چگونه میتوان انگیزه صادرکنندگان را افزایش داد؟
شفافیت ارزی کلید تقویت صادرات
گروه اقتصادی
در سالهای اخیر اهمیت صادرات شفاف به عنوان یکی از ارکان اساسی رشد اقتصادی و تقویت تولید داخلی بیش از پیش روشن شده است. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که صادرکنندگان به ویژه آن دسته از فعالانی که در خط مقدم اقتصاد کشور نقش دارند، نیازمند حمایتهای هدفمند و انگیزهبخش هستند تا بتوانند با اعتماد و اطمینان به فعالیتهای صادراتی خود ادامه دهند. آگاهان این عرصه میگوید تولیدکنندگان و صادرکنندگان مادامی که با تغییرات مداوم در مقررات ارزی و صفهای طولانی تخصیص ارز مواجه باشند، نمیتوانند برنامهریزی بلندمدت داشته باشند و این مسئله، توسعه صادرات شفاف را با مشکل مواجه میکند. آنها همچنین به اهمیت بازگشت ارز حاصل از صادرات و ایجاد فضای شفاف برای صادرکنندگان اشاره میدارند و تصریح میکنند که عدم بازگشت ارز، یکی از عوامل کاهش انگیزه در میان فعالان صادراتی و محدودیت در تامین مواد اولیه و واردات مورد نیاز تولید است. درحقیقت کارشناسان بر این نکته اتفاق نظر دارند که تنها با ثبات مقررات، هماهنگی میان بانک مرکزی و وزارت صمت و ارائه مشوقهای مالی و قانونی به صادرکنندگان خوشنام، میتوان انگیزه لازم برای توسعه صادرات غیرنفتی و حمایت از تولید داخلی را ایجاد کرد. اکنون یکی از چالشهای اصلی صادرکنندگان، تعدد و پیچیدگی سیاستهای ارزی است. مشکلاتی مانند صفهای طولانی تخصیص ارز و معطلی در گمرک باعث شده تا فعالیتهای صادراتی با دشواری مواجه شود. فعالان عرصه تولیدی میگویند که این موانع نه تنها تولید و صادرات را کند میکند، بلکه بر کل تولید ناخالص داخلی نیز اثرگذار است. بنابراین، کاهش بوروکراسی، تسهیل فرآیندهای ارزی و ایجاد وحدت در تصمیمگیریهای اقتصادی، لازمه تقویت انگیزه صادرکنندگان است. از سوی دیگر، به گفته کارشناسان، ایجاد مشوقهای شفاف برای صادرکنندگان با سابقه و خوشنام میتواند به بازگرداندن ارز و سرمایههای صادراتی به چرخه اقتصادی کمک کند و همزمان اعتماد فعالان اقتصادی به سیاستهای دولت و بانک مرکزی را افزایش دهد. این موضوع در شرایطی اهمیت بیشتری پیدا میکند که اقتصاد کشور با محدودیت منابع ارزی مواجه است و اولویتبندی واردات و تخصیص ارز به تولید و صادرات، تنها در چارچوب قوانین پایدار و شفاف قابل اجراست. در مجموع، بررسی وضعیت فعلی نشان میدهد که توسعه صادرات شفاف نیازمند چند اقدام کلیدی همچون ثبات مقررات ارزی، کاهش بوروکراسی اداری، ایجاد مشوقهای شفاف برای صادرکنندگان قابل اعتماد و هماهنگی میان نهادهای دولتی و بانک مرکزی است. کارشناسان معتقدند اگر این اقدامات به صورت عملیاتی و مستمر اجرایی شود، هم تولید داخلی تقویت میشود، هم صادرات غیرنفتی افزایش یافته و هم انگیزه صادرکنندگان شفاف برای ادامه فعالیت اقتصادی پایدار خواهد شد. این مسیر نه تنها باعث افزایش رقابتپذیری اقتصاد کشور در سطح بینالمللی میشود، بلکه زمینهساز رشد اشتغال، بهبود تراز تجاری و کاهش فشارهای ارزی خواهد بود. با توجه به این نکات، میتوان گفت که تقویت انگیزه صادرکنندگان شفاف، توسعه صادرات غیرنفتی و ثبات مقررات ارزی با هم گره خوردهاند و بدون توجه به این محورهای اساسی، هرگونه سیاست حمایتی از تولید و صادرات داخلی نیمهکاره باقی خواهد ماند. درحقیقت برای رسیدن به یک اقتصاد پایدار و مقاوم، دولت و بانک مرکزی باید با هماهنگی کامل، چارچوبهای قانونی و ارزی شفاف را در اختیار صادرکنندگان قرار دهند و مسیر تولید و صادرات را برای فعالان اقتصادی هموار کنند. این اقدام میتواند اعتماد صادرکنندگان، سرمایهگذاران و فعالان تولیدی را افزایش داده و در نهایت به بهبود شاخصهای کلان اقتصادی کشور منجر شود. در بررسی بیشتر این موضوع به گفتوگو با پرویز جاوید، عضو انجمن اقتصاددانان و سعید اشتیاقی، کارشناس مسائل اقتصادی پرداختیم که در ادامه میخوانید.
