علی عالمی
تحلیلگر حوزه روابط بین‌الملل
رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا در حالی روز پنج‌شنبه به بوداپست، پایتخت مجارستان سفر کردند که ویکتور اوربان، نخست‌وزیر این کشور سرمست از پیروزی دوست خود دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکاست. اوربان طی سال‌های اخیر تبدیل به سیاستمداری منزوی در اروپای واحد شده و بارها از سوی دموکرات‌های کاخ سفید و سران اتحادیه اروپا محکوم‌به تک‌روی و عدم پیروی از سیاست‌های مشترک قاره سبز شده بود. حتی در دوره کنونی(که ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا برعهده مجارستان است )، اوربان کماکان مورد غضب سیاستمداران اروپایی قرار داشته و افرادی مانند ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه و اولاف شولتس ،صدراعظم آلمان اساسا او را نماینده اروپائیان در مجامع بین‌المللی نمی‌دانند.
اوربان در مجارستان قدرت گرفته است
اکنون اوربان وضعیت متفاوتی نسبت به قبل از انتخابات پنجم نوامبر در آمریکا دارد. اخیرا سران ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا برای شرکت در نشستی مشترک به مجارستان که ریاست دوره‌ای این اتحادیه را برعهده دارد سفر کردند تا ظاهرا در خصوص مسائل داخلی و دغدغه‌های مهاجرتی ر اروپای واحد سخن بگویند اما پیروزی ترامپ، دستور کار این نشست را به‌صورت کامل تغییر داد! او و شماری دیگر از رهبران راست افراطی و پوپولیست اروپایی بارها تأکید کرده بودند که درنهایت در کشورهای مختلف سیاستمدارانی به قدرت خواهند رسید که با مهاجران مخالف هستند و برای پایان جنگ اوکراین تلاش خواهند کرد. بدیهی است که جریان‌های ملی‌گرای افراطی که ضد ساختار اروپای واحد هستند، مورد حمایت ترامپ بوده و رئیس‌جمهور جدید آمریکا از آن‌ها به‌مثابه ظرفیت‌هایی برای فروپاشی اتحادیه اروپا یاد می‌کند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نیز دقیقا چنین رویکردی در قبال گروه‌های ملی‌گرای ضد اروپایی و سیاستمدارانی مانند اوربان دارد. تضعیف و فراتر از آن، فروپاشی اتحادیه اروپا، هدف مشترک پوتین و ترامپ محسوب می‌شود.
اوربان و دیگر سران جریان‌های ملی‌گرای افراطی در اروپا، اکنون فضا را برای مانور سیاسی و اجتماعی خود در قاره سبز نسبت به دوران بایدن و دموکرات‌ها فراهم‌تر می‌بینند. به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در حالی مسجل شده است که دولت‌های دو قدرت اصلی و سنتی اتحادیه اروپا یعنی فرانسه و آلمان در داخل تضعیف شده‌اند و با بحران‌های اقتصادی و سیاسی روبه رو هستند. امری که می‌تواند در دوره جدیدی که با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ آغاز شده است به رهبران راست افراطی و پوپولیست اتحادیه اروپا فضای مانور بیشتری بدهد.موقعیت امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه پس از شکست حزبش در انتخابات پارلمانی زودهنگام تضعیف شده و دولت ائتلافی اولاف شولتس، صدراعظم آلمان نیز ازهم‌پاشیده است.در چنین شرایطی بازگشت ترامپ به کاخ سفید، بدترین خبر ممکن برای طرفداران اتحادیه اروپا محسوب می شود..
