در نامهای خطاب به مقام معظم رهبری مطرح شد؛
لزوم توقف ساختوساز در حریم شمالی باغ گیاهشناسی
تشکلهای محیط زیستی با نگارش نامهای خطاب به مقام معظم رهبری توقف ساختوساز در حریم شمالی باغ گیاهشناسی و جابهجایی این پروژه را خواستار شدهاند و هماینک تنها امید باقیمانده برای حل این مشکل، دستور آن مقام معظم است که روزگاری با غرس یک درخت در این باغ، به ارزشهای معنوی آن افزودهاند.
نگارندگان این نامه با اشاره به، صدور غیرقانونی مجوز ساخت ٢٢ برج ٣٨ طبقه برای ساخت بیش از ۵٢۵٠ واحد مسکونی در جوار ضلع شمالی این باغ؛ تأکید کردهاند: بدون در نظر گرفتن سابقه حضور ۵۵ساله این باغ در منطقه و حقوق مکتسبه آن و زیرپا گذاشتن تمامی طرحهای تفصیلی مصوب قبلی مسیری بسیار خطرناکتر و فاجعهبارتر از قبل گشوده شده که اگر در اسرع وقت جلوی آن گرفته نشود، بهزودی نشانی از این میراث علمی، تخصصی، طبیعی و فرهنگی برجای نخواهد ماند.
در ادامه مشروح این نامه را که نسخهای از آن بهدست روزنامه« رسالت» رسیده است، ازنظر میگذرانید.
****
به استحضار حضرتعالی میرساند باغ گیاهشناسـی ملی ایران با قدمتی بیش از 55 سال، یـک پروژه منحصربهفرد در امر حفـاظت از منابع ژنتیکی، پژوهش، آموزش، گردشگری و فرهنگ محسوب میشود که با تلاشهای شـبانهروزی و دلسوزانه محققان و اساتید برجسـته کشور در علم گیاهشناسـی و منابع طبیعی در 145 هکتار ایجادشده و یکی از ذخایر ارزشمند ملی و دارای جایگاه بینالمللی است. این باغ بهعنوان سـرمایه گرانقـدر ملی در تاریخ 10/12/1395 در فهرست آثار ملی ایران و در تاریخ 19/02/1401 به دلیل شأن تاریخی-فرهنگی خود از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی ثبت مضاعف شده است. باغ گیاهشناسی ملی ایران در اراضی چیتگر در منتهی الیه غرب تهران، محصور در محیطهای طبیعی نظیر پارک چیتگر، عرصههای مرتعی میدان تیر چیتگر و اکوسیستم استپی شیب جنوبی البرز مرکزی، برای دور بودن از عوارض مخرب محیطهای مسکونی و سایر تأسیسات انسانساز ویرانگر طبیعت جانمایی شد. متأسفانه بلندمرتبهسازیهای صورت گرفته در اراضی بالادست این باغ (پهنه وسیع شیب جنوبی البرز مرکزی در شمال این باغ)، در سالهای اخیر موجب کاهش آب چاههای این باغ از 220 لیتر در ثانیه به 80 لیتر در ثانیه شده و این کاهش چشمگیر آب چالشهای فراوانی را برای نگهداری علمی باغ ایجاد کرده است. خشکی کامل درختان یا سرشاخهها و بهطورکل زوال تدریجی باغ از کمترین عوارض فاجعهبار این بلندمرتبهسازیها بوده است.
متأسفانه اخیرا پیرو صدور غیرقانونی مجوز ساخت 22 برج 38 طبقه برای ساخت بیش از 5250 واحد مسکونی در جوار ضلع شمالی این باغ؛ بدون در نظر گرفتن سابقه حضور 55 ساله این باغ در منطقه و حقوق مکتسبه آن و زیرپا گذاشتن تمامی طرح های تفصیلی مصوب قبلی مسیری بسیار خطرناکتر و فاجعه بارتر از قبل گشوده شده که اگر در اسرع وقت جلوی آن گرفته نشود، بهزودی نشانی از این میراث علمی، تخصصی، طبیعی و فرهنگی برجای نخواهد ماند.
درصورتیکه این پروژه بلندمرتبهسازی در حریم باغ به اجرا درآید عوارض فراوانی را به همراه خواهد داشت، ازجمله: کاهش چشمگیر منابع آب با قطع شیب هیدرولیک؛ عدم امکان ورود نزولات آسمانی به منابع آبهای زیرزمینی؛ جلوگیری از وزش باد غالب منطقه (از شمال به جنوب)؛ افزایش دما و تشکیل جزایر حرارتی؛ افزایش میزان و گستره گردوغبار؛ افزایش آلودگیهای هوا، نور در شب، آلودگیهای صوتی؛ کوچ و نابودی جانوران موجود در این اکوسیستم؛ ورود پساب به منابع آبی زیرزمینی.
پیگیری و روشنگریهای صورت گرفته پیرامون این پروژه و ابعاد آن، تمام ارگانها و نهادهای مسئول و ذیربط را قانع کرده که پروژه باید در اسرع وقت متوقف شود. ازجمله این نهادها میتوان به شورای امنیت ملی، معاونت اول ریاستجمهوری (درخواست توقف در اسفند 1400)، وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، سازمان حفاظت محیطزیست کشور، دادستانی کل کشور و همچنین نهادها و انجمنهای مردمنهاد و پشتیبان محیطزیست و اساتید و محققان رشتههای مختلف منابع طبیعی و کشاورزی شاغل در دانشگاهها و مراکز علمی کشور اشاره نمود. همچنین براساس بررسیهای فنی و همهجانبه معاونت محترم حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی کل کشور توقف این پروژه لازم و ضروری تلقی شده است. ضمن آنکه بهنظر میرسد آنچه برای پروانه ساختمانی بنیاد تعاون ارتش مقرر بوده، در پهنههای دیگر این پروژه تاکنون ساختهشده و ادامه ساختوساز در پهنه شمالی باغ، تخلفی دیگر از برنامه است. تأخیر در صدور حکم باعث شده، بنیاد تعاون ارتش متأسفانه از اوایل سال 1400 با تداوم فعالیتهای ساختوساز خود (با بهکارگیری گروههای متعدد کاری و بهصورت شبانهروزی) با سرعت بیشتر اقدام نماید. هماکنون به پیشنهاد معاون دادستان کل کشور، شکایتی در تاریخ 04/04/1402 در دیوان عدالت اداری دایر شده است (به شماره1402220618901840) اما متأسفانه بنیاد تعاون ارتش با استناد به دستور کلی حضرتعالی در سال 1387 برای خانهسازی در اراضی چیتگر (با تأکید بر ضوابط و مقررات)، درصدد استفاده نادرست از آن دستور برای ساختوساز در حریم پهنه شمال باغ گیاهشناسی ملی ایران است که بهیقین واگویی این سوءاستفاده دل دوستداران، دغدغهمندان و دلسوزان منابع طبیعی و محیطزیست را به درد خواهد آورد. باتوجهبه وضعیت بلاتکلیف فعلی بهنظر میرسد تنها امید باقیمانده برای حل این مشکل، دستور آن مقام معظم (که روزگاری با غرس یک درخت در این باغ، به ارزشهای معنوی آن افزودهاند)، برای توقف ساخت در حریم شمالی باغ و جابهجایی این پروژه است.