فخرالدین اسدی
تحلیلگر حوزه روابط بین‌الملل
اعتصاب‌ها و اعتراض‌های عمومی در آلمان وارد فاز تازه‌ای شده است. اولاف شولتس، صدراعظم سرزمین ژرمن ها و دولت ائتلافی او روزبه‌روز بیشتر محبوبیت خود را درنزد افکار عمومی از دست می‌دهند.اکثر شهروندان آلمانی ( طبق نظرسنجی‌ها) سیاست‌های دولت شولتس در حمایت از دو جنگ اوکراین و غزه را غیرقابل‌قبول دانسته و خواستار تمرکز دولت بر معضلات اقتصادی و داخلی این کشور هستند. بااین‌حال صدراعظم و وزیر خارجه جنگ‌طلب آلمان قصد ندارند مداخله‌گرایی خود در دیگر نقاط دنیا را به‌سادگی رها سازند! 10 برابر شدن صادرات تسلیحات به اراضی اشغالی از آلمان طی ماه‌های اخیر ( نسبت به سال گذشته ) و اصرار این کشور بر حمایت تسلیحاتی از دولت زلنسکی، منتج به وقوع بحران‌های مزمن اقتصادی و تجاری در این کشور اروپایی شده و راهی جز اعتصاب و اعتراض برای شهروندان آلمانی باقی نگذاشته است.
اعتصاب‌های گسترده در آلمان
مسافران در سراسر آلمان با اختلال شدید در ترددها روبه رو هستند چرا اعتراض گسترده کشاورزان به لغو معافیت مالیاتی سوخت دیزل موجب مسدود شدن جاده‌های سراسر کشور شده و در همین حال، کارکنان بخش راه‌آهن نیز خود را برای آغاز دور تازه‌ای از اعتصاب‌های نامحدود آماده می‌کنند.کشاورزان آلمانی در اقدامی هماهنگ، تراکتورهای خود را به بزرگراه‌ها و جاده‌ها آوردند و عبور و مرور را متوقف کردند.معترضان تابلوهایی را روی تراکتورهای خود نصب‌کرده بودند که روی آن‌ها نوشته‌شده بود: «نه کشاورز، نه آینده»این اقدام آغاز یک هفته اعتراضات علیه طرح دولت به دلیل اتخاذ تصمیمی در خصوص لغو معافیت‌های مالیاتی سوخت دیزل مورداستفاده در کشاورزی است.اعتراض به پایین بودن دستمزدها و افزایش تورم؛ اعتصابات سراسری بخش حمل‌ونقل آلمان را زمین‌گیر کرده است. خبرگزاری آلمان (DPA) گزارش داد که افزون بر بروز اختلال سراسری در حمل‌ونقل، تولید در کارخانه خودروسازی فولکس‌واگن واقع در شمال غربی آلمان به دلیل مسدود شدن راه‌های دسترسی و جلوگیری از رسیدن کارمندان به محل کار متوقف‌شده است.
تاریخ‌مصرف بی‌انتهای اعتراضات
در همین حال، اعضای اتحادیه‌ای که رانندگان قطار را در آلمان نمایندگی می‌کند با اکثریت قاطع به برگزاری اعتصابات نامحدود در سال ۲۰۲۴ رأی دادند.آن‌ها در ادامه مناقشه‌ای طولانی با اپراتور اصلی راه‌آهن ملی دویچه‌بان (DB) بر سر ساعت کاری و پرداخت حقوق، تصمیم گرفتند تا از روز چهارشنبه (۱۰ ژانویه) دور تازه اعتصاب خود را در سال ۲۰۲۴ به مدت سه روز آغاز کنند.آن‌ها در ۸ دسامبر گذشته نیز یک «اعتصاب هشداردهنده» ۲۴ ساعته ترتیب داده بودند ولی اختلاف‌نظر آن‌ها با کارفرما بر سر دستمزدها همچنان باقی است. اعتراض‌های کادر درمان در آلمان نیز از دوره همه‌گیری کووید-۱۹ شروع شد و همچنان ادامه دارد. کار سخت و دستمزد اندک اصلی‌ترین دلیل اعتراض آن‌ها است. مذاکرات مزدی اتحادیه کارکنان بخش درمان با بیمارستان‌ها هنوز به نتیجه نرسیده است و به همین دلیل در چندین بیمارستان اعتصاب از هشتم ژانویه آغاز خواهد شد و تنها فوریت‌های پزشکی و عمل‌های جراحی ضروری پیش خواهد رفت.در صورت بی‌نتیجه ماندن مذاکرات مزدی، پزشکان متخصص نیز از نهم ژانویه اعتصاب خواهند کرد.
