این روزها نسبت میان هوش مصنوعی و فوتبال بیش از هر زمان دیگری موردتوجه قرارگرفته، زیرا برگزاری مسابقات یورو2024 به مجالی جهت تست و آزمایش این موضوع تبدیل شده است. به عبارت بهتر، رقابتهای جام ملتهای اروپا در آلمان در شرایطی در حال برگزاری است که کارشناسان میگویند علم فوتبال نسبت به گذشته تا حدود زیادی تغییر کرده و امروزه بهرهگیری از فناوری نقش نخست را در آمادهسازی تیمها دارد.
شرکتهای کامپیوتری فعال در زمینههای مختلف فناوری در پشت سر تیمها هستند و کارشناسان آنها با آنالیز بازی رقبا، شانس تیمها برای برنده شدن را افزایش میدهند.این تحلیلهای مبتنی بر فناوری تنها به تغییرات تاکتیکی تیمها محدود نمیشوند، بلکه مواردی را در برمیگیرند که پیشتر به نظر بسیاری «شانس» محسوب میشدند: مانند ضربات پنالتی.ژان پیر برسیانی، عصبشناس اهل سوئیس، معتقد است که پنالتیها کاملا یک بازی شانسی نیستند، بلکه چیزی هستند که میتوان آن را از طریق تمرین بهبود بخشید. ازجمله توانایی واکنش سریعتر برای تغییر جهت ضربه در هنگامیکه دروازهبان ابتدا حرکت میکند.بااینحال بسیاری از فوتبالیستها معتقدند چنین دیدگاهی شدیدا ایدهآلگرایانه بوده و واقعا برخی ضربات پنالتی و واکنش دروازهبانها را نمیتوان از قبل با استناد به هوش مصنوعی پیشبینی کرد!
تیم تحقیقاتی او در دانشگاه فرایبورگ یک ابزار تمرینی ساده و قابلحمل طراحی کرده است که میگویند میتواند مهارتهای حرکتی حسی بازیکنان را تا ۲۸ درصد تقویت کند و بر اساس آزمایشها احتمال تبدیل ضربات پنالتی به گل را بیش از یکسوم افزایش دهد.در آزمایشهای انجامشده بازیکنان حرفهای در یک زمین معمولی در برابر یک دروازهبان مجازی هولوگرافی، که ظاهر و حرکاتش شبیه دروازهبانان سطح بالاست، پنالتی زدند.این نرمافزار شبیهساز که به عینک «واقعیت افزوده» متصل است، بهطور تصادفی موقعیت هدف را به فرد پنالتیزن میدهد.درست قبل از ضربه زدن به توپ، دروازهبان هولوگرامی شیرجهای را آغاز میکند. در اینجا از بازیکن خواسته میشود که در لحظه آخر سریعا تغییر تصمیم داده و توپ را به سمت دیگری بفرستد.
با این تمرین تمامی بازیکنان بهطور قابلتوجهی زمان پاسخ یا آستانه حرکت حسی خود را از میانگین ۴۲۹ میلیثانیه به ۳۰۹ میلیثانیه کاهش دادند. محققان میگویند اگر این تمرینات مداوم باشد، میتواند شانس تبدیل ضربه به گل را برای بازیکنان تا ۳۵ درصد افزایش دهد.
اعضای تیم تحقیقاتی دانشگاه فرایبورگ میگویند الگوریتمهای این نرمافزار ثابت نیستند، بلکه با تحلیل پیشرفت، خستگی هر بازیکن و یا زمان حرکت دروازهبان برای حفظ همان سطح دشواری بهطور دائم بهینه میشوند.کمکهای فناوری محدود به ضربات پنالتی نیست. برای مثال تیم ملی فوتبال آلمان در این رقابتها از حمایت یک گروه نرمافزاری «اسایپی» (SAP) برخوردار بود تا شیوه بازی حریفان را از نگاه خودشان تشخیص دهد.تحلیلگران این گروه نرمافزاری از طریق برنامههای کاربردی بهطور مستقیم آنالیز بازیها را به تبلتها و تلفنهای هوشمند مربیان و بازیکنان میفرستادند.
بدون شک هنوز بسیار زود است که در خصوص کارآمد بودن یا نبودن پیشبینیهای صورت گرفته از سوی نرمافزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی در مسابقات یورو 2024 اظهارنظر کرد! قطعا مثالهای نقضی در این خصوص وجود دارد که شاید اصل ماجرا را زیر سؤال ببرد.