چرا حذف واسطه‌ها به رونق تولید کشاورزی منجر می‌شود؟
اصلاح زنجیره تأمین در بخش کشاورزی
گروه اقتصادی
بازار محصولات کشاورزی در کشور، با وجود ظرفیت‌های عظیم تولید، همچنان از ناهماهنگی‌ها، نوسان قیمت‌ها و سودجویی واسطه‌گران رنج می‌برد. در حالی که بخش کشاورزی به عنوان یکی از ارکان مهم امنیت غذایی کشور شناخته می‌شود، اما حضور واسطه‌ها در زنجیره تولید تا مصرف باعث شده تا نه تولیدکننده از سود واقعی تلاش خود بهره‌مند شود و نه مصرف‌کننده بتواند کالاهای اساسی را با قیمت عادلانه تهیه کند. این چرخه معیوب، در سال‌های اخیر با عدم نظارت‌های دقیق ساختاری، تعدد قوانین پراکنده و نبود سیاست‌گذاری منسجم در حوزه تنظیم بازار، تشدید شده است. در چنین شرایطی، کارشناسان و نمایندگان مجلس بر این باورند که اصلاح ساختار بازار محصولات کشاورزی بدون حذف واسطه‌گران و تقویت نظام تعاونی‌ها ممکن نیست. واسطه‌ها امروز نه‌تنها در فرآیند خرید و فروش بلکه در شبکه تأمین نیز حضور پیدا کرده‌اند؛ به گونه‌ای که گاه با عنوان تسهیل‌گر در فرآیند توزیع حضور دارند، اما در واقع با ایجاد انحصار و افزایش قیمت، هم به تولیدکننده و هم به مصرف‌کننده زیان وارد می‌کنند. از سوی دیگر، بخش قابل‌توجهی از محصولات کشاورزی کشور به دلیل نبود شبکه منسجم بازاریابی و توزیع، در مراحل مختلف از بین می‌رود یا با قیمت‌های غیرواقعی به فروش می‌رسد. این مسئله، هم درآمد کشاورزان را کاهش داده و هم تولید محصولات را تحت‌تأثیر قرار داده است. در حقیقت باید بگوییم که کشورمان از نظر تنوع اقلیمی، ظرفیت تولید بسیاری از محصولات اساسی را دارد اما ضعف در سیاست‌های حمایتی، کمبود سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های توزیع و حضور مخرب واسطه‌ها، مانع شکوفایی کامل این بخش شده است.
نمایندگان مجلس بر این باورند که راهکار اساسی برای برون‌رفت از این وضعیت، فعال‌سازی تعاونی‌ها است. تعاونی‌ها می‌توانند نقش سالم واسطه‌گری را ایفا کرده و حلقه تولید تا مصرف را به‌طور منظم و شفاف به هم متصل کنند. توسعه تعاونی‌های روستایی، تقویت اتحادیه‌های تخصصی کشاورزی و استفاده از ظرفیت‌های فناوری اطلاعات برای حذف واسطه‌های غیرضروری، از جمله اقداماتی است که می‌تواند نظم جدیدی را در بازار ایجاد کند. در همین راستا، تقویت نقش وزارت جهاد کشاورزی در مدیریت بازار، بازنگری در سیاست‌های ارزی مرتبط با واردات نهاده‌ها و حمایت از سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین محصولات، از دیگر موضوعاتی است که در دستورکار مجلس قرار گرفته است. گفتنی‌است که حذف واسطه‌ها نه‌تنها به تنظیم بازار و کاهش قیمت‌ها منجر می‌شود، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز رونق تولید، افزایش درآمد کشاورزان، و ارتقای عدالت اقتصادی در جامعه باشد. تجربه نشان داده است که هرگاه نقش مردم، تولیدکنندگان و تعاونی‌ها در اقتصاد تقویت شده، کارآمدی و شفافیت نیز افزایش یافته است. از همین رو، تقویت تعاونی‌های مردمی و حذف واسطه‌گری‌های مضر می‌تواند گامی مؤثر در تحقق کاهش تورم و رشد تولید باشد. در بررسی بیشتر این موضوع به گفت‌وگو با حجت الاسلام احد آزادیخواه، نماینده مردم ملایر و عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و غلامرضا میرزایی، نماینده مردم بروجن و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی پر‌داختیم که می‌خوانید.
