بیماری‌های روانپزشکی جزو سه دسته بیماری‌هایی هستند که بیشترین بار را به جامعه تحمیل می‌کنند و پیمایش‌های انجام شده در کشور طی سال‌های گذشته، از شیوع ۲۱ تا ۲۶ درصدی این بیماری‌ها حکایت دارد؛ این در شرایطی است که متخصصان همواره از انگ اجتماعی این اختلالات و کمبود تخت‌های روان و .... گلایه دارند.
به گزارش ایسنا، «سلامت روان» مانند سلامت جسم از اهمیت فراوانی برخوردار است و همواره تأکید می‌شود که افراد در کنار سلامت جسمانی، به‌سلامت روان خود و اطرافیان‌شان نیز بیندیشند تا ضمن داشتن شرایط نرمال در زندگی، از بروز بار سنگین هزینه‌های تحمیلی بر خانواده و جامعه جلوگیری نیز کنند. بیماری‌های روانپزشکی جزو ۳ دسته بیماری‌هایی هستند که بیشترین بار را به جامعه تحمیل می‌کنند و به اذعان متخصصان، افسردگی شایع‌ترین بیماری روانپزشکی در کشور است.
انگ اجتماعی یا استیگما، ازجمله مشکلات بیماران روانپزشکی است؛ مشکلی که البته جهانی است و فقط به جامعه ایران محدود نمی‌شود. بر همین اساس هم جنبه‌های فرهنگی مرتبط با بیماری‌های روانپزشکی سبب مراجعه دیرهنگام بیماران برای دریافت خدمات درمانی و نهایتا پیچیده و مزمن شدن بیماری می‌شود؛ در چنین شرایطی است که درمان سخت‌تر شده و بار بیشتری نیز بر بیمار و نظام سلامت تحمیل می‌شود.
«بیمارستان روزبه» که بیش از ۸۰ سال قدمت دارد، یکی از مراکز درمانی مهم ایران در ارائه خدمات درمانی روانپزشکی است؛ بیمارستانی که سرگذشت و داستان زندگی افراد بسیاری را شاهد بوده و یکی از برجسته‌ترین مراکز درمانی در حوزه اعصاب و روانپزشکی در ایران و خاورمیانه است که در شهر تهران واقع شده و تمرکزی ویژه بر ارائه خدمات تخصصی و پیشرفته در تشخیص، درمان و مراقبت از اختلالات روانی و عصبی دارد.
دکتر امیرحسین جعفری - رئیس بیمارستان روزبه، ضمن اشاره به وضعیت فعلی بار بیماری‌های روانپزشکی و همچنین درمان‌های تخصصی این بیماری‌ها در کشور، درعین‌حال بر ضرورت اجرای برخی سیاست‌های درمانی مدیکال در حوزه روانپزشکی نیز تأکید دارد و معتقد است که حوزه سلامت روان با عقب‌افتادگی بسیاری مواجه است و برای حل این عقب‌افتادگی به عزم ملی نیاز داریم و بر همین اساس هم از مسئولان و سازمان‌های مردم‌نهاد می‌خواهد که به این موضوع توجه کنند و مشکلات حوزه سلامت روان را به رسمیت بشناسند.
گفت‌وگوی تفصیلی ایسنا با دکتر امیرحسین جعفری - رئیس بیمارستان روزبه، درباره خدمات تخصصی و پیشرفته در حوزه اعصاب و روانپزشکی و همچنین چالش‌ها و مشکلات این حوزه را در پی می‌خوانید:
بیمارستانی با بیش از ۸۰ سال خدمت در حوزه سلامت روان
دکتر امیرحسین جعفری_رئیس بیمارستان روزبه در گفت‌وگوی تفصیلی با ایسنا، با بیان این‌که «بیمارستان روزبه» بیشتر از ۸۰ سال قدمت دارد، اظهار کرد: قدمت بیمارستان روزبه تا حدودی با آغاز ارائه خدمات نوین روانپزشکی در کشور مصادف است. پیش از ارائه خدمات نوین روانپزشکی، صرفا خدماتی از نوع نگهداری از بیماران مبتلا به اختلالات روان ارائه می‌شد. به‌عبارت‌دیگر، مراکزی برای نگهداری از بیماران مبتلابه اختلالات روان در کشور به‌ویژه در اواخر دوره قاجار ایجاد شد. جامعه در آن بازه زمانی بر این باور بود، بهتر است بیماران مبتلابه اختلالات روان از جامعه جدا شوند.
