چرایی بازی اردن در زمین صهیونیست‌ها

چرایی بازی اردن در زمین صهیونیست‌ها

با توجه به وابستگی تمام‌عیار اردن به کمک‌های اقتصادی آمریکا، واشنگتن محدودیتی برای فعالیت‌های نظامی و اطلاعاتی در اردن ندارد و در همین چارچوب می‌توان پی برد که چرا اردن به بخشی از سپر دفاع از رژیم صهیونیستی در مقابل عملیات «وعده صادق» بدل شده بود.اردن یکی از اصلی‌ترین شرکای آمریکا در منطقه غرب آسیا است که روابط عمیق سیاسی، اقتصادی و نظامی با این کشور دارد که این روابط در سال‌های اخیر از دو جنبه نظامی و اقتصادی تعمیق پیدا کرده است.
اردن از ابتدای شکل‌گیری در سال 1921 به‌عنوان تحت‌الحمایه انگلستان و سپس استقلال از نظام قیمومیت انگلیسی در 1946 تاکنون یکی از کشورهای محور غربی در منطقه عربی بوده است. این کشور در دوره افزایش حضور و نفوذ آمریکایی‌ها در خاورمیانه طی دهه 1960 میلادی روابط‌اش را با واشنگتن گسترش داد که پیشران اصلی این روابط برای کاخ سفید موقعیت استراتژیک اردن در شرق فلسطین اشغالی بود.هرچند اردن همانند کشورهای خلیج‌فارس دارای نفت نبود، ولی به لطف حضور در کرانه خاوری رود اردن در دوره پس از تشکیل رژیم صهیونیستی اهمیت بالایی در معادلات مربوط به منازعه فلسطین پیدا کرد. ازاین‌رو آمریکا در راستای تأمین امنیت رژیم صهیونیستی روابط با اردن را نیز به‌طور ویژه تقویت نمود که در ابتدا جنبه سیاسی، نظامی و امنیتی اولویت این رابطه بوده است.
روابط اردن با آمریکا در دوره به قدرت رسیدن «عبدالله بن حسین» با سرعت بیشتری گسترش یافت و اردن در این برهه به‌عنوان شریک اصلی آمریکا در منطقه شامات به ایفای نقش پرداخت. موقعیت اردن در این برهه به‌عنوان پایگاه نظامی و اطلاعاتی آمریکا در بحبوحه اشغال عراق، جنگ سوریه و ... مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این اهمیت نظامی در سایه تشکیل ائتلاف به بهانه مقابله با داعش بیشتر شد و آمریکا به بهانه تشکیل این ائتلاف به روابط نظامی‌اش با اردن جنبه رسمی بخشید.
تا پیش از تشکیل این ائتلاف گزارش‌ها و اخباری درباره حضور نظامی و اطلاعاتی آمریکا در اردن برای تأثیرگذاری در سوریه، عراق و حتی لبنان مطرح بود اما با تشکیل ائتلاف به بهانه مقابله با داعش آمریکا پروژه تأسیس پایگاه‌های نظامی در شمال اردن (نزدیک مرز عراق و سوریه) را با جدیت دنبال کرد. آمریکا در ازای حضور نظامی‌اش در اردن متعهد شد که سالانه 1.2 میلیارد دلار کمک در اختیار دولت امان قرار دهد که بخشی از این کمک (حدود 500 میلیون دلار) کمک‌های نظامی است.
آمریکا درحالی از سال 2017 با انعقاد قراردادی 5 ساله متعهد به پرداخت کمک‌های اقتصادی بیشتر به اردن شد که این کشور بعد از دهه 2000 به دلیل اجرای سیاست‌های اصلاحات ساختاری نیازمند دریافت وام از صندوق بین‌المللی پول شد، که این امر مقدمه گرفتاری این کشور در تله بدهی سیستم مالی غرب و به‌تبع آن وابستگی اقتصادی شدید این کشور شد.
همین وابستگی مالی و اقتصادی اردن منجر به موقعیت ضعیف این کشور در تعامل با آمریکا شد و واشنگتن برای متقاعد کردن دولت امان جهت پذیرش قرارداد نظامی 2021 کار دشواری نداشت. این قرارداد نظامی که به حضور ارتش آمریکا در پایگاه‌های نظامی اردن در الزرقا و المفرق رسمیت بخشید و علاوه بر این بندهایی درباره معافیت از هرگونه نظارت و بررسی گمرکی، آزادی عمل تام در فعالیت‌های اطلاعاتی و نظامی، اجازه ورود کشورهای متحد به این پایگاه‌ها را اخذ کرد و عملا بخشی از حق حاکمیت اش را به آمریکا واگذار نموده است.
از همین رو می‌توان انتظار داشت که با توجه به وابستگی تمام‌عیار اردن به کمک‌های اقتصادی آمریکا، واشنگتن محدودیتی برای فعالیت‌های نظامی و اطلاعاتی در اردن نداشته و نخواهند داشت.
در همین چارچوب می‌توان پی برد که چرا اردن به‌عنوان سپر دفاع از رژیم صهیونیستی در عملیات وعد صادق عمل کرد.