قربانیان بعدی شطرنج ترامپ چه کسانی هستند؟
هگست و روبیو بر لبه پرتگاه
فخرالدین اسدی
تحلیلگر حوزه روابط بین الملل
سرانجام همان گونه که پیش بینی می شد، مایک والتز، مشاور امنیت ملی ترامپ از سمت خود برکنار شد. عمر سیاسی والتز، به کمتر از 4 ماه رسید! اکنون بر همگان مسجل شده که رئیس جمهور آمریکا به مانند دور نخست ریاست جمهوری خود، ابایی از جابه جایی مهره ها و گماشته های خود در دولت متبوعش ندارد. در دور نخست ریاست جمهوری ترامپ، در عرض یک سال و نیم، شاهد تغییرات معناداری در عرصه سیاست امنیتی و خارجی آمریکا بودیم: رکس تیلرسون، جیمز متیس و مک مستر که به ترتیب وزیر خارجه، وزیر دفاع و مشاور امنیت ملی ترامپ بودند از سمت خود برکنار و مایک پمپئو، مارک اسپر و جان بولتن جایگزین آنها شدند. به عبارت بهتر، در پایان سال 2017 میلادی ، ترامپ ترجیح داد سیاست خارجی خود را از مدل محافظه کارانه سنتی ( که جمهوریخواهان سنتی تابع آن هستند) خارج ساخته و رویکرد تهاجمی مطلق را در قبال دیگر کشورها و بازیگران در نظام بین الملل در پیش بگیرد.
تکرار یک تجربه!
اکنون ترامپ نخستین برکناری دولت خود را به مراتب زودتر از زمان مورد انتظار صورت داده است! او مایک والتز را مانعی بزرگ در مسیر تحقق اهداف خود در مذاکره بر سر پرونده هسته ای ایران و جنگ اوکراین می داند. همین مسئله سبب شده تا معاون ترامپ
( دی ونس) به وی پیشنهاد دهد هر چه سریع تر، تعییر مایک والتز را کلید بزند. این مسئله( استعفای اجباری والتز) از حدود یک ماه قبل در کاخ سفید مطرح شده و اکنون شاهد تحقق آن هستیم. وال استریت ژورنال در تشریح دلایل کلی استعفای اجباری مشاور امنیت ملی دولت ترامپ می گوید:
والتز دیدگاه‌های تندی در خصوص ایران و اوکراین داشت و با دیگر مقام‌های کاخ سفید بارها در این خصوص درگیر شد. منابع آگاه گفته‌اند والتز در گفت‌وگوها بر سر مسائل کلیدی به ویژه آغاز گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران به حاشیه رانده می‌شد."
برکناری والتز، سخت ترین هشدار ممکن به دوچهره دیگر کاخ سفید محسوب می شود: مارک روبیو وزیر امور خارجه و پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا! دو سیاستمداری که ترامپ در محافل پنهان نیز آنها را به مانع تراشی در مسیر آنچه سیاست خارجی عملگرایانه خود می بیند متهم ساخته و از آنها به مثابه یک سرعت گیر در پایان دادن به پرونده های حساس حوزه سیاست خارجی آمریکا یاد می کند. نباید فراموش کرد که منشاء این نگاه سلبی و خشم ترامپ از دو وزیر خود، عقلانیت سیاسی رئیس جمهور آمریکا نیست بلکه وی یک بار در دوران اول ریاست جمهوری خود هزینه تراشی افرادی مانند پمپئو و بولتن را تجربه کرده است. او ( ترامپ) اکنون ناچار شده در این خصوص محتاطانه تر
برخورد کند. در این معادله، قطعا برای افرادی مانند هگست و روبیو بسیار سخت است که خود را با مدل های رفتاری و تصمیم سازی
کلان ترامپ-ماسک تطبیق دهند.
