اخیرا، اظهارات دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان مبنی بر نقش تأثیرگذار و درعینحال مخرب فرانسه در فعالسازی مجدد تحریمهای شورای امنیت علیه ایران، توجهات را به خود جلب کرده است. دکتر علی لاریجانی اشاره داشتند که فرانسه، از طریق مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ابتدا این پیام را منتقل کرد که در صورت دستیابی تهران و آژانس به توافقات خاص، اتحادیه اروپا (تروئیکای اروپایی) از درخواست فعالسازی مجدد تحریمها (اسنپبک) منصرف خواهد شد. این توافق حاصل شد و وزیر امور خارجه ،آقای عراقچی، آن را در مصر امضا نمود. بااینوجود، پاریس نهتنها به این وعده، بلکه به سایر تعهدات خود مبنی بر توقف روند اسنپبک نیز عمل نکرد و درنهایت، قطعنامه تداوم رفع تحریمهای چندجانبه علیه ایران را به رأی گذاشت. نکته قابلتأمل این است که در غیاب ایالاتمتحده آمریکا، که پیشتر از برجام خارج شده بود، فرانسه در کنار لندن و برلین، مسیری تقابلی را با تهران در پیش گرفت و عملا به ابزار اصلی آمریکا و رژیم صهیونیستی در این رویارویی تبدیل شد.
رفتار اخیر فرانسه، تصمیمی صرفا تاکتیکی نیست، بلکه ریشه در یک راهبرد و استراتژی کلان دارد. این استراتژی همان «مهار حداکثری ایران» است که فرانسه در دهههای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بارها به دنبال آن بوده است. چه جناح سوسیالیست و چه جناح محافظهکار در فرانسه، همواره نگاهی منفی و بازدارنده نسبت به ماهیت نظام جمهوری اسلامی داشته و از هیچ اقدامی در برابر ملت ایران فروگذار نکردهاند. بنابراین، نباید نقش اخیر فرانسه در فعالسازی مکانیسم ماشه و تکمیل روند اسنپبک را بهعنوان یک «تصمیم ناگهانی» یا «پروژهای کوتاهمدت» تحلیل کرد.
نقش برجسته امانوئل ماکرون، رئیسجمهور کنونی فرانسه، در پیشبرد این روند نیز قابلتوجه است. تعهداتی که کاخ الیزه از سال ۲۰۱۷، یعنی از ابتدای دوران ریاست جمهوری ماکرون، به کاخ سفید در قبال ایران داده است، همچنان به قوت خود باقی است. ماکرون در هشت سال اخیر مکررا بر لزوم دائمی شدن محدودیتهای هستهای ایران (فراتر از تعهدات برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت) و همچنین مهار برنامه موشکی ایران تأکید ورزیده است. لذا، نقش اخیر پاریس در فرآیند اسنپبک را باید ناشی از همین رویکرد کلی ماکرون و دستگاه سیاست خارجی فرانسه دانست.
در این میان، باید مراقب بود تا در دام «بازی مقصرسازی» که توسط فرانسه طراحی شده است، گرفتار نشویم. رئیسجمهور فرانسه بارها در روایتهای خود مدعی شده که ایران همکاری لازم را برای جلوگیری از فعالسازی مکانیسم ماشه انجام نداده است.
دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان، نباید به بهانه برگزاری بخشهایی از مذاکرات در قالب «دیپلماسی پنهان»، در برابر بدعهدی آشکار فرانسویها سکوت اختیار کند. ماکرون نمادی از اتحادیه اروپا ست؛ اتحادیهای که به عقیده بسیاری از استراتژیستها، عمر سیاسی آن رو به پایان است.