جوزف عون، رئیس جمهور جدید لبنان شد
استمرار عصر ژنرال‌ها در کاخ بعبدا
گروه بین الملل
ژنرال جوزف عون، فرمانده بی‌حاشیه ارتش لبنان با انتخاب به عنوان چهاردهمین رئیس جمهور این کشور، با گذشت بیش از دو سال از خلأ ریاست جمهوری، مسئولیت مهمی برای رسیدگی به چالش‌های انباشته‌شده لبنان طی سال‌های گذشته دارد. پارلمان لبنان در دور دوم نشست خود با 99 رأی جوزف عون فرمانده ارتش این کشور را به عنوان رئیس جمهور جدید این کشور انتخاب کردند.ژنرال «جوزف عون» شخصیت نظامی برجسته لبنان که از سال 2017 منصب فرماندهی ارتش این کشور را بر عهده داشته است، در دور دوم سیزدهمین نشست پارلمانی لبنان توانست نام خود را در لیست رؤسای جمهور این کشور قرار داده و چهاردهمین رئیس جمهور
لبنان شود.
جوزف عون چندمین شخصیت نظامی لبنان است که به منصب ریاست جمهوری می‌رسد و پیش از او «فواد شهاب» و «میشل سلیمان» و ... هم از ارتش به کاخ ریاست‌جمهوری رفته بودند. با این حال برخی احزاب لبنانی از جمله جریان آزاد ملی به ریاست جبران باسیل معتقدند انتخاب یک مقام نظامی به عنوان رئیس جمهور برخلاف قانون اساسی است.بعد از اینکه به مدت حدود دو سال و نیم و از 30 اکتبر 2022 تاکنون، کاخ بعبدا (کاخ ریاست جمهوری لبنان) به دنبال پایان دوره میشل عون، رئیس جمهور سابق خالی بود، رسما به خلأ ریاست جمهوری در لبنان پایان داده شد و قرار است جوزف عون ساکن کاخ بعبدا شود.
کارنامه فرمانده ارتشی که رئیس جمهور شد
جوزف عون متولد 10 ژانویه سال 1964 در منطقه سن الفیل لبنان است که در سال 1983 بعد از گذراندن تحصیلات متوسطه خود وارد ارتش شد و به خاطر مهارت‌هایی که داشت خیلی زود توانست به پست‌های مهم منصوب شود و فرماندهی یگان‌های مختلف را بر عهده داشت.جوزف عون همچنین چند دوره آموزش نظامی در کشورهای خارجی از جمله آمریکا گذرانده است و در سال 2013 توانست درجه سرتیپی را بگیرد و 4 سال بعد یعنی مارس 2017 رسما فرمانده ارتش لبنان شد.زمانی که جوزف عون به این منصب رسید، لبنان با چالش امنیتی تروریست‌های تکفیری که از سوریه به سمت عراق پیشروی کرده و در تلاش برای ورود به لبنان بودند دست و پنجه نرم می‌کرد. مهم‌ترین عملیاتی که ارتش لبنان در دوره فرماندهی جوزف عون علیه تروریست‌ها داشت، به عملیات «فجر الجرود» در آگوست 2017 مربوط می‌شود که طی آن ارتش لبنان در کنار نیروهای حزب الله توانستند تکفیری‌های داعش را از مناطق مرزی لبنان با سوریه بیرون کنند.
مواضع عون مقابل مقاومت چگونه است؟
در حالی که ارتش لبنان از گذشته‌های دور در سطح حمایت‌های نظامی و لجستیکی، وابسته به کشورهای خارجی و در رأس آن آمریکا بوده است، ژنرال جوزف عون از گزینه‌های مورد حمایت آمریکا برای ریاست جمهوری لبنان بود. البته باید توجه داشته باشیم که نمی‌توان جوزف عون را مهره واشنگتن در لبنان معرفی کرد و ابعاد شخصیتی او و عملکردی که دارد، به هیچ وجه شبیه به چهره‌های بدنامی همچون ریاض سلامه، رئیس بانک مرکزی لبنان و یا سمیر جعجع رئیس حزب نیروهای لبنانی نیست.جوزف عون در طول حضور خود در ارتش و سپس رسیدن به منصب فرماندهی آن، شخصیتی بی‌حاشیه داشته و عملکرد آن هم حرفه‌ای و بی‌طرف بوده است و همین مسئله یکی از عواملی بود که طی همه این سال‌ها موجب شد توطئه دشمنان برای تفرقه انداختن میان ارتش و مقاومت لبنان ناکام بماند.حتی در مسئله آتش بس و بندی که مربوط به استقرار ارتش لبنان در جنوب این کشور بود، جوزف عون تأکید کرد که این امر با هماهنگی حزب الله انجام می‌شود.اما درباره رویکردی که جوزف عون نسبت به کشورهای منطقه و یا محور مقاومت دارد، با توجه به بی‌حاشیه بودن عون و عدم موضع‌گیری‌های غیرحرفه‌ای او، ناظران امور بر این باورند که جوزف عون رویکردی متعادل با همه طرف‌ها در داخل و خارج لبنان دارد و به دنبال تنش نیست و باید منتظر موضع‌گیری‌های او در سطح سیاسی هم باشیم.
