وقتی کانادا چشم به اتحادیه اروپا می‌دوزد!

وقتی کانادا چشم به اتحادیه اروپا می‌دوزد!

تنظیم و سنجش مناسبات اقتصادی و سیاسی در حوزه روابط بین‌الملل، مولد علم و رشته‌ای تحت عنوان «اقتصاد سیاسی»در جهان بوده است. هرچند برهم‌کنش مؤلفه‌های سیاسی و اقتصادی در ادوار گوناگون حیات دولت‌ها ، خصوصا پس از وقوع جنگ جهانی دوم ملموس بوده است، اما در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ رئیس‌جمهور کنونی آمریکا این همپوشانی و رابطه در نقطه اوج خود قرار دارد. دامنه و عمق منازعه ایجاد شده میان کاخ سفید و دیگر کشورهای جهان به‌اندازه ای‌است که زیرساخت‌ها و قواعد رایج در عرصه تجارت بین‌الملل را به چالش کشیده و حتی نگرانی مؤسسات معتبری مانند جی.پی.مورگان را برانگیخته است. اگرچه برخی تصور می‌کنند جنس و ماهیت مناقشات اقتصادی و سیاسی با یکدیگر متفاوت است، اما نمی‌توان این واقعیت را در هزاره سوم انکار کرد که ضریب تأثیرگذاری و تأثیرپذیری متقابل بحران‌های اقتصادی و سیاسی بر یکدیگر ، به گونه ای‌است که می‌تواند به‌صورت بالقوه، منتج به تغییر راهبردها، الگوواره های کلان و حتی تغییر دغدغه‌های اساسی یک کشور در حوزه پیرامونی خود شود. این قاعده در خصوص کشور کانادا به‌صورت خاص صدق می‌کند.
تا قبل از وقوع جنگ اقتصادی اخیر، اتاوا خود با متغیری وابسته به وال‌استریت، بازارهای سرمایه و حتی شرکت‌های تجاری خرد و میانی در آمریکا قلمداد می‌کرد. اساسا پیش فرضی تحت عنوان « گروکشی اقتصادی از کانادا»در قاموس ذهنی و راهبردی سیاستمداران کانادایی اعم از محافظه‌کار و لیبرال تعریف نشده بود. تجربه دور نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ ( بین سال‌های 2017 تا 2020 میلادی) نیز کانادایی‌ها را به این باور رسانده بود که عواقب جنگ تعرفه‌ای آمریکا حداقل به‌صورت مستقیم دامنگیر اتاوا نخواهد شد. اما خطاب قرار دادن مستقیم کانادا در جنگ تجاری دولت کنونی ترامپ و اصرار ایلان ماسک و مشاوران ارشد رئیس‌جمهور کنونی آمریکا بر مهار اقتصادی همه‌جانبه همسایگان شمالی واشنگتن، بدترین و غیرقابل‌پیش‌بینی‌ترین شوک ممکن را به کانادا وارد ساخته است. کانادایی‌ها که خود را جزئی از«آمریکای شمالی»قلمداد کرده و حتی مدعی تسلط الگوی حکمرانی خود بر کشورهای اروپایی ( به لحاظ اقتصادی-رفاهی) بودند اکنون چشم به عضویت در اتحادیه اروپایی دوخته‌اند که اساسا اشتراک جغرافیایی با آن ندارند! نظرسنجی‌های صورت گرفته از علاقه کانادایی‌ها به عضویت در اتحادیه اروپا حکایت دارد.نتیجه یک نظرسنجی جدید نشان می‌دهد که ۴۴ درصد از کانادایی‌ها از ایده عضویت در اتحادیه اروپا طرفداری می‌کنند. در مقابل ۳۴ درصد با آن مخالف هستند.این نظرسنجی به‌وضوح نشان می‌دهد که تهدیدات اقتصادی ملموس دولت ترامپ علیه کانادایی‌ها ، چگونه مطلوبیت‌ها و الگوهای زیست اجتماعی ، سیاسی و بین‌المللی آن‌ها را تغییر داده‌اند. شاید اگر قبل از حضور ترامپ در مسند قدرت، عقلانیت مؤسسه یا فردی که در نظرسنجی‌ها اساسا مسئله «عضویت کانادا در اتحادیه اروپا»را مطرح می‌کرد از سوی شهروندان کانادایی زیر سؤال می‌رفت اما اکنون ماجرا با قبل متفاوت است! صورت‌مسئله گویاست! کانادایی‌ها ترجیح می‌دهند ضمن اجتناب از تبدیل شدن به ایالت پنجاه و یکم آمریکا، ائتلاف محکم‌تر و تنیده‌تری را با اروپائیان در مواجهه با طغیان اقتصادی واشنگتن علیه تجارت جهانی تشکیل دهند. اگرچه قوانین جاری در اتحادیه اروپا می‌گوید کانادا به دلیل عدم تعلق جغرافیایی به قاره اروپا نمی‌تواند عضو این مجموعه شود، اما قطعا طی ماه‌های آتی شاهد هم‌افزایی‌های اقتصادی و سیاسی گسترده‌تری میان اتاوا و بروکسل ( مقر اتحادیه اروپا) در روند مواجهه مشترک با تهدیدات تجاری و سرزمینی کاخ سفید خواهیم بود.