پرویز جاوید، عضو انجمن اقتصاددانان:
حمایت اصولی از تولید، رشد اقتصادی را تضمین میکند
پرویز جاوید، عضو انجمن اقتصاددانان در گفتوگو با خبرنگار «رسالت» بیان کرد: سیاستهای ارزی باید صحیح و با ثبات باشد. اکنون حجم قابلتوجهی از مواد اولیه تولیدی وارداتی است و ماشین آلات نیز وارد میگردد. بنابراین باید ثبات در بخش قوانین را رقم زد و کوشید تا سیاستهای ارزی صحیح باشد تا تولید دچار خلل نشود.
وی افزود: تعدد در نوع ارز خود یکیاز موانع مطرح است. اکنون تولیدکنندگان چندماه در صف تخصیص ارز میمانند و پس از آن در صف گمرک معطل میشوند که بیشک این دو مورد نیز از جمله موانع مطرح حالحاضر محسوب میشود.
جاوید تصریح کرد: تولیدکنندگان داخلی مادامی که قصد صادرات میکنند، با بوروکراسیهای پیچیده از جمله پیمانسپاری مواجه میشوند. از طرفی دیگر بههنگام فرآیند تولید نیز با مشکلاتی چون ناترازی انرژی و نبود برق دستوپنجه نرم میکنند.
عضو انجمن اقتصاددانان ضمن بیان اینکه لازمه افزایش تولید ناخالص داخلی، رفع موانع کارخانهها و واحدهای تولیدی است، همچنین خاطرنشان کرد: بیشک تقویت تولید از دل کارخانهها رقم میخورد و مادامی که تولید تقویت نگردد، تولید ناخالص داخلی نیز تقویت نخواهد شد.
او متذکر شد: بانک مرکزی تاکنون تنظیمگری صحیح نداشته و بستر تقویت تولید را رقم نزده است. این درحالی است که متولی سیاستهای ارزی بانک مرکزی است و به منظور آنکه فضای تولید و صادرات شفاف باشد، باید سیاستهای ارزی برخوردار از ثبات گردد. وی یادآور شد: باید مولفههای موثر در سیاستهای کلان اقتصادی را تقویت کرد و بیشک تحقق این مهم در گرو اراده دولت و هماهنگی بخشهای اجرایی است.
وی در پایان این گفتوگو اضافه کرد که ثبات سیاستهای ارزی به تنهایی کافی نیست و نیازمند بسترسازی صحیح در بخشهای مختلف اقتصاد کلان است و سپس بیان داشت: متاسفانه یکی از چالشهای حال حاضر عدم اتفاق نظر مسئولان است. درحالی که باید وحدت تصمیمگیری داشت و کوشید تا موانع موجود برطرف گردد. درحقیقت باید سیاستهای کلان را بهبود بخشید، توسعه روابط بینالملل را رقم زد، عملکرد بانک مرکزی را ارتقاء داد و سپس با هماهنگی هرچه بیشتر، تقویت صنعت را رقم زد.
سعید اشتیاقی، کارشناس مسائل اقتصادی:
بازنگشتن ارز حاصل از صادرات سفره مردم را کوچک کرده است
سعید اشتیاقی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتوگو با خبرنگار «رسالت» درپاسخ به اینکه ثبات سیاستهای ارزی و قوانین تا چه اندازه در ایجاد فضای صادراتی شفاف موثر است، تاکید کرد که قوانین باثبات مسیر صادرات را روشن میکند و سپس اظهار کرد: یکی از موضوعات اصلی و حالحاضر صادرات، بحث رفع تعهد ارزی است. اکنون صادرکنندگان مطالبهشان این است که نباید دستشان بسته باشد؛ بهویژه آنهایی که سرباز جنگ اقتصادی هستند و در خط مقدم میجنگند.
