چه اتفاقی در یکی از مهم‌ترین انتخابات‌های غرب افتاد؟

شوک اسلواکی به ناتو

علیرضا صادقی
تحلیلگر مسائل بین‌الملل 
 پیروزی نامزد طرفدار روسیه در انتخابات ریاست جمهوری اسلواکی ، بدترین خبر ممکن برای سران کنونی ناتو و اتحادیه اروپا محسوب می‌شود. فراتر از آنکه اسلواکی  یکی از اعضای اروپای واحد و پیمان آتلانتیک شمالی محسوب می‌شود، سران اروپایی نسبت به تبدیل‌شدن انتخابات ریاست جمهوری اسلواکی  به یک الگو در انتخابات پارلمانی اروپا هراسان هستند. این انتخابات نشان داد که برخلاف آنچه آتلانتیکی‌ها ادعا می‌کنند، با گذشت بیش از دوسال از جنگ اوکراین ، ناتو قدرت اقناع افکار عمومی در خصوص ادامه این جنگ را ازدست‌داده است. در چنین وضعیتی، جنگ اوکراین می‌تواند در انتخابات پارلمانی اروپا تبدیل به یک مقیاس و معیار شود،دقیقا همان چیزی که سیاستمداران غربی از آن گریزان هستند. 
 در انتخابات اسلواکی چه اتفاقی افتاد؟
بعدازاین‌که رابرت فیچو، نخست‌وزیر اسلواکی اصل حاکمیت اوکراین را زیر سؤال برد و خواستار صلح با روسیه شد، موضوع سطح حمایت از کی‌یف به یکی از عناصر تعیین‌کننده در انتخابات ریاست جمهوری در این کشور 4/5 میلیون نفری تبدیل شد.مردم اسلواکی‌ روز شنبه برای انتخاب رئیس‌جمهور جدید این کشور به‌پای صندوق‌های رأی رفتند تا مشخص شود که این کشور عضو اتحادیه اروپا و ناتو در اوج اختلافات داخلی خود بر سر جنگ در اوکراین، می‌خواهد در جهت منافع روسیه عمل کند یا به سیاست‌های حمایتی از کی‌یف ادامه خواهد داد.در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری اسلواکی، ایوان کُرچُک ۶۰ ساله، وزیر پیشین امورخارجه و نامزد طرفدار اوکراین با پیتر پِلِگرینی ۴۸ ساله به رقابت پرداختند.با شمارش کلیه آرا، پیتر پلگرینی بیش از  ۵۳ درصد و ایوان کُرچُک حدود ۴۷ درصد آرا را به دست آوردند.با این حساب، احتمال می‌رود که رابرت فیچو، نخست‌وزیر فعلی اسلواکی که در ماه اکتبر برای چهارمین بار قدرت را در دست گرفت، فردی متحد را در کنار خود در کاخ ریاست جمهوری خواهد داشت.
پیتر پلگرینی، رئیس مجلس ملی جمهوری اسلواکی با حمایت‌های کشورش از اوکراین «آن‌هم به هر قیمتی که شده» مخالف است و از سوی ملی‌گرایان حمایت می‌شود. آقای پلگرینی در دولت‌های قبلی فیچو نیز وزیر بوده و از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ ریاست دولت را بر عهده داشته است.از آنجايی که در دور اول انتخابات هیچ‌کدام از نامزدها موفق به کسب حداقل  ۵۰ درصد آرا نشدند، این رقابت به دور بعدی کشیده شد.پیروز این انتخابات جایگزین  خانم زوزانا چاپوتووا، رئیس‌جمهور فعلی با گرایشات لیبرال و طرفدار غرب خواهد شد.اگرچه که جایگاه رئیس‌جمهوری اسلواکی عمدتا تشریفاتی است، اما وظایفی همچون تصویب معاهدات بین‌المللی، انتصاب سفرا و قضات عالی و فرماندهی کل نیروهای مسلح را بر عهده دارد و می‌تواند قوانین مصوب پارلمان را وتو کند.براساس آخرین نظرسنجی آژانس فوکوس تا پیش از انتخابات، پلگرینی با ۵۱ درصد جلوتر از ایوان کرچک با ۴۹ درصد بوده است و این یعنی نزدیک‌ترین رقابت ریاست جمهوری در اسلواکی رقم خورده است.استفان هارابین، نفر سوم در دور اول انتخابات اسلواکی از منتقدان اتحادیه اروپا و از تمجیدکنندگان ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه است. او در دور دوم انتخابات از هیچ‌یک از دو نامزد راه یافته به دور دوم حمایت نکرد.آقای هارابین در دور اول انتخابات توانسته بود ۱۲ درصد رأی بیاورد و سبد رأی طرفداران او در دور دوم تأثیرگذار بوده است. بنا بر اعلام آژانس نظرسنجی AKO، بیش از دوسوم از کسانی که به آقای هارابین رأی داده بودند قصد حمایت از پلگرینی را داشتند.
