مردم مقصد هزینه‌کرد ۱۲ همت از مالیات‌ها را تعیین کردند

استمرار طرح نشان‌دار کردن مالیات

گروه اقتصادی
سازمان امور مالیاتی کشور از ابتدای سال ۱۴۰۳، در راستای تحقق اهداف کلان عدالت مالیاتی و شفاف‌سازی مصرف منابع عمومی، ابتکار تازه‌ای را با عنوان نشان‌دار کردن مالیات به اجرا درآورد؛ طرحی بی‌سابقه که فصل نوینی در نظام مالیاتی کشور گشود. این اقدام، نخستین بار باهدف تقویت اعتماد عمومی، افزایش مشارکت مردم در سازوکار تخصیص منابع و پیوند دادن پرداخت مالیات با منافع ملموس اجتماعی عملیاتی شد. در قالب این طرح، مؤدیان مالیاتی می‌توانند هنگام پرداخت، به‌صورت داوطلبانه مشخص کنند که بخشی از مالیاتشان در چه پروژه‌هایی مصرف شود؛ از طرح‌های عمرانی و آموزشی گرفته تا پروژه‌های فرهنگی، بهداشتی و زیرساختی در سطح کشور. بر اساس گزارش رسمی سازمان امور مالیاتی، در نخستین سال اجرای طرح، بیش از ۳۶۳ هزار مؤدی با مشارکت آگاهانه خود، رقمی در حدود ۱۲ هزار میلیارد تومان را به اجرای حدود ۲۰۰۰ پروژه ملی و استانی اختصاص دادند. این روند، نه‌تنها به ارتقای شفافیت مالی در سطح ملی منجر شده، بلکه گامی مؤثر در راستای مردمی‌سازی حکمرانی مالیاتی و پاسخ‌گویی بهتر دولت به نیازهای جامعه ارزیابی می‌شود. این مدل نوآورانه که به‌عنوان الگویی بومی در میان کشورهای منطقه کم‌نظیر است، می‌تواند پایه‌گذار تحولی عمیق در رابطه میان مردم و نظام مالیاتی باشد و مسیر جدیدی را برای تقویت سرمایه اجتماعی و ارتقاء کارآمدی در تخصیص منابع عمومی هموار کند. آمارهای منتشره سازمان امور مالیاتی نشان می‌دهد هر یک از حوزه‌های حمل‌ونقل و آموزش‌وپرورش سهمی بالغ‌بر ۱/۲ همت از این مالیات‌ها داشتند و در حوزه بهداشت نیز بیش از ۷۵۰ میلیارد تومان به پروژه‌های درمانی و سلامت اختصاص یافت.
 نکته قابل‌توجه اینکه این طرح توانست ۹۰ درصد از ظرفیت مالیاتی استان تهران را به سمت ۱۶ استان محروم کشور هدایت کند که نمادی از عدالت‌محوری در تخصیص منابع مالیاتی است. به نقل از ایرنا؛ در ادامه اجرای این سیاست در سال ۱۴۰۴، سازمان امور مالیاتی با همکاری سازمان برنامه‌وبودجه فهرستی از پروژه‌های قابل انتخاب در سطح کشور را منتشر کرد که شامل ۸۸۱ پروژه در حوزه‌های گوناگون است. کل اعتباری که برای این پروژه‌ها پیش‌بینی شده ۱۸ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است. بر اساس آمار رسمی ۴۹ درصد از این پروژه‌ها در حوزه آموزش‌وپرورش قرار دارد که ۱۳ درصد از مجموع اعتبارات را به خود اختصاص داده‌ است. در حوزه حمل‌ونقل و عمران شهری و روستایی نیز باوجود سهم ۱۳ درصدی از تعداد پروژه‌ها، بیشترین میزان اعتبار یعنی ۲۹ درصد به این بخش تعلق گرفته است. پروژه‌های حوزه آب، کشاورزی و محیط‌زیست نیز با تنها ۵ درصد از کل پروژه‌ها ۱۹ درصد از اعتبارات را جذب کرده‌اند که نشان‌دهنده هزینه‌بر بودن پروژه‌های این حوزه است. شایان‌ذکر است تا بگوییم که کارشناسان حوزه اقتصاد و انرژی، اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات را اقدامی مؤثر در جهت مردمی‌سازی منابع مالی و افزایش شفافیت در مصرف درآمدهای عمومی می‌دانند. به باور این صاحب‌نظران، مشارکت داوطلبانه مؤدیان در تعیین جهت تخصیص مالیات، نه‌تنها به ارتقای اعتماد عمومی نسبت به‌نظام مالیاتی کمک کرده، بلکه باعث هدایت منابع به سمت پروژه‌های اولویت‌دار ملی شده است. آن‌ها همچنین می‌گویند که نشان‌دار کردن مالیات در حوزه انرژی گامی مؤثر در راستای رفاه مردم است و با جهت‌دهی منابع به سمت انرژی‌های پاک و بهینه‌سازی مصرف، نقش بسزایی در حفظ محیط‌زیست و کاهش هزینه‌های خانوارها ایفا می‌کند. از دیدگاه کارشناسان، بهره‌برداری از پروژه‌های زیرساختی در حوزه‌های حمل‌ونقل، انرژی، آموزش و بهداشت از محل این سازوکار، مسیر توسعه متوازن و دسترسی همگانی به خدمات عمومی را هموار کرده و بستری مناسب برای ارتقاء عدالت اجتماعی فراهم ساخته است. دراین خصوص همچنین شهسواری، نماینده مردم هشترود در مجلس شورای اسلامی بابیان اینکه دسترسی عادلانه به زیرساخت‌های حیاتی مانند آب، برق      و گاز، از حقوق اساسی شهروندان است که با اجرای طرح نشان‌دار کردن مالیات، می‌توان گامی بلند در این راستا برداشت، گفت: این طرح با تخصیص درآمدهای مالیاتی به توسعه زیرساخت‌ها در مناطق محروم و کم‌برخوردار، امکان دسترسی همگانی به این خدمات را فراهم می‌کند و سپس افزود: نوسازی شبکه‌های فرسوده، احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر و بهبود سیستم‌های توزیع ازجمله اقداماتی است که با اجرای این طرح میسر می‌شود. این امر ضمن کاهش نابرابری‌ها، به بهبود کیفیت زندگی و افزایش رفاه اجتماعی منجر خواهد شد و عدالت را در بهره‌مندی از امکانات اساسی، تضمین می‌کند. شهسواری در خصوص افزایش ۵۰ درصدی اعتبارات طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها در سال ۱۴۰۴ گفت: این کار نشانه عزم جدی دولت برای تحقق اهداف توسعه پایدار و عدالت اجتماعی است. این تصمیم با تزریق منابع مالی بیشتر به بخش‌های کلیدی مانند انرژی، بهداشت، آموزش و 
زیرساخت‌های روستایی، امکان اجرای پروژه‌های بزرگ‌تر و مؤثرتر را فراهم می‌کند. در بررسی بیشتر این موضوع به گفت‌وگو با سید جمال موسوی، نماینده مردم ایجرود و ماهنشان و عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی و سیاوش غیبی‌‌پور، کارشناس امور مالیاتی پرداختیم که در ادامه می‌خوانید. 