وی با اشاره به عدم بازگشت ارز صادراتی برلزوم قانون معین تاکید کرد و افزود: امروز مشاهده میداریم که حجم قابلتوجه ارز حاصل از صادرات بازنگشته است و اینکه صادرکننده بگوید ارز شخصی است، از اساس نادرست است چراکه ارز برای حاکمیت، مردم و کشور است و میبایست به سامانه برگردد تا واردکنندگان بتواند واردات خود را انجام دهند. درهیچ کشوری چنین وضعیتی مطرح نیست و برهمین اساس قانونگذار باید قانون معینی را وضع کند. همچنین باید برای فعالان با سابقه و خوشنام نیز مشوقهایی را درنظرگیرد و دستشان را بازتر بگذارد.
کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد که باید حجم صادرات طی سالیان گذشته را برآورد کرد، همچنین خاطرنشان کرد: طی سالیان متمادی، حجم صادراتمان مشخص گشته است. بنابراین نباید به درخواستهای مازاد این عدد پاسخ داد چراکه درخواستهای مازاد، به طورکلی جعلی و سفتهبازانه هستند.
وی یکی از عوامل موثر در ایجاد فضای شفاف صادراتی را ثبات قوانین بهویژه اعمال محدودیتهای لازم برای کارتاولیها دانست تا بازگشت ارز به درستی صورت گیرد و سپس تصریح کرد: به منظور ایجاد فضای شفاف در صادرات، باید به کارتاولیها توجه داشت و محدودیتهای لازم را لحاظ کرد.
او در پایان این گفتوگو یادآور شد که بازنگشتن ارز حاصل از صادرات سفره مردم را کوچک میکند و سپس متذکر شد: عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات یکی از مولفههای موثر بر کوچکشدن سفره مردم است. بنابراین باید پیگیری منظمتری داشت و قوانین باثبات را مبنای عمل قرارداد.
در سالهای اخیر اهمیت صادرات شفاف به عنوان یکی از ارکان اساسی رشد اقتصادی و تقویت تولید داخلی بیش از پیش روشن شده است. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که صادرکنندگان به ویژه آن دسته از فعالانی که در خط مقدم اقتصاد کشور نقش دارند، نیازمند حمایتهای هدفمند و انگیزهبخش هستند تا بتوانند با اعتماد و اطمینان به فعالیتهای صادراتی خود ادامه دهند. آگاهان این عرصه میگوید تولیدکنندگان و صادرکنندگان مادامی که با تغییرات مداوم در مقررات ارزی و صفهای طولانی تخصیص ارز مواجه باشند، نمیتوانند برنامهریزی بلندمدت داشته باشند و این مسئله، توسعه صادرات شفاف را با مشکل مواجه میکند. آنها همچنین به اهمیت بازگشت ارز حاصل از صادرات و ایجاد فضای شفاف برای صادرکنندگان اشاره میدارند و تصریح میکنند که عدم بازگشت ارز، یکی از عوامل کاهش انگیزه در میان فعالان صادراتی و محدودیت در تامین مواد اولیه و واردات مورد نیاز تولید است. درحقیقت کارشناسان بر این نکته اتفاق نظر دارند که تنها با ثبات مقررات، هماهنگی میان بانک مرکزی و وزارت صمت و ارائه مشوقهای مالی و قانونی به صادرکنندگان خوشنام، میتوان انگیزه لازم برای توسعه صادرات غیرنفتی و حمایت از تولید داخلی را ایجاد کرد. اکنون یکی از چالشهای اصلی صادرکنندگان، تعدد و پیچیدگی سیاستهای ارزی است. مشکلاتی مانند صفهای طولانی تخصیص ارز و معطلی در گمرک باعث شده تا فعالیتهای صادراتی با دشواری مواجه شود. فعالان عرصه تولیدی میگویند که این موانع نه تنها تولید و صادرات را کند میکند، بلکه بر کل تولید ناخالص