تابش فرابنفش در وضعیت قرمز

علیرضا تدریسی
هم‌زمان با افزایش دمای هوا، کارشناسان نسبت به افزایش تابش اشعه فرابنفش در کشور  هشدار داده و می گویند، تابش این اشعه در روزهای شنبه ششم و یک‌شنبه هفتم مرداد در کشور «به حد نابه‌هنجار و بسیار زیاد» خواهد رسید و مردم باید اقدام‌های حفاظتی را انجام دهند و از خطرات و آسیب‌های این اشعه خطرناک در امان بمانند. 
اشعه فرابنفش، نوعی از تابش الکترومغناطیسی است که طول موج کوتاه‌تری نسبت به نور مرئی داشته و چشم انسان توانایی دیدن آن را ندارد. قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه فرابنفش با انواع مختلف سرطان پوست، آفتاب سوختگی، تسریع پیری پوست و همچنین آب مروارید و سایر بیماری‌های چشمی مرتبط است. 
معمولا در همه كشورهای جهان با رسیدن تابش اشعه «یو وی» به وضعیت بحرانی و قرمز، مسئولان شهرها را تعطیل می‌كنند تا مردم با ماندن در خانه سلامتی خود را تضمین كنند. علاوه بر نسخه تعطیلی، کارشناسان حوزه مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی توصیه می‌كنند كه در ساعات گرم تابستان به ویژه زمان ظهر از قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم آفتاب خودداری شود و بر استفاده از عینك‌های آفتابی تاکید می‌کنند. 
علیرغم اینکه سازمان هواشناسی مرجع اعلام میزان اشعه فرابنفش خورشید است، با این حال به ندرت درباره میزان تابش پرتوهای خطرناك فرابنفش در روزهای با میزان بالای تابش، اطلاع‌رسانی، توصیه یا پیشنهادات حفاظتی شنیده‌ایم. حداقل انتظار این است كه در كنار داده‌های هواشناسی، اطلاعات مربوط به تابش اشعه فرابنفش مخصوصا در فصولی كه این تابش افزایش پیدا می‌كند، مانند روزهایی كه در آن قرار داریم به همه افراد جامعه ارائه شود تا میزان حضور در نور آفتاب به خصوص برای كودكان كاهش پیدا كند. همچنین مشاغلی كه در معرض مستقیم نور خورشید هستند از وسایل حفاظتی مثل كلاه‌های آفتابگیر استفاده كنند. آگاهی‌رسانی از جانب دستگاه‌های مسئول و رسانه‌ها و به دنبال آن افزایش مراقبت‌های فردی در مقابل پرتوهای زیانبار فرابنفش می‌تواند تا حد زیادی از گسترش بیماری‌های مختلف مرتبط با آن همچون سرطان پوست و آب مروارید پیشگیری كند. موضوع دیگر توجه به جوانب محیط زیستی پرتوهای فرابنفش هست كه ضرورت دارد كشور ما در تعاملی هماهنگ با سایر كشورهای جهان در چارچوب قواعد فنی پروتكل مونترال برای كاهش گازهای مخرب لایه ازن با حذف هیدروفلوروكربن‌ها اقدام كند، چرا كه عدم ترمیم لایه محافظ ازن در جو زمین موجب تابش هرچه بیشتر پرتوهای پرخطر فرابنفش به سطح زمین شده و می‌تواند مشكلات زیادی را برای سلامت بشر ایجاد كند.
مهدی عباس‌نژاد نجف آبادی، پژوهشگر تغییرات اقلیمی، نسبت به گرمای شدید هوا و افزایش تابش اشعه فرابنفش در ایران طی روزهای آینده هشدار داده و تاکید کرده است: مردم باید در این شرایط در خانه بمانند.او اشعه فرابنفش را یکی از عوامل سرطان پوست در ایران برشمرده و افزوده: «نیم ساعت قدم زدن در محیط باز ... باعث می شود ۱۵۰ برابر احتمال سرطان پوست داشته باشید. افزایش این اشعه حتی باعث تغییرات ژنتیکی هم می‌شود و احتمال این را بالا می‌برد که مشکلات ژنتیکی پیش بیاید.» ‌عباس‌نژاد نجف آبادی در ادامه سخنان خود خطرناک‌ترین ساعات شبانه‌روز از نظر تابش اشعه فرابنفش را 10 صبح تا 16 بعد از ظهر دانسته و تاکید کرده است: «وقتی اشعه فرابنفش به این حد می‌رسد، تنها راه حفاظتی در خانه ماندن است.»در همین حال سازمان هواشناسی از ماندگاری هوای گرم در کشور تا یک شنبه خبر داده و پیش‌بینی شده دمای هوای پایتخت در شنبه و یکشنبه
 40 درجه است. عباس‌نژاد نجف آبادی در این باره عنوان کرده: «در هفته گذشته متوسط دمای هوای ایران یک درجه بیشتر از ۳۰ سال اخیر بوده است و این گرما به اضافه تابش فرابنفش بسیار خطرناک تر است.» داده های پایگاه هواشناسی جهانی «ام اس ان» نشان می دهد، این شاخص در ایران و از جمله در تهران در روزهای شنبه و یک شنبه در وضعیت قرمز است و در ساعات بین ۱۰ تا ۴ بعد از ظهر به بالای ۷ تا ۱۰ می‌رسد که بسیار خطرناک است و مردم نباید در این ساعات که زمان اوج تابش اشعه «یو وی» است در معرض تابش مستقیم نور خورشید قرار بگیرند. مدیر برنامه بهداشت پرتوهای وزارت بهداشت در همین باره گفته است: «میزان تابش اشعه فرابنفش خورشید در چهار گوشه کشور بسیار بالاست. نمی‌توان جلوی تابش این اشعه خطرناک را گرفت. فقط می‌توانیم با رعایت یک سری اصول بهداشتی آسان و ارزان از آسیب‌های آن کم کنیم.» علی گورانی به مردم توصیه می کند که در ساعات شدت تابش اشعه فرابنفش تا جای ممکن نباید از خانه خارج شوند. با این حال اگر افرادی به هر علتی از جمله رفت و آمد به محل کار از خانه خارج می‌شوند باید از کلاه لبه‌دار با لبه
 ۷ سانت، عینک «یو وی» و ضد آفتاب استفاده کنند و در سایه باشند. البته میزان اشعه
 «یو وی» در سایه از بین نمی رود اما حدود ۵۰ درصد کمتر می‌شود.» 

تابش فرابنفش در وضعیت قرمز