سید جمال موسوی، عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون عمران مجلس: 
نشان‌دار کردن مالیات‌ها در توسعه استان‌های کم برخوردار مؤثر است

سید جمال موسوی، نماینده مردم ایجرود و ماهنشان و عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها پرداخت و دراین خصوص با تأکید بر هم‌افزایی دولت و مردم اظهارکرد: نشان‌دار کردن مالیات‌های پرداختی، نشانه‌ای از هم‌افزایی دولت و مردم است که برای توسعه هرچه‌تمام‌تر کشور و آبادانی صرف می‌گردد. استمرار این طرح می‌تواند بسیاری از استان‌های کشور را به توسعه بیشتر برساند. 
وی افزود: طرح نشان‌دار کردن مالیات‌های پرداختی سبب می‌گردد تا مؤدیان در تخصیص مالیات نقش بدارند و آنجا که تمایل دارند، مالیات خود را خرج کنند. بسیاری از استان‌های کشور مالیات بسیاری پرداخت می‌کنند اما این مالیات در همان استان هزینه نمی‌شود. درحالی‌که با طرح نشان‌کردن مالیات‌های پرداختی، مؤدیان می‌توانند مالیات را در استان خود صرف کنند و پروژ‌ه‌ها و طرح‌های دلخواه خود را به تکمیل و توسعه برسانند. 
عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: استمرار طرح نشان‌دار کردن مالیات‌های پرداختی می‌تواند استان‌های کمتر برخوردار را توسعه دهد و پروژه‌ها را به تکمیل برساند که این مهم گامی مثمرثمر در مهم توسعه منطقه‌ای تلقی می‌گردد. 
نماینده مردم ایجرود و ماهنشان همچنین
خاطرنشان کرد: ادامه راه طرح نشان‌دار کردن مالیات‌های پرداختی هم‌افزایی دولت و مردم را بیش‌ازپیش خواهد کرد و تکمیل پروژه‌ها را تسریع خواهد کرد. این مهم همچنین در افزایش رفاه اجتماعی نیز اثرگذار خواهد بود. 
وی با اشاره به چالش ناترازی انرژی و کمبود آب همچنین ادامه داد: بی‌شک نشان‌دار کردن مالیات‌های پرداختی می‌تواند به کاهش ناترازی انرژی و کمبود آب کمک کند. درحقیقت از این مسیر‌می‌توان پروژه‌های مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر و انرژی‌های خورشیدی را رونق بخشید و کمک کرد تا این نوع اقدامات بیش‌ازپیش موردتوجه قرار گیرند. 

