چرا نهضت ملی مسکن به وعده‌ها نرسید؟
کندی چرخ نهضت ملی مسکن
گروه اقتصادی
چهار سال از آغاز طرح نهضت ملی مسکن می‌گذرد؛ طرحی که قرار بود با اتکای به ظرفیت‌های داخلی و پشتوانه قانون جهش تولید مسکن، زمینه خانه‌دار شدن میلیون‌ها خانواده ایرانی را فراهم کند. با این حال، آمارها نشان می‌دهد که این طرح همچنان با موانع جدی در اجرا روبه‌رو است.
مطابق مصوبه مجلس، بانک‌ها موظف بوده‌اند سالانه ۲۰ درصد از تسهیلات خود را به حوزه مسکن اختصاص دهند، اما عملکرد شبکه بانکی نه تنها با اهداف قانون فاصله دارد بلکه در بسیاری موارد با ایجاد پیچیدگی و سخت‌گیری، روند ساخت‌وساز را کند و متقاضیان را سردرگم کرده است. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که در شرایطی که تورم و هزینه‌های ساخت روزبه‌روز افزایش می‌یابد، هرگونه تعلل در پرداخت تسهیلات به معنای سنگین‌تر شدن بار مالی دولت و مردم و عقب‌ماندن پروژه‌هاست. اگر واحدی امروز با هزینه‌ای مشخص قابل تکمیل باشد، فردا همان واحد با چندین برابر هزینه به پایان خواهد رسید. این یعنی بی‌عملی یا کم‌کاری در حوزه مسکن، مستقیم به کاهش قدرت خرید مردم و افزایش فشار بر اقشار متوسط و ضعیف منجر می‌شود.
افزون بر این، در ماه‌های اخیر برخی مسئولان به جای پاسخگویی درباره تعلل بانک‌ها، پای مشکلاتی همچون ناترازی انرژی و کمبود آب و برق را به میان کشیده‌اند تا وضعیت موجود را توجیه کنند. حال آنکه مجلس و کارشناسان بارها تأکید کرده‌اند که اگر نظام بانکی به‌درستی نقش حمایتی خود را ایفا می‌کرد، امروز بخش بزرگی از پروژه‌ها در آستانه بهره‌برداری قرار داشت. واقعیت آن است که طرح نهضت ملی مسکن تنها یک برنامه عمرانی نیست، بلکه یک برنامه اقتصادی و معیشتی نیز محسوب می‌شود. بنابراین کندی چرخ این طرح به معنای تداوم بحران اجاره‌نشینی، افزایش حاشیه‌نشینی و گسترش فاصله طبقاتی در جامعه خواهد بود. از این رو، اصلاح عملکرد نظام بانکی و رفع موانع زیرساختی، ضرورتی فوری و غیرقابل چشم‌پوشی است و امروز بیش‌ازپیش وقت آن رسیده است که بانک‌ها و بخش‌های اجرایی با همکاری جدی راه را برای تحقق واقعی وعده ساخت سالانه یک میلیون مسکن هموارکنند.
در بررسی بیش‌تر این موضوع به گفت‌وگو با غلامرضا شریعتی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم بهشهر و همچنین سید جمال موسوی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم ماهنشان و ایجرود پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
سید جمال موسوی، عضو کمیسیون عمران مجلس:
نهضت ملی مسکن همچنان گرفتار موانع بانکی و هزینه‌ای است
سید جمال موسوی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم ماهنشان و ایجرود در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» بیان کرد: براساس قانون جهش تولیدمسکن که درسال ۱۴۰۰ به دولت ابلاغ گشت، سالانه می‌بایست یک میلیون واحد مسکونی ساخته و به متقاضیان تحویل داده می‌شد. این مهم که می‌بایست با همکاری وزارت راه و شهرسازی صورت می‌گرفت و به سرانجام می‌رسید، اینک با کندی مسیر مواجه شده و آنطور که انتظار می‌رفت، حرکت نکرده است.
