یک سیگنال و دو احتمال

یک سیگنال و دو احتمال

مارک روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا در تازه‌ترین سخنان خود، ضمن رد کردن حق غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران، مدعی شد: «ایران اگر به‌دنبال برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز است، می‌تواند اورانیوم غنی شده را خریداری و وارد کند. ایران حق غنی‌سازی اورانیوم نخواهد داشت.» این سخنان روبیو،درتعارض با مواضع ویتکاف و هیئت مذاکره کننده آمریکا در مذاکرات غیرمستقیم مسقط و رم قرار دارد. ویتکاف، نماینده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای مدعی شده که واشنگتن حق غنی‌سازی صنعتی ایران را به رسمیت می‌شناسد و از سوی دیگر، دامنه موضوعی مذاکرات را محدود به مسئله هسته‌ای خواهد کرد. بر همین مبنا، شاهد ترسیم چارچوب مذاکرات و دستورالعمل آن هستیم.در چنین وضعیتی ، ارسال سیگنال‌های متناقض از سوی کاخ سفید منبعث از دو احتمال است:نخست اینکه واقعا میان مقامات آمریکایی بر سر بهره‌مندی جمهوری اسلامی ایران از حق ذاتی غنی‌سازی اورانیوم تعارض و اختلاف وجود دارد و پیام‌های پارادوکسیکال مخابره شده انعکاسی از این سردرگمی و منازعات درونی است. دومین احتمال، اینکه مقامات کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا قصد دارند در یک بستر زمانی حساس و درست در زمانی که مذاکرات غیرمستقیم در حال انجام است، پیام‌های مختلفی را باهدف تنظیم ابعاد فرامتنی و متنی مذاکرات و ایجاد فشار بر افکار عمومی کشورمان مخابره کنند. وجه اشتراک هر دو احتمال، پیچیدگی‌های سیاست خارجی آمریکا در برابر جمهوری اسلامی ایران و استیصال آن‌ها در برابر تأکید عزتمندانه کشورمان در مذاکرات مسقط و رم بوده است. وزیر امور خارجه و سایر مقامات کشورمان بارها تأکید کرده‌اند که غنی‌سازی صفر درصدی خط قرمز جمهوری اسلامی ایران در هرگونه مذاکره هسته‌ای با طرف های دیگر خواهد بود. این قاعده، مبنای مذاکرات غیرمستقیم مسقط را تشکیل داده و غیرقابل تغییر است. به عبارت بهتر، ایران هرگز در راستای رسیدن به یک توافق ، از حقوق ذاتی و حقه خود که یکی از مهم‌ترین مصادیق آن بهره‌مندی از حق غنی‌سازی صنعتی در داخل کشور است، عقب‌نشینی نخواهد کرد. آنچه در این میان اصالت و موضوعیت دارد، لزوم تمرکز تیم مذاکره کننده هسته‌ای ما بر مواضع واقعی طرف مقابل پشت میز مذاکره و پرهیز از وارد شدن به بازی فرامتنی طرف مقابل است. دستورالعمل کلان تیم مذاکره کننده هسته‌ای ما در مذاکرات غیرمستقیم مشخص است: رسیدن به توافقی که عزتمندانه و شرافتمندانه بوده و عناصر تضمین و راستی آزمایی در آن به صورتی پررنگ لحاظ شود. در چنین شرایطی اصرار طرف آمریکایی مبنی بر غنی‌سازی صفر درصدی در کشورمان، مترادف با توقف مطلق مذاکرات خواهد شد که البته عوارض و تبعات آن برای واشنگتن و رژیم اشغالگر قدس سنگین‌تر از حد تصور ترامپ و نتانیاهو است.