حجت الاسلام احد آزادیخواه، عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس:
توسعه تعاونی‌ها ،نقش واسطه‌گران را کمرنگ می‌کند
حجت الاسلام احد آزادیخواه، نماینده مردم ملایر و عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» بیان کرد: یکی از آسیب‌های جدی یا به عبارت دیگر یکی از نقاط ضعف فرآیند تولید، توزیع و مصرف کالاهای اساسی در کشور موضوع واسطه‌ها است. براساس آمارهای موجود، سالانه حجم چشم‌گیری از محصولات کشاورزی تولید می‌گردد و معدل بسیارخوبی نیز دراین حوزه وجود دارد اما آسیب‌های مطرح دراین حوزه سبب شده تا ظرفیت‌ها به‌درستی مورد بهره‌برداری قرارنگیرد. وی افزود: یکی از آسیب‌های مطرح در حوزه کشاورزی، فساد محصولات است که خوشبختانه هم‌اکنون به لطف خداوند و ظرفیت قابل‌توجه دانش هسته‌ای از سوی اندیشمندان هسته‌ای و جوانان توانمند کشور این موضوع تدبیر شده و درحال برطرف شدن است. عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس تصریح کرد:
از دیگر آسیب‌های مطرح بخش کشاورزی حضور واسطه‌ها می‌باشد. به موجب آنکه محصولات موردنیاز در بخش‌های مختلف کشور تولید می‌شود، با قیمتی بالاتر به دست مصرف کننده می‌رسد.
او متذکر شد: حضور واسطه‌گران سبب شده تا محصول از کشاورزان با قیمتی بسیار پایین‌تر خریداری شود و با قیمتی بالاتر به دست مصرف کننده برسد. درحقیقت می‌توان گفت که اینک واسطه‌ها زنجیره توزیع را برهم زده و نظم بازار را نیز از بین برده‌اند.
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: امروز در سامانه بازارگاه نیز واسطه‌ها با ادعای تسهیل‌گر حضور پیدا کرده‌اند که این حضور بسیار مخرب است. به عنوان مثال کاستی‌های رقم خورده در ارتباط با نهاده‌های دامی به موجب حضور واسطه‌گران بود و آسیب جدی نیز رقم زد.
او متذکر شد: امروز مصرف‌کنندگان از حضور واسطه‌ها گله‌مند هستند چراکه حضور واسطه‌ها قدرت خریدشان را کاهش داده است.
حجت‌الاسلام آزادیخواه با اشاره به ظرفیت تعاونی‌ها درکشور بیان کرد: طی سالیان اخیر از ظرفیت تعاونی‌ها به درستی بهره نگرفته‌ایم و بی‌شک توسعه تعاونی‌ها بهترین اقدام عملی برای حذف واسطه‌ها است. درحقیقت تعاونی‌ها می‌توانند نقش مثبت واسطه را اجرا کنند و نقش منفی واسطه‌ها را حذف کنند و آسیب‌های ناشی از آن را به حداقل ممکن برسانند.
وی در پایان این گفت‌وگو بیان کرد: نشست‌های مختلفی با وزیرجهاد کشاورزی برگزار کرده و خواستار رفع مشکلات مطرح و حضور واسطه‌گران شده‌ایم. وزیرجهاد کشاورزی نیز با پذیرفتن این مشکلات وعده حل مشکلات را داده و اینک درصدد کاهش حضور واسطه‌گران است.
