بحرانی که شعله ور خواهد شد

آتش جدید در جنگ اوکراین

بحرانی که شعله ور خواهد شد

سعید سبحانی
تحلیلگر حوزه روابط بین الملل
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجۀ آمریکا و دیوید لمی همتای بریتانیایی او، ۱۱ سپتامبر (۲۱ شهریور)، برای تأکید بر حمایت واشنگتن و لندن از اوکراین، راهی کی‌یف شدند تا دربارۀ نحوۀ ارائۀ تسلیحات بیشتر به اوکراین با مقامات ارشد این کشور گفت وگو کنند.کلیت این گفت و گو ، بیانگر دخالت مستقیم غرب در جنگ اوکراین و ورود علنی تر ناتو به صحنه منازعه با روسهاست. حمایت علنی واشنگتن و لندن از کی یف در جنگ اوکراین و از همه مهم تر، رغبت این دو بازیگر مداخله گر نسبت به عملیات آفندی اوکراین در خاک روسیه ( خصوصا منطقه کشورسک)، موضوعی نیست که پوتین به سادگی از کنار آن بگذرد! رئیس جمهور روسیه اخیرا هشدار داده است که تجهیز ارتش اوکراین به موشک های آمریکایی و انگلیسی، مترادف با ورود ناتو به میدان جنگ و تغییر ماهیت نبرد خواهد شد.
منظور از تغییر ماهیت نبرد چیست؟
منظور پوتین از تغییر ماهیت نبرد، تبدیل جنگ روسیه-اوکراین به جنگ روسیه-ناتو خواهد بود.در اینجا اوکراین به جای هدف اصلی، بخشی از جنگ خواهد بود و عملیات نظامی روسیه به کشورهای دخیل در تجهیز نظامی اوکراین از جمله آلمان، لهستان، فرانسه و انگلیس تسری پیدا خواهد کرد. این همان بحران تمام عیاری است که هنری کیسینجر قبل از مرگ، نسبت به وقوع آن در حوزه امنیت و سیاست خارجی آمریکا هشدار داده بود. کیسینجر به مقامات آمریکایی گوشزد کرده بود که ریسک پذیری بی حد و حصر آنها در قبال جنگ اوکراین، منجر به شکل گیری مناقشه ای غیرقابل کنترل در نظام بین الملل
و در نتیجه، آسیب پذیری حداکثری واشنگتن و متحدانش در این آوردگاه خواهد شد.رمزگشایی از اظهارات پوتین چندان دشوار نیست! حدود و ثغور جنگ اوکراین در حال تغییر است و اگر جلوی یک فاجعه بزرگ گرفته نشود، شاهد ورود بازیگرانی جدیدتر به این صحنه هستیم.
خواسته خطرناک زلنسکی از غرب .
سفر دیپلمات‌های ارشد ایالات متحده آمریکا و بریتانیا به کی‌یف در حالی صورت می‌گیرد که ولودیمیر زلنسکی از کشورهای غربی خواسته است که ضمن ارائۀ موشک‌های دوربرد به اوکراین، محدودیت ها و ممنوعیت استفاده از آنها برای حمله به اهدافی همچون پایگاه‌های نیروی هوایی و فرودگاه‌های نظامی در روسیه را لغو کنند.آنتونی بلینکن ،وزیر امور خارجۀ آمریکا، در جریان نشست مطبوعاتی مشترک با دیوید لمی همتای بریتانیایی خود در لندن، اعلام کرد که در جریان سفر به کی‌یف قصد دارد دربارۀ اهداف کنونی اوکراین در میدان نبرد با روسیه و چگونگی حمایت واشنگتن از کی‌یف در این زمینه، به‌طور مستقیم با ولودیمیر زلنسکی گفت وگو کند. آنتونی بلینکن تأکید کرد: «این یک لحظۀ حیاتی برای اوکراین در بحبوحۀ فصل نبردهای شدید پاییزی است، در حالی که روسیه همچنان به تشدید حملات خود به خاک این کشور ادامه می‌دهد».
بلینکن در ادامه، بر حمایت قاطع واشنگتن و لندن از اوکراین در برابر تهاجم روسیه تأکید کرد و گفت: «ایالات متحده و بریتانیا در ارائه کمک‌های امنیتی به کی‌یف پیشگام هستند و از زمان آغاز حملۀ روسیه به این کشور تا کنون، ما با قدرت در کنار اوکراین ایستاده ایم».
