ریشه اصلی چالش نیروگاه‌ها کاهش تحویل گاز از ابتدای سال جاری است

با توجه به رشد سالانه تولید و مصرف برق در کشور و افزایش 2.2 درصدی تولید برق نیروگاه‌ها درسال جاری،انتظار منطقی این بود که مصرف گاز نیروگاه‌ها نیز به همین میزان افزایش پیدا کند.اما برخلاف این انتظار،میزان گاز تحویلی به نیروگاه‌ها با کاهش 7 درصدی مواجه شد.به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو(پاون)،مطابق آماروزرات نیرو نیروگاه‌های کشوردرسال 1402 حدود 90 میلیارد مترمکعب سوخت معادل مصرف کردند که ازاین میزان،74 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی، 10میلیارد لیتر گازوئیل، و 6 میلیارد لیتر مازوت بوده است،آمارو ارقام قابل توجهی که بیانگر وابستگی شدید نیروگاه ها به گاز طبیعی برای استمرار تولید برق است.با توجه به رشد سالانه تولید و مصرف برق درکشور و افزایش 2.2 درصدی تولید برق نیروگاه‌ها در سال جاری، انتظار منطقی این بود که مصرف گاز نیروگاه‌ها نیز به همین میزان افزایش پیدا کند.اما برخلاف این انتظار،میزان گاز تحویلی به نیروگاه‌ها با کاهش 7 درصدی مواجه شد که مشکلات فراوانی را برای نیروگاه های کشور ایجاد کرد.وقتی گاز طبیعی به نیروگاه‌ها تحویل نگردد، به ناچار باید ازسوخت مایع برای تولید برق استفاده کند.بنابراین طبیعتا کاهش تحویل گاز طبیعی به نیروگاه‌ها،مصرف سوخت مایع را به ‌شدت افزایش داده و طبق آمار وزارت نیرو،مصرف سوخت مایع درنیروگاه‌ها نسبت به سال گذشته حدود 70 درصد افزایش یافته است،اما افزایش 43 درصدی تحویل سوخت مایع این کمبود را جبران نمی‌کند.با وجود تلاش‌های شرکت پخش و پالایش کشور برای افزایش تحویل سوخت مایع بیشتردر پاییز،این اقدامات پاسخگوی نیاز فزاینده نیروگاه‌ها که درسایه کاهش 7 درصدی گاز تحویلی ایجاد شد،نبوده است.واقعیتی که سبب شد تا برداشت ازذخایرسوخت مایع نیروگاه افزایش یابد به طوری که ذخایر فعلی سوخت مایع نیروگاه‌ها تقریبا به نصف میزان ذخایردرزمان مشابه سال قبل رسیده است.
این وضعیت در برخی مناطق به‌ویژه در شمال کشور، شدیدتر است، به طوری که مخازن سوخت برخی از نیروگاه‌ها در منطقه شمال کشور خالی بوده و برخی واحدهای نیروگاهی به دلیل کمبود سوخت از مدار تولید خارج هستند. اتفاقی که سبب شده فشار زیادی به شبکه برق کشور وارد و تأمین پایدار برق با چالش‌های جدی مواجه شود.بررسی آمارها نشان می دهد گاز تحویلی به نیروگاه‌ها در آذرماه به کمتر از 70 درصد مقادیر برنامه‌ریزی شده برای تحویل به نیروگاه‌ها کاهش یافته است. جبران این میزان کاهش تحویل گاز با استفاده از سوخت مایع کاری غیرممکن به نظر می‌رسد،اما در کنار همه این چالش‌ها وزرات نیرو تلاش کرده است  با ورود واحدهای جدید به مدار تولید و استفاده از نیروگاه‌های راندمان بالا با کمترین سوخت مصرفی بیشترین انرژی تولیدی تحویل شبکه برق کشور شود به طوری که راندمان میانگین نیروگاه‌های شبکه از ابتدای سال تا کنون از 39.32 درصد در سال گذشته به 39.52 افزایش یابد (1درصد افزایش نسبت به سال قبل). بر این اساس می توان اینگونه نتیجه گرفت که ریشه اصلی چالش پیش آمده برای نیروگاه‌های کشور کاهش 7 درصدی تحویل گاز به واحدهای نیروگاهی از ابتدای سال جاری تاکنون است و با توجه به اینکه بیش از 80 درصد مصرف نیروگاه‌های کشور متکی به گاز طبیعی است، عملاً افزایش 45 درصدی تحویل سوخت مایع هم نتوانسته نیاز نیروگاه‌ها را پوشش دهد، در چنین شرایطی همراهی عموم مشترکان برق و گاز به ویژه مشترکان بخش خانگی و صرفه جویی آنها در حوزه انرژی بیش از پیش ضرورت پیدا کرده است، چرا که در صورت کاهش 10 درصدی مصرف گاز و برق در بخش خانگی امکان تحویل سوخت گاز بیشتر به نیروگاه ها و تأمین پایدار برق برای بخش های مختلف فراهم خواهد شد.