کاهش تلفات در شبکه برق ایران و حرکت به سمت استانداردهای جهانی

تلفات شبکه برق در ایران در دهه گذشته،با یک روند کاهشی محسوس همراه بوده است، چنانکه تلفات در بخش انتقال برق از ۶ درصد به ۲.۵ درصد کاهش یافته و در بخش توزیع نیز از بیش از ۲۰ درصد به ۹.۲ درصد رسیده است و این پیشرفت حاصل فناوری‌های نوین، بهبود کیفیت تجهیزات و اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی بوده است.به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت نیرو (پاون)، در سال‌های اخیر، صنعت برق ایران با تلاش‌های مستمر و برنامه‌ریزی‌های دقیق، موفق شده است میزان تلفات برق را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد. این پیشرفت در حالی صورت گرفته که بسیاری از کشورها همچنان با چالش‌های جدی در این حوزه مواجه هستند.میزان تلفات برق در ایران (حدود ۱۱ درصد) در مقایسه با بسیاری از کشورها وضعیت مطلوبی دارد. به‌عنوان نمونه، این میزان کمتر از کشورهای ترکیه (۱۴.۸ درصد)، مکزیک (۱۳.۶ درصد) و برزیل (۱۵.۸ درصد) است. حتی در مقایسه با برخی کشورهای توسعه‌یافته مانند پرتغال (۱۰ درصد) و اسپانیا (۹.۶ درصد)، ایران عملکردی نزدیک به استانداردهای جهانی دارد. این در حالی است که میانگین جهانی تلفات برق ۸.۳ درصد برآورد شده است.وزارت نیرو با اجرای برنامه‌های متعددی، در جهت کاهش تلفات برق گام‌های بلندی برداشته است که از مهم‌ترین اقدامات می‌توان به استفاده از ترانسفورماتورهای کم‌تلفات که از سال ۱۳۹۳ به‌کارگیری شده‌اند و نقش مهمی در کاهش تلفات فنی دارند، تبدیل شبکه‌های مسی به کابل‌های خودنگهدار که علاوه بر کاهش سرقت برق، موجب بهبود کیفیت انتقال انرژی شده است و تاکنون بیش از 230 هزار کیلومتر از این شبکه‌ها اصلاح شده‌اند، اصلاح ساختار شبکه و انتقال تأسیسات به مکان‌های ایمن‌تر که از دستکاری کنتورها جلوگیری کرده و باعث افزایش دقت اندازه‌گیری مصرف برق می‌شود وبازرسی و تعویض مستمر کنتورهای معیوب که موجب کاهش تلفات غیرفنی می‌شود، اشاره کرد.
در این بین ذکر این نکته مهم است که یکی از چالش‌های مهم در کاهش تلفات، عوامل غیرفنی مانند استفاده غیرمجاز از برق و دستکاری کنتورها است که در کنار آن، ظهور پدیده استخراج غیرقانونی رمز ارزها نیز در سال‌های اخیر، به این مشکل دامن زده است.با این‌حال، وزارت نیرو برنامه‌های عملیاتی ویژه‌ای برای شناسایی و مقابله با این موارد در نظر گرفته که درحال اجراست. 
مستند به این گزارش و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده،ایران قصد دارد تا پایان برنامه هفتم توسعه، میزان تلفات برق را به کمتر از ۱۰ درصد (۸.۵ درصد) برساند. این هدف‌گذاری با توجه به پیشرفت‌های صورت‌گرفته و روند کاهشی تلفات درسال‌های اخیر، کاملاً واقع‌بینانه و دست‌یافتنی است.ذکراین نکته ضروری است که در استاندارد وزارت نیرو درشرایط ایده‌آل کشوراز نظر اقتصادی-سیاسی،تلفات بخش توزیع کشور6 درصد درتابستان و ۴.۵ درصد درزمستان اعلام شده است.این گزارش می افزاید، ایران در سال‌های اخیر توانسته است با مدیریت بهینه،اجرای سیاست‌های اصلاحی وبکارگیری فناوری‌های جدید،میزان تلفات برق را کاهش داده و به استانداردهای جهانی نزدیک‌تر شود.درحالی‌که بسیاری از کشورها با چالش‌های بزرگی دراین زمینه مواجه‌اند، ایران با ادامه این روند می‌تواند به یکی از کشورهای پیشرو در مدیریت تلفات برق تبدیل شود.