بازی ترامپ با روان زلنسکی
بازندگان اوکراینی و اروپایی نشست استانبول
سعید سبحانی
تحلیلگر حوزه روابط بینالملل
شهر استانبول در روز پانزدهم ماه می قرار بود میزبان مذاکراتی میان نمایندگان روسیه و اوکراین باهدف دستیابی به راهحلی برای پایان جنگ جاری باشد. درحالیکه انتظار میرفت ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، شخصا در این مذاکرات حضور یابد، کرملین در آخرین لحظات اعلام کرد که وی در ترکیب هیئت روسیه حضور نخواهد داشت.دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا نیز که احتمال حضورش مطرح شده بود، از سفر به ترکیه خودداری کرده است. در مقابل، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، اعلام کرد که شخصا در مذاکرات استانبول شرکت خواهد کرد.
همانگونه که پیشبینی میشد، مذاکرات استانبول بهجای تبدیل شدن به نقطه عطفی در پایان دادن به جنگ اوکراین، تبدیل به عرصهای جهت پیچیدهتر شدن مذاکرات صلح میان مسکو و کی یف شده است. ترامپ ، رئیسجمهور آمریکا و همراهانش از خلق این پیچیدگی و بسط آن استقبال میکنند زیرا هراندازه صحنه مذاکرات آتشبس شفافتر باشد، قدرت مانور کاخ سفید در آن و باجخواهی ترامپ از اعضای اروپایی ناتو محدودتر خواهد شد.
بنابراین،علیرغم مواضع اعلامی زلنسکی و اروپائیان در خصوص مذاکرات شکستخورده استانبول، اکنون خشم آنها بیشتر متوجه ترامپ، رئیسجمهور آمریکاست.حتی برخی گمانهزنیها در فضای رسانهای و سیاسی غیررسمی در غرب مبنی بر هماهنگی قبلی رؤسای جمهور آمریکا و روسیه در خصوص غیبت در مذاکرات استانبول به چشم میخورد که چندان با واقعیات هفتههای گذشته و جاری در تعارض قرار ندارد!
زلنسکی از یکسو ، خواستار ملاقات مستقیم با پوتین میباشد و از سوی دیگر، خروج رسمی روسیه از مناطق شرقی اوکراین را پیششرط انعقاد هرگونه توافق آتشبس قلمداد میکند. بدون شک پوتین در شرایط کنونی زیر بار چنین خواستهای نمیرود. از سوی دیگر، ترامپ نیز قصد دارد نهایت دستاوردهای امنیتی و اقتصادی ممکن را از آب گلآلودی که در دوران بایدن شاهد خلق آن بودهایم ، به دست بیاورد. در این میان، اصلیترین بازنده مذاکرات استانبول زلنسکی و بازیگران اروپایی محسوب میشوند.کشورهایی که اروپا را به صورتی خودخواسته،تبدیل به زمینبازی خونین و خطرناکی ساختهاند.اکنون ، اروپا خود را در گوشه رینگ میبیند و این دقیقا همان خواسته ترامپ است! به حاشیه راندن زلنسکی و اروپائیان دخیل در جنگ اوکراین این امکان را به کاخ سفید میدهد تا در باجخواهی خود از دیگر اعضای پیمان آتلانتیک شمالی، مستندتر و عملگرایانهتر وارد صحنه شود! در این معادله، خشم اوکراینیها و اروپائیان کمترین اهمیتی برای رئیسجمهور آمریکا و همراهان وی ندارد. بیدلیل نبود که زلنسکی در بدو ورود به فرودگاه این شهر، هیئت دونپایه اعزامی روسیه به کنفرانس صلح استانبول را جعلی و نمایشی توصیف کرد. اما نمایشیتر از مذاکرات استانبول، ملاقاتی بوده که میان مارک روبیو ،وزیر خارجه آمریکا و همتای اوکراینی وی در شهر آنتالیا (واقع در ترکیه ) برگزار شد. در این گفتوگو، طرف اوکراینی «چشمانداز صلح»خود را با طرف آمریکایی به اشتراک گذاشت اما با استقبال و واکنشی ایجابی از سوی روبیو مواجه نشد!