تغییر رویکرد مواجهه با بیماران روانپزشکی درگذر زمان
وی با بیان این‌که رویکرد مواجهه با بیماران روانپزشکی در گذر زمان تغییر کرده، توضیح داد: در حال حاضر، رویکرد مواجهه با بیماران روانپزشکی نسبت به گذشته متفاوت است و این در حالی است که جامعه در گذشته بر این باور بود که این بیماران می‌بایست از جامعه جدا شوند . همچنین دیدگاه‌ها نسبت به بیماران روانپزشکی منفی بوده، به‌نحوی‌که از القابی مانند «شیطانی»، «جن‌زده» و «دیوصفت» برای نامیدن برخی بیماران روانپزشکی استفاده می‌کردند. القاب و صفت‌هایی مانند «دیوانه» و «مجنون» که برای بیماران روانپزشکی استفاده می‌شد درواقع به همان معنای «دیوصفت» و «جن‌زده» هستند.
طردشدگی بیماران روانپزشکی در جامعه
این روانپزشک بابیان این‌که بیماران روانپزشکی از جامعه طردشده بودند، گفت: دیدگاه‌ها به بیماران روانپزشکی سبب طردشدگی این بیماران از جامعه شده بود. نه تنها دیدگاه‌ها نسبت به بیماران روانپزشکی سبب جدا افتادن این گروه بیماران از جامعه می‌شد، بلکه این افراد به‌صورت فیزیکی نیز از جامعه جدا شده بودند.
پایه‌گذاری روانپزشکی نوین در ایران طی دهه‌های ۲۰ و ۳۰
وی درباره پایه‌گذاری روانپزشکی نوین در ایران توضیح داد: اساتید گرانقدری مانند مرحوم دکتر غلامرضا میرسپاسی و مرحوم دکتر حسین رضاعی، روانپزشکی نوین را در دهه‌های ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ در ایران پایه‌گذاری کردند. پس از شکل‌گیری خدمات نوین روانپزشکی در کشور، رویکرد مواجهه با بیماران روانپزشکی تغییر کرده و درمان این گروه بیماران در کانون توجه قرار گرفت. با تلاش‌های مستمر جامعه روانپزشکی، پیشرفت‌های خوبی طی حیات ۸۰ ساله خدمات نوین روانپزشکی در کشور به دست آمده است.
تأسیس نخستین بخش مراقبت از بیماران روانپزشکی در بیمارستان سینا
این روانپزشک درباره ایجاد نخستین مرکز درمانی روانپزشکی در ایران گفت: پیش از تأسیس بیمارستان روزبه، بخش مراقبت از بیماران روانپزشکی در بیمارستان سینا ایجاد شد و همچنین یک بخش نگهداری از این گروه از بیماران برای مدت کوتاهی در بیمارستان امام خمینی (ره) ایجاد شد. بخش نگهداری از بیماران روانپزشکی روزبه در دهه ۱۳۳۰ تأسیس شد و در گذر زمان به‌تدریج توسعه‌یافته است.
۱۵۰ تا ۲۰۰ مراجعه روزانه به بیمارستان روزبه
جعفری ادامه داد: در حال حاضر، بیمارستان روزبه حدود ۲۲۰ تخت ظرفیت دارد و خدمات تخصصی، فوق‌تخصصی و سرپایی متنوعی را ارائه می‌دهد. بیمارستان روزبه به‌واسطه قدمت بیش از ۸۰ ساله خود در بسیاری از حیطه‌های درمان روانپزشکی پیشتاز است. وی با بیان این‌که عمده مراجعه‌کنندگان به این مرکز درمانی خدمات سرپایی دریافت می‌کنند، توضیح داد: حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ به‌صورت روزانه از خدمات بیمارستان روانپزشکی روزبه بهره می‌گیرند. همچنین شدت علائم روانپزشکی برخی مراجعه‌کنندگان به بیمارستان روانپزشکی روزبه به نحوی است که در این مرکز درمانی بستری می‌شود.