وی افزود: به منظور پیگیری و تسریع روند ساخت نهضت ملی مسکن، مجلس شورای اسلامی و به ویژه کمیسیون عمران، جلسات متعددی را با حضور وزیر راه و شهرسازی، معاونان و بانک‌ها برگزار کردند و هریک از این بخش‌ها، تفسیر و توضیح متفاوتی داشتند. موسوی ضمن بیان اینکه تسهیل‌گری لازم در حوزه ساخت مسکن صورت نگرفت، تصریح کرد: پروژه نهضت ملی مسکن طی سال‌های اخیر مطابق با برنامه‌ریزی‌ها پیش نرفت و برهمین اساس رئیس کل بانک مرکزی در نشست مجلس حضور یافت و وعده داد که این مهم را با تخصیص اعتبار تسریع خواهد کرد. متاسفانه با وجود چنین تصمیمی اما تسهیل‌گری لازم در حوزه ساخت مسکن صورت نگرفت و می‌توان گفت که وعده‌ها بازهم به میزان مطلوب عملیاتی نگشت درحالی که بانک‌ها می‌بایست به صورت هرچه تمام‌‌تر به تکالیف خود عمل می‌کردند. درحقیقت تنها بانک مسکن در این فرآیند همکاری داشت و سایر بانک‌ها به تکالیف خود عمل نکردند.
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: بانک‌ها به دنبال سودهای آنی و فوری هستند و وام‌های نهضت ملی مسکن به دلیل آنکه بلندمدت است، گویی سودی برای‌شان ندارد.
او همچنین خاطرنشان کرد: پیش‌برد اهداف پروژه نهضت ملی مسکن نیازمند همت جمعی است و تمامی دستگاه‌ها می‌بایست همسو با یک‌دیگر حرکت کنند تا این مهم به سرانجام برسد.
او درپایان این گفت‌وگو متذکر شد: تا به امروز بانک‌ها در این حوزه کوتاهی داشته و نتوانستند موفق عمل کنند. درحقیقت مهم‌ترین معضلی که هم‌‌اینک نهضت ملی مسکن با آن رو به رو است، موضوع تسهیلات بانکی است. توامان با این روند، افزایش قیمت و گرانی در بازار مصالح ساختمانی سبب شد تا هزینه‌های تمام شده افزایش یابد و آورده‌ها نیز پاسخگوی نیازهای موجود و اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام نباشد.
غلامرضا شریعتی، عضو کمیسیون عمران مجلس:
تورم و کم‌کاری بانک‌ها طرح ملی مسکن را عقب انداخت
غلامرضا شریعتی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم بهشهر در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» پیرامون عوامل کندی حرکت نهضت ملی مسکن بیان کرد: تعلل در ساخت و کندی مسیر نهضت ملی مسکن به عوامل مختلفی برمی‌گردد که نیازمند واکاوی و بررسی است. نخستین موضوع این است که دولت‌ها طی سالیان اخیر نسبت به این موضوع اهتمام و توجه کافی نداشتهاند. درحقیقت کم‌توجهی سبب شده تا اهداف طرح نهضت ملی مسکن در موعد مناسب مقرر نشود. وی افزود: اگر کم‌توجهی نسبت به طرح نهضت ملی مسکن صورت نمی‌گرفت، امروز آمارهای ساخت چشم‌گیر و بیش از این میزان موجود بود اما متاسفانه مشاهده می‌داریم که به سبب عدم توجه کافی امروز توفیق چشمگیری دراین بخش حاصل نشده است. شریعتی خلف وعده و عدم همکاری بانک‌ها را از دیگر عوامل کندی چرخ نهضت ملی مسکن خواند و سپس ادامه داد: عدم همکاری بانک‌ها از دیگر موارد اثرگذار است. متاسفانه بانک‌ها در حوزه تامین منابع همکاری لازم را نداشتهاند و تنها بانک مسکن و تاحدودی بانک ملی دراین حوزه همکاری کرده‌اند. سایر بانک‌ها اهتمام کافی نسبت به تامین منابع نداشتهاند و از این جهت کارنامه موفقی نیز دراین حوزه ندارند.