سیاوش غیبی‌‌پور، کارشناس امور مالیاتی مطرح کرد: 
نشان‌دار کردن مالیات‌ها ،گامی برای توسعه مشارکت 

سیاوش غیبی‌‌پور، کارشناس امور مالیاتی در گفت‌وگو با خبرنگار‌«رسالت» به تشریح اثرات استمرار طرح نشان‌دار کردن مالیات‌ها پرداخت و دراین خصوص با اشاره به اثرات اجرای این روند گفت: براساس ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم که افراد به سه گروه تقسیم می‌شوند، افراد به‌دلخواه می‌توانند محل هزینه کرد مالیات‌های خود را تعیین کنند. این مهم در کلان موضوع اثرگذاری چشمگیری ندارد چراکه همان میزان سبد مالیاتی پر می‌گردد و از سوی دیگر به همان میزان می‌بایست سبد هزینه تکمیل گردد، اما موضوع در حوزه پروژه‌های کوچک‌تر قابل‌توجه است. درحقیقت در بخش پروژه‌های کوچک‌تر، محروم و دورافتاده این مهم اثرگذاری شایانی دارد و سبب می‌گردد این پروژه‌ها زودتر تکمیل شوند.وی با اشاره به اثرات مشارکت داوطلبانه مؤدیان در تخصیص مالیات به تکمیل و توسعه پروژه‌های کوچک و نیمه‌تمام اشاره کرد و دراین خصوص افزود: نشان‌دار کردن مالیات‌های پرداختی به‌موجب آنکه مبالغ مالیاتی مشاغل پایین است، در پروژه‌های کوچک اثرگذاری بیشتری دارد. غیبی‌‌پور با بیان اینکه نشان‌دار کردن مالیات‌های پرداختی سبب می‌شود تا افراد تشویق و ترغیب به پرداخت مالیات نقدی شوند، تصریح کرد: نشان‌دار کردن مالیات‌های پرداختی دو انگیزه ایجاد می‌کند؛ نخست سبب می‌شود تا افراد تشویق و ترغیب به پرداخت مالیات نقدی شوند و سپس موجب می‌گردد تا افراد در پرداخت مالیات احساس بیشتر شهروندی بدارند و خوداظهاری دقیق‌تر بدارند. کارشناس امورمالیاتی در پایان این گفت‌وگو ضمن بیان اینکه طرح نشان‌دار کردن مالیات در حوزه مشاغل بیشتر در پروژه‌های کوچک عایدی خواهد داشت، همچنین خاطرنشان کرد: در طرح نشان‌دار کردن مالیات‌های‌ پرداختی پروژه‌های‌ کوچک نفع می‌برند اما این مهم در پروژه‌های کلان نیز مثمرثمر واقع شود. در تشریح دقیق‌تر می‌توان عنوان داشت که از محل وصول مالیات‌ها، بسیاری از پروژه‌ها می‌‌توانند شروع و تکمیل شوند اما‌ جامعه هدف این مهم بیشتر پروژه‌های کوچک و نیمه‌تمام و همچنین دورافتاده به‌منظور ایجاد مشارکت و ترغیب به پرداخت مالیات است.
استمرار طرح  نشان‌دار کردن مالیات