چرا مدرسه‌سازی اولویت توسعه ملی است؟
مدرسه؛ سنگ‌بنای پیشرفت ایران
آموزش، زیربنای توسعه پایدار هر کشور و نقطه آغاز تحول در تمامی ابعاد اعم از اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است. در آموزه‌های انقلاب اسلامی، تعلیم و تربیت جایگاهی والا دارد و همواره به عنوان یکی از ارکان اصلی پیشرفت کشور مورد تأکید حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی قرار گرفته است. ایشان دراین باره خاطرنشان کرده‌اند که عبور از گردنه‌های دشوار پیشرفت همه‌جانبه کشور بدون کمک و ایفای نقش آموزش و پرورش غیرممکن است. درراستای بیانات رهبر انقلاب و تاکیدات ایشان، کارشناسان عرصه آموزش و فرهنگ نیز براین باورند که مدرسه، نخستین پایگاه رسمی علم‌آموزی و شخصیت‌سازی است و نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری نسل آینده‌ساز کشور دارد. دانش‌آموز امروز، مدیر، معلم، مهندس، کارگر ماهر، پزشک، پژوهشگر یا مسئول آینده است.
بنابراین اگر فضای آموزشی او آراسته، ایمن، الهام‌بخش و متناسب با تحولات علمی و فناوری روز باشد، می‌توان امید داشت که سرمایه انسانی کشور در مسیر خوداتکایی، خلاقیت و عزت ملی هرچهتمامتر گام بردارد. در این میان، نمایشگاه بین‌المللی کتاب نیز که این روزها با شور و استقبال گسترده در حال برگزاری است، خود نمادی از اهمیت بالای فرهنگ و آموزش در جامعه‌مان است. این رویداد فرهنگی نشان می‌دهد که جامعه همچنان به دانایی، مطالعه و گسترش فرهنگ علم‌آموزی پایبند است و بنابراین این انگیزه باید در بستر مدارس و زیرساخت‌های آموزشی تقویت شود. امروز، مدرسه‌سازی و به‌ویژه نوسازی مدارس در مناطق محروم، نه فقط یک پروژه عمرانی بلکه گامی در مسیر عدالت هرچهتمامتر اقتصادی و اجتماعی است. شایان ذکر است تا بگوییم که مدارس فرسوده، غیراستاندارد یا فاقد تجهیزات کافی، می‌توانند بر کیفیت یادگیری و فرآیند تحصیلی دانش‌آموزان و انگیزه معلمان تأثیر منفی بگذارند. در مقابل مدارس نو، ایمن و هوشمند، بستری برای تربیت نیروی انسانی ماهر فراهم می‌آورند. از سوی دیگر، مشارکت خیرین مدرسه‌ساز و فرهنگیان متعهد، فرصتی بی‌بدیل برای هم‌افزایی در مسیر پیشرفت کشور است. براین أساس می‌توان عنوان داشت هر مدرسه‌ای که با همت مردمی ساخته می‌شود، نشانه‌ای از همدلی و مشارکت جدی مردم برای آینده‌ای روشن‌تراست.این نگاه سازنده اگرچه که اکنون نیز بسیار موردتوجه قرارگرفته اما همچنان بیش از همیشه مورد نیازاست تا در برابر چالش‌ها با خوداتکایی به توان و دانش داخلی ایستادگی شود.
توسعه کشور در گرو آموزش با کیفیت
همانطور که پیش‌‌تر نیز عنوان گشت؛ توسعه پایدار هر کشوری از مسیر آموزش عبور می‌کند. در دنیای امروز، آموزش دیگر تنها ابزاری برای انتقال دانش نیست، بلکه زیربنای رشد اقتصادی و شکوفایی فرهنگی محسوب می‌شود. آموزش باکیفیت، نقطه آغاز پرورش سرمایه انسانی توانمند، کارآمد و متعهد است؛ نسلی که نه‌تنها دانش را فرا می‌گیرد، بلکه توان حل مسئله، تفکر و اخلاق حرفه‌ای را نیز در خود نهادینه می‌کند. در جمهوری اسلامی ایران، توجه به آموزش همواره از ارکان اصلی سیاست‌گذاری فرهنگی و اجتماعی بوده است، اما آنچه بیش از پیش مورد نیاز است، تمرکز بر کیفیت آموزشی در کنار کمیت آن است. ارتقاء و بهبود معیشت معلمان، به‌روزسازی روش‌های تدریس، نوسازی فضای فیزیکی مدارس، گسترش فضای آموزشی و در کنار آن، پیوند میان مدرسه، خانواده و جامعه می‌تواند تضمین‌کننده نسلی بالنده باشد که مسئولیت‌پذیر، کارآفرین و متعهد به ساخت آینده‌ای روشن است.آموزش باکیفیت، تنها به معنای دروس مکتوب نیست؛ بلکه آموزش مهارت‌های زندگی، مهارت‌های فنی و کارآفرینی، آموزش دینی و هویتی، تقویت روحیه کار گروهی و پرورش روحیه خودباوری نیز در همین مسیر تعریف می‌شود. چنین آموزشی است که در نهایت می‌تواند کشور را به سمت اقتصاد دانش‌بنیان، تولید ملی، اشتغال پایدار و پیشرفت واقعی سوق دهد. از این رو، مدرسه‌سازی، نوسازی تجهیزات آموزشی، مشارکت خیرین در این مسیر، نه‌تنها یک کار خیّرانه بلکه اقدامی راهبردی در راستای تحقق عدالت آموزشی و توسعه همه‌جانبه کشور است.
