فهرست
آرشیو
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
بهبود روابط آنکارا و تل‌آویو؛ چرا و چگونه؟
اردوغان در حالی شاهد پایان دولت ترامپ و احتمال آغاز ریاست‌جمهوری پُرچالش بایدن در واشنگتن است که برای مقابله با رویدادهای پیش‌رو با کمک دولت باکو و رایزنی‌های مخفیانه به سمت بهبود روابط با رژیم صهیونیستی و امکان بهره‌برداری از نفوذ لابی صهیونیستی در آمریکا حرکت کرده است.به گزارش فارس سال 2020 برای رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه بیش از آن‌که امیدوارکننده باشد افق گسترده‌ای از چالش‌های جدی را بازکرده است. علی‌رغم اینکه ترکیه ادعا می‌کند که توانسته شیوع کرونا را مهار کرده و حالا به دنبال واکسیناسیون ده‌ها میلیون نفر است اما ضربه اقتصادی ناشی از شیوع کرونا اقتصاد ترکیه را به سمت لبه پرتگاه سوق داده است. با متوقف شدن سیل گردشگران خارجی با قرنطینه‌های پیاپی و رکود جهانی اقتصاد ترکیه که به‌شدت برای رشد خود به جریان مداوم پول خارجی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی متکی است با مشکل روبه‌رو شده است. در کنار این فرارسیدن سررسید ده‌ها میلیارد دلار از بدهی‌های خارجی نیز این بحران را تشدید کرده است.
ماه‌عسل اردوغان و ترامپ
برخلاف دولت اوباما ازنظر ترامپ دلیل چندانی برای حمایت از کُردها وجود نداشت. از سوی دیگر دولت اردوغان توانسته بود به عمق تیم انتقال قدرت ترامپ نیز نفوذ کند. در سال 2016 دیداری بین وزیر خارجه دولت ترکیه و داماد اردوغان در نیویورک برگزار شد که در آن «مایک فلین» و «بیژن کیان» مشاور ایرانی‌تبار او حضور داشتند و ظاهراً تفاهمی برای لابی بر ضد فتح‌الله گولن و استرداد او به ترکیه صورت گرفت.با پایان یافتن دولت ترامپ آنکارا باید خود آماده رویارویی با مشکلات عدیده جدید به‌خصوص در روابط خود با واشنگتن کند. به‌خصوص آن‌که در بودجه دفاعی سال 2021 مجوزهای جدیدی برای تحریم‌های گسترده علیه دولت ترکیه به بهانه خرید اس 400 گنجانده‌شده که دولت بایدن برای اجرای آن‌ها احتمالا کوچک‌ترین تردیدی نخواهد داشت.
اردوغان به حمایت لابی صهیونیستی در آمریکا دل می‌بندد؟
در مقابله با این چالش به نظر می‌رسد که اردوغان به سمت نزدیک شدن به رژیم صهیونیستی حرکت کرده است. سخنان چندی پیش اردوغان در خصوص امکان احیای روابط ترکیه شاید از همین نگرانی سرچشمه بگیرد. روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی در زمان حاکمیت حزب عدالت و توسعه بسیار متلاطم بوده است. از سال 2010 میلادی که ارتش رژیم صهیونیستی کشتی «مرمره» را موردحمله قرار داد، روابط ترکیه و تل‌آویو هیچ‌گاه به گرمی قبل بازنگشت.