پاسخ مبهم بلینکن به یک سوال
با این حال سوال اصلی به قوت خود باقیست:آیا واشنگتن اجازه استفاده اوکراین از تسلیحات دوربرد برای حمله به اهدافی در عمق استراتژیک روسیه را خواهد داد؟آنتونی بلینکن مدعی است عوامل متعددی در اتخاذ چنین تصمیمی نقش دارند وآمریکا باید بداند آیا اوکراینی‌ها می‌توانند به‌طور موثر از این سلاح ها استفاده کنند یا خیر! وزیر خارجه آمریکا می گوید گاهی این موضوع نیاز به آموزش ویژه‌ای دارد. کلیت سخنان بلینکن نشان می دهد واشنگتن در عین تمایل ذاتی نسبت به گسترش دامنه جنگ با روسیه، نسبت به هزینه های ناشی از این قمار امنیتی بزرگ هراسان است. همین مسئله باعث
می شود تا واشنگتن ترجیح دهد در فاصله ای میان ابهام و اطلاق ماجرای جنگ اوکراین را مدیریت کند. پیروزی یا شکست دموکراتها در انتخابات ریاست جمهوری سال 2024، نقش به سزایی در نوع مواجهه کاخ سفید با پرونده جنگ اوکراین خواهد داشت. در صورتی که کامالا هریس در انتخابات پیروز شود، واشنگتن در صدد حفظ فرامتن جنگ بر خواهد آمد اما پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر منجر به توقف حمایت های تسلیحاتی آمریکا از ارتش اوکراین و حتی اعمال فشار کاخ سفید بر کی یف در راستای پایان دادن به جنگ خواهد شد. برخی منابع می گویند ترامپ قصد دارد از زلنسکی بخواهد با الحاق رسمی کریمه به خاک روسیه موافقت نموده و متعاقبا، به مسکو تضمین دهد که اوکراین هیچ گاه به عضویت پیمان آتلانتیک شمالی در نخواهد آمد.حتی به نظرمی رسد ترامپ ابایی از الحاق بخشی از منطقه دونباس( خصوصا دونباس شرقی) به روسیه در ازای پایان یافتن جنگ اوکراین ندارد.
مناقشه ای که ادامه دارد
روسیه در هفته های اخیر حملات پهپادی و موشکی خود به اوکراین را تشدید کرده است، این در حالی است که اوکراین نیز با صدها پهپاد تهاجمی دوربرد، مناطقی از روسیه را هدف قرار داده است.ولودیمیر زلنسکی قرار است در اواخر ماه جاری به ایالات متحده سفر کند و طرح اوکراین برای پایان دادن به جنگ با روسیه را به جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا و دو جانشین احتمالی او ارائه کند.با این حال مسجل است که چنین موضوعی صرفا یک اقدام صوری از سوی رئیس جمهور اوکراین در راستای نوعی مانور سیاسی در بحبوحه تشدید مناقشه میان مسکو و کی یف به شمار می آید. مقامات روسی طی روزهای اخیر بارها در خصوص تشدید دامنه مداخله گرایی مستقیم غرب در جنگ اوکراین هشدار داده اند. این مداخله گرایی مستقیم نمادها و مصادیقی دارد که مهم ترین آنها، ارائه موشک های دوربرد به اوکراین جهت استفاده از عملیات در عمق استراتژیک روسیه است. استفاده پوتین از تعبیر "تغییر ماهیت نبرد"نشان می دهد که آستانه تحمل استراتژیک و تاکتیکی روسها در جنگ اوکراین رو به پایان است. این مسئله می تواند تبعاتی سخت برای ناتو، خصوصا اعضای اروپایی ناتو در بر داشته باشد. برخی اعضای پیمان آتلانتیک شمالی مانند مجارستان قائل به مدیریت بحران در سطح کنونی و پایان دادن به جنگ اوکراین هستند زیرا در صورت بروز هرگونه نبردی میان روسیه و ناتو، قطعا خاک اروپا تبدیل به بستری برای منازعه ای گسترده و فراگیر میان طرفین خواهد شد.