رئیس سازمان بازرسی کل کشور:

شفافیت و رفع تعارض منافع، پایه اصلی پیشگیری از فساد است / برای سلامت اداری باید مقابله با فساد را جدی بگیریم

رئیس سازمان بازرسی کل کشور گفت:در جامعه‌ای که شفافیت وجود داشته باشد،موقعیت‌های تعارض منافع شناسایی می‌شود و امکان سوءاستفاده کاهش می‌یابد.به گزارش خبرنگار روزنامه رسالت؛ذبیح‌الله خداییان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور، در نخستین جشنواره ملی ارتقای شفافیت و رفع موقعیت‌های تعارض منافع ضمن گرامیداشت یاد و خاطر شهدای اسلام و انقلاب، امام شهدا و به‌ویژه شهدای جنگ تحمیلی ۱۲ روزه اخیر،و نیزبا تبریک میلاد حضرت فاطمه زهرا (س)،از حضور مدعوین در این همایش قدردانی کرد.خداییان هدف اصلی این جشنواره را ترویج و گسترش فرهنگ شفافیت و رفع تعارض منافع گفت:شفافیت یعنی دسترسی دقیق، قابل فهم و روشن مردم به داده‌ها و تصمیماتی که کارگزاران دستگاه‌های اجرایی، قضایی و سایر نهاد‌های حاکمیتی اتخاذ می‌کنند. هر موضوعی که ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم با زندگی مردم دارد، باید در دسترس عموم قرار گیرد.وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری افزود: معنای شفافیت این است که مسئولان جمهوری اسلامی عملکرد خود را در معرض دید مردم قرار دهند. تعارض منافع زمانی شکل می‌گیرد که منافع سازمانی با منافع فردی یا جناحی در تعارض قرار گیرد و در چنین شرایطی معمولاً منافع سازمانی فدای منافع فردی یا جناحی می‌شود.وی ارتباط شفافیت و تعارض منافع را بسیار نزدیک دانست و گفت: در جامعه‌ای که شفافیت وجود داشته باشد، موقعیت‌های تعارض منافع شناسایی می‌شود و امکان سوءاستفاده کاهش می‌یابد.

خداییان با اشاره به قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات، افزود:در این قانون نیز ضمانت اجرایی کیفری برای عدم اقدام گذاشته شده است؛ این قانون سال ۸۸ به تصویب رسید و اگر بخواهیم ضمانت اجرایی آن را اعمال کنیم؛ باید بگوییم بسیاری از دستگاه‌ها هنوز قانون را اجرا نکرده‌اند؛ از این رو با دستور رییس قوه قضاییه و تحت نظارت معاون اول قوه قضاییه این تکلیف برای سازمان بازرسی مشخص شد و در سند تحول و تعالی دستگاه قضایی، سازمان بازرسی مکلف شد تا بر اجرای این قوانین نظارت داشته باشد.رئیس سازمان بازرسی افزود:در این راستا، مطابق ارزیابی‌ها مقرر شده است که در وهله نخست دستگاه‌های برتر را به مردم معرفی و اعلام کنیم که کدام دستگاه‌ها در عمل به قانون خوب عمل کردند و انصافاً دستگاه‌های اجرایی همکاری خوبی با ما داشتند و از این رو از دولت ممنون و متشکرم.وی با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب، افزود: معنای شفافیت این است که مسئولان جمهوری اسلامی عملکرد خود را در معرض دید مردم قرار دهند. تعارض منافع زمانی شکل می‌گیرد که منافع سازمانی با منافع فردی یا جناحی در تعارض قرار گیرد و در چنین شرایطی معمولاً منافع سازمانی فدای منافع فردی یا جناحی می‌شود.
ضرورت مبارزه نظام‌مند با فساد
خداییان در پاسخ به این سؤال که آیا برگزاری چنین جشنواره‌ای ضروری است؟ اظهار کرد:تمام صاحب‌نظران معتقدند که باید با فساد مبارزه شود. اگر به دنبال سلامت اداری هستیم، باید مقابله با فساد را جدی بگیریم.وی به ۱۳۰۰ صفحه فرمایشات رهبری درباره مبارزه با فساد اشاره کرد و گفت:مقام معظم رهبری مبارزه با فساد را جهاد، ضرورت اداره کشور و امری همه‌جانبه می‌دانند و تأکید می‌کنند که این مبارزه نباید آلوده به سیاست شود. ایشان حتی مشروعیت مسئولان را وابسته به مبارزه با فساد، تبعیض و بی‌عدالتی می‌دانند.خداییان اولویت مبارزه با فساد را پیشگیری به جای برخورد پسینی معرفی کرد و افزود: فساد در تاریکی اتفاق می‌افتد؛ جایی که شفافیت وجود ندارد. اگر شفافیت و رفع تعارض منافع محقق شود، افرادی که زمینه فساد دارند در معرض دید قرار می‌گیرند و امکان تخلف از آنان سلب می‌شود.وی تأکید کرد:دانستن حق مردم است. رئیس قوه قضاییه نیز تاکید دارند این حق مردم است بدانند که در دستگاه حکومتی چه میگذرد نظام جمهوری اسلامی برخاسته از اراده ملت است، پس داده‌ها و اطلاعات حکومتی متعلق به مردم است و ما خدمتگزار آن‌ها هستیم.

