امنیت سایبری در قامت یک معضل اجتماعی
امروز نسل جوان در دفاع از مسائل مختلفی چون آب‌وهوا، عدالت جنسیتی و سلامت روان، در خط مقدم صف کشیده‌اند. با این همه اما گویی همین جوانان به امنیت سایبری به چشم یک موضوع اجتماعی نمی‌نگرند و دغدغه‌ای درباره آن ندارند. این در حالی است که امنیت سایبری حافظ ثبات اقتصاد، دولت و نظم اجتماعی جوامع است.
به طور کلی می‌توان از این عبارت کمک گرفت که «اگر جرایم سایبری یک کشور بود، بی‌شک یکی از بزرگترین اقتصادهای جهان را داشت». امنیت سایبری با بحران آب‌وهوا شباهت بسیار دارد. هر دو «ریسک سیستمی» هستند که یکی امنیت سیاره و دیگری امنیت دیجیتال مردم را تهدید می‌کند. گزارش ریسک مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۲۴، هر یک از این دو حوزه را در زمره ۵ ریسک برتر فعلی و ۱۰ ریسک برتر دوره‌های ۲ و ۱۰ ساله قرار داده است.
لزوم توجه به امنیت سایبری
در نشست سالیانه مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۲۴، علت بی‌توجهی کاربران جوان به موضوع امنیت سایبری، ناملموس‌بودن، غیرقابل دسترس و عدم تجانس و ناخوشایندی آن ذکر شده است. امنیت سایبری ممکن است مانند آتش‌سوزی یا سیل قابل مشاهده نباشد. با این حال این امر دلیلی بر بی‌اعتنایی به آتش‌سوزی‌های دیجیتال دارای پیامدهای مخرب در دنیای واقعی نیست. برای مثال، تنها در ایالات متحده در سال ۲۰۲۳، حداقل ۱۴۱ بیمارستان به‌طور مستقیم تحت تأثیر حملات باج‌افزار قرار گرفتند و توانایی آن‌ها در مراقبت از بیماران به شدت کاهش یافت. شاید امروزه امنیت سایبری در اولویت مسائل اجتماعی نسل جوان نباشد اما آمار نشان می‌دهد که تعداد بیشتری از این نسل قربانی تهاجم سایبری هستند؛ مخاطراتی از جمله در معرض خطر قرار گرفتن حساب‌های رسانه‌های اجتماعی، فیشینگ، سرقت هویت و آزار سایبری.
ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که هر انتخابی- از تصمیم به مسافرت گرفته تا تحویل غذا- با یک حرکت انگشت میسر می‌شود. این وابستگی به ابزارهای دیجیتالی و در هم‌تنیدگی زندگی با آن می‌تواند باعث شود که افراد راحتی را بر امنیت ترجیح دهند. پذیرش ریسک بالاتر اگرچه می‌تواند به بی‌تفاوتی تبدیل شود؛ اما مسئولیت مطالبه امنیت سایبری نباید بر دوش یک کاربر قرار گیرد. این مهم اقدامی جمعی و مشارکت سهام‌داران عمومی، خصوصی و جامعه را می‌طلبد. بنابراین، کاربران باید متقاعد شوند که زمان محدود خود را صرف انجام کارهای لازم برای مهار این خطرات کنند و از نگاه انتزاعی به آن بپرهیزند.
امنیت سایبری و مسائل مربوط به آن
برای آن که لزوم پرداخت به امنیت سایبری ملموس‌تر و ضرورت اقدام فوری درباره آن بیشتر حس شود، باید این موضوع به شکلی آگاهانه به مسائل اجتماعی پیوند بخورد؛ بنابراین لازم است، زبان این نسل را شناخت و به همان شیوه با آن‌ها صحبت کرد. همچنین، امنیت سایبری باید به‌عنوان یک عامل بنیادین در شبکه مسائل اجتماعی صورت‌بندی گردد؛ نه اینکه صرفاً در قامت خطری برای زیست اجتماعی در نظر گرفته شود.
