برای نخستین‌بار درکشور توسط یک شرکت دانش‌بنیان صورت گرفت؛

تجاری‌سازی فناوری تولید بذر هیبریدی با ویژگی مقاومت درمقابل بیماری‌ها

یک شرکت دانش‌بنیان با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی و تلاش‌های متخصصان و اساتید دانشگاهی توانسته است برای نخستین باردرکشور،فناوری تولید بذرهیبریدی با ویژگی‌هایی چون یکنواختی محصول،مقاومت زیاد و مقاومت در مقابل آفت‌ها و بیماری‌ها را به مرحله تجاری‌سازی برساند.به گزارش روابط عمومی صندوق نوآوری و شکوفایی، امروزه کشاورزی صنعتی و مدرن درکنار پیشرفته‌تر شدن دیگر صنایع،ازاهداف مهم و اساسی کشورهای در حال توسعه به شمار می‌آید که علاوه برتولید بیشتر و بهینه‌تر شدن محصولات غذایی،میزان سودهی اقتصادی را هم مورد توجه قرار داده است.درهمین زمینه شرکت دانش‌بنیان ژینو دانه دانش آریا (utinvestment.ir) با بنیانگذارانی از اعضای هیات علمی و دانشجویان دانشکدگان ابوریحان و با جذب سرمایه 23 میلیارد ریالی و تولید لاین‌های بذرهای نسل 8 و 9 طالبی و گوجه فرنگی، موفق به تولید بذر هیبرید طالبی و گوجه فرنگی شده‌ است که برای اولین بار در کشور آن را به مرحله تجاری‌سازی هم رسانده‌اند.داریوش تفریحی مدیر عامل شرکت دانش‌بنیان ژینو دانه دانش آریا درباره چگونگی تاسیس این شرکت عنوان کرد: این شرکت حاصل فعالیت 15 تا 20 ساله اساتید دانشگاهی است که از سال 1399 این طرح‌های پژوهشی با تاسیس شرکت ژینو دانه دانش آریا در زمینه اصلاح و تولید بذرهای هیبریدی سبزی و صیفی‌جات به کار گرفته شد.به گفته وی، ژینو دانه دانش آریا، بنا بر کمبودهایی که در زمینه اصلاح بذرهای کشاورزی وجود داشته یکسری لاین‌های خالص گوجه فرنگی و طالبی را تولید کرده که حاصل این لاین‌ها، بذرهای هیبرید تجاری است که برای نخستین‌بار در کشور تولید شده است. در حال حاضر این ارقام هیبریدی وارد بازار شده و با استقبال خوبی از سمت کشاورزان در نقاط مختلف کشور مواجه شده است. 

تفریحی با تشریح روند تولید این بذرها و اهمیت آنها در چرخه تولیدات محصولات کشاورزی خاطر نشان کرد: بذرهای هیبریدی حاصل دو والد با ویژگی‌های خیلی خوب است که فرزندشان به عنوان بذر هیبریدی شناخته می‌شود و دارای قدرت بیشتری از والدینشان هستند که به اصطلاح به آنان بذرهای هیبرید گفته می‌شود.وی افزود: بذرهای هیبریدی نسبت به بذرهای معمولی مقاومت بیشتری به آفات و بیماری‌ها دارند که باعث می‌شود کشاورز، سم، کود و میزان آب کمتری استفاده کند و در نتیجه کارایی بیشتری برای کشاورز به همراه داشته باشد.مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان با اعلام اینکه اعمال تحریم‌ها از سمت برخی کشورها باعث شده که همه شرکت‌ها نتوانند این نهاده مهم را به کشور صادر کنند، درباره اهمیت تولید بذرهای هیبریدی در داخل کشور تصریح کرد: ممکن است با تحریم برخی از کشورها در دوره‌های مختلف، کشاورزان در تولید محصولات استراتژیک، عملکرد و کارایی کافی را نداشته باشند؛ بنابراین اصلی‌ترین نهاده کشاورزی بذرهای درجه یک و هیبریدی است که در صورت عدم بهره‌وری از آنها، کشاورز در همان مراحل ابتدایی با مشکل مواجه خواهد شد. به همین دلیل این موضوع باید در اولویت‌های اول کشور قرار گیرد.تفریحی درباره تاثیرات تولید بذرهای هیبریدی در کشور و کاهش هزینه‌های کشاورزان عنوان کرد: این فرآیند تولید بنا بر شرایط آب و هوایی کشور، علاوه بر همگرایی و عملکرد بهتر با قیمت کمتری به دست کشاورز می‌رسد. به عبارت دیگر هزینه‌های تولید بذرهای هیبریدی در داخل کشور بسیار کمتر از اختصاص ارزهای وارداتی به این محصول است که باعث می‌شود بذر داخلی با قیمت کمتری به دست کشاورز برسد.به گفته وی، سالانه نزدیک به 250 میلیون دلار ارز تنها از طریق کانال‌های رسمی به واردات بذر اختصاص داده می‌شود که اگر تنها یک دهم از این مبلغ را در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیانی که در زمینه کشاورزی فعالیت می‌کنند قرار دهند و آنها را حمایت کنند، قطعا شاهد بهره‌وری بیشتری در تولید محصولات کشاورزی با کیفیت‌تر و سالم‌تری برای کشور خواهیم بود. 

