یک مقام سازمان حفاظت محیط زیست:
بایوچار راه‌حلی مؤثر برای توقف پسماندسوزی کشاورزی است
رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست با اشاره به آثار گسترده پسماندسوزی در مزارع کشور گفت: بایوچار می‌تواند با تبدیل ضایعات کشاورزی به محصولی با ارزش افزوده بالا راه‌حلی مؤثر برای توقف پدیده پسماندسوزی و کاهش آلودگی هوا در استان‌هایی مانند خوزستان و تهران باشد.به گزارش تسنیم، بازدید جمعی از اصحاب رسانه از طرح تولید «بایوچار» یا همان ذغال زیستی از ضایعات زیست‌توده در پردیس فنی و مهندسی شهید عباسپور دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد. در این بازدید، جمعی از مسئولان، اساتید دانشگاه و کارشناسان محیط زیست در خصوص ابعاد مختلف این فناوری نوین و آثار آن در کاهش آلایندگی هوا و بهبود بهره‌وری منابع، به‌ویژه در بخش کشاورزی، توضیحات مفصلی ارائه کردند.در جریان این برنامه، احمد طاهری؛ رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اهمیت مدیریت منابع و چالش ناترازی در کشور گفت: در حال حاضر، کشور ما با ناترازی در حوزه‌های مختلفی از جمله انرژی و آب مواجه است. در سال‌های گذشته، نگاه غالب برای رفع این ناترازی‌ها عمدتاً معطوف به افزایش تولید بوده است؛ یعنی هر زمان با کمبود یا ناترازی روبه‌رو می‌شدیم، سعی می‌کردیم میزان تولید را بالا ببریم.وی ادامه داد: در حوزه انرژی تلاش داشتیم بهره‌برداری را افزایش دهیم و در بحث منابع آب نیز به دنبال کشف و استفاده از منابع جدید بودیم، اما باید توجه داشت که این منابع محدودند و سقف برداشت مشخصی دارند. در مقابل، سمت مصرف ما در این سال‌ها کنترل‌شده نبوده و میانگین مصرف کشور در بسیاری از زمینه‌ها، بسیار بالاتر از استانداردهای جهانی است.
وی ادامه داد: یکی از حوزه‌هایی که موضوع ناترازی و همچنین آلودگی هوا در آن قابل‌توجه است، حوزه پسماندهای کشاورزی است. در حقیقت، ضایعاتی که از محصولات کشاورزی بر جا می‌ماند، اگر به درستی مدیریت نشود، می‌تواند آلایندگی قابل‌ملاحظه‌ای برای هوا ایجاد کند. همکاران ما پیش‌تر درباره آثار این ضایعات بر مصرف آب توضیحاتی ارائه کرده‌اند، اما من مایلم تمرکز را بر بحث آلودگی هوا قرار دهم. رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم خاطرنشان کرد: علاوه بر انتشار گاز دی‌اکسیدکربن به عنوان یکی از گازهای گلخانه‌ای شناخته‌شده، ما با معضل انتشار آلاینده‌های ناشی از پسماندسوزی در سراسر کشور مواجهیم. این موضوع فقط محدود به استان خوزستان نیست، بلکه حتی در شهر تهران نیز مشاهده می‌شود. با این حال، در استان خوزستان و به‌ویژه در مزارع نیشکر، شدت آلودگی ناشی از سوزاندن پسماندهای کشاورزی بیشتر است و باعث می‌شود در روزهایی از سال شاخص کیفیت هوا به شدت افزایش یافته و در وضعیت ناسالم قرار گیرد. وی با اشاره به اقدامات ملی انجام‌شده در این زمینه افزود: سال گذشته این موضوع در کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا مطرح شد و در نهایت، با مصوبه وزیران و بر اساس ماده (207) قانون مالیات بر ارزش افزوده، پسماندسوزی به عنوان مصداق انتشار غیرمتمرکز آلاینده‌های هوا شناخته شد. بر اساس این مصوبه، واحدهایی که از روش سوزاندن پسماند برای انهدام ضایعاتشان استفاده می‌کنند، در فهرست صنایع آلاینده قرار گرفتند و مشمول قانون مربوطه شدند.
طاهری با تاکید بر رویکرد حمایتی سازمان حفاظت محیط زیست بیان کرد: البته سیاست ما صرفاً محدود به اعمال قانون و قرار دادن صنایع در فهرست واحدهای آلاینده نیست. در کنار الزامات قانونی، رویکردهای حمایتی نیز در نظر گرفته شده است. بر اساس تبصره (6) ماده (27) قانون مالیات بر ارزش افزوده، این امکان برای صنایع کشور ایجاد شده است که هرگونه سرمایه‌گذاری در راستای رفع یا کاهش آلایندگی را به عنوان هزینه قابل قبول لحاظ کنند. به این معنا که واحد صنعتی، به جای پرداخت عوارض آلایندگی، می‌تواند همان مبالغ را صرف سرمایه‌گذاری برای کاهش آلودگی خود کند.وی تصریح کرد: این ظرفیت قانونی یک فرصت بسیار ارزشمند برای صنایع، به‌ویژه صنایع نیشکر است. خوشبختانه در حال حاضر، فناوری لازم برای حل این مشکل در داخل کشور وجود دارد و با حمایت نهادهای فناور و دانشگاهی، از جمله دانشگاه شهید بهشتی، به مرحله صنعتی‌سازی رسیده است. بنابراین واحدهای تولیدی می‌توانند با استفاده از این ظرفیت، هم در جهت رفع آلایندگی خود گام بردارند و هم از امتیازات قانونی بهره‌مند شوند.رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم در بخش دیگری از سخنانش گفت: هدف نهایی ما این است که بتوانیم صنایع آلاینده را از فهرست واحدهای آلاینده خارج کنیم. زمانی می‌توان گفت به موفقیت رسیده‌ایم که یک واحد، پس از شناسایی به عنوان آلاینده، با اجرای راهکارهای کاهش یا رفع آلودگی و در سایه حمایت‌های قانونی و فنی، دیگر آلاینده نباشد. در همین راستا، سازمان حفاظت محیط زیست با تمام توان از طرح‌هایی که در مسیر رفع آلایندگی‌اند، حمایت خواهد کرد.
طاهری درپایان گفت:امیدواریم بتوانیم با اجرای این رویکرد درمزارع نیشکر و سپس در سایر پسماندهای کشاورزی کشور،شاهد کاهش چشمگیر پسماندسوزی باشیم.حتی در حاشیه شهر تهران که هر ساله در فصول آلودگی هوا، پدیده پسماندسوزی دیده می‌شود، امیدواریم این روش جایگزین شود. باید روزی برسد که این ماده ارزشمند، یعنی زیست‌توده کشاورزی، دیگر به عنوان ضایعات بی‌ارزش تلقی نشود، بلکه به عنوان منبعی برای تولید محصولی با ارزش افزوده بالا مانند بایوچار مورد استفاده قرار گیرد. این مسیر، هم به نفع محیط زیست و هم به سود اقتصاد کشور خواهد بود.