داخلی نیز اثرگذار است. بنابراین، کاهش بوروکراسی، تسهیل فرآیندهای ارزی و ایجاد وحدت در تصمیمگیریهای اقتصادی، لازمه تقویت انگیزه صادرکنندگان است. از سوی دیگر، به گفته کارشناسان، ایجاد مشوقهای شفاف برای صادرکنندگان با سابقه و خوشنام میتواند به بازگرداندن ارز و سرمایههای صادراتی به چرخه اقتصادی کمک کند و همزمان اعتماد فعالان اقتصادی به سیاستهای دولت و بانک مرکزی را افزایش دهد. این موضوع در شرایطی اهمیت بیشتری پیدا میکند که اقتصاد کشور با محدودیت منابع ارزی مواجه است و اولویتبندی واردات و تخصیص ارز به تولید و صادرات، تنها در چارچوب قوانین پایدار و شفاف قابل اجراست. در مجموع، بررسی وضعیت فعلی نشان میدهد که توسعه صادرات شفاف نیازمند چند اقدام کلیدی همچون ثبات مقررات ارزی، کاهش بوروکراسی اداری، ایجاد مشوقهای شفاف برای صادرکنندگان قابل اعتماد و هماهنگی میان نهادهای دولتی و بانک مرکزی است. کارشناسان معتقدند اگر این اقدامات به صورت عملیاتی و مستمر اجرایی شود، هم تولید داخلی تقویت میشود، هم صادرات غیرنفتی افزایش یافته و هم انگیزه صادرکنندگان شفاف برای ادامه فعالیت اقتصادی پایدار خواهد شد. این مسیر نه تنها باعث افزایش رقابتپذیری اقتصاد کشور در سطح بینالمللی میشود، بلکه زمینهساز رشد اشتغال، بهبود تراز تجاری و کاهش فشارهای ارزی خواهد بود. با توجه به این نکات، میتوان گفت که تقویت انگیزه صادرکنندگان شفاف، توسعه صادرات غیرنفتی و ثبات مقررات ارزی با هم گره خوردهاند و بدون توجه به این محورهای اساسی، هرگونه سیاست حمایتی از تولید و صادرات داخلی نیمهکاره باقی خواهد ماند. درحقیقت برای رسیدن به یک اقتصاد پایدار و مقاوم، دولت و بانک مرکزی باید با هماهنگی کامل، چارچوبهای قانونی و ارزی شفاف را در اختیار صادرکنندگان قرار دهند و مسیر تولید و صادرات را برای فعالان اقتصادی هموار کنند. این اقدام میتواند اعتماد صادرکنندگان، سرمایهگذاران و فعالان تولیدی را افزایش داده و در نهایت به بهبود شاخصهای کلان اقتصادی کشور منجر شود. در بررسی بیشتر این موضوع به گفتوگو با پرویز جاوید، عضو انجمن اقتصاددانان و سعید اشتیاقی، کارشناس مسائل اقتصادی پرداختیم که در ادامه میخوانید.
پرویز جاوید، عضو انجمن اقتصاددانان:
حمایت اصولی از تولید، رشد اقتصادی را تضمین میکند
پرویز جاوید، عضو انجمن اقتصاددانان در گفتوگو با خبرنگار «رسالت» بیان کرد: سیاستهای ارزی باید صحیح و با ثبات باشد. اکنون حجم قابلتوجهی از مواد اولیه تولیدی وارداتی است و ماشین آلات نیز وارد میگردد. بنابراین باید ثبات در بخش قوانین را رقم زد و کوشید تا سیاستهای ارزی صحیح باشد تا تولید دچار خلل نشود.
وی افزود: تعدد در نوع ارز خود یکیاز موانع مطرح است. اکنون تولیدکنندگان چندماه در صف تخصیص ارز میمانند و پس از آن در صف گمرک معطل میشوند که بیشک این دو مورد نیز از جمله موانع مطرح حالحاضر محسوب میشود.
جاوید تصریح کرد: تولیدکنندگان داخلی مادامی که قصد صادرات میکنند، با بوروکراسیهای پیچیده از جمله پیمانسپاری مواجه میشوند. از طرفی دیگر بههنگام فرآیند تولید نیز با مشکلاتی چون ناترازی انرژی و نبود برق دستوپنجه نرم میکنند.
