
بایسته های رویکرد توسعه محور در صنعت پتروشیمی
مهندس کمیل پورضیایی -مدیرعامل شرکت پتروشیمی خارک
نگاه توسعهمحور در صنعت پتروشیمی مهم ترین پیش شرط در موفقیت ماموریتها و استراتژی های استخراج، تقویت زنجیره ارزش، تولید و توزیع آن محسوب می شود. شکل گیری، تثبیت و تقویت نگاه توسعه محور در صنعت پتروشیمی نیازمند شکلگیری و تقویت عوامل متعددی است که در کنار هم، یک سیستم پویا و کارآمد را تشکیل میدهند. اما ارکان و اجزای اصلی این ساختار نظام مند و سیستماتیک کدامند؟ به عبارت بهتر، شکل گیری منظومه ای که خروجی و نتیجه آن تحقق توسعه در صنعت پتروشیمی کشور باشد مستلزم چینش چه موارد و بایسته هایی ( در کنار یکدیگر) خواهد بود؟در این خصوص نکاتی وجود دارد که به آنها اشاره می کنیم:نخستین شاخصه مهم معطوف به بهینه سازی فرآیندهای تولید است.پیش فرض اساسی ما در بهینه سازی فرآیندهای تولید در صنعت پتروشیمی این است که همیشه راه بهتری برای انجام کارها وجود دارد.از این رو حوزه تحقیق و توسعه ( R&D ) در جایگاه یک اتاق فرمان فکری بی بدیل در این خصوص ایفای نقش می کند. در این روند، ما باید به دنبال کاهش مصرف انرژی، آب، مواد اولیه و افزایش بازدهی و "تولید بیشتر" با "هزینهی کمتر" باشیم.دومین شاخصه در این خصوص، تحقق سرمایه گذاری های هوشمندانه و پایدار در صنعت پتروشیمی کشور است. در این خصوص جذب موثر سرمایههای داخلی و خارجی اصالت ویژه ای پیدا می کند. برای پروژههای بزرگ پتروشیمی، به سرمایههای کلان نیاز داریم. بنابراین باید محیط را برای سرمایهگذاران جذاب نموده و امنیت سرمایه، بازدهی مناسب برای آنها را به نوعی تضمین نماییم. نباید فراموش کرد که سرمایه گذاری های کلان در عرصه پتروشیمی باید منتج به خلق زنجیره ارزش شود. بر این اساس صرفا تولید مواد اولیه کافی نیست. باید در صنایع پاییندستی نیز سرمایهگذاری صورت گیرد تا محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا تولید شود. سومین بایسته و عامل مهم معطوف به آموزش و توسعه مدیریت منابع انسانی است. در صنعت پتروشیمی سرمایه اصلی خلاقیت انسانهاست. صنعت پتروشیمی یک صنعت دانشبنیان است. نیاز به مهندسان، تکنسینها و کارگران ماهر و بهروز داریم. آموزش مداوم و همگام با تکنولوژیهای روز دنیا حیاتی است. باید محیط کاری جذاب و چالشبرانگیزی فراهم کنیم تا نخبگان و افراد بااستعداد در این صنعت باقی بمانند و حتی به آن جذب شوند. ایجاد فرهنگی که نوآوری، مسئولیتپذیری، کار تیمی و بهبود مستمر را تشویق کند، قطعا ثمرات خود را در تسریع فرآیند توسعه صنعت پتروشیمی و خروجی آن نشان خواهد داد. بدون شک در مسیر توصعه صنعت پتروشیمی نباید از عوامل سخت افزاری و مهمی مانند وجود زیرساختهای قوی و لجستیک کارآمد ،تامین پایدار خوراک پتروشیمی ها،ایجاد شبکه حمل و نقل و صادرات و پشتیبانی از صنایع وابسته غفلت ورزید. اما آنچه بر روی همه این موارد تاثیر مستقیم و ایجابی می گذارد، همان روش سیستماتیک و هم افزایانه ایست که در سایه نگاه کارشناسانه و توسعه محور شکل می گیرد.