غلامرضا میرزایی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس:
حذف واسطه‌ها ،بازار محصولات کشاورزی را سامان می‌دهد
غلامرضا میرزایی، نماینده مردم بروجن و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت»
بیان کرد: حذف واسطه‌ها در بخش کشاورزی و تولید محصولات یک ضرورت است. متأسفانه امروز مشاهده می كنيم که برخی واسطه‌ها فراتر از واسطه‌گری عمل می‌کنند و به مصرف‌کنندگان نیز ضرر فراوانی می‌رسانند. وی افزود: حضور واسطه‌ها علاوه بر آسیب به تولیدکننده سبب تضییع حقوق مصرف کنندگان می‌شود و قیمت محصولات به ویژه در بخش کالاهای اساسی را نیز افزایش می‌دهد. میرزایی تصریح کرد: با توجه به آشفتگی در موضوع کنترل قیمت‌ها، ضرورت دارد تا ابزارهای نظارتی را بیش از پیش تقویت کنیم. متأسفانه اینک مشاهده می‌كنيم که دولت در بحث کنترل قیمت‌ها عملکرد ضعیفی دارد و این عملکرد نقش منفی واسطه‌گران را افزایش داده است.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: امنیت غذایی موضوعی راهبردی است و برهمین اساس ضرورت دارد تا تولید و تولیدکنندگان را حمایت کنیم و واسطه‌ها را حذف کنیم.
او متذکر شد: دستگاه‌های نظارتی و تنظیم‌کننده باید بیش از پیش ورود پیدا کنند و با برنامه مشخص بازار محصولات کشاورزی را تقویت کنند.
وی یادآور شد: متأسفانه امروز شرایط به گونه‌ای شده که از یک مغازه تا مغازه دیگر قیمت‌ها متفاوت است و گاه اختلاف چشم‌گیری نیز دارد. بنابراین ضرورتی جدی است که حذف واسطه‌ها و کنترل بازار به عنوان یک اقدام اساسی در دستورکار قرارگیرد.
او در پایان این گفت‌وگو بیان کرد: باید بتوانیم از حضور واسطه‌ها عبور‌کنیم چراکه این حضور آسیب فراوانی دارد. دراین مسیر رسانه‌ها نیز نقش مهم و اساسی دارند و نباید در دام واسطه‌گران بیفتند. متأسفانه گاه مشاهده می‌كنیم که گفت‌وگو با مسئولان به نفع واسطه‌گران تقطیع و منتشر می‌گردد. چنین روندی نادرست و ممکن است تبعات بدی را نیز رقم بزند. بنابراین باید اخبار با
صحت سنجی منتشر شود و مجموعه‌های رسانه‌ای نیز می‌‌بایست با دقت عمل بیشتر و همواره به نفع مردم حرکت کنند.
بازار محصولات کشاورزی در کشور، با وجود ظرفیت‌های عظیم تولید، همچنان از ناهماهنگی‌ها، نوسان قیمت‌ها و سودجویی واسطه‌گران رنج می‌برد. در حالی که بخش کشاورزی به عنوان یکی از ارکان مهم امنیت غذایی کشور شناخته می‌شود، اما حضور واسطه‌ها در زنجیره تولید تا مصرف باعث شده تا نه تولیدکننده از سود واقعی تلاش خود بهره‌مند شود و نه مصرف‌کننده بتواند کالاهای اساسی را با قیمت عادلانه تهیه کند. این چرخه معیوب، در سال‌های اخیر با عدم نظارت‌های دقیق ساختاری، تعدد قوانین پراکنده و نبود سیاست‌گذاری منسجم در حوزه تنظیم بازار، تشدید شده است. در چنین شرایطی، کارشناسان و نمایندگان مجلس بر این باورند که اصلاح ساختار بازار محصولات کشاورزی بدون حذف واسطه‌گران و تقویت نظام تعاونی‌ها ممکن نیست. واسطه‌ها امروز نه‌تنها در فرآیند خرید و فروش بلکه در شبکه تأمین نیز حضور پیدا کرده‌اند؛ به گونه‌ای که گاه با عنوان تسهیل‌گر در فرآیند توزیع حضور دارند، اما در واقع با ایجاد انحصار و افزایش قیمت، هم به تولیدکننده و هم به مصرف‌کننده زیان وارد می‌کنند. از سوی دیگر، بخش قابل‌توجهی از محصولات کشاورزی کشور به دلیل نبود شبکه منسجم بازاریابی و توزیع، در مراحل مختلف از بین می‌رود یا با قیمت‌های غیرواقعی به فروش می‌رسد. این مسئله، هم درآمد کشاورزان را کاهش داده و هم تولید محصولات را تحت‌تأثیر قرار داده است. در حقیقت باید بگوییم که کشورمان از نظر تنوع اقلیمی، ظرفیت تولید بسیاری از محصولات اساسی را دارد اما ضعف در سیاست‌های حمایتی، کمبود سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های توزیع و حضور مخرب واسطه‌ها، مانع شکوفایی کامل این بخش شده است.