خیرین؛ پرچمداران نهضت مدرسه‌سازی
در طول دهه‌های اخیر، خیرین مدرسه‌ساز به‌عنوان بازوان توانمند آموزش و پرورش کشور با رویکردی مبتنی بر فرهنگ ایثار و جهاد، هزاران مدرسه در سراسر کشور احداث کرده‌اند. این حرکت خداپسندانه که با انگیزه رضای الهی و خدمت به آینده کشور انجام می‌گیرد، امروز به یک جریان مردمی و افتخارآفرین تبدیل شده است. حضور خیرین در میدان عمل، نشانه‌ای از هم‌افزایی حقیقی میان مردم و دولت است. آن‌ها نه‌تنها در ساخت مدرسه، بلکه در تجهیز، نگهداری، هوشمندسازی و چه‌بسا حمایت از دانش‌آموزان بی‌بضاعت مشارکت فعال دارند. براین اساس همواره ضرورت دارد تا این فرهنگ تقویت شود و نهادهای رسانه‌ای و فرهنگی نیز وظیفه دارند که بیش از پیش به معرفی و تبیین دراین فضا بپردازند.
ضرورت نوسازی و هوشمندسازی مدارس
با پیشرفت سریع فناوری و تغییر سبک‌های آموزشی در جهان، مدارس امروز باید با ابزارهای نوین سازگار شوند. بنابراین نوسازی مدارس تنها به مقاوم‌سازی سازه‌ها محدود نیست، بلکه تجهیز به لوازم آموزشی مدرن، کتابخانه‌های دیجیتال، کارگاه‌های مهارت‌آموزی، آزمایشگاه‌های پیشرفته نیز از الزامات مدارس نسل جدید است. درحقیقت توجه به زیرساخت‌های دیجیتال در آموزش، به‌ویژه در شرایطی چون دوران کرونا، نشان داد که مدارس باید از انعطاف‌پذیری بیشتری برای آموزش ترکیبی برخوردار باشند. بنابراین توسعه مدارس هوشمند، افزایش دسترسی به اینترنت پاک و بومی و تولید محتوای فاخر آموزشی، گامی بزرگ در مسیر تربیت دانش‌آموزان خواهد بود. باید گفت که توسعه آموزش با معلم آغاز می‌شود و فرهنگیان، معماران این بخش هستند. از این رو، حمایت از معیشت، توانمندسازی حرفه‌ای، افزایش انگیزه و شراکت فرهنگیان در تصمیم‌سازی‌های آموزشی، یکی از شروط اصلی موفقیت است. در کنار آن، پیوند عمیق و سازمان‌یافته میان فرهنگیان، خیرین و دولت می‌تواند کارآیی طرح‌های مدرسه‌سازی و ارتقاء کیفیت آموزش را دوچندان کند. هر مدرسه‌ای که با مشارکت این سه ضلع ساخته یا نوسازی می‌شود، نه تنها یک بنای آموزشی، بلکه یک مرکز فرهنگی و اجتماعی مؤثر خواهد بود.
سخن پایانی
بدون تردید، آموزش و پرورش ستون فقرات توسعه هر جامعه‌ای است و سرمایه‌گذاری در این حوزه، در حقیقت سرمایه‌گذاری برای آینده‌ای مطمئن و پرافتخار به ویژه دربخش توسعه اقتصادی است. مدارس امروز، خاستگاه نسل آینده‌ای هستند که قرار است مسئولیت تولید دانش، آبادانی و تحقق اهداف بلند جمهوری اسلامی ایران را برعهده گیرند. نوسازی مدارس، ارتقاء کیفیت فضای آموزشی، تجهیز مدارس به ابزارهای نوین یادگیری و حمایت از فرهنگیان دلسوز امروز دیگر نه فقط وظیفه دولت بلکه یک وظیفه مردمی و همه‌جانبه است. در این مسیر، هم‌افزایی میان خیرین مدرسه‌ساز، نهادهای دولتی، نهادهای فرهنگی و بدنه آموزش و پرورش می‌تواند الگویی موفق برای سایر بخش‌های توسعه‌ای کشور باشد. این مشارکت مردمی، نشان روشن وحدت و عزم ملی برای توسعه هرچه‌بیش‌تر کشور است. تجربه‌های موفق سال‌های اخیر در زمینه مشارکت خیرین در ساخت مدارس، اجرای طرح‌های نوسازی در مناطق کم‌برخوردار و به‌کارگیری فناوری در آموزش نشان می‌دهد که راه پیشرفت از همین مسیر می‌گذرد. اگر به جای تمرکز صرف بر ساختارها، به توسعه نیروی انسانی در دل مدارس و نوسازی مدارس بپردازیم، خواهیم توانست که سرمایه انسانی توانمند، متعهد و خودباورمان را تقویت کنیم و توسعه اقتصادی را عملیاتی سازیم. توامان با این روند، توسعه فناوری و کتاب‌های الکترونیک نیز ضروری است و نیازمند پشتیبانی از آموزش دیجیتال و زیرساخت‌های نوین در مدارس است و می‌بایست به این مهم نیز توجه بداریم. امروز، هوشمندسازی مدارس نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی برای همراهی با آموزش بین‌المللی است. در نهایت، توسعه پایدار کشور در ابعاد مختلف اقتصادی، آموزشی و فرهنگی در گرو توجه به آموزش، ساخت مدرسه و نوسازی است. دراین راستا باید با همت ملی، مشارکت مردمی، حضور بخش خصوصی وعزم دولت زمینه‌ای را فراهم کنیم تا نوسازی هرچه تمام‌تر مدارس رقم بخورد و تمامی دانش‌آموزان از نعمت آموزش باکیفیت برخوردار باشند.