لزوم حکمرانی بر مبنای شفافیت، مسئولیتپذیری، پاسخگویی و انصاف
نشست تحلیلی «ویژگیهای نظارت مؤثر بانکی» با حضور مدیران ارشد بانکی و صاحبنظران اقتصادی درپژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی برگزار شد.مهدی قاسمی علیآبادی؛رئیس مرکز نوآوری و تحقیقات بانکداری اسلامی بانک پارسیان دراین نشست گفت:نظارت موضوع گسترده و پیچیدهای است که پرداختن به ابعاد مختلف آن نیازمند صرف زمان بسیار زیادی است.لکن برای آنکه بتوانیم مباحث را دردامنه محدودتری به بحث و بررسی بگذاریم می توان مقوله نظارت بر بانکها و مؤسسات اعتباری را به دو بخش تقسیم بندی نمود.یک جنبه از نظارت که سابقه نسبتاً طولانی و ریشه دار دربانک مرکزی دارد نظارت برعملکرد بانک ها است ازطریق الزام آنها به ایجاد یک نظام کنترل داخلی است.منظورازاین نظام مجموعه ای از ریاست،ساختار،فرآیند،رفتار و وظایفی که ایجاد آن برای حصول اطمینان از 3 پیامد مهم است،واکنش مؤثر نسبت به تمامی ریسک های فراروی بانک، گزارشگری سالم و با کیفیت و رعایت قوانین و مقررات حاکم بر کسب وکاربانک.وی درادامه گفت:اگر چه تجربه طولانی در این خصوص وجود دارد لکن شیوه نظارت بانک مرکزی برعملکرد بانکها عمدتاً قاعده محور یا تطبیق محور است بدان معنا که ابتدا قواعد تنظیم گری خود را درقالب بخشنامه های لازم الرعایه به بانک ابلاغ می نماید و پس ازآن بر اجرا یا عدم اجرای آنها نظارت می کند.درواقع بانک مرکزی عمدتاً به صورت منفعلانه و پسینی بر بانک ها نظارت می کند در حالی که امروزه شیوه های نظارت هوشمندانه، پیشینی و ریسک محور است.
دکتر قاسمی جنبه دیگر نظارت که کمترمورد توجه بانک مرکزی بوده است،را نظارت برشیوه حکمرانی بانک ها توسط سهامداران عمده و صاحبان بانک ها یا همان حکمرانی شرکتی دانست،بدین معنی که از رویه ای برای برقرای تعادل بین اهداف اقتصادی و اجتماعی یک بانک از جنبه هایی نظیر استفاده درست از منابع، پاسخگویی در استفاده از قدرت خلق پول و رفتار بانک در محیط اجتماعی و تسهیل عملکرد پایدار بانک در دراز مدت استفاده شود.ایشان اذعان داشتند یکی ازمهمترین نقاط ضعف نظارت موثر بر بانک ها و مؤسسات اعتباری درایران کم توجهی به نظام حکمرانی حاکم بر بانک های کشور بوده است که لازم است این جنبه از نظارت مورد توجه بیشتر قرار گیرد. نظام حکمرانی مطلوب مبتنی بر اصول بسیار بالای مسئولیت پذیری، پاسخ گویی، شفافیت و انصاف است که رعایت آنها متضمن برخورداری از یک نظام بانکی سالم با کارکرد درست درمجموعه نظام اقتصادی و اجتماعی کشور خواهد بود.