بحران آب‌وهوا و امنیت سایبری
با شروع بحران آب‌وهوا، برخورداری از آینده‌ای پایدار تنها در سایه امنیت سایبری قابل تحقق است. حملات سایبری به سیستم‌های صنعتی مدیریت مواد خطرناک مانند تصفیه‌خانه‌های آب می‌تواند منجر به وقوع بلایای زیست‌محیطی شود. علاوه‌براین، رشد فناوری‌های سبز دیجیتالی، سطح جدیدی از فناوری را برای محافظت ایجاد کرده‌اند. پیشرفت‌ها در فناوری‌های دیجیتال سبز تا کنون ساخت محصولاتی از جمله شبکه‌های نرم‌افزاری برق، حسگرهای نظارت مصرف انرژی و ایستگاه‌های شارژ وسایل نقلیه الکتریکی را در پی داشته است. این فناوری‌ها دستگاه‌های به هم پیوسته و یکپارچه‌ای هستند که در کنار همه مزایای خود می‌توانند در سطح سیستم آسیب‌پذیری‌هایی را ایجاد کنند. سرعت گسترش پیشرفت‌های فناوری سبز باعث می‌شود که عملکرد آن‌ها نسبت به سایر ملاحظات مانند امنیت سایبری در اولویت قرار گیرد. از همین روی، فعالانی که در خط مقدم کنترل تغییرات اقلیمی قرار دارند باید بدانند که ادغام امنیت سایبری در فناوری‌های سبز جدید، زنجیره‌های تأمین آن‌ها و اشتراک‌گذاری داده‌های محیطی می‌تواند منجر به کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی و اطمینان از تداوم و قابل حمل بودن این فناوری‌ها شود.
عدالت جنسیتی و امنیت سایبری
یکی دیگر از مسائل مهمی که به یکی از دغدغه‌های اساسی امروز تبدیل شده، موضوع عدالت جنسیتی است. پر واضح است که بی‌عدالتی جنسیتی در زیست روزمره و بیرون از فضای مجازی به بی‌عدالتی جنسیتی آنلاین بدل می‌شود و فناوری نیز مستعد است که به تشدید معضلات موجود دامن زند. اندیشکده Chatham House در خصوص ادغام جنسیت در ظرفیت‌سازی سایبری به چندین نمونه از این موارد اشاره می‌کند. به عنوان مثال، اختلال در سیستم‌های خدمات عمومی می‌تواند دسترسی به خدمات بهداشتی زنان را مختل کند. از دیگر سو انتشار تصاویر هرزه‌نگاری جعلی شخصیت‌های حقیقی بعضاً مشهور، میزان اهمیت و گستردگی عواقب منفی فناوری‌های جدید برای زنان را بیش از گذشته پیش چشم می‌آورد. بنابراین، ایجاد یک محیط دیجیتال امن سایبری می‌تواند فضای امنی را برای زنان ایجاد کند تا در حوزه دیجیتال مشارکت جدی داشته باشند و انگیزه خود را در استفاده از فناوری‌های جدید از دست ندهند.
سلامت روان و امنیت سایبری
کنترل‌های امنیت سایبری همچنین می‌تواند به حداکثری‌ساختن فرصت‌های فناوری‌های دیجیتال و کاهش آسیب‌های سلامت روان کمک کند. گزارش کمیسیون سلامت روان استرالیا در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که افسردگی، اضطراب، آسیب به خود، عزت نفس پایین و تنهایی با قلدری آنلاین مرتبط است و معمولاً افرادی که مشکلاتی در زمینه سلامت روان دارند بیشتر مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. علاوه‌براین، این مطالعات نشان می‌دهد که الگوریتم‌ها و سیستم‌های توصیه نیز ممکن است احتمال مشاهده محتوای مضر و مخرب آنلاین را که منجر به پریشانی روانی می‌شود، در میان کاربران افزایش دهند.
فشار برای سرمایه‌گذاری در امنیت سایبری و حفظ حریم خصوصی در پلتفرم‌های آنلاین به بازگرداندن کنترل به دست کاربران کمک می‌کند. اعمال محدودیت در نظر دادن، محدودکردن مشاهده کاربر و برقراری ارتباط با آن یا توانایی مسدود کردن و گزارش دادن اقدامات خلاف قانون کاربران از جمله اقداماتی است که برای تحقق این امر می‌تواند انجام شود.