هشدار به هگست
خروج والتز از مسند مشاور امنیت ملی دولت ترامپ ، زنگ خطر را برای وزیر دفاع آمریکا نیز به صدا در آورده است. اعتراضات علیه حضور پیت هگست در راس پنتاگون، روز به روز از سوی دموکراتها وحتی برخی هم حزبی های جمهوریخواه ترامپ افزایش می یابد. به نظر می رسد هگست که به سختی توانست رای اعتماد سنای آمریکا را جهت حضور در این مسند حساس کسب کند، باید خود را برای خروج رسمی از کاخ سفید آماده کند. هر چند رئیس جمهور آمریکا حمایت خود از هگست را به صورت رسمی اعلام کرده، اما تحلیلگران مسائل سیاسی و نظامی در آمریکا به وضوح نسبت به عدم تضمین پذیری وعده های ترامپ در خصوص حفظ همراهانش در مسند قدرت آگاه است! به نظر می رسد تجربه دور اول ریاست جمهوری ترامپ در حال تکرار است و هگست نیز به مانند همتای خود در آن زمان یعنی جیمز متیس عمر کوتاهی در مسند ریاست پنتاگون خواهد داشت. جیمز نورمن ماتیس یک نظامی آمریکایی و مقام سابق دولت اول ترامپ بود که از ۲۶ ژانویه تا دسامبر ۲۰۱۸ به عنوان وزیر دفاع ایالات متحده در مسند وزارت دفاع حضور داشت و پس از بروز اختلافات سیاسی با ترامپ از سمت خود استعفا داد. اکنون هگست نیز مسیری مشابه متیس را طی می کند، با این تفاوت که وی گاف هایی اخیرا داده که راه را برای برکناری هر چه سریع تر خود از سوی ترامپ باز کرده است. اخیرا روزنامهٔ نیویورک تایمز در گزارشی به نقل از منابع آگاه اعلام کرد که پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا بار دیگر «اطلاعات حساس در مورد عملیات نظامی» این کشور علیه یمن را در پیام‌رسان "سیگنال" به اشتراک گذاشته است.این گزارش، نظر مخالفان اولیه حضور هگست در پنتاگون را تقویت کرده است:اینکه رئیس کنونی پنتاگون با حداقل ها و بایسته های حضور در مسند وزارت دفاع بیگانه بوده و همین مسئله، برای واشنگتن بحرانساز خواهد بود. بنابراین ، ترامپ بهانه لازم برای برکناری هگست را در اختیار دارد و وزیر دفاع آمریکا نیز نسبت به این مسئله واقف است. لازم به ذکر است که جنیفر هگست، تهیه‌کننده پیشین شبکه "فاکس‌نیوز" و همسر پیت هگست که کارمند وزارت دفاع آمریکا محسوب نمی شود ، به خاطر همراهی وی در برخی نشست‌های حساس با مقامات نظامی خارجی مورد انتقاد قرار گرفته است.هگست به مانند گذشته، این انتقادات از خود را فضاسازی خوانده اما شواهد موجود نشان می دهد که ترامپ به صورتی جدی بر روی برکناری هگست فکر می کند. این قاعده در خصوص مارک روبیو نیز صادق است.
روبیو نیز حاشیه امنیت ندارد
مارک روبیو نیز حاشیه امنیت بسیار اندکی در این آوردگاه مهم دارد، او ( روبیو) نیز تکرار تجربه رکس تیلرسون، وزیر خارجه دولت اول ترامپ را در قبال خود بعید نمی داند. با این حال، میان آنچه در دور نخست و دور دوم ریاست جمهوری ترامپ و در قبال اخراج اعضای دولت صورت می گیرد، شاهد دو تفاوت مهم هستیم:نخست اینکه سرعت برکناری های در دولت کنونی ترامپ نسبت به دولت اول وی بیشتر است و دیگر اینکه در سال 2018 میلادی، ترامپ با دست فرمان نومحافظه کاران و تی پارتی ،
جمهوریخواهان سنتی را کنار زد و امروز، این مسیر را به صورت کاملا بالعکس طی می کند.