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه کمیسیون متبوع خود درحال پیگیری و بررسی موضوع عدم همکاری بانک‌ها است، همچنین خاطرنشان کرد: به منظور بررسی چرایی خلف وعده وعدم همکاری بانک‌ها مجلس شورای اسلامی ورود کرده است. این طرح هم‌اکنون در کمیسیون عمران به تصویب رسیده و درحال رسیدگی مطابق با فرآیندهای قانونی است. او تاکید کرد که تورم مانع از تحقق اهداف طرح نهضت ملی مسکن شده چراکه منابع دیگر پاسخگوی نیازهای موجود نیست و سپس متذکر شد: یکی دیگر از مسائل و موضوعاتی که سبب شده طرح نهضت ملی مسکن به اهداف خود نرسد، تورم ایجاد شده طی سالیان اخیر است. براین أساس بسیاری از متقاضیان نتوانستند آورده لازم را تامین کنند تا این آورده آن چنان با تاخیر صورت گرفته که سازندگان نتوانستند در موعد مقرر استفاده کنند.
نماینده مردم بهشهر در مجلس دوازدهم در پایان این گفت‌وگو با تاکید بر ضرورت تسهیل‌گری دولت به منظور رفع موانع و پیش‌برد اهداف نهضت ملی مسکن همچنین ادامه داد: متاسفانه در حوزه ساخت شاهد مقررات دست‌وپاگیر می‌باشیم. به بیان دیگر می‌توان عنوان کرد که مقررات دست‌وپاگیر مانع تحقق اهداف نهضت ملی مسکن شده است. از سوی دیگر موضوع تامین زمین نیز با چالش‌ها و کندی‌هایی مواجه بوده است. یکایک این عوامل سبب شده تا طرح نهضت ملی مسکن به میزان مطلوب عملیاتی نشود و دچار عقب‌افتادگی شود.
چهار سال از آغاز طرح نهضت ملی مسکن می‌گذرد؛ طرحی که قرار بود با اتکای به ظرفیت‌های داخلی و پشتوانه قانون جهش تولید مسکن، زمینه خانه‌دار شدن میلیون‌ها خانواده ایرانی را فراهم کند. با این حال، آمارها نشان می‌دهد که این طرح همچنان با موانع جدی در اجرا روبه‌رو است.
مطابق مصوبه مجلس، بانک‌ها موظف بوده‌اند سالانه ۲۰ درصد از تسهیلات خود را به حوزه مسکن اختصاص دهند، اما عملکرد شبکه بانکی نه تنها با اهداف قانون فاصله دارد بلکه در بسیاری موارد با ایجاد پیچیدگی و سخت‌گیری، روند ساخت‌وساز را کند و متقاضیان را سردرگم کرده است. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که در شرایطی که تورم و هزینه‌های ساخت روزبه‌روز افزایش می‌یابد، هرگونه تعلل در پرداخت تسهیلات به معنای سنگین‌تر شدن بار مالی دولت و مردم و عقب‌ماندن پروژه‌هاست. اگر واحدی امروز با هزینه‌ای مشخص قابل تکمیل باشد، فردا همان واحد با چندین برابر هزینه به پایان خواهد رسید. این یعنی بی‌عملی یا کم‌کاری در حوزه مسکن، مستقیم به کاهش قدرت خرید مردم و افزایش فشار بر اقشار متوسط و ضعیف منجر می‌شود.