خیز مخالفان اروپا در بروکسل
ویکتور اوربان هرچند اکنون به دلیل ریاست مجارستان بر اتحادیه اروپا در کانون توجه‌ها قرارگرفته است اما تنها رهبر اروپایی حامی سیاست‌هایی مشابه سیاست‌های دونالد ترامپ نیست. جورجا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا نیز در مورد سیاست مهاجرتی با ترامپ و ویکتور اوربان هم‌نظر است.این در حالی است که نخست‌وزیر راست افراطی ایتالیا روابط حسنه‌ای نیز با ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و متحد نزدیک دونالد ترامپ دارد. امری که می‌تواند موقعیت او را در روابط با واشنگتن به‌عنوان رهبر راست افراطی یکی از کشورهای اصلی و بزرگ اتحادیه اروپا تقویت کند.علاوه بر جورجا ملونی می‌توان کارل نهامر، صدراعظم اتریش را نیز در جبهه نزدیک به اوربان در میان اعضای اتحادیه اروپا دسته‌بندی کرد. این در حالی است که ائتلاف حاکم بر هلند نیز مورد حمایت حزب آزادی به رهبری خیرت ویلدرس، رهبر راست افراطی این کشور قرار دارد.روبرت فیکو، نخست‌وزیر اسلوواکی نیز در مورد جنگ اوکراین مواضعی مشابه ویکتور اوربان دارد.پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا منجر به نارضایتی اکثر سیاستمداران اروپایی شده است. اتحادیه اروپا و منطقه یورو بیش از هر زمان دیگری خود را در معرض مخاطرات اقتصادی، امنیتی و سیاسی تصمیم سازی‌های کلان ترامپ در تقابل با قاره سبز می‌بینند.بااین‌حال، در میان سیاستمداران اروپایی ، کسانی هستند که بازگشت ترامپ به کاخ سفید را جشن گرفته و در انتظار انتقام از برخی محدودیت‌های اعمال شده قبلی علیه خود از سوی سران کنونی اروپا هستند. جورجیا ملونی، نخست‌وزیر دست راستی ایتالیا را احتمالا می‌توان یکی از خوشحال‌ترین رهبران اروپایی این روزها دانست. او حتی نمی‌تواند این خوشحالی خود را پنهان کند و از زمان پیروزی ترامپ یک پورتره از رئیس‌جمهور منتخب آمریکا در صفحه اینستاگرامش به اشتراک گذاشته و جملاتی در وصف ترامپ نوشته و بازگشت او به کاخ سفید را تبریک گفته است.این سیاستمدار پوپولیست و دست راستی در پست دیگری در صفحه اینستاگرامش تصویری از خود و ایلان ماسک به اشتراک گذاشته و گفته است که پس از پیروزی ترامپ تماسی طولانی مدت و مهم با ایلان ماسک داشته است.به عبارت بهتر، ملونی قصد دارد بهترین و بیشترین بهره‌برداری ممکن را از پیروزی ترامپ نموده و تفوق قدرت سیاسی خود بر دو قدرت اول اروپای واحد یعنی فرانسه و آلمان را تضمین کند. ایتالیا، سومین اقتصاد اروپا، عضو گروه هفت و یکی از بازیگران اصلی حوزه یورو محسوب می‌شود. بااین‌حال، قطعا روحیات خاص و جاه‌طلبی‌های ملونی اجازه نمی‌دهد از کنار حضور ترامپ در کاخ سفید و تلاش برای ارتقای جایگاه رم در اتحادیه اروپا به‌سادگی بگذرد. تضعیف فرانسه و آلمان، همان هدفی است که ترامپ به‌صورت جدی دنبال می‌کند. تضعیف دو ستون اصلی اروپای واحد ( برلین و پاریس) فضا را برای مانور بیشتر ایتالیا در این مجموعه باز خواهد کرد.
عطش ملونی برای قدرت
ملونی هرچند مانند اوربان با سیاست‌های اتحادیه اروپا مخالفت نمی‌کند اما درعین‌حال با توجه به دیدگاه‌های دست راستی‌اش ممکن است بیشتر در اروپا مقبولیت یابد و خود را به‌عنوان مجرای ارتباطی بین ناتو، اتحادیه اروپا و کاخ سفید معرفی نماید.به عبارت بهتر، ملونی در این معادله از یک‌سو نقش بازیگری واسطه‌گر میان اروپای واحد و کاخ سفید و از سوی دیگر، نقش رهبری جدید در قاره سبز را ایفا می‌کند. همان‌گونه که اشاره شد، روحیه جاه طلبانه ملونی ، خصوصا تلاش وی برای تبدیل شدن به یک رهبر فمینیست و افراطی در قاره سبز، در پیشبرد این روند مؤثر خواهد بود. بدون شک پیشرفت جایگاه ملونی در اروپا، هرگز مطلوب کشورهایی مانند آلمان و فرانسه نیست اما نخست‌وزیر ایتالیا و دولت او، هرگز قصد ندارند چنین فرصتی را از دست بدهند.