چرا جنگ تعرفه ای کاخ سفید نتیجه بخش نبوده است؟
ناکامی ترامپ در بازار جهانی
سعید سبحانی
تحلیلگر حوزه اقتصاد بین الملل
صاحبان خانه در ایالات متحده آمریکا روزهای خوبی را سپری نمی کنند! آغاز جنگ تعرفه ای واشنگتن و پکن ، منجر به ایجاد شرایط متفاوتی برای صاحبان منازل در این کشور شده است. این شرایط متفاوت، ازآنجا نشئت می گیرد که اکثر ابزارهای خانگی در ایالات متحده تولید چین بوده است: از ماشین چمن‌زنی گرفته تا دیوارهای گچی!
شرکت‌های چینی برنامه جایگزین طراحی کرده اند
در دوم آوریل امسال، دولت ایالات متحده «تعرفه‌های متقابل» خود را که بیش از ۱۸۰ کشور و منطقه در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، علنی ساخت. درست در همان روز، تاجری با نام خانوادگی شیونگ از هانگژو، استان ژجیانگ در شرق چین، احساس سردرگمی کرد.شیونگ، مدیر کل یک شرکت ساختمانی که یک کسب و کار ساخت خانه‌های تابستانی سفارشی را اداره می‌کند، گفت: «تشخیص اینکه تعرفه‌ها چگونه بر کسب و کار ما تأثیر خواهند گذاشت دشوار است و مانند بسیاری دیگر، ما نیز برنامه‌های پشتیبان و جایگزین تهیه کرده‌ایم.»
اما شیونگ به نکته ای اشاره کرد که اگر در سطح کلان در ایالات متحده تثبیت شود، تبدیل به پاشنه آشیل ترامپ در جنگ تعرفه ها خواهد شد. شیونگ گفت: «همین امروز، ما در واقع دعوتنامه‌ای از یک مشتری مستقر در ایالت بوستون آمریکا برای انجام یک بررسی میدانی در پیست اسکی دریافت کردیم و اگر این معامله نهایی شود، 2 میلیون دلار درآمد برای ما ایجاد خواهد کرد.»
واقعیتی که تغییر نکرده است
موضوع اساسی اینجاست که شیونگ و دیگر تجار چینی، هنوز با بانک اطلاعاتی گسترده ای از مشتریان آمریکایی رو به رو هستند که کمامان تأمین تجهیزات ، ابزارها و حتی ساخت زیربناهای تجاری و مسکونی خود را به دست شرکت‌های چینی می سپارند. شیونگ در تأیید این موضوع به جمله ای اشاره می کند که مشتری وی در ایالت بوستون گفته است :
«زندگی حتی با وجود تعرفه‌ها نیز باید ادامه یابد و نداشتن درآمد در پیست اسکی بوستون غیرقابل قبول است. تنها راه این است که ابتدا تعرفه را بپذیریم و سپس در نهایت هزینه‌های افزایش یافته را از طریق راه‌هایی مانند هزینه‌های اداری بالاتر به بازدیدکنندگان از پیست منتقل کنیم.»
آنچه اشاره شد، می تواند حکم یک«گردش کار اعتباری»در آمریکا را داشته باشد:به این ترتیب که با افزایش تعرفه ها ، شرکت‌های چینی خدمات خود را به گونه ای تنظیم می کنند که هزینه تمام شده ان کماکان برای مشتریان آمریکایی به صرفه تر باشد.در اینجا افزایش هزینه ها ( به دلیل وضع تعرفه ها ) اجتناب ناپذیر است اما این مابه التفاوت هزینه ، متوجه شهروندان آمریکایی می شود نه چینی ها!
شرکت‌های چینی قابلیت انعطاف پذیریدارند
مثالی که ذکر شد، تنها یک نمونه از انعطاف‌پذیری جریان تجارت سودمند متقابل و روابط تجاری بین شرکت‌های آمریکایی و چینی در حوزه ساخت و نگهداری ساختمان‌های مسکونی و تجاری است.چندین تأمین‌کننده چینی نیز تأثیر منفی تعرفه‌های سنگین اعمال‌شده توسط ایالات متحده بر این بخش را مشاهده کرده‌اند؛ با این حال، این تأثیر بیشتر توسط مصرف‌کنندگان آمریکایی احساس خواهد شد، زیرا این تعرفه‌ها هزینه ساخت خانه‌های آمریکایی را افزایش داده و استانداردهای زندگی در ایالات متحده را پایین می آورد. بی دلیل نیست که بسیاری از تحلیلگران ارشد حوزه تجارت و اقتصاد، اقدام ترامپ در آغاز بی رویه جنگ تعرفه ای با دیگر کشورها، خصوصا چین را بیشتر مترادف با کاهش بیشتر قدرت مانور اقتصادی شهروندان آمریکایی قلمداد می کنند. جنگ اقتصادی آمریکا، در چنین معادله ای مصداق نوعی خودزنی در ساختار اعتباری -تجاری این کشور به شمار می آید.