عضو انجمن اقتصاددانان ضمن بیان اینکه لازمه افزایش تولید ناخالص داخلی، رفع موانع کارخانهها و واحدهای تولیدی است، همچنین خاطرنشان کرد: بیشک تقویت تولید از دل کارخانهها رقم میخورد و مادامی که تولید تقویت نگردد، تولید ناخالص داخلی نیز تقویت نخواهد شد.
او متذکر شد: بانک مرکزی تاکنون تنظیمگری صحیح نداشته و بستر تقویت تولید را رقم نزده است. این درحالی است که متولی سیاستهای ارزی بانک مرکزی است و به منظور آنکه فضای تولید و صادرات شفاف باشد، باید سیاستهای ارزی برخوردار از ثبات گردد. وی یادآور شد: باید مولفههای موثر در سیاستهای کلان اقتصادی را تقویت کرد و بیشک تحقق این مهم در گرو اراده دولت و هماهنگی بخشهای اجرایی است.
وی در پایان این گفتوگو اضافه کرد که ثبات سیاستهای ارزی به تنهایی کافی نیست و نیازمند بسترسازی صحیح در بخشهای مختلف اقتصاد کلان است و سپس بیان داشت: متاسفانه یکی از چالشهای حال حاضر عدم اتفاق نظر مسئولان است. درحالی که باید وحدت تصمیمگیری داشت و کوشید تا موانع موجود برطرف گردد. درحقیقت باید سیاستهای کلان را بهبود بخشید، توسعه روابط بینالملل را رقم زد، عملکرد بانک مرکزی را ارتقاء داد و سپس با هماهنگی هرچه بیشتر، تقویت صنعت را رقم زد.
سعید اشتیاقی، کارشناس مسائل اقتصادی:
بازنگشتن ارز حاصل از صادرات سفره مردم را کوچک کرده است
سعید اشتیاقی، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتوگو با خبرنگار «رسالت» درپاسخ به اینکه ثبات سیاستهای ارزی و قوانین تا چه اندازه در ایجاد فضای صادراتی شفاف موثر است، تاکید کرد که قوانین باثبات مسیر صادرات را روشن میکند و سپس اظهار کرد: یکی از موضوعات اصلی و حالحاضر صادرات، بحث رفع تعهد ارزی است. اکنون صادرکنندگان مطالبهشان این است که نباید دستشان بسته باشد؛ بهویژه آنهایی که سرباز جنگ اقتصادی هستند و در خط مقدم میجنگند.
وی با اشاره به عدم بازگشت ارز صادراتی برلزوم قانون معین تاکید کرد و افزود: امروز مشاهده میداریم که حجم قابلتوجه ارز حاصل از صادرات بازنگشته است و اینکه صادرکننده بگوید ارز شخصی است، از اساس نادرست است چراکه ارز برای حاکمیت، مردم و کشور است و میبایست به سامانه برگردد تا واردکنندگان بتواند واردات خود را انجام دهند. درهیچ کشوری چنین وضعیتی مطرح نیست و برهمین اساس قانونگذار باید قانون معینی را وضع کند. همچنین باید برای فعالان با سابقه و خوشنام نیز مشوقهایی را درنظرگیرد و دستشان را بازتر بگذارد.
کارشناس مسائل اقتصادی تاکید کرد که باید حجم صادرات طی سالیان گذشته را برآورد کرد، همچنین خاطرنشان کرد: طی سالیان متمادی، حجم صادراتمان مشخص گشته است. بنابراین نباید به درخواستهای مازاد این عدد پاسخ داد چراکه درخواستهای مازاد، به طورکلی جعلی و سفتهبازانه هستند.
وی یکی از عوامل موثر در ایجاد فضای شفاف صادراتی را ثبات قوانین بهویژه اعمال محدودیتهای لازم برای کارتاولیها دانست تا بازگشت ارز به درستی صورت گیرد و سپس تصریح کرد: به منظور ایجاد فضای شفاف در صادرات، باید به کارتاولیها توجه داشت و محدودیتهای لازم را لحاظ کرد.
او در پایان این گفتوگو یادآور شد که بازنگشتن ارز حاصل از صادرات سفره مردم را کوچک میکند و سپس متذکر شد: عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات یکی از مولفههای موثر بر کوچکشدن سفره مردم است. بنابراین باید پیگیری منظمتری داشت و قوانین باثبات را مبنای عمل قرارداد.
تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
