عزت؛ گمشده جهان سیاست
مسعود پیرهادی
در جهان امروز، مفهوم «عزت» و «شرافت» در مناسبات بین‌المللی چنان رنگ باخته که گویی دیگر جز در شعارهای فراموش‌شده، جایی برای آن باقی نمانده است. کافی است به اظهارات بی‌محابای دولتمردان غربی نگاه کنیم؛ وقتی رئیس‌جمهور آمریکا آشکارا اعلام می‌کند کشورهایی که فلسطین را به رسمیت شناخته‌اند «احمق» هستند؛ تازه این توهین نسبت به نزدیک‌ترین کشورها و هم‌پیمانان است. در واقع زبانِ بی‌پرده همان حقیقت تلخی است که در لایه‌های پنهان دیپلماسی جریان دارد: ارزش‌ها، قربانی منافع آنی و حسابگری‌های اقتصادی و امنیتی شده‌اند.
نمونه‌های دیگر فراوان‌اند. نشستی برای «حل بحران غزه» بدون حضور فلسطین برگزار می‌شود و حتی برخی کشورهای منطقه، بی‌هیچ احساس شرم یا اعتراض، در حمایت از آن بیانیه صادر می‌کنند. در جایی دیگر، کشوری مورد حمله قرار می‌گیرد و با یک عذرخواهی خشک و خالی، موضوع مختومه اعلام می‌شود؛ بی‌آنکه کمترین اعتنایی به کرامت انسان‌ها یا حق حاکمیت ملت‌ها شود. گویی جهان امروز به جایی رسیده که نه تجاوز را رسما تجاوز می‌دانند و نه حمایت از مظلوم را وظیفه‌ای اخلاقی و انسانی.
این‌همه نشانه یک بیماری عمیق در نظام بین‌الملل است: زوال شرافت سیاسی. آنچه در گذشته دست‌کم به‌ظاهر خط قرمز بود، امروز با کلماتی سرد و بی‌روح توجیه می‌شود و این، زنگ خطری است برای تمام ملت‌ها؛ چراکه اگر عزت و شرافت از معادلات حذف شود، هیچ تضمینی برای امنیت و استقلال هیچ کشوری باقی نخواهد ماند.
اینجاست که معنای «عزت» در فرهنگ اسلامی جلوه‌ای تازه پیدا می‌کند. عزتی که نه به سلاح و ثروت وابسته است و نه به تأیید قدرت‌های جهانی؛ عزتی که از ایستادگی بر حق، حمایت از مظلوم و وفاداری به کرامت انسان نشأت می‌گیرد. جهان امروز اگر می‌خواهد از این چرخه بی‌اخلاقی بیرون بیاید، ناگزیر است دوباره به این ارزش‌ها رجوع کند؛ ارزش‌هایی که متأسفانه برای قریب به اتفاق دولت‌ها تنها یادگاری فراموش‌شده از متون مقدس و تاریخ پرشکوه بشر است.
بازگرداندن عزت به سیاست جهانی مستلزم آن است که زبان مسئولانه جایگزین ادبیات تحقیر و تهدید شود، نشست‌ها بدون صاحبان اصلی مسئله برگزار نشوند، عذرخواهی‌های صوری پایان یابند و سازوکارهایی واقعی برای جبران خسارت و دفاع از کرامت انسان‌ها شکل گیرد. همچنین باید معیارهای قدرت بازتعریف شود؛ قدرت نه فقط در سلاح و اقتصاد، که در وفاداری به عدالت و شرف نیز معنا دارد و سرانجام، ملتی که عزت را در فرهنگ و دیپلماسی عمومی خود برجسته کند، می‌تواند در برابر طوفان بی‌اخلاقی‌ها ایستادگی کرده و الهام‌بخش دیگران باشد.