نگاه توسعهمحور در صنعت پتروشیمی مهم ترین پیش شرط در موفقیت ماموریتها و استراتژی های استخراج، تقویت زنجیره ارزش، تولید و توزیع آن محسوب می شود. شکل گیری، تثبیت و تقویت نگاه توسعه محور در صنعت پتروشیمی نیازمند شکلگیری و تقویت عوامل متعددی است که در کنار هم، یک سیستم پویا و کارآمد را تشکیل میدهند. اما ارکان و اجزای اصلی این ساختار نظام مند و سیستماتیک کدامند؟ به عبارت بهتر، شکل گیری منظومه ای که خروجی و نتیجه آن تحقق توسعه در صنعت پتروشیمی کشور باشد مستلزم چینش چه موارد و بایسته هایی ( در کنار یکدیگر) خواهد بود؟در این خصوص نکاتی وجود دارد که به آنها اشاره می کنیم:نخستین شاخصه مهم معطوف به بهینه سازی فرآیندهای تولید است.پیش فرض اساسی ما در بهینه سازی فرآیندهای تولید در صنعت پتروشیمی این است که همیشه راه بهتری برای انجام کارها وجود دارد.از این رو حوزه تحقیق و توسعه ( R&D ) در جایگاه یک اتاق فرمان فکری بی بدیل در این خصوص ایفای نقش می کند. در این روند، ما باید به دنبال کاهش مصرف انرژی، آب، مواد اولیه و افزایش بازدهی و "تولید بیشتر" با "هزینهی کمتر" باشیم.دومین شاخصه در این خصوص، تحقق سرمایه گذاری های هوشمندانه و پایدار در صنعت پتروشیمی کشور است. در این خصوص جذب موثر سرمایههای داخلی و خارجی اصالت ویژه ای پیدا می کند. برای پروژههای بزرگ پتروشیمی، به سرمایههای کلان نیاز داریم. بنابراین باید محیط را برای سرمایهگذاران جذاب نموده و امنیت سرمایه، بازدهی مناسب برای آنها را به نوعی تضمین نماییم. نباید فراموش کرد که سرمایه گذاری های کلان در عرصه پتروشیمی باید منتج به خلق زنجیره ارزش شود. بر این اساس صرفا تولید مواد اولیه کافی نیست. باید در صنایع پاییندستی نیز سرمایهگذاری صورت گیرد تا محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا تولید شود. سومین بایسته و عامل مهم معطوف به آموزش و توسعه مدیریت منابع انسانی است. در صنعت پتروشیمی سرمایه اصلی خلاقیت انسانهاست. صنعت پتروشیمی یک صنعت دانشبنیان است. نیاز به مهندسان، تکنسینها و کارگران ماهر و بهروز داریم. آموزش مداوم و همگام با تکنولوژیهای روز دنیا حیاتی است. باید محیط کاری جذاب و چالشبرانگیزی فراهم کنیم تا نخبگان و افراد بااستعداد در این صنعت باقی بمانند و حتی به آن جذب شوند. ایجاد فرهنگی که نوآوری، مسئولیتپذیری، کار تیمی و بهبود مستمر را تشویق کند، قطعا ثمرات خود را در تسریع فرآیند توسعه صنعت پتروشیمی و خروجی آن نشان خواهد داد. بدون شک در مسیر توصعه صنعت پتروشیمی نباید از عوامل سخت افزاری و مهمی مانند وجود زیرساختهای قوی و لجستیک کارآمد ،تامین پایدار خوراک پتروشیمی ها،ایجاد شبکه حمل و نقل و صادرات و پشتیبانی از صنایع وابسته غفلت ورزید. اما آنچه بر روی همه این موارد تاثیر مستقیم و ایجابی می گذارد، همان روش سیستماتیک و هم افزایانه ایست که در سایه نگاه کارشناسانه و توسعه محور شکل می گیرد.