رئیس بنیاد ملی علم ایران مطرح کرد:

پژوهش باید به اقتصاد، اجتماع یا حکمرانی متصل باشد / حمایت ۵۳۰ میلیاردی از طرح پژوهشی در بنیاد علم ایران

 رئیس بنیاد ملی علم ایران گفت: سرمایه‌گذاری در پژوهش یک فرایند بلندمدت است و طرح‌هایی که بنیاد حمایت می‌کند باید به یکی از سه رکن اقتصاد، اجتماع یا حکمرانی متصل باشند.به گزارش خبرنگارروزنامه رسالت،علی‌محمد سلطانی در نشست خبری در تشریح  دستاوردها اشاره کرد:میزان طرح‌های مصوب بنیاد از شهریور 1403 تا شهریور 1404 به 530 میلیارد تومان رسیده که نسبت به بازه مشابه سال قبل (302 میلیارد تومان) رشد حدود 40 درصدی را نشان می‌دهد.وی بیان کرد: متوسط زمان تعیین تکلیف طرح‌های ارسالی اعضای هیئت علمی از 106 روز به 90 روز کاهش یافته است. به گفته سلطانی، این مدت در مقایسه با معیار جهانی 3 تا 6 ماه، زمان مناسبی محسوب می‌شود.این مقام مسئول علمی خاطر نشان کرد: از سال گذشته، امضای فیزیکی قراردادها حذف و فرایند به‌صورت کاملاً دیجیتال انجام می‌شود.اکنون پس از تصویب طرح،قرارداد ظرف یک روز توسط دو طرف امضا می‌شود،درحالی که پیش‌تر به دلیل مسائل پستی و ارتباطی،این فرایند به طور متوسط 25 روز طول می‌کشید. سلطانی با بیان اهمیت تولید محتوای علمی عامه‌فهم افزود:بنیاد ملی علم یکی از وظایف اصلی خود را ترویج علم می‌داند.در سال‌های اخیر تلاش کرده‌ایم با همکاری پژوهشگران، مفاهیم علمی را به زبان ساده تهیه و از طریق رسانه‌ها منتشر کنیم.این محتواها تنها خبر نیستند،بلکه حاوی توضیحات و مقایسه‌های تخصصی به زبان قابل فهم برای عموم هستند؛مانند تفاوت‌های سلول خورشیدی پروسکایت با انواع دیگر.وی با تأکید برلزوم همکاری رسانه‌ها دراین زمینه اظهار کرد:اگر رسانه‌ها از محتوای معتبر و هماهنگ استفاده کنند،مردم شناخت بیشتری از علم پیدا می‌کنند و رفتارهای علمی در جامعه گسترش می‌یابد.اما انتشار اطلاعات نادرست، اعتماد عمومی را سلب می‌کند.رئیس بنیاد ملی علم ایران  ادامه داد:ما آماده‌ایم زمینه ارتباط مستقیم خبرنگاران با پژوهشگران را برای تولید این محتوا فراهم کنیم.سلطانی  یادآور شد:رسانه‌ها دو نقش مهم و راهبردی در پیشبرد علم و فناوری دارند.نخست،نقش مکمل نهادهای علمی در ارتباط با مخاطبان، چرا که روابط عمومی سازمان‌ها به تنهایی قادر به ایجاد ارتباط مؤثر با جامعه نیست و رسانه‌ها این خلأ را پر می‌کنند.دوم،رسالت ترویج علم است؛ ترویجی که اگر دقیق، معتبر و هماهنگ انجام شود، اعتماد عمومی به جامعه علمی کشور را تقویت خواهد کرد.

