عبرت بزرگ اُحد

جواد شاملو 
دشمن وقتی واقعا موفق به شکست ما می‌شود که منطق تفکر خود را به منطق تفکر ما غالب کند. یعنی نگاه ما به وقایع و رخدادها همان نگاه دشمن باشد و ما نگاه واقع‌گرایانه و منطقی به مسائل را همان نگاه دشمن بدانیم. شکست واقعی در میدان جنگ نه، که در میدان روایت رخ می‌دهد. از این رو اگر به سال تلخی که گذشت نگاه کنیم و خود را شکست‌خورده و دشمن را پیروز ببینیم، سلاح تفکر دشمن است که بر ما فائق آمده نه سلاح‌های سخت‌افزاری‌ای که بر غزه و بیروت و دمشق ریخت.
یک نمونه کامل از نحوه برخورد پیامبر و مسلمانان صدر اسلام با شکست که نهایتاً به پیروزی ختم شد؛ جنگ احد است که در سخنان رهبر انقلاب با دانشجویان نیز بازتاب یافت. جنگی که در آن‌ اگر نبود رشادت محیرالعقول امیرالمؤمنین سلام الله
 علیه، علاوه بر جناب حمزه، یاور دلیر اسلام، خود حضرت رسول نیز به شهادت می‌رسید و این یعنی یک‌ شکست کامل و قطعی برای سپاه اسلام. اما مسلمین تسلیم روایت دشمن نشدند و روحیه خود را از دست ندادند؛ نتیجه را قرآن به ما می‌گوید: «الَّذینَ قالَ لَهُمُ النّاسُ اِنَّ النّاسَ قَد جَمَعوا لَکُم فَاخشَوهُم فَزادَهُم ایمانًا وَ قالوا حَسبُنَا اللهُ وَ نِعمَ الوَکیل، فَانقَلَبوا بِنِعمَةٍ مِنَ اللَّهِ وَفَضلٍ لَم يَمسَسهُم سوءٌ وَاتَّبَعوا رِضوانَ اللَّهِ وَاللَّهُ ذو فَضلٍ عَظيمٍ». رهبر انقلاب شأن نزول این آیه را اینطور می‌فرمایند: «خب این مربوط به ماجرای بعد از جنگ اُحُد است؛ بعد از آنکه مسلمانها از جنگ اُحُد، ناموفّق، مجروح، خسته، کوفته، شهیدداده، و مصیبت‌زده برگشتند، یک عدّه از منافقین افتادند بین مردم که شما اینجا نشسته‌اید، امّا دشمن ها آنجا حاضرند، نزدیک مدینه یک جایی اجتماع کرده‌اند و بزودی حمله می کنند پدر شما را درمی‌آوردند؛ پیغمبر فرمود فقط آن کسانی که امروز در این حادثه در اُحُد مجروح شدند بیایند؛ شب بلند شدند رفتند آن مجموعه را شکست دادند و برگشتند». 
اگر روحیه باشد، مجروحان شکست خورده به نصر و فضل خدا پیروز خواهند شد. آدمی که حسبنا الله بگوید روحیه دارد؛ ولو از احد برگشته باشد.
عبرت بزرگ اُحد