افزون بر این، در ماه‌های اخیر برخی مسئولان به جای پاسخگویی درباره تعلل بانک‌ها، پای مشکلاتی همچون ناترازی انرژی و کمبود آب و برق را به میان کشیده‌اند تا وضعیت موجود را توجیه کنند. حال آنکه مجلس و کارشناسان بارها تأکید کرده‌اند که اگر نظام بانکی به‌درستی نقش حمایتی خود را ایفا می‌کرد، امروز بخش بزرگی از پروژه‌ها در آستانه بهره‌برداری قرار داشت. واقعیت آن است که طرح نهضت ملی مسکن تنها یک برنامه عمرانی نیست، بلکه یک برنامه اقتصادی و معیشتی نیز محسوب می‌شود. بنابراین کندی چرخ این طرح به معنای تداوم بحران اجاره‌نشینی، افزایش حاشیه‌نشینی و گسترش فاصله طبقاتی در جامعه خواهد بود. از این رو، اصلاح عملکرد نظام بانکی و رفع موانع زیرساختی، ضرورتی فوری و غیرقابل چشم‌پوشی است و امروز بیش‌ازپیش وقت آن رسیده است که بانک‌ها و بخش‌های اجرایی با همکاری جدی راه را برای تحقق واقعی وعده ساخت سالانه یک میلیون مسکن هموارکنند.
در بررسی بیش‌تر این موضوع به گفت‌وگو با غلامرضا شریعتی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم بهشهر و همچنین سید جمال موسوی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم ماهنشان و ایجرود پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
سید جمال موسوی، عضو کمیسیون عمران مجلس:
نهضت ملی مسکن همچنان گرفتار موانع بانکی و هزینه‌ای است
سید جمال موسوی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم ماهنشان و ایجرود در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» بیان کرد: براساس قانون جهش تولیدمسکن که درسال ۱۴۰۰ به دولت ابلاغ گشت، سالانه می‌بایست یک میلیون واحد مسکونی ساخته و به متقاضیان تحویل داده می‌شد. این مهم که می‌بایست با همکاری وزارت راه و شهرسازی صورت می‌گرفت و به سرانجام می‌رسید، اینک با کندی مسیر مواجه شده و آنطور که انتظار می‌رفت، حرکت نکرده است.
وی افزود: به منظور پیگیری و تسریع روند ساخت نهضت ملی مسکن، مجلس شورای اسلامی و به ویژه کمیسیون عمران، جلسات متعددی را با حضور وزیر راه و شهرسازی، معاونان و بانک‌ها برگزار کردند و هریک از این بخش‌ها، تفسیر و توضیح متفاوتی داشتند. موسوی ضمن بیان اینکه تسهیل‌گری لازم در حوزه ساخت مسکن صورت نگرفت، تصریح کرد: پروژه نهضت ملی مسکن طی سال‌های اخیر مطابق با برنامه‌ریزی‌ها پیش نرفت و برهمین اساس رئیس کل بانک مرکزی در نشست مجلس حضور یافت و وعده داد که این مهم را با تخصیص اعتبار تسریع خواهد کرد. متاسفانه با وجود چنین تصمیمی اما تسهیل‌گری لازم در حوزه ساخت مسکن صورت نگرفت و می‌توان گفت که وعده‌ها بازهم به میزان مطلوب عملیاتی نگشت درحالی که بانک‌ها می‌بایست به صورت هرچه تمام‌‌تر به تکالیف خود عمل می‌کردند. درحقیقت تنها بانک مسکن در این فرآیند همکاری داشت و سایر بانک‌ها به تکالیف خود عمل نکردند.
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: بانک‌ها به دنبال سودهای آنی و فوری هستند و وام‌های نهضت ملی مسکن به دلیل آنکه بلندمدت است، گویی سودی برای‌شان ندارد.
او همچنین خاطرنشان کرد: پیش‌برد اهداف پروژه نهضت ملی مسکن نیازمند همت جمعی است و تمامی دستگاه‌ها می‌بایست همسو با یک‌دیگر حرکت کنند تا این مهم به سرانجام برسد.