بازندگان اصلی مذاکرات استانبول
همانگونه که اشاره شد، دولت اوکراین و دولتهای اروپایی ( که طراح اصلی پیشنهاد آتشبس 30 روزه بودهاند ) دوشکست خورده اصلی مذاکرات استانبول محسوب میشوند. بدون شک، اولین ناکامی زلنسکی و اروپائیان مربوط به شکستهای میدانی و عدم تابآوری افکار عمومی و شهروندان اوکراینی نسبت به استمرار منازعه است. این تابآوری اکنون به حداقلیترین میزان ممکن رسیده است. بر اساس نظرسنجی انجام شده در سال گذشته توسط مؤسسه بینالمللی جامعهشناسی کی یف، تقریبا 60 درصد از اوکراینیها معتقد بودند که اوکراین باید برای حل مناقشه، به مذاکره با روسیه ادامه دهد.اما با حضور ترامپ در رأس معادلات قدرت در آمریکا، این میزان ( تابآوری شهروندان اوکراینی) در قبال ادامه جنگ کاهش و در ادامه، میل آنها به صلح با روسیه افزایش یافته است. در ژوئن سال گذشته مطابق نتایج نظرسنجی نشریه اوکراینی«زرکالا نیدلی»، کمتر از 44 درصد اوکراینی ها
خواهان مذاکره کی یف با مسکو بودند. اما اکنون معادلهای متفاوت در میدان نبرد و فرامتن آن شکلگرفته که قطعا به سود زلنسکی و بازیگران اروپایی ناتو نخواهد بود. از ابتدا، بسیاری از بازیگران و کشورهای اروپایی نسبت به بازگشت ترامپ به کاخ سفید و تأثیر آن بر معادلات میدانی جنگ اوکراین هشدار داده بودند و اکنون این هشدار تعبیر شده است.ازاینرو شکست مذاکرات استانبول، خبر بدی برای شهروندان اوکراینی محسوب میشود و نقش اروپائیان در اصرار بر استمرار نبرد را ( بهعنوان بازیگرانی مداخلهگر و سلبی) در ذهن آنها پررنگتر میسازد.
ترامپ، مارک روبیو و دیگر سیاستمداران آمریکایی بارها مطالبات خود را در خصوص انعقاد پیمان آتشبس به زلنسکی تحمیل کردهاند. به نظر میرسد رئیسجمهور اوکراین نیز چارهای جز تن دادن به خواستههای واشنگتن نمیبیند زیرا از ابتدا، کی یف را بهجای یک بازیگر مستقل در اروپا و نظام بینالملل، تبدیل به مهره بازی کاخ سفید در حوزه روابط بینالملل کرد. عواقب و تبعات سخت این بازی کورکورانه، اکنون گریبانگیر رئیسجمهور ناتوان اوکراین شده است.در این میان، تنفس مصنوعی اروپائیان به مذاکرات استانبول ( که بیشتر در فرامتن و پشت پرده قبل از آغاز مذاکرات جریان داشت ) نیز نتوانسته منجر به نجات اوکراین از گره و بنبست کنونی شود. محصول عینی مذاکرات استانبول، کورترشدن گره این معادله بوده است.
فراموشی رؤیای عضویت در ناتو
محصول عینی دیگر مذاکرات استانبول، فراموشی کامل عضویت در ناتو از سوی دولت اوکراین است. چندی پیش والاستریت ژورنال در گزارش اخیر خود مدعی شده که ترامپ قصد دارد توافق آتشبسی را به کی یف تحمیل کند که در آن، اوکراین متعهد شود عضو پیمان ناتو نخواهد شد. به عبارت بهتر، اوکراین در صورت استمرار یا عدم استمرار جنگ کنونی، فرصت و اقبالی جهت تبدیل شدن به عضو جدید پیمان ناتو نخواهد داشت. این در حالی بود که اساسا دلیل وقوع جنگ اوکراین، اصرار دوسوی آتلانتیک مبنی بر گسترش ناتو به شرق بود. کی یف، تصور میکرد بازی آن در زمین غرب، منجر به تکمیل حلقه محاصره استراتژیک روسیه خواهد شد. حضور ترامپ در کاخ سفید، شانس عضویت این کشور بحرانزده در پیمان آتلانتیک شمالی را به صفر رسانده است.