مدیر عامل شرکت دانش‌بنیان ژینو دانه دانش آریا در خصوص طرح‌های مشابه تولید بذرهای اصلاح یافته و جلوگیری از موازی کاری برخی از سازمان‌ها گفت: متاسفانه شبکه‌ای برای همکاری‌های بیشتر پژوهشگران در زمینه تولید بذرهای هیبریدی و زمینه‌های علمی دیگر در کشور شکل نگرفته است. برخی از نهادها و ارگان‌های ذیربط کشاورزی علی‌رغم دریافت بودجه‌های کلان، در حد همان کارهای پژوهشی پیش رفته‌اند و هنوز نتوانسته‌اند کشاورز را مجاب کنند که از بذرهای هیبریدی استفاده و آن را وارد حیطه تولید و بازار کنند.تفریحی تصریح کرد: در صورتی یک شرکت یا نهاد می‌تواند خود را به عنوان تولیدکننده این محصولات معرفی کند که بذرهای هیبریدی را تولید کرده و به دست کشاورز برساند و علاوه بر مواجه شدن با استقبال کشاورزان در بازار، توانایی رقابت با بذرهای وارداتی را هم داشته باشد. وی درباره انواع بذور هیبریدی تولید شده نیز افزود: برای ارقام بذور گلخانه‌ای و مزرعه‌ای فضای بازِ محصولات وجود دارد. برای مثال در محصول گوجه‌فرنگی ارقام هیبرید مزرعه‌ای و گلخانه‌ای وجود دارد که در حوزه گلخانه‌ای رشد آن نامحدود است و می‌توان 9 تا 10 ماه از آن نگهداری کرد. ارقام مزرعه‌ای که در فضای باز تولید می‌شوند، برای 4 یا 5 ماه فصل کشت قابل استفاده‌اند.مدیرعامل این شرکت دانش بنیان با اشاره به بهره‌وری این شرکت از نخبگان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی عنوان کرد: حدود 15 تا 20 سال است که برای تولید این محصولات با اساتید دانشگاهی که در حاضر در شرکت ژینو دانه دانش آریا با ما همکاری می‌کنند، تلاش‌های بسیاری صورت گرفته است. خوشبختانه نزدیک به یک سال است که توانستیم صفر تا صد فناوری تولید بذرهای هیبریدی را در شرکت ژینو دانه دانش آریا انجام دهیم. 

وی در خصوص برنامه‌های این شرکت دانش‌بنیان برای توسعه محصولات خود افزود: برنامه‌های بسیاری برای توسعه این پلتفرم و فناوری در شرکت ژینو دانه دانش آریا وجود دارد که قادر به ارائه الگو به کل کشور در زمینه تولید محصولات هیبریدی است که البته ملزم به حمایت‌های بسیاری در زمینه ایجاد زیر ساخت‌ها و دریافت کمک‌های مالی از سوی نهادها و ارگان‌های ذیربط است. 
تفریحی درباره حمایت‌های صندوق نوآوری و شکوفایی در توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان عنوان کرد: مسلما وجود صندوق نوآوری و شکوفایی به عنوان یک نهاد مالی در توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان نقش بسزایی دارد و موجب خودکفایی کشور در بسیاری از زمینه‌ها از جمله پزشکی، مهندسی، صنعتی و همچنین تولید بذرهای اصلاح‌یافته کشاورزی می‌شود که با صرفه‌جویی اقتصادی و توسعه محصولات کشاورزی همراه است.مدیر عامل شرکت دانش‌بنیان ژینو دانه دانش آریا در خاتمه افزود: شرکت ما هم در مسیر توسعه فعالیت‌ها، تسهیلاتی را از صندوق نوآوری دریافت کرده است، اما در این مسیر با برخی مشکلات روبه‌رو بوده‌ایم که امیدواریم در این موارد و با همکاری مسئولان، شاهد تسهیل فرآیند و دریافت تسهیلات باشیم.