علی‌رغم اینکه دو طرف در مذاکرات مخفیانه‌ای که در سوئیس صورت گرفت این ماجرا را حل‌وفصل کردند اما از سال 2018 میلادی و همزمان با انتقال سفارت آمریکا در فلسطین اشغالی به قدس شریف، هیچ سفیری بین دو طرف مبادله نشده است.این احتمال وجود دارد که این بار نیز رایزنی‌های پشت پرده‌ای در این خصوص وجود داشته باشد؛ رایزنی‌هایی که به‌احتمال‌زیاد جمهوری آذربایجا در آن نقش ایفا می‌کند. دولت باکو در شرایط فعلی از موقعیتی استثنایی برای این میانجیگری برخوردار است. از یک‌سو در اتحادی راهبردی با ترکیه توانسته مناطق اشغالی خود را در قره‌باغ پس بگیرد و از سوی دیگر سال‌هاست که روابطی دوستانه با تل‌آویو دارد.تل‌آویو نیز با بحرانی مشابه ترکیه اما از شدتی بسیار کمتر درباره دولت بایدن روبه‌رو است. رژیم صهیونیستی انتظار دارد که سیاست‌های دولت بایدن در خصوص مذاکرات سازش و به‌احتمال‌زیاد بازگشت به برجام برایش چالش‌برانگیز باشد. از هم‌اکنون نیز مقامات رژیم صهیونیستی به‌صراحت اعلام کرده‌اند که دولت بایدن نباید به برجام بازگردد و تحریم‌های نفتی ایران را کاهش دهد؛ تحریم‌هایی که به‌زعم تل‌آویو موجب ضعف ایران در گسترش نفوذ خود در منطقه شده است.
رژیم صهیونیستی از ترکیه چه خواهد خواست؟
به‌عنوان‌مثال تا زمانی که دفتر حماس در ترکیه وجود دارد، بازتنظیم روابط بین ترکیه و رژیم صهیونیستی ممکن است تا مدت زیادی به طول انجامد. اسرائیل مدعی است صدها تن از نیروهای حماس – که به گفته تل‌آویو در حملات به اسرائیل دست داشتند- در ترکیه پناه گرفته و آنکارا در برخی موارد به آن‌ها ملیت ترکیه‌ای اعطا کرده است. در ماه اوت سال 2020 نیز وزارت خارجه آمریکا از ترکیه به دلیل میزبانی از رهبران حماس ازجمله اسماعیل هنیه (رئیس دفتر سیاسی حماس) به‌شدت انتقاد کرد.از سوی دیگر ممکن است تل‌آویو خواستار تغییر سیاست ترکیه در مقابل حضور ایران در سوریه شده و همچون رژیم صهیونیستی قطع حمایت تهران از دمشق را خواستار شود. همچنین رژیم صهیونیستی می‌تواند از ترکیه بخواهد تا روابط و همکاری‌های خود را با تهران محدود کرده و اجازه فعالیت بیشتر به موساد علیه ایران بدهد.اینکه تا چه اندازه ترکیه به این درخواست‌ها واکنش مثبت نشان دهد به‌طور حتم بستگی به سیاست‌های دولت بایدن خواهد داشت. ایران هم به‌صورت خاص ترکیه را تحت نظر دارد و به‌خوبی می‌داند که هرگونه تغییر در این خصوص می‌تواند بر روابط تهران-آنکارا تأثیرگذار باشد.
ماه‌عسل اردوغان و ترامپ
برخلاف دولت اوباما ازنظر ترامپ دلیل چندانی برای حمایت از کُردها وجود نداشت. از سوی دیگر دولت اردوغان توانسته بود به عمق تیم انتقال قدرت ترامپ نیز نفوذ کند. در سال 2016 دیداری بین وزیر خارجه دولت ترکیه و داماد اردوغان در نیویورک برگزار شد که در آن «مایک فلین» و «بیژن کیان» مشاور ایرانی‌تبار او حضور داشتند و ظاهراً تفاهمی برای لابی بر ضد فتح‌الله گولن و استرداد او به ترکیه صورت گرفت.با پایان یافتن دولت ترامپ آنکارا باید خود آماده رویارویی با مشکلات عدیده جدید به‌خصوص در روابط خود با واشنگتن کند. به‌خصوص آن‌که در بودجه دفاعی سال 2021 مجوزهای جدیدی برای تحریم‌های گسترده علیه دولت ترکیه به بهانه خرید اس 400 گنجانده‌شده که دولت بایدن برای اجرای آن‌ها احتمالا کوچک‌ترین تردیدی نخواهد داشت.
