چرا بدون پیوند آموزش و صنعت توسعه اقتصادی امکانپذیر نیست؟
ضرورت تقویت پیوند دانشگاه و بازار کار
گروه اقتصادی
این روزها بیش از هر زمان دیگری روشن شده است که پیشرفت بدون بهرهگیری صحیح از نخبگان و پیوند عمیق میان دانشگاه و بازار کار ممکن نیست و اتکا بر توان داخلی و نیروی انسانی متخصص، میتواند معادلات توسعه را تغییر دهد. نخبگان، پژوهشگران و فارغالتحصیلان دانشگاهی نهتنها سرمایه علمی کشور، بلکه ستونهای آیندهساز حکمرانی و تولید ملی هستند؛ سرمایههایی که اگر موردتوجه، حمایت و هدایت صحیح قرار نگیرند، بهسادگی در دام بیبرنامگیها گرفتار شده و چهبسا راهی کشورهای دیگر میشوند. این در حالی است که هر نخبه و هر جوان متخصص، حاصل سالها سرمایهگذاری کشور است و خروج او در حکم از دست دادن بخشی از دارایی ملی به شمار میآید. باوجود تلاشهای صورت گرفته، هنوز فاصلهای جدی میان دانشگاهها و بازار کار وجود دارد؛ فاصلهای که موجب شده بخش قابلتوجهی از نیروهای تحصیلکرده، بدون تجربه عملی وارد جامعه شوند و با شکاف مهارت و نیاز واقعی صنعت مواجه گردند. این گسست، نهتنها موجب کاهش بهرهوری و اتلاف سرمایه انسانی شده، بلکه محرک اصلی مهاجرت نخبگان نیز بوده است؛ زیرا جوانی که سالها در دانشگاه آموزشدیده اما جایگاهی برای بهکارگیری دانش خود نمییابد، ناگزیر به جستجوی فرصت در خارج از کشور روی میآورد. این وضعیت، بنابر تأکید کارشناسان، زنگ خطری برای آینده اقتصادی است و بیتردید باید با سیاستگذاری دقیق و اقدام عملی اصلاح شود. امروز فرصت ارزشمندی پیش رویمان قرار دارد و پیشرفت شرکتهای دانشبنیان، رشد فناوریهای نو و نیاز روزافزون صنایع به مهارتهای تخصصی نیز زمینهای را فراهم کرده تا دانشگاه نقش محوریتری در توسعه ایفا کند؛ نقشی که تنها با تقویت پیوند میان آموزش و اشتغال امکانپذیر است. تجربه کشورهای پیشرفته نشان میدهد هرجا دانشگاه در متن صنعت قرار گرفته، مسیر رشد علمی و اقتصادی هموار شده است. در کشورمان نیز هرگاه همکاری دانشگاه و صنعت جدی گرفته شده، نتایج ملموس آن در تولید فناوری، کاهش هزینهها و رشد ظرفیتهای داخلی دیده شده است. گفتنی است که در این میان، مسئولیت دولت و مجلس بیش از همیشه برجسته است؛ حمایت جدی از نخبگان، افزایش بودجه پژوهشی، ایجاد سازوکارهای شفاف برای همکاری صنعت با دانشگاهها و الزام بنگاههای اقتصادی به استفاده از ظرفیت علمی کشور، میتواند چرخه مهاجرت معکوس را فعال و مسیر بهرهوری را بهصورت دوچندان تقویت کند. هنگامیکه نخبه دانشگاهی جایگاه واقعی خود را در اقتصاد کشور بیابد، نهتنها انگیزه ماندن پیدا میکند، بلکه تبدیل به مولد ارزشافزودهای میشود که اثر آن در اشتغال، تولید و پیشرفت ملی نمایان خواهد شد. بهبیاندیگر، رونق اقتصادی درگرو آن است که دانشگاه تنها محل آموزش تئوری نباشد، بلکه به میدان عمل، ایدهپردازی و رونق تولید تبدیل شود. امروز زمان آن رسیده است که با نگاه حمایتی و مبتنی بر عدالت، نخبگان را سرمایهای راهبردی بدانیم و با تقویت ارتباط دانشگاه و بازار کار، راه را برای پیشرفت پایدار و اقتصاد مقاومتی واقعی هموار کنیم. در بررسی بیشتر این موضوع به گفتوگو با سید محسن موسوی زاده، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی پرداختیم که در ادامه میخوانید.
سید محسن موسوی زاده، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس:
نیازهای صنعت باید از دل دانشگاه تأمین شود
سید محسن موسوی زاده، نماینده مردم اهواز، حمیدیه، باوی و کارون و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار «رسالت» پیرامون ضرورت حمایت از نخبگان و بهبود ارتباط دانشگاه با بازار کار بیان کرد: درگذشته ارتباط دانشگاه با بازار کار بسیار کم بود و خوشبختانه اکنون این ارتباط بهبود یافته و رابطه میان آموزش و بازارکار تقویت گشته است اما همچنان نیاز به ارتباط بیشتر وجود دارد.
وی افزود: واقعیت آن است که اگر رابطه دانشگاهها با صنعت برقرار و تنگاتنگ باشد، پیشرفت توان عملی چندبرابر خواهد شد و این، موفقیت کشور را نیز دوچندان خواهد کرد. اکنون بسیاری از نخبگان دانشگاهی علیرغم گذراندن مدت تحصیل بسیار زیاد، به دلیل نبود ارتباط کافی با بازارکار و عدم اشتغال به خارج از کشور میروند درحالیکه یکایک این نخبگان ثروت کشورند و نباید اجازه دهیم سرمایهمان از کشور خارج شوند.
او تصریح کرد: اگر ارتباط دانشگاهها با بازارکار را تقویت کنیم، ماندگاری نخبگان را افزایش خواهیم داد و موفقیتهای دوچندان را رقم خواهیم زد.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: خوشبختانه امروز شاهد آن هستیم که دانشبنیانها اقدامات بسیار خوبی را انجام داده و موفقیتهای بسیاری کسب کردهاند اما همچنان ضرورت دارد تا نگاه حمایتی ویژه بداریم چراکه دانشبنیانها همچنان از کمی اعتبارات و بودجه گلهمند هستند و میکوشند تا اعتباراتشان افزایش پیدا کند.
او متذکر شد: اگرچه در بخش آموزش گامهای خوبی برداشته شده است اما همچنان نیاز است تا آموزشمان کاربردیتر از پیش باشد و ارتباط میان آموزش و بازارکار نیز بیشتر شود.
وی یادآور شد: ارتباط صنایع با دانشگاه باید بهقدری عمیق باشد که تمامی نیازهای مطرح از دل دانشگاهها برطرف گردد. خوشبختانه رویکرد دولت نیز چنین است و رئیسجمهور نیز بهتازگی اعلام کرده است که برای رشد و تعالی کشور باید از ظرفیت دانشگاهها استفاده شود.
وی در پایان این گفتوگو بیان کرد: باید دانشگاه را تقویت و حمایت کرد و کوشید تا ارتباطشان با بازارکار بیشازپیش شود. بیشک حفظ این ارتباط موجب توسعه اشتغال و ارتقای تولید خواهد شد.