نمایندگان مجلس بر این باورند که راهکار اساسی برای برون‌رفت از این وضعیت، فعال‌سازی تعاونی‌ها است. تعاونی‌ها می‌توانند نقش سالم واسطه‌گری را ایفا کرده و حلقه تولید تا مصرف را به‌طور منظم و شفاف به هم متصل کنند. توسعه تعاونی‌های روستایی، تقویت اتحادیه‌های تخصصی کشاورزی و استفاده از ظرفیت‌های فناوری اطلاعات برای حذف واسطه‌های غیرضروری، از جمله اقداماتی است که می‌تواند نظم جدیدی را در بازار ایجاد کند. در همین راستا، تقویت نقش وزارت جهاد کشاورزی در مدیریت بازار، بازنگری در سیاست‌های ارزی مرتبط با واردات نهاده‌ها و حمایت از سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین محصولات، از دیگر موضوعاتی است که در دستورکار مجلس قرار گرفته است. گفتنی‌است که حذف واسطه‌ها نه‌تنها به تنظیم بازار و کاهش قیمت‌ها منجر می‌شود، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز رونق تولید، افزایش درآمد کشاورزان، و ارتقای عدالت اقتصادی در جامعه باشد. تجربه نشان داده است که هرگاه نقش مردم، تولیدکنندگان و تعاونی‌ها در اقتصاد تقویت شده، کارآمدی و شفافیت نیز افزایش یافته است. از همین رو، تقویت تعاونی‌های مردمی و حذف واسطه‌گری‌های مضر می‌تواند گامی مؤثر در تحقق کاهش تورم و رشد تولید باشد. در بررسی بیشتر این موضوع به گفت‌وگو با حجت الاسلام احد آزادیخواه، نماینده مردم ملایر و عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و غلامرضا میرزایی، نماینده مردم بروجن و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی پر‌داختیم که می‌خوانید.
حجت الاسلام احد آزادیخواه، عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس:
توسعه تعاونی‌ها ،نقش واسطه‌گران را کمرنگ می‌کند
حجت الاسلام احد آزادیخواه، نماینده مردم ملایر و عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» بیان کرد: یکی از آسیب‌های جدی یا به عبارت دیگر یکی از نقاط ضعف فرآیند تولید، توزیع و مصرف کالاهای اساسی در کشور موضوع واسطه‌ها است. براساس آمارهای موجود، سالانه حجم چشم‌گیری از محصولات کشاورزی تولید می‌گردد و معدل بسیارخوبی نیز دراین حوزه وجود دارد اما آسیب‌های مطرح دراین حوزه سبب شده تا ظرفیت‌ها به‌درستی مورد بهره‌برداری قرارنگیرد. وی افزود: یکی از آسیب‌های مطرح در حوزه کشاورزی، فساد محصولات است که خوشبختانه هم‌اکنون به لطف خداوند و ظرفیت قابل‌توجه دانش هسته‌ای از سوی اندیشمندان هسته‌ای و جوانان توانمند کشور این موضوع تدبیر شده و درحال برطرف شدن است. عضو هیئت رئیسه کمیسیون کشاورزی مجلس تصریح کرد:
از دیگر آسیب‌های مطرح بخش کشاورزی حضور واسطه‌ها می‌باشد. به موجب آنکه محصولات موردنیاز در بخش‌های مختلف کشور تولید می‌شود، با قیمتی بالاتر به دست مصرف کننده می‌رسد.
او متذکر شد: حضور واسطه‌گران سبب شده تا محصول از کشاورزان با قیمتی بسیار پایین‌تر خریداری شود و با قیمتی بالاتر به دست مصرف کننده برسد. درحقیقت می‌توان گفت که اینک واسطه‌ها زنجیره توزیع را برهم زده و نظم بازار را نیز از بین برده‌اند.
