کشورهای هدف در این کریدور را ترکیه، عراق، پاکستان، هند و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس اعلام کرد. بر اساس این گزارش، توکلی پس از امضای تفاهمنامه همکاری بین دو طرف، اظهار امیدواری کرد که این تفاهمنامه نتایج خوبی برای دو کشور در پی داشته و منشأ اتفاق‌‌‌ها و همکاریهای مؤثر بین کشورهای همسایه باشد. در بررسی بیشتر این موضوع و نقش راهبردی اتصال شبکه گاز ایران و روسیه به گفت‌وگو با مصطفی نخعی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
مصطفی نخعی، عضو کمیسیون انرژی مجلس:
ایران می‌تواند به هاب گازی دنیا تبدیل شود
مصطفی نخعی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم نهبندان و سربیشه در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح نقش راهبردی اتصال شبکه گاز ایران و روسیه در تأمین انرژی منطقه و جهان پرداخت و دراین‌باره بیان کرد: با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور می‌توانیم در حوزه انرژی اثرگذاری بسیاری داشته باشیم و فعالیت خوبی بداریم. واقعیت امر این است که تاکنون از ظرفیت‌های موجود خود به‌خوبی بهره کسب نکرده‌ایم و این ظرفیت‌ها را در مسیر تأمین انرژی منطقه و جهان به‌کار نگرفته‌ایم. جمهوری اسلامی ایران بالاترین میزان ذخایر هیدروکربنی دنیا را دارد و به طورحتم با چنین ذخایری می‌توان ظرفیت آفرینی بسیاری د‌اشت.
وی افزود: ظرفیت‌های انرژی در کشور ایران بسیار قابل‌توجه می‌باشد و از طرفی دیگر بزرگترین کشورهای تولیدکننده نفت و گاز دنیا همچون روسیه، ترکمنستان و تا حدودی آذربایجان در همسایگی‌مان قرار دارند که می‌توانند بسترساز رونق حضورمان در منطقه و جهان شوند.همچنین مصرف‌کنندگان بزرگ دنیا همچون ترکیه، عراق، افغانستان، پاکستان و عمان نیز پیرامون جمهوری اسلامی ایران قرار دارند و فرصتی بسیار ارزنده برای توسعه و تقویت نقش راهبردی کشور در حوزه تأمین انرژی تلقی می‌شوند.
نخعی تصریح کرد: موقعیت جغرافیایی کشور و همسایگی با بزرگترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان انرژی بستر و ظرفیتی ارزشمند برای تبدیل‌شدن به هاب مهم انرژی در دنیا است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: در برنامه هفتم توسعه رونق مبادلات انرژی در حوزه برق و گاز به دولت تکلیف شده است و عنوان شده که باید افزایش حجم مبادلات در منطقه شکل بگیرد. به‌عنوان‌مثال در حوزه برق ۲۰ میلیارد کیلووات ساعت جمع مبادلات برقی تکلیف شده است. درحال حاضر سطح مبادلات حدود ۵ میلیارد کیلووات ساعت است که می‌بایست افزایش پیدا کند.
نماینده مردم نهبندان و سربیشه متذکر شد: براساس برنامه هفتم توسعه، دولت مکلف به تشکیل ستاد راهبری تجارت منطقه‌ای انرژی به‌منظور تبدیل ایران به مرکز مبادلات (هاب) انرژی منطقه، باهدف دستیابی به حجم صادرات و واردات گاز کشور شد. تاکنون این ستاد تشکیل نشده و عدم شکل‌گیری این ستاد یکی از گلایه‌های حال حاضرمان است و می‌بایست به‌زودی تشکیل گردد چراکه خط‌مشی ترانزیت انرژی‌مان در منطقه می‌بایست مشخص گردد و برای اولویت‌های کشور و نحوه عملکرد در حوزه انرژی در ستاد راهبری تجارت منطقه‌ای برنامه‌ریزی شود.
وی با اشاره به توافقهای تازه به‌منظور افزایش همکاریهای گازی میان ایران و روسیه یادآور شد: تفاهمنامه همکاری و اتصال شبکه گاز ایران و روسیه در تأمین انرژی منطقه و جهان اتفاق بسیار خوبی است و مقررشده تا روزانه ۳۰۰ میلیون مترمکعب گاز از روسیه وارد کشور شود. این عدد بسیار قابل‌توجه می‌باشد و چنانچه تحقق یابد اثرات بسیار خوبی را رقم خواهد زد. مطالبه مجلس دراین خصوص این است که حجم واردات تنها در داخل کشور مصرف نشود و صرف صادرات گردد. به‌عبارت‌دیگر بارونق صادرات می‌بایست نقش خود را بهعنوان هاب انرژی به معنای حقیقی ایفا کنیم.
نخعی در پایان این گفت‌وگو بابیان اینکه گسترش همکاریهای گازی می‌تواند ایران را به هاب گازی مهم دنیا تبدیل سازد، همچنین ادامه داد: اتصال شبکه گاز ایران و روسیه در تأمین انرژی منطقه و جهان مثمرثمر است و می‌تواند کشور را به هاب گازی مهم تبدیل سازد.