خداییان با اشاره به قوانین موجود قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و قانون ارتقای سلامت اداری،قانون شفافیت قوای سه‌گانه گفت:بر اساس این قوانین، هر دستگاه مکلف است اسامی مسئولان، تحصیلات، نحوه به‌کارگیری، سوابق، هزینه‌ها، درآمدها، قرارداد‌ها و اسناد بالادستی خود را دردسترس عموم قراردهد.اگر چنین اقدامی صورت گرفت طبیعتا نظارت همگانی به عنوان یک رکن مبارزه با فساد به موقع اجرا می‌شود.وی افزود:درقانون شفافیت قوای سه‌گانه پیش‌بینی شده که عدم بارگذاری اطلاعات درسامانه‌ها جرم بوده و مجازات درجه ۶ دارد.مهلت قانونی سه‌ماهه برای این اقدام نیز گذشته و برای سال ۱۴۰۳ بوده و اکنون در پایان سال ۱۴۰۴ هستیم.خداییان با اشاره به تأکیدات اخیر رئیس قوه قضاییه درسفر به زنجان گفت:دستگاه‌های نظارتی مأموریت دارند پیشگیری کنند و ازبرخورد‌های صرفاً تنبیهی پرهیز شود.دراین مدت دستگاه‌های اجرایی همکاری خوبی با سازمان بازرسی داشتند.

اقدامات سازمان بازرسی در حوزه شفافیت
رئیس سازمان بازرسی گزارشی از اقدامات چند ماه اخیر ارائه کرد و گفت: در ۸ ماهه گذشته موضوع شفافیت و رفع تعارض منافع را در دستگاه‌های اجرایی پیگیری کردیم. در ابتدا ۲۵۴ دستگاه شامل ۱۶۱ دستگاه ملی و ۹۳ دستگاه استانی مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت.وی افزود: ۳۵۰ حکم از سیاست‌های کلی نظام، قوانین و مقررات مرتبط با شفافیت و تعارض منافع بررسی شد. مواردی مانند اینکه آیا ناظر و منظور یکی هستند، آیا قاعده‌گذار و مجری یکی هستند، آیا هدیه دادن تبدیل به یک رویه شده است و اینکه آیا دستگاه‌ها اطلاعات خود را طبق قانون در سامانه‌ها بارگذاری کرده‌اند یا خیر؛ همه در قالب ۲۵۸ سؤال ارزیابی شد.خداییان ادامه داد: حدود ۵۹۲۰ نفر ساعت آموزش برای مسئولان ارزیابی عملکرد برگزار شد. سامانه‌ای طراحی و در اختیار دستگاه‌ها قرار گرفت تا خوداظهاری کنند و سپس راستی‌آزمایی میدانی انجام شد.بیش از ۵۰۰ جلسه مشترک بین سازمان بازرسی و نمایندگان دستگاه‌ها برگزار شد و نهایتاً سه دستگاه ملی و سه دستگاه استانی به‌عنوان برتر انتخاب شدند.خداییان در پایان از همکاری همه دستگاه‌ها و نهاد‌های مشارکت‌کننده تشکر کرد.

قدردانی از مدیران برتر دستگاه‌ها در حوزه شفافیت
در نخستین جشنواره ملی ارتقای شفافیت و رفع موقعیت‌های تعارض منافع، از مدیران برتر دستگاه‌های ملی در مسیر شفافیت و سلامت اداری قدردانی شد.فرزانه انصاری، رئیس سازمان ملی استاندارد، حمید بنائیان مدیرعامل پست‌بانک ایران و علیرضا عشوری، رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران به عنوان مدیران برتر دستگاه های ملی در مسیر شفافیت و سلامت اداری قدردانی شدند.در بخش استانی نیز حمید قاسمی شهردار سمنان، محمد آشوری تازیانی استاندار استان هرمزگان و ابوالقاسم محی الدینی شهردار یزد، برگزیده شدند. ذبیح الله خدائیان، رئیس سازمان بازرسی کل کشور درباره اهداف این جشنواره گفت: بیش از ۳۵۰ حکم از قانون درقالب ۲۵۸ سوال از دستگاه‌ها استخراج شده و ارزیابی عملکرد دستگاه‌ها بر اساس آن انجام شده است.