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: امروز در سامانه بازارگاه نیز واسطه‌ها با ادعای تسهیل‌گر حضور پیدا کرده‌اند که این حضور بسیار مخرب است. به عنوان مثال کاستی‌های رقم خورده در ارتباط با نهاده‌های دامی به موجب حضور واسطه‌گران بود و آسیب جدی نیز رقم زد.
او متذکر شد: امروز مصرف‌کنندگان از حضور واسطه‌ها گله‌مند هستند چراکه حضور واسطه‌ها قدرت خریدشان را کاهش داده است.
حجت‌الاسلام آزادیخواه با اشاره به ظرفیت تعاونی‌ها درکشور بیان کرد: طی سالیان اخیر از ظرفیت تعاونی‌ها به درستی بهره نگرفته‌ایم و بی‌شک توسعه تعاونی‌ها بهترین اقدام عملی برای حذف واسطه‌ها است. درحقیقت تعاونی‌ها می‌توانند نقش مثبت واسطه را اجرا کنند و نقش منفی واسطه‌ها را حذف کنند و آسیب‌های ناشی از آن را به حداقل ممکن برسانند.
وی در پایان این گفت‌وگو بیان کرد: نشست‌های مختلفی با وزیرجهاد کشاورزی برگزار کرده و خواستار رفع مشکلات مطرح و حضور واسطه‌گران شده‌ایم. وزیرجهاد کشاورزی نیز با پذیرفتن این مشکلات وعده حل مشکلات را داده و اینک درصدد کاهش حضور واسطه‌گران است.
غلامرضا میرزایی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس:
حذف واسطه‌ها ،بازار محصولات کشاورزی را سامان می‌دهد
غلامرضا میرزایی، نماینده مردم بروجن و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت»
بیان کرد: حذف واسطه‌ها در بخش کشاورزی و تولید محصولات یک ضرورت است. متأسفانه امروز مشاهده می كنيم که برخی واسطه‌ها فراتر از واسطه‌گری عمل می‌کنند و به مصرف‌کنندگان نیز ضرر فراوانی می‌رسانند. وی افزود: حضور واسطه‌ها علاوه بر آسیب به تولیدکننده سبب تضییع حقوق مصرف کنندگان می‌شود و قیمت محصولات به ویژه در بخش کالاهای اساسی را نیز افزایش می‌دهد. میرزایی تصریح کرد: با توجه به آشفتگی در موضوع کنترل قیمت‌ها، ضرورت دارد تا ابزارهای نظارتی را بیش از پیش تقویت کنیم. متأسفانه اینک مشاهده می‌كنيم که دولت در بحث کنترل قیمت‌ها عملکرد ضعیفی دارد و این عملکرد نقش منفی واسطه‌گران را افزایش داده است.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: امنیت غذایی موضوعی راهبردی است و برهمین اساس ضرورت دارد تا تولید و تولیدکنندگان را حمایت کنیم و واسطه‌ها را حذف کنیم.
او متذکر شد: دستگاه‌های نظارتی و تنظیم‌کننده باید بیش از پیش ورود پیدا کنند و با برنامه مشخص بازار محصولات کشاورزی را تقویت کنند.
وی یادآور شد: متأسفانه امروز شرایط به گونه‌ای شده که از یک مغازه تا مغازه دیگر قیمت‌ها متفاوت است و گاه اختلاف چشم‌گیری نیز دارد. بنابراین ضرورتی جدی است که حذف واسطه‌ها و کنترل بازار به عنوان یک اقدام اساسی در دستورکار قرارگیرد.
او در پایان این گفت‌وگو بیان کرد: باید بتوانیم از حضور واسطه‌ها عبور‌کنیم چراکه این حضور آسیب فراوانی دارد. دراین مسیر رسانه‌ها نیز نقش مهم و اساسی دارند و نباید در دام واسطه‌گران بیفتند. متأسفانه گاه مشاهده می‌كنیم که گفت‌وگو با مسئولان به نفع واسطه‌گران تقطیع و منتشر می‌گردد. چنین روندی نادرست و ممکن است تبعات بدی را نیز رقم بزند. بنابراین باید اخبار با
صحت سنجی منتشر شود و مجموعه‌های رسانه‌ای نیز می‌‌بایست با دقت عمل بیشتر و همواره به نفع مردم حرکت کنند.
تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