در نهایت باید بر این نکته تأکید کرد که عموم کاربران جوان نقشی کلیدی در شکل‌دهی آینده بسیاری از مسائل اجتماعی دارند و امنیت سایبری به عنوان ابزاری برای حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی و ایجاد جامعه‌ای فراگیر حائز اهمیت است. به عقیده کارشناسان، این دو در کنار هم سنگ بنای معماری جامعه نوین جهانی را تشکیل می‌دهند.
به طور کلی می‌توان از این عبارت کمک گرفت که «اگر جرایم سایبری یک کشور بود، بی‌شک یکی از بزرگترین اقتصادهای جهان را داشت». امنیت سایبری با بحران آب‌وهوا شباهت بسیار دارد. هر دو «ریسک سیستمی» هستند که یکی امنیت سیاره و دیگری امنیت دیجیتال مردم را تهدید می‌کند. گزارش ریسک مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۲۴، هر یک از این دو حوزه را در زمره ۵ ریسک برتر فعلی و ۱۰ ریسک برتر دوره‌های ۲ و ۱۰ ساله قرار داده است.
لزوم توجه به امنیت سایبری
در نشست سالیانه مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۲۴، علت بی‌توجهی کاربران جوان به موضوع امنیت سایبری، ناملموس‌بودن، غیرقابل دسترس و عدم تجانس و ناخوشایندی آن ذکر شده است. امنیت سایبری ممکن است مانند آتش‌سوزی یا سیل قابل مشاهده نباشد. با این حال این امر دلیلی بر بی‌اعتنایی به آتش‌سوزی‌های دیجیتال دارای پیامدهای مخرب در دنیای واقعی نیست. برای مثال، تنها در ایالات متحده در سال ۲۰۲۳، حداقل ۱۴۱ بیمارستان به‌طور مستقیم تحت تأثیر حملات باج‌افزار قرار گرفتند و توانایی آن‌ها در مراقبت از بیماران به شدت کاهش یافت. شاید امروزه امنیت سایبری در اولویت مسائل اجتماعی نسل جوان نباشد اما آمار نشان می‌دهد که تعداد بیشتری از این نسل قربانی تهاجم سایبری هستند؛ مخاطراتی از جمله در معرض خطر قرار گرفتن حساب‌های رسانه‌های اجتماعی، فیشینگ، سرقت هویت و آزار سایبری.
ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که هر انتخابی- از تصمیم به مسافرت گرفته تا تحویل غذا- با یک حرکت انگشت میسر می‌شود. این وابستگی به ابزارهای دیجیتالی و در هم‌تنیدگی زندگی با آن می‌تواند باعث شود که افراد راحتی را بر امنیت ترجیح دهند. پذیرش ریسک بالاتر اگرچه می‌تواند به بی‌تفاوتی تبدیل شود؛ اما مسئولیت مطالبه امنیت سایبری نباید بر دوش یک کاربر قرار گیرد. این مهم اقدامی جمعی و مشارکت سهام‌داران عمومی، خصوصی و جامعه را می‌طلبد. بنابراین، کاربران باید متقاعد شوند که زمان محدود خود را صرف انجام کارهای لازم برای مهار این خطرات کنند و از نگاه انتزاعی به آن بپرهیزند.
امنیت سایبری و مسائل مربوط به آن
برای آن که لزوم پرداخت به امنیت سایبری ملموس‌تر و ضرورت اقدام فوری درباره آن بیشتر حس شود، باید این موضوع به شکلی آگاهانه به مسائل اجتماعی پیوند بخورد؛ بنابراین لازم است، زبان این نسل را شناخت و به همان شیوه با آن‌ها صحبت کرد. همچنین، امنیت سایبری باید به‌عنوان یک عامل بنیادین در شبکه مسائل اجتماعی صورت‌بندی گردد؛ نه اینکه صرفاً در قامت خطری برای زیست اجتماعی در نظر گرفته شود.