شایع‌ترین بیماری‌های روانپزشکی در میان ایرانیان
رئیس بیمارستان روزبه بابیان این‌که خدمات سرپایی طیف گسترده‌ای از خدمات را شامل می‌شود، اظهار کرد: مراجعین بیمارستان روزبه به نحوی متأثر از شیوع بیماری‌های مختلف روانپزشکی در سطح جامعه است. افسردگی، بیماری‌های اضطرابی، وسواس و بیماری‌های مشابه به وسواس در سطح جامعه شیوع بیشتری دارند.
مشاوره، بخش کوچکی از خدمات روان‌درمانی
جعفری با بیان این‌که خدمات «دارودرمانی» و «روان‌درمانی» به بیماران ارائه می‌شود، تصریح کرد: منظور از روان‌درمانی، درمان‌هایی است که مبتنی بر دارو نیستند و درمان بیماران با انواع مختلف روش‌های روان‌درمانی انجام می‌شود. روان‌درمانی در جامعه به‌اصطلاح «مشاوره» شناخته می‌شود ولی این در حالی است که مشاوره بخش کوچکی از خدمات روان‌درمانی را تشکیل می‌دهد و بخش متراکم‌تر برای خدمات متنوع روان‌درمانی است.
بار سنگین برخی بیماری‌های روانپزشکی بر جامعه و خانواده‌ها
وی با بیان این‌که برخی بیماری‌های روانپزشکی شیوع کمتری دارند، اظهار کرد: اگرچه شیوع برخی بیماری‌های روانپزشکی در جامعه نسبت به بیماری‌های شایع روانپزشکی مانند «افسردگی» کمتر است اما بار بیشتری بر خانواده‌ها و جامعه تحمیل می‌کنند؛ به‌طور مثال، «دمانس» و «آلزایمر» در سنین بالاتر اتفاق می‌افتند. متخصصان مغز و اعصاب، خدمات مربوط به این گروه از بیماران را ارائه می‌دهند.
جعفری گفت: همچنین ارائه خدمات به بیماران مبتلابه «اختلالات جنسی» و «اعتیاد» از دیگر خدمات بیمارستان روزبه است. همچنین بخش‌های بستری متنوعی در بخش بستری وجود دارد و بیمارستان روزبه، یکی از مراکز درمانی است که خدمات روانپزشکی به کودکان و نوجوانان ارائه می‌دهد. ارائه خدمات به بیماران «ننوروسایکیاتری» (روانپزشکی عصبی) از دیگر خدمات این مرکز درمانی است. همچنین اولین اورژانس روانپزشکی در بیمارستان روزبه راه‌اندازی شده است. ارائه خدمات به سالمندان به‌صورت سرپایی و بستری از دیگر خدمات این بیمارستان است. خدمات پس از ترخیص بیماران نیز از دیگر خدماتی است که در این مرکز درمانی ارائه می‌شود.
افسردگی؛ شایع‌ترین بیماری روانپزشکی در میان ایرانیان
رئیس بیمارستان روزبه درباره پیمایش‌های انجام شده در حوزه اختلالات روان در کشور گفت: چند پیمایش ملی در ارتباط با سلامت روان جامعه طی سال‌های گذشته در کشور انجام شده و نتایج این پیمایش‌ها تقریبا یافته‌های مشابهی را نشان داده است. نتایج این پیمایش‌ها بیانگر این است که شیوع بیماری‌های روانپزشکی در سطح کشور حدود ۲۱ تا ۲۶ درصد است و بیماری افسردگی شایع‌ترین بیماری روانپزشکی در میان ایرانیان به‌حساب می‌آید.