دگرگونی ناخواسته در بروکسل

رویای اروپا بر باد می‌رود

فخرالدین اسدی
تحلیلگر حوزه روابط بین الملل 

   اتحادیه اروپا در تلاطم ناشی از وقوع جنگ اوکراین، برگزیت، استمرار بحران اقتصادی و وقوع بحران‌های ناشی از حضور گسترده مهاجرین غیر قانونی به سرمی برد.در چنین شرایطی نمادهای اتحاد اروپای واحد یکی پس از دیگری مخدوش شده و در نزد افکار عمومی قاره سبز به چالش کشیده می شود.
 انتخاباتی که در چهار روز برگزار می شود! 
یکی از موضوعاتی که درخصوص انتخابات پارلمانی اروپا مورد توجه تحلیلگران قرار گرفته، مربوط به شکل خاص برگزاری آن می باشد. همه کشورهای اروپایی سنت‌های انتخاباتی یکسانی ندارند، از این رو انتخابات اروپا در چهار روز پخش می‌شود. هلند روز پنج‌شنبه ۶ ژوئن، ایرلند و جمهوری چک جمعه ۷ ژوئن و لتونی، مالت و اسلواکی شنبه ۸ ژوئن رأی‌گیری را انجام داده و باقی کشورها شامل اتریش، بلژیک، فرانسه بلغارستان، قبرس، کرواسی، دانمارک، استونی، فنلاند، یونان، مجارستان، ایتالیا، لیتوانی، لوکزامبورگ، لهستان، پرتغال، رومانی، اسلوونی، اسپانیا، سوئد یک‌شنبه ۹ ژوئن را برای برگزاری این انتخابات تعیین کرده‌اند.از سوی دیگر، برای رعایت مساوات، تمامی نتایج عصر روز یک‌شنبه ۲۰ خرداد اعلام خواهد شد. بنابراین هلندی‌ها مثلا باید بیش از سه روز منتظر بمانند تا از نتایج انتخابات در کشورشان آگاه شوند! همین مسئله همواره اعتراضاتی را در میان برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا برانگیخته که البته پاسخی به آنها داده نشده است. 
 تعداد نمایندگان منتخب
در ماه ژوئن، اروپایی‌ها ۷۲۰ نماینده پارلمان اروپا را انتخاب خواهند کرد که برای جلسات عمومی در مقر نخست پارلمان در استراسبورگ و برای کار کمیته‌ها و نشست‌های دیگر در بروکسل حضور پیدا می‌کنند. به دلیل خروج بریتانیا از اتحادیه و کم شدن ۷۳ نماینده این کشور در سال ۲۰۲۰، تعداد نمایندگان پارلمان اروپا در حال حاضر ۷۰۵ نفر است. جای خالی نمایندگان بریتانیایی با اختصاص ۲۷ کرسی جدید به سایر کشورها تا حدی پر شده است. در انتخابات ۲۰۲۴ میلادی، ۱۵ کرسی دیگر به پارلمان اضافه خواهد شد.تعداد نمایندگان کشورهای اروپایی در پارلمان به تناسب جمعیت آنها تعیین می‌شود. بنابراین، آلمان با ۹۶، فرانسه با ۸۱، ایتالیا با ۷۶، اسپانیا با ۶۱ و لهستان با ۵۳ نماینده بیشترین نماینده را در پارلمان اروپا خواهند داشت. کمترین سهمیه نمایندگان در پارلمان اروپا نیز متعلق به استونی  با ۷ نماینده و قبرس و لوکزامبورگ و مالت هر کدام با ۶ نماینده خواهد بود.
 نمایندگان چگونه و توسط چه کسانی انتخاب می‌شوند؟
انتخابات سراسری پارلمان اروپا هر پنج سال یک بار و با رأی مستقیم رأی‌دهندگان در یک دور برگزار می‌شود. نمایندگان به تناسب انتخاب می‌شوند. در بیشتر کشورها، احزاب فهرستی را با تعداد نامزدهای عضو پارلمان اروپا برای انتخاب ارائه می‌کنند. مثلا احزاب سیاسی در فرانسه باید فهرستی از ۸۱ نامزد ارائه دهند.با این حال، کشورها در تعیین آستانه لازم برای به دست آوردن نمایندگان منتخب آزادند، مثلا در فرانسه حد نصاب برای رأی آوردن یک سیاهه از نمایندگان ۵ درصد تعیین شده است. به معنای دیگر، فهرستی که تنها ۴ درصد آرا را به دست آورد، هیچ نماینده‌ای در پارلمان اروپا نخواهد داشت.در کشورهای دیگر حدنصاب‌های کمتر تا و ۴ درصد اعمال می‌شود و در مورد قبرس حتی به ۱/۸ درصد هم می‌رسد. ۱۳ کشور عضو اتحادیه هم اصلا هیچ حدنصابی برای رأی آوردن لیست‌ها تعیین نکرده‌اند.اروپایی‌ها در کشور محل اقامت خود رأی می‌دهند و در هر کشوری حداقل سن رأی دادن متفاوت است. در بیشتر کشورها از جمله فرانسه، حد اقل برای واجدان شرایط رأی دادن ۱۸ سال تعیین شده است. این سن در یونان ۱۷ سال و در آلمان، اتریش، بلژیک و مالت ۱۶ سال است.