بحران آب‌وهوا و امنیت سایبری
با شروع بحران آب‌وهوا، برخورداری از آینده‌ای پایدار تنها در سایه امنیت سایبری قابل تحقق است. حملات سایبری به سیستم‌های صنعتی مدیریت مواد خطرناک مانند تصفیه‌خانه‌های آب می‌تواند منجر به وقوع بلایای زیست‌محیطی شود. علاوه‌براین، رشد فناوری‌های سبز دیجیتالی، سطح جدیدی از فناوری را برای محافظت ایجاد کرده‌اند. پیشرفت‌ها در فناوری‌های دیجیتال سبز تا کنون ساخت محصولاتی از جمله شبکه‌های نرم‌افزاری برق، حسگرهای نظارت مصرف انرژی و ایستگاه‌های شارژ وسایل نقلیه الکتریکی را در پی داشته است. این فناوری‌ها دستگاه‌های به هم پیوسته و یکپارچه‌ای هستند که در کنار همه مزایای خود می‌توانند در سطح سیستم آسیب‌پذیری‌هایی را ایجاد کنند. سرعت گسترش پیشرفت‌های فناوری سبز باعث می‌شود که عملکرد آن‌ها نسبت به سایر ملاحظات مانند امنیت سایبری در اولویت قرار گیرد. از همین روی، فعالانی که در خط مقدم کنترل تغییرات اقلیمی قرار دارند باید بدانند که ادغام امنیت سایبری در فناوری‌های سبز جدید، زنجیره‌های تأمین آن‌ها و اشتراک‌گذاری داده‌های محیطی می‌تواند منجر به کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی و اطمینان از تداوم و قابل حمل بودن این فناوری‌ها شود.
عدالت جنسیتی و امنیت سایبری
یکی دیگر از مسائل مهمی که به یکی از دغدغه‌های اساسی امروز تبدیل شده، موضوع عدالت جنسیتی است. پر واضح است که بی‌عدالتی جنسیتی در زیست روزمره و بیرون از فضای مجازی به بی‌عدالتی جنسیتی آنلاین بدل می‌شود و فناوری نیز مستعد است که به تشدید معضلات موجود دامن زند. اندیشکده Chatham House در خصوص ادغام جنسیت در ظرفیت‌سازی سایبری به چندین نمونه از این موارد اشاره می‌کند. به عنوان مثال، اختلال در سیستم‌های خدمات عمومی می‌تواند دسترسی به خدمات بهداشتی زنان را مختل کند. از دیگر سو انتشار تصاویر هرزه‌نگاری جعلی شخصیت‌های حقیقی بعضاً مشهور، میزان اهمیت و گستردگی عواقب منفی فناوری‌های جدید برای زنان را بیش از گذشته پیش چشم می‌آورد. بنابراین، ایجاد یک محیط دیجیتال امن سایبری می‌تواند فضای امنی را برای زنان ایجاد کند تا در حوزه دیجیتال مشارکت جدی داشته باشند و انگیزه خود را در استفاده از فناوری‌های جدید از دست ندهند.
سلامت روان و امنیت سایبری
کنترل‌های امنیت سایبری همچنین می‌تواند به حداکثری‌ساختن فرصت‌های فناوری‌های دیجیتال و کاهش آسیب‌های سلامت روان کمک کند. گزارش کمیسیون سلامت روان استرالیا در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد که افسردگی، اضطراب، آسیب به خود، عزت نفس پایین و تنهایی با قلدری آنلاین مرتبط است و معمولاً افرادی که مشکلاتی در زمینه سلامت روان دارند بیشتر مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. علاوه‌براین، این مطالعات نشان می‌دهد که الگوریتم‌ها و سیستم‌های توصیه نیز ممکن است احتمال مشاهده محتوای مضر و مخرب آنلاین را که منجر به پریشانی روانی می‌شود، در میان کاربران افزایش دهند.
فشار برای سرمایه‌گذاری در امنیت سایبری و حفظ حریم خصوصی در پلتفرم‌های آنلاین به بازگرداندن کنترل به دست کاربران کمک می‌کند. اعمال محدودیت در نظر دادن، محدودکردن مشاهده کاربر و برقراری ارتباط با آن یا توانایی مسدود کردن و گزارش دادن اقدامات خلاف قانون کاربران از جمله اقداماتی است که برای تحقق این امر می‌تواند انجام شود.
در نهایت باید بر این نکته تأکید کرد که عموم کاربران جوان نقشی کلیدی در شکل‌دهی آینده بسیاری از مسائل اجتماعی دارند و امنیت سایبری به عنوان ابزاری برای حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی و ایجاد جامعه‌ای فراگیر حائز اهمیت است. به عقیده کارشناسان، این دو در کنار هم سنگ بنای معماری جامعه نوین جهانی را تشکیل می‌دهند.
تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
