جایگاه ممتاز امام سجاد علیه‌السلام در عبادت و عبودیت
هم زین‌العابدین، هم زین‌العباد
جواد شاملو
زینت برای هر چیز که به کار رود، به آن آبرو می‌بخشد. زینت به هر چیز قیمت می‌بخشد و به آن مرتبه‌ای بالاتر می‌دهد. مثلا برای این جهان، کسانی که خدا را عبادت می‌کنند زینت به شمار می‌روند. نور زمین و آسمان خداست، کسانی که محل تجلی این نور می‌شوند از تمام زیبایی‌های جهان زیباترند. این طایفه که خود زینت جهان‌اند، زینت‌بخشی دارند به نام علی‌بن‌حسین‌علی علیهم السلام. زین‌العابدین در کم و کیف عبادت، تنها با دیگر ائمه معصومین قابل قیاس است و گاهی به ایشان گفته می‌شود کثرت عبادتشان حتی برتر از رسول خداست. از شدت عبادت ضعیف و نحیف شدند.
از شدت عبادت، تن‌شان در برابر سرما رنجور شد. عبادت زین‌العابدین شهره خاص و عام شد. عالم و جاهل می‌دانستند عابد یعنی زین‌العابدین؛ زاهد یعنی زین‌العابدین؛ عارف یعنی علی‌بن‌حسین. بخش زیادی از آنچه ما امروز از خدا می‌دانیم، مدیون ادعیه‌ای است که از امام سجاد نقل شده است.
اما امام سجاد علیه‌السلام فقط زین‌العابدین نبود؛ بلکه زین‌العباد بود. عابد اهل عبادت است و عبد اهل عبودیت. عابد به نماز و روزه و تلاوت قرآن شناخته می‌شود؛ عبد اما وظیفه‌گراست؛ او به عمل کردن خلاف اراده و اختیار خودش شناخته می‌شود. سخت‌ترین کار ممکن برای امام سجاد، زنده بیرون آمدن از معرکه کربلا بود. معرکه‌ای که در آن برادر شیرخواره‌اش هم در راه پدر شهید شد. تن دادن به بیماری و خود را به تیغ دشمن نسپردن در آن شرایط خیلی سخت‌تر گذشتن از جان بود. برآمدن از پس چنین امر خطیری عبودیت می‌طلبد. زنده ماندن و دیدن مصیبت شام، دیدن مجالس کوفه و شام، دیدن آن خرابه و تمام مصائبی که شاید به نحوی سنگین‌تر از مصیبت کربلا بود، جگر شیری می‌خواست که تنها از اوج مقام عبودیت بر می‌آید.
این هم از وجوه دیگر شباهت زین‌العابدین علیه‌السلام به امیر مؤمنان است. ایشان نیز مأمور به صبر بود در موقعیتی که صبر سخت‌ترین کار بود. ایشان نیز سا‌ل‌ها با دستگاه ظلم حاکمه سازگاری کرد. ایشان هم در عبادت، بی‌مثل و مانند بود.
عبودیت سخت‌تر از عبادت است. عبادت نیز بدون عبودیت پذیرفته نیست. آنچه امیرالمؤمنین را امیرالمؤمنین می‌کند تنها شجاعت در میدان و از پا در آوردن مرحب‌ها و عمروها نیست؛ بلکه صبر در سخت‌ترین موقعیت ممکن است که عیار عبودیت مولا را عیان می‌کند.
زینت برای هر چیز که به کار رود، به آن آبرو می‌بخشد. زینت به هر چیز قیمت می‌بخشد و به آن مرتبه‌ای بالاتر می‌دهد. مثلا برای این جهان، کسانی که خدا را عبادت می‌کنند زینت به شمار می‌روند. نور زمین و آسمان خداست، کسانی که محل تجلی این نور می‌شوند از تمام زیبایی‌های جهان زیباترند. این طایفه که خود زینت جهان‌اند، زینت‌بخشی دارند به نام علی‌بن‌حسین‌علی علیهم السلام. زین‌العابدین در کم و کیف عبادت، تنها با دیگر ائمه معصومین قابل قیاس است و گاهی به ایشان گفته می‌شود کثرت عبادتشان حتی برتر از رسول خداست. از شدت عبادت ضعیف و نحیف شدند.
از شدت عبادت، تن‌شان در برابر سرما رنجور شد. عبادت زین‌العابدین شهره خاص و عام شد. عالم و جاهل می‌دانستند عابد یعنی زین‌العابدین؛ زاهد یعنی زین‌العابدین؛ عارف یعنی علی‌بن‌حسین. بخش زیادی از آنچه ما امروز از خدا می‌دانیم، مدیون ادعیه‌ای است که از امام سجاد نقل شده است.
اما امام سجاد علیه‌السلام فقط زین‌العابدین نبود؛ بلکه زین‌العباد بود. عابد اهل عبادت است و عبد اهل عبودیت. عابد به نماز و روزه و تلاوت قرآن شناخته می‌شود؛ عبد اما وظیفه‌گراست؛ او به عمل کردن خلاف اراده و اختیار خودش شناخته می‌شود. سخت‌ترین کار ممکن برای امام سجاد، زنده بیرون آمدن از معرکه کربلا بود. معرکه‌ای که در آن برادر شیرخواره‌اش هم در راه پدر شهید شد. تن دادن به بیماری و خود را به تیغ دشمن نسپردن در آن شرایط خیلی سخت‌تر گذشتن از جان بود. برآمدن از پس چنین امر خطیری عبودیت می‌طلبد. زنده ماندن و دیدن مصیبت شام، دیدن مجالس کوفه و شام، دیدن آن خرابه و تمام مصائبی که شاید به نحوی سنگین‌تر از مصیبت کربلا بود، جگر شیری می‌خواست که تنها از اوج مقام عبودیت بر می‌آید.
این هم از وجوه دیگر شباهت زین‌العابدین علیه‌السلام به امیر مؤمنان است. ایشان نیز مأمور به صبر بود در موقعیتی که صبر سخت‌ترین کار بود. ایشان نیز سا‌ل‌ها با دستگاه ظلم حاکمه سازگاری کرد. ایشان هم در عبادت، بی‌مثل و مانند بود.
عبودیت سخت‌تر از عبادت است. عبادت نیز بدون عبودیت پذیرفته نیست. آنچه امیرالمؤمنین را امیرالمؤمنین می‌کند تنها شجاعت در میدان و از پا در آوردن مرحب‌ها و عمروها نیست؛ بلکه صبر در سخت‌ترین موقعیت ممکن است که عیار عبودیت مولا را عیان می‌کند.
تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