وضعیت اقتصادی بحرانی آلمان
تورم آخرین ماه سال ۲۰۲۳ آلمان ۳/۲ تا ۳/۷ درصد اعلام شد. این شاخص برای مواد غذایی ۵/۵ درصد بود. نهادهای دولتی از افزایش ۱۹۶ هزارنفری بیکاران نسبت به سال ۲۰۲۲ خبر دادند. صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی کرد آلمان تنها عضو جی هفت است که اقتصادش کوچکتر شده است. دولت در سال ۲۰۲۳ برای جبران افزایش قیمت انرژی تحت تأثیر جنگ روسیه و اوکراین، پرداخت یارانه را تصویب کرد اما از مارس ۲۰۲۴ یارانه انرژی هم قطع خواهد شد.صادرات صنعتی آلمان، به‌ویژه در بخش ماشین‌آلات با تهدید از سوی رقیبی چابک به نام چین روبه رو است. سیستم فرسوده و کند آلمان که دولت ائتلافی وعده اصلاح آن را داده بود، سرعت توسعه و سهم آلمان در بازار صنعتی جهان را کاهش داده است.در این وضعیت کسری بودجه دولت تا پایان نوامبر ۲۰۲۳ رقمی بالغ‌بر ۸۰ میلیون یورو اعلام شد. دولت برای جبران کسری بودجه قصد دارد یارانه‌ها را کاهش دهد و تعهداتش برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی را به تأخیر بیندازد. سیاستی که حداقل برای حزب سبزها که با همین وعده به دولت ائتلافی پیوسته بودند یک شکست بزرگ است.
پیش‌درآمدی بر سقوط دولت آلمان
تحولات اخیر در آلمان را می‌توان پیش‌درآمدی برای سقوط دولت این کشور دانست. دولت متشکل از سوسیال‌دموکرات‌ها، حزب سبز و حزب لیبرال آلمان در بدترین موقعیت قرار دارد. پیامدهای کووید ۱۹ و پس‌ازآن درگیر شدن آلمان در جنگ اوکراین، که با حمایت‌های مالی مستقیم آلمان از اوکراین همراه است، سبب کاهش مقبولیت هر سه حزب حاضر در دولت ائتلافی شده است. اپوزیسیون خواستار استعفای دولت شده است و هدف از اعتصاب گسترده سراسری هم‌فشار بر دولت برای عقب‌نشینی از سیاست‌هایی که هزینه معیشت را افزایش می‌دهد یا مجبور کردن آن به استعفاء است.بحران در بیرون موجب شکاف در دولت ائتلافی که از همان آغاز انتظار شکست آن می‌رفت، شده است و هر یک از سه حزب تلاش دارند سهم خود در وضعیت کنونی را کمتر از دیگر شریکانشان نشان دهند تا در انتخابات آینده شانسی هرچند اندک داشته باشند.
سوسیال‌دموکرات‌ها که در آخرین انتخابات سراسری بالاترین رأی را داشتند حالا به رتبه‌ای پایین‌تر از حزب محافظه‌کار دموکرات مسیحی و راست افراطی آلترناتیو برای آلمان سقوط کرده‌اند. وضعیت برای حزب سبز که به دلیل سیاست‌هایش در دفاع از محیط‌زیست توانسته بود طی سال‌های گذشته موقعیتی بهتر بیابد، از سوسیال‌دموکرات‌ها بدتر است.در آخرین نظرسنجی که نتایج آن ششم ژانویه اعلام شد مجموع آراء سه حزب سوسیال‌دموکرات (۱۶)، سبزها (۱۲) و لیبرال دموکرات (۵)، ۳۳ درصد است درحالی‌که حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان ۲۳ درصد و دموکرات مسیحی ۳۱ درصد آرا شرکت‌کنندگان در نظرسنجی را به دست آورده‌اند.احزاب راست افراطی مانند آلترناتیو برای آلمان و گروه‌های همسو با آن و حزب منحل‌شده وطن (سابقاً NPD) از نارضایتی‌های عمومی بهره می‌برند و تلاش دارند تا اعضا و نشان‌های خود را به جمع معترضان بفرستند. شرایط جاری نشان می‌دهد که دیگر رمقی برای دولت ائتلافی آلمان جهت بقای حداقلی در قدرت وجود ندارد.