 گروه‌های سیاسی پارلمان اروپا کدامند؟
اعضای پارلمان اروپا پس از برگزیده شدن، در میان گروه‌های سیاسی پارلمان اروپا توزیع می‌شوند. حداقل ۲۳ عضو پارلمان از حداقل ۷ کشور عضو برای تشکیل یک گروه پارلمانی مورد نیاز است.در حال حاضر هفت گروه در پارلمان اروپا وجود دارد: چپ (چپ رادیکال، ۳۷ عضو)، سبزها/اتحاد آزاد اروپا (طرفداران محیط زیست و منطقه‌گرایان، ۷۱ عضو)، ائتلاف مترقی سوسیالیست‌ها و دموکرات‌ها (سوسیال دموکرات‌ها، ۱۴۰ عضو)، نوسازی اروپا (راست لیبرال، ۱۰۲ عضو)، حزب مردم اروپا (راست محافظه‌کار، ۱۷۸ عضو)، محافظه‌کاران و اصلاح‌طلبان اروپایی (راست محافظه‌کار اروپاگرا، ۶۸ عضو) و هویت و دموکراسی (ناسیونالیست راست افراطی، ۵۹ عضو).
نمادهای اشتراک و اتصال کشورهای ناهمگون اروپایی به یکدیگر از جمله   واحد پول یورو  و  پیمان شنگن تحت تأثیر بحران های اقتصادی و امنیتی در قاره سبز روز به روز سست تر می شود.ظهور گروه‌های راست افراطی در پارلمان‌ها و حتی دولت‌های اروپایی  پیش درآمدهایی بر وقوع یک زلزله سیاسی-امنیتی تمام عیار در اروپای واحد محسوب می شود که در ماه ژوئن به نقطه اوج خود خواهد رسید. این بحران‌ها از قبل مشهود بود. بی دلیل نبود که فرانسوا اولاند ،رئیس جمهور سابق فرانسه  در سال 2013 میلادی لب به سخن گشود و از احتمال محو اروپای واحد از روی نقشه سخن گفت!با این حال اکنون این موضوع بیش از هر زمان دیگری مصداق و نمود دارد. نارضایتی عمومی شهروندان اروپایی از بحران‌های امنیتی و اقتصادی اروپا، با رشد تصاعدی «ملی گرایی» در قاره سبز عجین شده است. در کشور فرانسه، ژان مارین لوپن، رهبر جریان ملی گرای راست افراطی از اکنون برای فتح کاخ الیزه در انتخابات ریاست جمهوری آتی خیز برداشته و پیروزی در انتخابات پارلمانی را مقدمه ای برای این رخدادتلقی می کند . 
لوپن صراحتا اروپای واحد را به یک زندان تشبیه کرده و خواستار بر هم زدن چینش اتحادیه اروپا و منطقه یورو است. 
افول ارزش‌های ساختگی 
به نظر می رسد ارزش‌ها و نمادهای اروپایی یکی پس از دیگری در حال افول هستند سران اروپای واحد طی سال های 2000 تا 2010 میلادی سر از پا نمی شناختند!   اتحادیه اروپا  در نزد شهروندان اروپایی از یک  نهاد به یک  ارزش  تبدیل شده بود! پیمان شنگن، واحد پول یورو و همکاری های مشترک امنیتی جملگی به مصادیق اتحاد اروپا و در نتیجه ارزش‌ها و خطوط قرمز این مجموعه تبدیل شده بودند. اما افرادی مانند آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان و نیکلا سارکوزی ،رئیس جمهور سابق فرانسه در میان قهقهه های مستانه ناشی از پیروزی خود، متوجه بازگشت شبح ناسیونالیسم بر روی بام خانه شهروندان اروپایی نشدند.بحران اقتصادی به مثابه طوفانی ظاهرا ناگهانی، بسیاری از کاشته های سران اروپای واحد را درو کرد . البته بانیان وقوع این بحران، سران یورو بودند. 
 رویای اروپا بر باد می‌رود