اردوغان به حمایت لابی صهیونیستی در آمریکا دل می‌بندد؟
در مقابله با این چالش به نظر می‌رسد که اردوغان به سمت نزدیک شدن به رژیم صهیونیستی حرکت کرده است. سخنان چندی پیش اردوغان در خصوص امکان احیای روابط ترکیه شاید از همین نگرانی سرچشمه بگیرد. روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی در زمان حاکمیت حزب عدالت و توسعه بسیار متلاطم بوده است. از سال 2010 میلادی که ارتش رژیم صهیونیستی کشتی «مرمره» را موردحمله قرار داد، روابط ترکیه و تل‌آویو هیچ‌گاه به گرمی قبل بازنگشت.
علی‌رغم اینکه دو طرف در مذاکرات مخفیانه‌ای که در سوئیس صورت گرفت این ماجرا را حل‌وفصل کردند اما از سال 2018 میلادی و همزمان با انتقال سفارت آمریکا در فلسطین اشغالی به قدس شریف، هیچ سفیری بین دو طرف مبادله نشده است.این احتمال وجود دارد که این بار نیز رایزنی‌های پشت پرده‌ای در این خصوص وجود داشته باشد؛ رایزنی‌هایی که به‌احتمال‌زیاد جمهوری آذربایجا در آن نقش ایفا می‌کند. دولت باکو در شرایط فعلی از موقعیتی استثنایی برای این میانجیگری برخوردار است. از یک‌سو در اتحادی راهبردی با ترکیه توانسته مناطق اشغالی خود را در قره‌باغ پس بگیرد و از سوی دیگر سال‌هاست که روابطی دوستانه با تل‌آویو دارد.تل‌آویو نیز با بحرانی مشابه ترکیه اما از شدتی بسیار کمتر درباره دولت بایدن روبه‌رو است. رژیم صهیونیستی انتظار دارد که سیاست‌های دولت بایدن در خصوص مذاکرات سازش و به‌احتمال‌زیاد بازگشت به برجام برایش چالش‌برانگیز باشد. از هم‌اکنون نیز مقامات رژیم صهیونیستی به‌صراحت اعلام کرده‌اند که دولت بایدن نباید به برجام بازگردد و تحریم‌های نفتی ایران را کاهش دهد؛ تحریم‌هایی که به‌زعم تل‌آویو موجب ضعف ایران در گسترش نفوذ خود در منطقه شده است.
رژیم صهیونیستی از ترکیه چه خواهد خواست؟
به‌عنوان‌مثال تا زمانی که دفتر حماس در ترکیه وجود دارد، بازتنظیم روابط بین ترکیه و رژیم صهیونیستی ممکن است تا مدت زیادی به طول انجامد. اسرائیل مدعی است صدها تن از نیروهای حماس – که به گفته تل‌آویو در حملات به اسرائیل دست داشتند- در ترکیه پناه گرفته و آنکارا در برخی موارد به آن‌ها ملیت ترکیه‌ای اعطا کرده است. در ماه اوت سال 2020 نیز وزارت خارجه آمریکا از ترکیه به دلیل میزبانی از رهبران حماس ازجمله اسماعیل هنیه (رئیس دفتر سیاسی حماس) به‌شدت انتقاد کرد.از سوی دیگر ممکن است تل‌آویو خواستار تغییر سیاست ترکیه در مقابل حضور ایران در سوریه شده و همچون رژیم صهیونیستی قطع حمایت تهران از دمشق را خواستار شود. همچنین رژیم صهیونیستی می‌تواند از ترکیه بخواهد تا روابط و همکاری‌های خود را با تهران محدود کرده و اجازه فعالیت بیشتر به موساد علیه ایران بدهد.اینکه تا چه اندازه ترکیه به این درخواست‌ها واکنش مثبت نشان دهد به‌طور حتم بستگی به سیاست‌های دولت بایدن خواهد داشت. ایران هم به‌صورت خاص ترکیه را تحت نظر دارد و به‌خوبی می‌داند که هرگونه تغییر در این خصوص می‌تواند بر روابط تهران-آنکارا تأثیرگذار باشد.
آدرس مطلب
http://paper.resalat-news.com/newspaper/page/9960/1/89381/0
ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