در شرایطی که در دوره فرماندهی جوزف عون در ارتش لبنان، این کشور با یک بحران اقتصادی وخیم هم دست و پنجه نرم می‌کرد و این وضعیت همچنان ادامه دارد، عون تلاش کرد تا حدی که می‌تواند مسئولیت خود را در این منصب درست انجام دهد و اغلب لبنانی‌ها شکایتی از او ندارند؛ به ویژه اینکه جوزف عون همانگونه که اشاره کردیم، به وحدت ملی لبنان پایبند بود و اجازه نداد تحریک دشمنان، چند دستگی در کشور ایجاد شود.جوزف عون در منصب فرماندهی ارتش همچنین هرگز ورود مستقیم به بحران‌های سیاسی نداشته است و در شرایطی که فساد در بسیاری از ساختارهای لبنان ریشه دوانده و به عنوان مثال شخصی مانند ریاض سلامه، مرد اول آمریکا در لبنان، با کارنامه‌ای سیاه و پر از پرونده‌های فساد، کلاهبرداری، پولشویی و... بانک مرکزی لبنان را ترک کرد و اکنون هم تحت تعقیب دادگاه‌های بین‌المللی قرار دارد، نقطه تاریکی در پرونده جوزف عون ثبت نشده است.
مقاومت لبنان هم همواره در همه موضع‌گیری‌های خود احترام ویژه‌ای برای جوزف عون قائل بوده و حتی با وجود اینکه نامزد پیشنهادی حزب الله و جنبش امل برای ریاست جمهوری، سلیمان فرنجیه، رئیس جریان المرده بود، اما مقامات حزب‌الله تأکید کردند که مخالف جوزف عون نیستند و وتویی بر او ندارند.ژنرال جوزف عون چهارمین ژنرال لبنانی است که به‌طور متوالی بر کرسی ریاست جمهوری تکیه می زند که این امر نشان دهنده جایگاه منحصر بفرد ارتش در نظام سیاسی سال‌های اخیر این کشور و تداخل امر امنیت با جایگاه رئیس جمهور لبنان است. «جوزف عون»، فرمانده پیشین ارتش لبنان پس از امیل لحود 1998 تا 2007، میشل سلیمان 2008 تا 2014 و میشل عون 2016 تا 2022 چهارمین رئیس جمهور نظامی است که زمام امور را در این کشور برعهده گرفته است.پیش از این چهار نفر، ژنرال «فواد شهاب» که بنیانگذار ارتش لبنان در 1945 بود طی سال‌های 1958 تا 1964 رئیس جمهور لبنان بود که از آن برهه با عنوان «عصر شهابیه» در این کشور یاد می‌گردد.
انتخاب جوزف عون به عنوان چهارمین فرمانده ارتشی که طی 26 سال اخیر به‌صورت متوالی بر کرسی ریاست جمهوری لبنان تکیه زده، نشان دهنده پیوند عمیق امر سیاسی با نهاد ارتش در لبنان است.جوزف عون به دلیل تجربه موفق در دوره ریاست بر ارتش به ویژه در زمینه مبارزه با فساد مالی در ارتش مورد حمایت رسانه‌های داخلی بود. بر همین اساس، تحلیلگران معتقدند که احتمالا جوزف عون در دوره ریاست جمهوری هم به همین مواضع میانه خود در برخورد با همه طرف‌های داخلی و بازیگران خارجی ادامه دهد.