تابستان گرم و تجارت سرد جهانی!
این روزها برخی تحلیلگران و کارشناسان حوزه محیط‌زیست هشدارهای صریحی را در خصوص تشدید گرمای هوا در کشورهای گوناگون دنیا و تأثیر این تحولات اقلیمی بر زندگی روزمره و مناسبات اجتماعی، تجاری و اقتصادی دنیا مخابره می‌کنند. بر اساس گزارش ایندیپندنت ، دمای جهان همچنان در حال ثبت رکوردهای بی‌سابقه است و سال ۲۰۲۳ گرمترین سال تاکنون بوده است. ماه گذشته (مارس ۲۰۲۴) گرمترین ماه مارسی بود که ثبت‌شده است و ماه‌های پیشین نیز گرمترین ماه‌های ثبت‌شده در تاریخ بودند.
پیش‌بینی‌های جدید هشدار می‌دهند که تابستانی گرم‌تر از معمول در آمریکا و سایر نقاط جهان در پیش خواهد بود. بر اساس گزارش «شمارش معکوس سلامت و تغییرات اقلیمی لنست»، تا سال ۲۱۰۰، دمای جهان ۲.۷ درجه سلسیوس (۴/۸ درجه فارنهایت) بالاتر از دوره پیشاصنعتی خواهد بود، مگر اینکه اقدامی فوری برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای صورت بگیرد. این موضوع نگرانی‌ها در مورد پیامدهای این مسئله بر سلامت عمومی و نقشی که گرمای شدید در خشکسالی و آتش‌سوزی جنگل‌ها دارد را تشدید می‌کند. شمارش معکوس لنست نشان می‌دهد که پیش‌بینی می‌شود میزان مرگ‌و‌میر مرتبط با گرمای شدید تا میانه قرن جاری ۳۷۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.
طرح‌های ابتکاری و سرمایه‌گذاری‌های مهمی در دست انجام است تا کاربرد سوخت‌های پاک گسترش و انتشار گازهای گلخانهای کاهش پیدا کند. اما مسائل اقتصادی ساختاری وجود دارد که باید در سطح جهانی به آن پرداخته شود تا راه‌حلی هدفمندتر برای تغییرات اقلیمی یافت. این مشکل بدیهی که همه از صحبت درباره‌اش طفره می‌روند . سیستم تجارت جهانی فعلی در عین اینکه به‌گونه‌ای طراحی‌شده است تا بازارهای آزاد و رقابتی را تقویت کند، به نحوی ساخته نشده است تا انتشار گازهای گلخانهای را مهار کند و عامل بزرگی در مشکل اقلیمی بوده است! به عبارت بهتر، سازمان تجارت جهانی قدرت مهار تبعات ناشی از گرمایش هوا و تغییرات اقلیمی در موضوع تجارت عمومی و بین‌الملی را ندارد. انتشار گازهای گلخانهای تجارت جهانی چند جنبه دارد. انتشار گازهای گلخانهای نه‌تنها از خطوط کشتی‌رانی و هواپیمایی جهان برای حمل‌و‌نقل کالاها (که عاملی عمده در انتشار گازهای گلخانهای جهان است) بلکه از نحوه تولید کالاها ناشی می‌شود. به‌بیان‌دیگر، منشاء بخش بزرگی از گازهای گلخانهای منتشرشده فرآیند تولید کالاها و ساخت محصولاتی است که در بازار جهانی عرضه و فروخته می‌شود. این کالاها سهمی ۲۵ درصدی درمجموع گازهای گلخانهای منتشرشده در جهان دارند.
درحالی‌که اقدام‌هایی صورت گرفته است تا انتشار کربن ناشی از حمل‌و‌نقل کالاها کاهش پیدا کند، سیاستهای تجاری موجود و قوانین بین‌المللی توجه کافی به انتشار کربن درروند تولید کالاهای تجاری نشان نمی‌دهند. برخی مقامات مربوطه در کشورها و همچنین تحلیلگران حوزه تجارت جهانی و محیط‌زیست می‌گویند قوانین فعلی تجارت جهانی درواقع مشوق انتشار کربن است. این‌جا است که انتشار کربن مرتبط با تولید کالا از کشوری باسیاست‌های اقلیمی سخت‌گیرانه به کشوری با استاندارد ضعیف‌تر تغییر مکان می‌دهد. این کالاها به‌نوبه خود به سایر کشورها صادر می‌شوند.اقدامات صورت گرفته از سوی آمریکا و اروپا در مواجهه با این مسئله نیز اکثرا جنبه‌ای صوری و تشریفاتی پیداکرده است. سرعت پیشرفت سیاست اقلیمی نامتوازن است، به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته (که برای هزینه اضافی سیاستهای اقلیمی استطاعت مالی دارند) و کشورهای درحال‌توسعه. درصورتی‌که تغییری در سطح سازمان تجارت جهانی صورت نگیرد، مسیر سیاست نامتوازن کشورها نه‌تنها رسیدگی به مشکل اقلیمی را دشوارتر می‌کند، بلکه تنش‌ها در حوزه تجارت را افزایش می‌دهد.