 شوک سخت به ناتو 
بدون شک آنچه در انتخابات اسلواکی گذشت، شوک سختی را به ناتو وارد ساخته و اتحادیه اروپا را نیز نسبت به آینده سیاسی خود بیش‌ازپیش ناامید ساخته است. طرفداران نظم ناتویی در اتحادیه اروپا، اکنون بیش از هر زمان دیگری در آینده‌پژوهی‌های خود نسبت به آنچه در قاره سبز خواهد گذشت، محتاط خواهند بود.صورت‌مسئله مشخص است،26 عضو اروپایی ناتو قرائتی از امنیت در حوزه روابط بین‌الملل دارند که با آمریکا و قدرت ادعایی کاخ سفید در غرب گره خورده است.محصول این پیوستگی طی سال‌های گذشته و اخیر، شکست در افغانستان و وقوع جنگ پرهزینه اوکراین بوده است. در چنین شرایطی غرب قدرت همراه سازی افکار عمومی را ازدست‌داده و ناتو و اتحادیه اروپا، به‌جای آنکه تبدیل به سوپاپ اطمینان و نقاط قابل‌اتکای شهروندان اروپایی شوند، به پاشنه آشیل ساختار سیاسی و امنیتی اروپا مبدل گردیده‌اند.این مسئله، در آینده‌ای نه‌چندان دور مناسبات قدرت میان آمریکا و اتحادیه اروپا را نیز تحت تأثیر خود قرار داده و ایده‌هایی مانند تشکیل ارتش واحد اروپایی را تقویت خواهد کرد. شهروندان اروپایی اطمینان دارند که از دل نظم کنونی اروپا و نهادگرایی آسیب‌زای آن، چنین خروجی و نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود. ازاین‌رو به‌سوی تغییر بنیادین نظم جاری در اروپای واحد گام برداشته و نهادهای سیاسی و امنیتی اروپا را بیش از هر زمان دیگری با آرای خود در انتخابات‌های ریاست جمهوری و پارلمانی گوناگون به چالش کشیده‌اند. 
رشد آرای جریان راست افراطی در اروپا ، منبعث از همین پدیده است. 
 شکست رئیس‌جمهور طرفدار غرب در اسلواکی
آنچه امروز در اسلواکی می‌گذرد، نقطه آشکارساز گذار شهروندان این کشور از دوسال روایتگری معکوس در قبال جنگ اوکراین است.تنفس مصنوعی سران ناتو به دولت زلنسکی، نتیجه‌ای جز افزایش هزینه‌های جنگ و رویگردانی افکار عمومی کشورهای مختلف اروپایی از سران ناتو نداشته است. درحالی‌که شهروندان اروپایی خواستار بازگشت به دوران قبل از جنگ اوکراین و حتی صلح با روسیه هستند، بسیاری از سران اروپایی بر ادامه منازعه با روسیه ( در اوکراین ) و حتی خلق منازعات راهبردی جدید اصرار می‌ورزند. پیوستن دو کشور سوئد و فنلاند به پیمان آتلانتیک شمالی ، این روند را تشدید کرده و جایی برای ایجاد ثبات و آرامشی دائمی در مناسبات کاخ کرملین و غرب باقی نگذاشته است. نگرانی اصلی شهروندان اروپایی این است که خاک کشورهایشان تبدیل به زمین جنگ با روسیه شود، خصوصا آنکه عقلانیتی در میان سیاستمداران بی‌درایت و پرتنشی مانند امانوئل ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه و اولاف شولتس صدراعظم آلمان نمی‌بینند.مسلم است که در چنین وضعیتی، هر نامزدی که در انتخابات‌های داخلی و عمومی اروپا 
از سوی طرفداران نظم امنیتی کنونی در قاره سبز حمایت شود، از سوی شهروندان 
پس زده می‌شود و در مقابل، هر نامزدی که وعده تنش‌زدایی با روسیه دهد، بیشتر مورد اقبال رأی‌دهندگان قرار می‌گیرد.پیروزی دوباره ویکتور اوربان در انتخابات سراسری مجارستان نیز مؤید همین حقیقت است. شهروندان اروپایی جنگ را نمی‌خواهند، آن‌هم جنگی که اتاق فکر آن نه در بروکسل، بلکه در واشنگتن قرار دارد و سران اروپایی  کورکورانه و غیرمسئولانه  از آن پیروی می‌کنند. 
 شوک اسلواکی به ناتو