سیگنال‌های دوپهلو در ناتو

محمد مهرعلی
این روزها بحث بر سر نسبت امنیتی آمریکا و اروپا ( دو سوی آتلانتیک )
 در ذیل پیمان ناتو به نقطه اوج خود رسیده است. مارک روته، نخست‌وزیر هلند و گزینه پیشتاز برای منصب دبیرکلی ناتو در اظهاراتی متذکر شده که اروپا باید از گلایه کردن و غر زدن درباره دونالد ترامپ دست بردارد و در عوض بر داشته‌های خود برای کمک به اوکراین تمرکز کند.سخنان جنجالی هفته گذشته دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا مبنی بر سلب حمایت واشنگتن از آن دسته از اعضای ناتو که سهم ۲ درصدی از تولید ناخالص داخلی خود را برای دفاع جمعی هزینه نکند و حتی آزاد گذاشتن دست روسیه در حمله به اعضای ناتو، خشم اروپا را برانگیخت و پرسش‌ها و ابهامات در مورد بازدارندگی هسته‌ای اروپا در صورت انتخاب مجدد ترامپ در انتخابات ماه نوامبر را تشدید کرد.
روته در کنفرانس سالیانه امنیتی در مونیخ در این رابطه بیان داشت که «اروپا باید از ناله و مویه درباره ترامپ دست بردارد.این موضوع
 به خود آمریکایی‌ها ربط دارد، من که آمریکایی نیستم و نمی‌توانم در ایالات‌متحده رأی بدهم.»او در ادامه خاطرنشان کرد که هر چه هم که پیش‌ آید ولی درهرصورت اروپا باید برای حوزه دفاع و افزایش تولید مهمات خود بیشتر هزینه کند، نه این‌که صرفا چون ترامپ ممکن است به قدرت برگردد باید فلان و بهمان کنیم.
نخست‌وزیر هلند گفت: اروپا ازاین‌جهت باید حمایت خود از اوکراین را افزایش دهد که در راستای منافع اروپاست. روته که در ماه ژوئیه گذشته به‌طور غیرمنتظره‌ای قصد خود برای کناره‌گیری از عرصه رقابت سیاسی در هلند را اعلام کرده بود، گفت که نمی‌داند آیا به‌عنوان یک نامزد پیشرو برای رهبری ناتو در نظر گرفته می‌شود یا نه ولی برای این منظور خودش یک کارزار شخصی به راه نخواهد انداخت. درعین‌حال روته مدعی شده پس از گفت‌وگو با سیاستمداران آمریکایی در مونیخ، «به‌طور محتاطانه‌ای خوش‌بین» است که بسته کمک نظامی ایالات‌متحده برای اوکراین که با وقفه روبه‌رو شده درنهایت تصویب خواهد شد.به نظر می‌رسد دبیر کل احتمالی آتی ناتو، از یکسو بر وابستگی امنیتی اروپا به آمریکا مهر تأيید نواخته و از سوی دیگر، از اروپائیان خواسته تا بر اساس نگرانی‌ها و دغدغه‌های خود
 ( ازجمله در قبال آنچه در جنگ اوکراین می‌گذرد) رفتار  و رویکرد خود را تنظیم کنند. این مصداق یک سیگنال دوگانه است که ارزشی
 به لحاظ راهبردی ندارد! ینس استولتنبرگ ۶۴ ساله،  نخست‌وزیر سابق نروژ، از سال ۲۰۱۴ میلادی تاکنون به‌عنوان دبیر کل ناتو در رأس معادلات این سازمان فرار گرفته  و قرار است در اکتبر سال‌جاری 
از سمت خود کناره‌گیری کند.دوره تصدی استولتنبرگ در ماه ژوئیه برای چهارمین بار تمدید شد، چراکه ۳۱ عضو ائتلاف نظامی ناتو ترجیح دادند به‌جای تلاش برای توافق بر سر انتخاب یک دبیر کل جدید، آن‌هم در شرایطی که جنگ روسیه در اوکراین و در همسایگی مرزهای ناتو 
در حال پیگیری است، وی در مسند خود باقی بماند.قبل از این‌که ناتو تصمیم بگیرد به دوره تصدی  استولتنبرگ را تمدید کند، دیپلمات‌های گفته بودند که مارک روته، نخست‌وزیر هلند یک گزینه ایده‌آل  برای جانشینی اوست.