پیش‌بینی‌های جدید هشدار می‌دهند که تابستانی گرم‌تر از معمول در آمریکا و سایر نقاط جهان در پیش خواهد بود. بر اساس گزارش «شمارش معکوس سلامت و تغییرات اقلیمی لنست»، تا سال ۲۱۰۰، دمای جهان ۲.۷ درجه سلسیوس (۴/۸ درجه فارنهایت) بالاتر از دوره پیشاصنعتی خواهد بود، مگر اینکه اقدامی فوری برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای صورت بگیرد. این موضوع نگرانی‌ها در مورد پیامدهای این مسئله بر سلامت عمومی و نقشی که گرمای شدید در خشکسالی و آتش‌سوزی جنگل‌ها دارد را تشدید می‌کند. شمارش معکوس لنست نشان می‌دهد که پیش‌بینی می‌شود میزان مرگ‌و‌میر مرتبط با گرمای شدید تا میانه قرن جاری ۳۷۰ درصد افزایش پیدا می‌کند.
طرح‌های ابتکاری و سرمایه‌گذاری‌های مهمی در دست انجام است تا کاربرد سوخت‌های پاک گسترش و انتشار گازهای گلخانهای کاهش پیدا کند. اما مسائل اقتصادی ساختاری وجود دارد که باید در سطح جهانی به آن پرداخته شود تا راه‌حلی هدفمندتر برای تغییرات اقلیمی یافت. این مشکل بدیهی که همه از صحبت درباره‌اش طفره می‌روند . سیستم تجارت جهانی فعلی در عین اینکه به‌گونه‌ای طراحی‌شده است تا بازارهای آزاد و رقابتی را تقویت کند، به نحوی ساخته نشده است تا انتشار گازهای گلخانهای را مهار کند و عامل بزرگی در مشکل اقلیمی بوده است! به عبارت بهتر، سازمان تجارت جهانی قدرت مهار تبعات ناشی از گرمایش هوا و تغییرات اقلیمی در موضوع تجارت عمومی و بین‌الملی را ندارد. انتشار گازهای گلخانهای تجارت جهانی چند جنبه دارد. انتشار گازهای گلخانهای نه‌تنها از خطوط کشتی‌رانی و هواپیمایی جهان برای حمل‌و‌نقل کالاها (که عاملی عمده در انتشار گازهای گلخانهای جهان است) بلکه از نحوه تولید کالاها ناشی می‌شود. به‌بیان‌دیگر، منشاء بخش بزرگی از گازهای گلخانهای منتشرشده فرآیند تولید کالاها و ساخت محصولاتی است که در بازار جهانی عرضه و فروخته می‌شود. این کالاها سهمی ۲۵ درصدی درمجموع گازهای گلخانهای منتشرشده در جهان دارند.
درحالی‌که اقدام‌هایی صورت گرفته است تا انتشار کربن ناشی از حمل‌و‌نقل کالاها کاهش پیدا کند، سیاستهای تجاری موجود و قوانین بین‌المللی توجه کافی به انتشار کربن درروند تولید کالاهای تجاری نشان نمی‌دهند. برخی مقامات مربوطه در کشورها و همچنین تحلیلگران حوزه تجارت جهانی و محیط‌زیست می‌گویند قوانین فعلی تجارت جهانی درواقع مشوق انتشار کربن است. این‌جا است که انتشار کربن مرتبط با تولید کالا از کشوری باسیاست‌های اقلیمی سخت‌گیرانه به کشوری با استاندارد ضعیف‌تر تغییر مکان می‌دهد. این کالاها به‌نوبه خود به سایر کشورها صادر می‌شوند.اقدامات صورت گرفته از سوی آمریکا و اروپا در مواجهه با این مسئله نیز اکثرا جنبه‌ای صوری و تشریفاتی پیداکرده است. سرعت پیشرفت سیاست اقلیمی نامتوازن است، به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته (که برای هزینه اضافی سیاستهای اقلیمی استطاعت مالی دارند) و کشورهای درحال‌توسعه. درصورتی‌که تغییری در سطح سازمان تجارت جهانی صورت نگیرد، مسیر سیاست نامتوازن کشورها نه‌تنها رسیدگی به مشکل اقلیمی را دشوارتر می‌کند، بلکه تنش‌ها در حوزه تجارت را افزایش می‌دهد.
تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