تحلیلگر حوزه روابط بینالملل
شهر استانبول در روز پانزدهم ماه می قرار بود میزبان مذاکراتی میان نمایندگان روسیه و اوکراین باهدف دستیابی به راهحلی برای پایان جنگ جاری باشد. درحالیکه انتظار میرفت ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، شخصا در این مذاکرات حضور یابد، کرملین در آخرین لحظات اعلام کرد که وی در ترکیب هیئت روسیه حضور نخواهد داشت.دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا نیز که احتمال حضورش مطرح شده بود، از سفر به ترکیه خودداری کرده است. در مقابل، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، اعلام کرد که شخصا در مذاکرات استانبول شرکت خواهد کرد.
همانگونه که پیشبینی میشد، مذاکرات استانبول بهجای تبدیل شدن به نقطه عطفی در پایان دادن به جنگ اوکراین، تبدیل به عرصهای جهت پیچیدهتر شدن مذاکرات صلح میان مسکو و کی یف شده است. ترامپ ، رئیسجمهور آمریکا و همراهانش از خلق این پیچیدگی و بسط آن استقبال میکنند زیرا هراندازه صحنه مذاکرات آتشبس شفافتر باشد، قدرت مانور کاخ سفید در آن و باجخواهی ترامپ از اعضای اروپایی ناتو محدودتر خواهد شد.
بنابراین،علیرغم مواضع اعلامی زلنسکی و اروپائیان در خصوص مذاکرات شکستخورده استانبول، اکنون خشم آنها بیشتر متوجه ترامپ، رئیسجمهور آمریکاست.حتی برخی گمانهزنیها در فضای رسانهای و سیاسی غیررسمی در غرب مبنی بر هماهنگی قبلی رؤسای جمهور آمریکا و روسیه در خصوص غیبت در مذاکرات استانبول به چشم میخورد که چندان با واقعیات هفتههای گذشته و جاری در تعارض قرار ندارد!
زلنسکی از یکسو ، خواستار ملاقات مستقیم با پوتین میباشد و از سوی دیگر، خروج رسمی روسیه از مناطق شرقی اوکراین را پیششرط انعقاد هرگونه توافق آتشبس قلمداد میکند. بدون شک پوتین در شرایط کنونی زیر بار چنین خواستهای نمیرود. از سوی دیگر، ترامپ نیز قصد دارد نهایت دستاوردهای امنیتی و اقتصادی ممکن را از آب گلآلودی که در دوران بایدن شاهد خلق آن بودهایم ، به دست بیاورد. در این میان، اصلیترین بازنده مذاکرات استانبول زلنسکی و بازیگران اروپایی محسوب میشوند.کشورهایی که اروپا را به صورتی خودخواسته،تبدیل به زمینبازی خونین و خطرناکی ساختهاند.اکنون ، اروپا خود را در گوشه رینگ میبیند و این دقیقا همان خواسته ترامپ است! به حاشیه راندن زلنسکی و اروپائیان دخیل در جنگ اوکراین این امکان را به کاخ سفید میدهد تا در باجخواهی خود از دیگر اعضای پیمان آتلانتیک شمالی، مستندتر و عملگرایانهتر وارد صحنه شود! در این معادله، خشم اوکراینیها و اروپائیان کمترین اهمیتی برای رئیسجمهور آمریکا و همراهان وی ندارد. بیدلیل نبود که زلنسکی در بدو ورود به فرودگاه این شهر، هیئت دونپایه اعزامی روسیه به کنفرانس صلح استانبول را جعلی و نمایشی توصیف کرد. اما نمایشیتر از مذاکرات استانبول، ملاقاتی بوده که میان مارک روبیو ،وزیر خارجه آمریکا و همتای اوکراینی وی در شهر آنتالیا (واقع در ترکیه ) برگزار شد. در این گفتوگو، طرف اوکراینی «چشمانداز صلح»خود را با طرف آمریکایی به اشتراک گذاشت اما با استقبال و واکنشی ایجابی از سوی روبیو مواجه نشد!