چرخه‌ای که به سود آمریکا نیست
اگرچه بخش بزرگی از مصالح ساختمانی خانه در ایالات متحده از کانادا و مکزیک به ایالات متحده صادر می شود ، اما فعالان صنعت در آمریکا معتقدند که تعرفه‌ها بر طیف گسترده‌ای از کالاها از چین نیز به ناچار هزینه‌ها را در بخش ساخت و ساز خانه در ایالات متحده افزایش می‌دهد.دولت ایالات متحده ۱۴۵ درصد تعرفه بر کالاهای چینی و ۱۰ درصد تعرفه بر واردات از اکثر کشورهای دیگر وضع کرده است. این تعرفه‌ها بر محصولات چینی ضروری برای بخش ساخت و ساز خانه در ایالات متحده تأثیر خواهد گذاشت. چندین شرکت مهم لوازم و تأسیسات ساختمانی در چین تأکید کرده اند
که صاحبان خانه‌های آمریکایی به دلیل تعرفه‌ها با قیمت‌های بالاتری روبه‌رو خواهند شد.
یی ون، مالک یک شرکت مصالح ساختمانی مستقر در استان گوانگدونگ در جنوب چین، به گلوبال تایمز گفت: چین تأمین‌کننده مهم بسیاری از مواد کلیدی برای صنعت ساخت و سازایالات متحده است.از مشاهدات و اطلاعات جمع‌آوری‌شده از مشتریان ، بست‌های «ساخت چین» (میخ و پیچ)، چراغ‌های LED و مصالح ساختمانی تزئینی تقریبا نیمی از سهم بازار خدمات ساختمانی ایالات متحده را تشکیل می‌دهند.»
تاب آوری اندک مصرف کنندگان آمریکایی
با وجود هزینه‌های اضافی ناشی از تعرفه‌ها، محصولات چینی به دلیل کیفیت پایدار، مزایای جامع زنجیره تأمین و پاسخگویی، همچنان انتخاب برتر مدیران خرید ایالات متحده هستند.ژونگ شانگتیان، یکی دیگر از مالکان یک شرکت ساخت و ساز خانه مستقر در گوانگدونگ، تأکید کرده است علاوه بر پیچ و مهره و لوازم جانبی سخت‌افزاری، ایالات متحده به شدت به دیوار خشک، الوار و محصولات چوبی ساخت چین مانند تخته سه‌لا و تخته دیوار اکسید منیزیم، نوع جدیدتری از مصالح ساختمانی خانه، وابسته است .این وابستگی ،با وضع تعرفه های گسترده از بین نمی رود، بلکه منجر به تحمل فشارهای اقتصادی از سوی صاحبان منازل ، شرکت‌ها و تأسیسات ساختمانی در ایالات گوناگون آمریکا خواهد شد. معادله ای که ترامپ یک بار در بین سال‌های 2017 تا 2021 میلادی( در دور نخست ریاست جمهوری ترامپ) آن را تجربه کرده، اکنون بار دیگر با ریسک پذیری بیشتر و بدون در نظر گرفتن محاسبات رفتاری مصر ف کنندگان و تقاضای ثابت آن‌ها از بازار بازتعریف شده است!
ترامپ مدعی است که سیاستگذاری وی در جنگ تعرفه ای ( خصوصا در قبال چین)، در بلندمدت منجر به اقبال شهروندان آمریکایی به محصولات، خدمات و کالاهای تولید شده در داخل ایالات متحده خواهد شد اما سؤال اصلی اینجاست که حتی با فرض صحت ادعای ترامپ، آیا شهروندان آمریکایی در کوتاه مدت و میان مدت، دارای تاب آوری لازم برای استمرار جنگ تعرفه ای خواهند بود یا خیر؟! پاسخ این سؤال به نظر مثبت نیست.درست است که بسیاری از این زیرساخت‌ها و محصولات می‌توانند در ایالات متحده یا کانادا تولید شوند ، اما پیشنهادات کم‌هزینه از چین همچنان چیزی است که سازندگان آمریکایی به آن متکی هستند.مهم تر اینکه شرکت‌های چینی در راستای مواجهه با جنگ تعرفه ای آمریکا ، بر روی راهکارهایی جهت تنوع بخشیدن به بازارهای خود، مانند ورود جدید به بازارهای آسه‌آن و اروپا سرمایه گذاری کرده اند زیرا سیاست‌های تعرفه ای دولت ترامپ بخشی از تقاضای بازار را کاهش داده است.