معاون شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور:
میزان استفاده صنعت از پساب تولیدی کمتر از ۱۰ درصد است / پساب؛ امن‌ترین، پایدارترین و ارزان‌ترین منبع تامین آب صنایع
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور گفت: بیش از 180 میلیون متر مکعب، خروجی پساب تهران است و این رقم می‌تواند تا 450 میلیون متر مکعب افزایش یابد اما صنایع کمتر از 50 میلیون متر مکعب از این منابع را استفاده می‌کنند.به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو(پاون)، "مسعود علویان صدر"، با بیان اینکه در پنجمین سال خشکسالی کشور هستیم و شرایط خوبی را در زمینه منابع آب تجدیدپذیر تجربه نمی‌کنیم، اظهار کرد: این شرایط ایجاب می‌کند تا در نحوه استفاده و بهره‌برداری از منابع آب تجدیدپذیر کشور بازنگری کنیم. بخش عمده‌ای از بار مصرف آب ایران را بر دوش منابع زیرزمینی قرار داده‌ایم، در حالی که باید از آب‌های سطحی استفاده بیشتری داشته باشیم. بر این مبنا باید تمهیدی اندیشیده شود تا بتوانیم به درستی از منابع آب متعارف و نامتعارف کشور استفاده کنیم و هر منبعی در جای خود مورد استفاده قرار بگیرد. نزدیک 9 میلیارد متر مکعب، نیاز آبی سالانه ما است و صنعت ما به 4 میلیارد متر مکعب آب نیاز دارد که 3 میلیارد و 600 میلیون متر مکعب، ظرفیت اسمی پساب کشور است.او افزود: تاکنون توانسته‌ایم 1.8 میلیارد متر مکعب از این ظرفیت را به پساب کنیم، اما کمتر از 10 درصد این پساب تولید شده در اختیار صنعت قرار دارد، یعنی صنایع همچنان از آب متعارف استفاده می‌کنند. مطابق ماده 38 و 39 قانون برنامه هفتم توسعه، صنایع دیگر نباید از آب متعارف استفاده کنند. موضوع بازتخصیص باید به درستی صورت بگیرد و علاوه بر اینکه باید بتوانیم از همه ظرفیت پساب استفاده کنیم، این آب باید در خدمت صنعت قرار بگیرد. 4 میلیارد متر مکعب آب متعارفی که امروز صنعت استفاده می‌کند، باید در حوزه شرب استفاده شود تا امنیتی را برای ما ایجاد کند. همچنین باید تاملی جدی در نسبت الگوی مصرف و توان آبی کشور داشته باشیم. ما نه در حوزه کشاورزی و نه در حوزه شرب، الگوی مصرف درستی را در اختیار نداریم و در صورت بررسی عمیق متوجه خواهیم شد که الگوی کشت ما در نقاط مختلف ایران با منابع آبی تناسب ندارد.
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در ادامه تاکید کرد: هنوز اولویت کاهش مصرف آب، به تبع کاهش منابع آبی کشور در عموم مردم رعایت نمی‌شود و مردم به کمبود منابع آبی باور ندارند، بنابراین در الگوی مصرف، هم درحوزه صنعت باید به سمت آب‌های نامتعارف حرکت کنیم و در زمینه کشاورزی باید الگوی مصرف آب اصلاح شود. تحقق اصلاح الگوی مصرف، نیازمند در اختیار داشتن ابزاری برای کنترل آن است و باید قوانین بازدارنده‌ای نیز مصوب شود. استفاده از منابع در حوزه تامین امینت غذایی باید تغییراتی رخ دهد، همانطور که در دنیا در این زمینه نمونه‌های مثبتی مانند ساخت اگرو پارک‌ها ساخته شد که روشی جدید بهره‌برداری آب است و درکشورهایی مانند هلند، ترکیه،هند و کشورهای مختلف به بهره‌برداری رسیده است.باید بین منابع آبی کشورو شیوه کاشت محصولات خود متناسب‌سازی لازم را انجام دهیم.همچنین برای به کارگیری ظرفیت‌های بخش خصوصی در حوزه آب اقدامات مثبتی انجام شده تا از منابع زیرزمینی خود نیز حراست کنیم.