او درپایان این گفت‌وگو متذکر شد: تا به امروز بانک‌ها در این حوزه کوتاهی داشته و نتوانستند موفق عمل کنند. درحقیقت مهم‌ترین معضلی که هم‌‌اینک نهضت ملی مسکن با آن رو به رو است، موضوع تسهیلات بانکی است. توامان با این روند، افزایش قیمت و گرانی در بازار مصالح ساختمانی سبب شد تا هزینه‌های تمام شده افزایش یابد و آورده‌ها نیز پاسخگوی نیازهای موجود و اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام نباشد.
غلامرضا شریعتی، عضو کمیسیون عمران مجلس:
تورم و کم‌کاری بانک‌ها طرح ملی مسکن را عقب انداخت
غلامرضا شریعتی، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم بهشهر در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» پیرامون عوامل کندی حرکت نهضت ملی مسکن بیان کرد: تعلل در ساخت و کندی مسیر نهضت ملی مسکن به عوامل مختلفی برمی‌گردد که نیازمند واکاوی و بررسی است. نخستین موضوع این است که دولت‌ها طی سالیان اخیر نسبت به این موضوع اهتمام و توجه کافی نداشتهاند. درحقیقت کم‌توجهی سبب شده تا اهداف طرح نهضت ملی مسکن در موعد مناسب مقرر نشود. وی افزود: اگر کم‌توجهی نسبت به طرح نهضت ملی مسکن صورت نمی‌گرفت، امروز آمارهای ساخت چشم‌گیر و بیش از این میزان موجود بود اما متاسفانه مشاهده می‌داریم که به سبب عدم توجه کافی امروز توفیق چشمگیری دراین بخش حاصل نشده است. شریعتی خلف وعده و عدم همکاری بانک‌ها را از دیگر عوامل کندی چرخ نهضت ملی مسکن خواند و سپس ادامه داد: عدم همکاری بانک‌ها از دیگر موارد اثرگذار است. متاسفانه بانک‌ها در حوزه تامین منابع همکاری لازم را نداشتهاند و تنها بانک مسکن و تاحدودی بانک ملی دراین حوزه همکاری کرده‌اند. سایر بانک‌ها اهتمام کافی نسبت به تامین منابع نداشتهاند و از این جهت کارنامه موفقی نیز دراین حوزه ندارند.
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه کمیسیون متبوع خود درحال پیگیری و بررسی موضوع عدم همکاری بانک‌ها است، همچنین خاطرنشان کرد: به منظور بررسی چرایی خلف وعده وعدم همکاری بانک‌ها مجلس شورای اسلامی ورود کرده است. این طرح هم‌اکنون در کمیسیون عمران به تصویب رسیده و درحال رسیدگی مطابق با فرآیندهای قانونی است. او تاکید کرد که تورم مانع از تحقق اهداف طرح نهضت ملی مسکن شده چراکه منابع دیگر پاسخگوی نیازهای موجود نیست و سپس متذکر شد: یکی دیگر از مسائل و موضوعاتی که سبب شده طرح نهضت ملی مسکن به اهداف خود نرسد، تورم ایجاد شده طی سالیان اخیر است. براین أساس بسیاری از متقاضیان نتوانستند آورده لازم را تامین کنند تا این آورده آن چنان با تاخیر صورت گرفته که سازندگان نتوانستند در موعد مقرر استفاده کنند.
نماینده مردم بهشهر در مجلس دوازدهم در پایان این گفت‌وگو با تاکید بر ضرورت تسهیل‌گری دولت به منظور رفع موانع و پیش‌برد اهداف نهضت ملی مسکن همچنین ادامه داد: متاسفانه در حوزه ساخت شاهد مقررات دست‌وپاگیر می‌باشیم. به بیان دیگر می‌توان عنوان کرد که مقررات دست‌وپاگیر مانع تحقق اهداف نهضت ملی مسکن شده است. از سوی دیگر موضوع تامین زمین نیز با چالش‌ها و کندی‌هایی مواجه بوده است. یکایک این عوامل سبب شده تا طرح نهضت ملی مسکن به میزان مطلوب عملیاتی نشود و دچار عقب‌افتادگی شود.
تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