بازندگان اصلی مذاکرات استانبول
همانگونه که اشاره شد، دولت اوکراین و دولتهای اروپایی ( که طراح اصلی پیشنهاد آتشبس 30 روزه بودهاند ) دوشکست خورده اصلی مذاکرات استانبول محسوب میشوند. بدون شک، اولین ناکامی زلنسکی و اروپائیان مربوط به شکستهای میدانی و عدم تابآوری افکار عمومی و شهروندان اوکراینی نسبت به استمرار منازعه است. این تابآوری اکنون به حداقلیترین میزان ممکن رسیده است. بر اساس نظرسنجی انجام شده در سال گذشته توسط مؤسسه بینالمللی جامعهشناسی کی یف، تقریبا 60 درصد از اوکراینیها معتقد بودند که اوکراین باید برای حل مناقشه، به مذاکره با روسیه ادامه دهد.اما با حضور ترامپ در رأس معادلات قدرت در آمریکا، این میزان ( تابآوری شهروندان اوکراینی) در قبال ادامه جنگ کاهش و در ادامه، میل آنها به صلح با روسیه افزایش یافته است. در ژوئن سال گذشته مطابق نتایج نظرسنجی نشریه اوکراینی«زرکالا نیدلی»، کمتر از 44 درصد اوکراینی ها
خواهان مذاکره کی یف با مسکو بودند. اما اکنون معادلهای متفاوت در میدان نبرد و فرامتن آن شکلگرفته که قطعا به سود زلنسکی و بازیگران اروپایی ناتو نخواهد بود. از ابتدا، بسیاری از بازیگران و کشورهای اروپایی نسبت به بازگشت ترامپ به کاخ سفید و تأثیر آن بر معادلات میدانی جنگ اوکراین هشدار داده بودند و اکنون این هشدار تعبیر شده است.ازاینرو شکست مذاکرات استانبول، خبر بدی برای شهروندان اوکراینی محسوب میشود و نقش اروپائیان در اصرار بر استمرار نبرد را ( بهعنوان بازیگرانی مداخلهگر و سلبی) در ذهن آنها پررنگتر میسازد.
ترامپ، مارک روبیو و دیگر سیاستمداران آمریکایی بارها مطالبات خود را در خصوص انعقاد پیمان آتشبس به زلنسکی تحمیل کردهاند. به نظر میرسد رئیسجمهور اوکراین نیز چارهای جز تن دادن به خواستههای واشنگتن نمیبیند زیرا از ابتدا، کی یف را بهجای یک بازیگر مستقل در اروپا و نظام بینالملل، تبدیل به مهره بازی کاخ سفید در حوزه روابط بینالملل کرد. عواقب و تبعات سخت این بازی کورکورانه، اکنون گریبانگیر رئیسجمهور ناتوان اوکراین شده است.در این میان، تنفس مصنوعی اروپائیان به مذاکرات استانبول ( که بیشتر در فرامتن و پشت پرده قبل از آغاز مذاکرات جریان داشت ) نیز نتوانسته منجر به نجات اوکراین از گره و بنبست کنونی شود. محصول عینی مذاکرات استانبول، کورترشدن گره این معادله بوده است.
فراموشی رؤیای عضویت در ناتو
محصول عینی دیگر مذاکرات استانبول، فراموشی کامل عضویت در ناتو از سوی دولت اوکراین است. چندی پیش والاستریت ژورنال در گزارش اخیر خود مدعی شده که ترامپ قصد دارد توافق آتشبسی را به کی یف تحمیل کند که در آن، اوکراین متعهد شود عضو پیمان ناتو نخواهد شد. به عبارت بهتر، اوکراین در صورت استمرار یا عدم استمرار جنگ کنونی، فرصت و اقبالی جهت تبدیل شدن به عضو جدید پیمان ناتو نخواهد داشت. این در حالی بود که اساسا دلیل وقوع جنگ اوکراین، اصرار دوسوی آتلانتیک مبنی بر گسترش ناتو به شرق بود. کی یف، تصور میکرد بازی آن در زمین غرب، منجر به تکمیل حلقه محاصره استراتژیک روسیه خواهد شد. حضور ترامپ در کاخ سفید، شانس عضویت این کشور بحرانزده در پیمان آتلانتیک شمالی را به صفر رسانده است.

تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
-
تعمیق روابط با همسایگان راهبردی برای ثبات و رشد است
-
همکاری منطقهای ضامن امنیت پایدار است
-
آمریکا از منطقه خواهد رفت
-
درآمدی بر تمدن نوین اسلامی
-
دیپلماسی همسایگی کلید توسعه صادرات
-
بازندگان اوکراینی و اروپایی نشست استانبول
-
واقعیت خــطر مجـــازی
-
رشد مدارس خصوصی ثمره بیعدالتی آموزشی
-
بازار جهانی فرصت بزرگ برای توان داخلی