پساب؛ امن‌ترین، پایدارترین و ارزان‌ترین منبع تامین آب صنایع
علویان صدر با بیان اینکه در زمینه صنعت و بازتخصیص آب باید نگاهی جدی به اقتصاد آب داشته باشیم، گفت: توجیه‌پذیری بازتخصیص زمانی ممکن خواهد بود که تعریف درستی از اقتصاد آب داشته باشیم. قیمت تمام شده آبی که از دریا در اختیار صنایع قرار می‌گیرد، 3 الی 4 یورو است و در برخی استان‌ها این رقم تا 5 یورو نیز افزایش می‌یابد، بنابراین اگر بخواهیم به موضوع تامین آب صنایع فکر کنیم، قیمت متوسط آن باید 3 یورو در نظر گرفته شود، در حالی که قیمت تمام شده پساب تولیدی کشور کمتر از یک یورو است. پساب منبع آب پایداری است که قیمت تمام شده آن اندک است و حتی اگر صنعت هزینه‌ای برای ساخت خط انتقال آب پرداخت یا تصفیه مکمل را در متناسب با مصارف خود دستور کار خود قرار داد، باز هم خرید پساب مقرون به صرفه خواهد بود. پساب امن‌ترین، پایدارترین و ارزان‌ترین محصولی است که می‌تواند برای تامین آب صنایع مورد استفاده قرار بگیرد.او در ادامه تاکید کرد: در حال حاضر بیش از 180 میلیون متر مکعب، خروجی پساب تهران است و این رقم می‌تواند تا 450 میلیون متر مکعب افزایش یابد اما صنایع کمتر از 50 میلیون متر مکعب از این منابع را استفاده می‌کنند و شاید شهرداری‌ها نیز کمتر از 30 میلیون متر مکعب از این ظرفیت را به صورت سالانه مورد بهره‌برداری قرار می‌دهند، پس ظرفیت ارزشمند و با کیفیتی وجود دارد و می‌تواند مورد استفاده صنایع قرار بگیرد. مسیرهای متعددی برای خرید پساب وجود دارد که یکی از آن‌ها بورس بوده و در یک سال اخیر چند معامله موفق داشته است. مسیر موجود دیگر، شرکت کردن صنایع در مزایده خرید پساب خواهد بود و قانون نیز اولویت را به صنایع کلان داده تا به جای آب متعارف از پساب استفاده کنند.
معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، افزود: گذشته از موضوع خرید پساب، برخی از صنایع علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در این حوزه هستند که برای تسهیل حضور آن‌ها از مدل «غیر متقابل» استفاده می‌کنیم. در این روش از ظرفیت صنایع برای ایجاد زیرساخت‌های تصفیه فاضلاب اعم از شبکه، خط انتقال و تصفیه‌خانه استفاده می‌کنیم و به میزان سرمایه‌گذاری که این صنعت انجام می‌دهد، یک طول دوره بهره‌برداری حدودا 20 ساله را به او اختصاص می‌دهیم. از این مسیر، صنعت می‌تواند در طولانی مدت نگرانی برای تامین آب مورد نیاز خود نداشته باشد اما مدل‌های دیگری مانند خرید تضمینی پساب هم قابلیت اجرایی شدن دارد.البته گواهی‌های صرفه‌جویی نیز مدنظرما قرار دارد که ترکیب مکملی از آب و پساب است و اگر صنایع نیازمند به آب متعارف در بخش آب بدون درآمد صرفه‌جویی کنند، معادل درصدی از آب صرفه‌جویی شده، گواهی صرفه‌جویی آب را به عنوان یک منبع تامین مالی دریافت خواهند کرد.