در جهان امروز، مفهوم «عزت» و «شرافت» در مناسبات بین‌المللی چنان رنگ باخته که گویی دیگر جز در شعارهای فراموش‌شده، جایی برای آن باقی نمانده است. کافی است به اظهارات بی‌محابای دولتمردان غربی نگاه کنیم؛ وقتی رئیس‌جمهور آمریکا آشکارا اعلام می‌کند کشورهایی که فلسطین را به رسمیت شناخته‌اند «احمق» هستند؛ تازه این توهین نسبت به نزدیک‌ترین کشورها و هم‌پیمانان است. در واقع زبانِ بی‌پرده همان حقیقت تلخی است که در لایه‌های پنهان دیپلماسی جریان دارد: ارزش‌ها، قربانی منافع آنی و حسابگری‌های اقتصادی و امنیتی شده‌اند.
نمونه‌های دیگر فراوان‌اند. نشستی برای «حل بحران غزه» بدون حضور فلسطین برگزار می‌شود و حتی برخی کشورهای منطقه، بی‌هیچ احساس شرم یا اعتراض، در حمایت از آن بیانیه صادر می‌کنند. در جایی دیگر، کشوری مورد حمله قرار می‌گیرد و با یک عذرخواهی خشک و خالی، موضوع مختومه اعلام می‌شود؛ بی‌آنکه کمترین اعتنایی به کرامت انسان‌ها یا حق حاکمیت ملت‌ها شود. گویی جهان امروز به جایی رسیده که نه تجاوز را رسما تجاوز می‌دانند و نه حمایت از مظلوم را وظیفه‌ای اخلاقی و انسانی.
این‌همه نشانه یک بیماری عمیق در نظام بین‌الملل است: زوال شرافت سیاسی. آنچه در گذشته دست‌کم به‌ظاهر خط قرمز بود، امروز با کلماتی سرد و بی‌روح توجیه می‌شود و این، زنگ خطری است برای تمام ملت‌ها؛ چراکه اگر عزت و شرافت از معادلات حذف شود، هیچ تضمینی برای امنیت و استقلال هیچ کشوری باقی نخواهد ماند.
اینجاست که معنای «عزت» در فرهنگ اسلامی جلوه‌ای تازه پیدا می‌کند. عزتی که نه به سلاح و ثروت وابسته است و نه به تأیید قدرت‌های جهانی؛ عزتی که از ایستادگی بر حق، حمایت از مظلوم و وفاداری به کرامت انسان نشأت می‌گیرد. جهان امروز اگر می‌خواهد از این چرخه بی‌اخلاقی بیرون بیاید، ناگزیر است دوباره به این ارزش‌ها رجوع کند؛ ارزش‌هایی که متأسفانه برای قریب به اتفاق دولت‌ها تنها یادگاری فراموش‌شده از متون مقدس و تاریخ پرشکوه بشر است.
بازگرداندن عزت به سیاست جهانی مستلزم آن است که زبان مسئولانه جایگزین ادبیات تحقیر و تهدید شود، نشست‌ها بدون صاحبان اصلی مسئله برگزار نشوند، عذرخواهی‌های صوری پایان یابند و سازوکارهایی واقعی برای جبران خسارت و دفاع از کرامت انسان‌ها شکل گیرد. همچنین باید معیارهای قدرت بازتعریف شود؛ قدرت نه فقط در سلاح و اقتصاد، که در وفاداری به عدالت و شرف نیز معنا دارد و سرانجام، ملتی که عزت را در فرهنگ و دیپلماسی عمومی خود برجسته کند، می‌تواند در برابر طوفان بی‌اخلاقی‌ها ایستادگی کرده و الهام‌بخش دیگران باشد.
تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
-
نظارت بر تأمین نهاده های دامی باید تقویت شود
-
بیانضباطی در توزیع نهادهها به ضرر تولید است
-
تاریخیترین پیچ
-
عزت؛ گمشده جهان سیاست
-
نیازمند مشارکت و تلاش بخش خصوصی هستیم
-
چراغ کمیسیونها باید تا پاسی از شب روشن بماند
-
برند بازهای تاناک پوش!
-
گامی برای رونق اشتغال
-
نظارت مجلس بر تأمین نهادههای دامی
-
شبکههای اجتماعی و مسئله تغییر زبان