وی در ادامه همچنین یادآور شد که این بنیاد دو سال پیش از «صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور» به «بنیاد ملی علم ایران» تغییر نام داده و مأموریت اصلی آن حمایت بلندمدت از پژوهش است.وی افزود: از سال گذشته، امضای فیزیکی قراردادها حذف و فرایند به‌صورت کاملاً دیجیتال انجام می‌شود. اکنون پس از تصویب طرح، قرارداد ظرف یک روز توسط دو طرف امضا می‌شود، در حالی که پیش‌تر به دلیل مسائل پستی و ارتباطی، این فرایند به طور متوسط 25 روز طول می‌کشید.رئیس بنیاد ملی علم ایران سپس به پراکندگی فعالیت‌های بنیاد دراستان‌های کشور طی هفت سال اخیر اشاره کرد و گفت:در آمار ما سه شاخص اصلی ثبت شده است: تعداد طرح‌های ارسال شده، تعداد طرح‌های تصویب شده، و نرخ پذیرش (درصد طرح‌های پذیرفته‌شده نسبت به طرح‌های ارسال‌شده). میانگین نرخ پذیرش کشوری 34.6 درصد است. استان‌هایی مانند زنجان و همدان نرخ بالاتری از این میانگین دارند؛ به طور خاص، همدان با 40.6 درصد و هرمزگان با 38 درصد، بالاتر از استان تهران قرار گرفته‌اند که نرخ پذیرش آن 37.1 درصد است. وی با اشاره به انتقاد برخی مراکز دانشگاهی شهرستان از سهم بالای تهران، توضیح داد: تعداد اعضای هیئت علمی در استان‌ها یکسان نیست و طبیعتاً این موضوع بر تعداد و نرخ پذیرش طرح‌ها اثرگذار است. ما تلاش داریم استان‌های کم‌برخوردار را نیز در اولویت قرار دهیم و بهترین طرح‌های هر استان را در رقابت استانی بررسی کنیم، نه در مقایسه مستقیم با دانشگاه‌های بزرگ تهران. هنوز ظرفیت بالایی برای دریافت طرح‌های بیشتر از این استان‌ها وجود دارد.سلطانی با اشاره به لزوم فعال‌تر شدن استان‌ها در ارسال طرح‌های پژوهشی گفت:  در نیمه دوم سال جاری برنامه سفر به حدود 10 استان را داریم. در سه‌ماهه نخست، سه یا چهار استان را ‌با حضور خودم یا معاونان بازدید کردیم، اما هنوز برخی استان‌ها ظرفیت بیشتری برای ارسال طرح‌های جدید دارند.وی اذعان کرد: امسال با حمایت معاونت علمی و فناوری تصمیم گرفتیم تمام فراخوان‌هایی که قرار بود تا پایان سال منتشر شود را در یک بازه فشرده چهارماهه، از مرداد تا آبان، اعلام کنیم تا شتابی در انجام پژوهش‌ها در کشور ایجاد شود.
رئیس بنیاد ملی علم ایران ابراز کرد:حمایت‌های پسادکترا برای یک سال تصویب و در صورت دستیابی به دستاورد قابل‌قبول، برای سال دوم تمدید می‌شود. در یک سال گذشته، در مجموع از 750 رساله دکترا و دوره پسادکترا حمایت کرده‌ایم؛ یعنی 750 پژوهشگری که با اساتید خود مشغول به کار علمی در داخل کشورهستند. این حمایت‌ها پس از داوری دقیق طرح‌ها صورت گرفته و تنها به پژوهشگران با طرح‌های باکیفیت تخصیص یافته است.وی مجدداً بر هدفمند بودن پژوهش‌ها تأکید کرد و گفت:پژوهش‌های بنیادی،طبق تعریف،لزوماً نیاز به کاربرد مشخص ندارند؛ اما سایر پژوهش‌ها باید به یکی از سه رکن اقتصاد،اجتماع یا حکمرانی متصل باشند.دربنیاد،این هدفمندی از طریق اعلام فراخوان‌ها دنبال می‌شود.اگرچه اعضای هیئت علمی می‌توانند درهر زمان برای ما طرح ارسال کنند،اما بخش عمده حمایت‌ها براساس فراخوان‌هاست.رئیس بنیاد ملی علم ایران در ادامه از حمایت مالی گسترده از پژوهشگران جوان خبر داد: برای نگارش رساله‌های دکترا در سال جاری مبلغ 288 میلیون تومان در نظر گرفته‌ایم (دو سال، ماهی 12 میلیون تومان) به همراه 60 میلیون تومان گرنت خرید مواد و تجهیزات. برای محققان پسادکترا هم 288 میلیون تومان برای یک سال (ماهی 24 میلیون تومان)، 30 میلیون تومان حق‌الزحمه استاد راهنما و 120 میلیون تومان گرنت مواد و تجهیزات اختصاص یافته است.این ارقام برای اولویت‌های اعلام‌شده در برنامه هفتم توسعه حتی بالاتر است؛ به‌طور مثال، حمایت از رساله دکترا در این حوزه‌ها به 400 میلیون تومان و گرنت تجهیزات به 100 میلیون تومان می‌رسد.