سران اروپایی همراه زلنسکی به واشنگتن می روند

لشکر کشی دیپلماتیک به ناکجاآباد

سعید سبحانی
تحلیلگر حوزه روابط بین الملل

 بسیاری از رهبران اروپایی قرار است ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین را در سفرش به کاخ سفید همراهی کنند تا با همتای آمریکایی خود، دونالد ترامپ دیدار کند. این لشکر کشی دیپلماتیک بیش از آنکه به معنای حمایت اعضای اروپایی ناتو از اوکراین تلقی گردد، مصداق عینی نگرانی آنها نسبت به معاملات احتمالی و پشت پرده ایست که میان کاخ سفید و کاخ کرملین در حال انجام است. در این میان اروپائیان سوالات و دغدغه های راهبردی، تاکتیکی و میدانی متعددی در قبال جنگ اوکراین دارند که ترامپ هرگز قرار نیست به آنها پاسخ دهد! بسیاری از این ابهامات معطوف به رعایت یا عدم رعایت خطوط قرمز پیشنهادی از سوی اروپائیان در مذاکرات آتش بس اوکراین است. بدون شک رئیس جمهور آمریکا در این خصوص پاسخ مشخصی به متحدان اروپایی خود نخواهد داد زیرا این مطالبات اساسا برای ترامپ اصالت و موضوعیتی ندارد! 
 آیا زلنسکی خط قرمز اروپاست؟
در این میان دغدغه کلان دیگری به ذهن متبادر می شود که پاسخ آن را قاعدتا نه ترامپ،بلکه اعضای اروپایی عضو پیمان آتلانتیک شمالی باید دهند!اینکه آیا زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین واقعا خط قرمز آنهاست یا این خط قرمز کنونی به عناوین و بهانه های گوناگون می تواند در آینده محو شود؟! به نظر نمی رسد
 نگاه ابزارگرایانه اروپائیان نسبت به زلنسکی نیز نامحدود و متناظر بر شخصیت سیاسی وی تعریف گردید! به نظر می رسد با پیشرفت احتمالی مذاکرات سایه اقبال زلنسکی در اروپا نیز افول کند.حتی ممکن است برخی بازیگران اروپایی از رئیس جمهور کنونی اوکراین بخواهند تا خود را برای کناره گیری داوطلبانه از قدرت آماده سازد زیرا واشنگتن نیز تمایلی نسبت به حفظ وی در مسند قدرت ندارد! زلنسکی پس از دیدار با اورزولا فن‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا در بروکسل مدعی شد ه که  راهبرد روسیه همچنان «ضداروپایی» است و اروپا می‌بایست در مذاکرات بعدی برای پایان دادن به جنگ تمام‌عیار روسیه در اوکراین متحد باشد.زلنسکی در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با فن‌درلاین گفت: «برای اروپا حیاتی است که امروز هم همان‌قدر که در ابتدای جنگ تمام‌عیار در سال ۲۰۲۲ بود،‌ متحد باشد.»
زلنسکی بر دیوار سیاستمداری به نام فن درلاین یادگاری نوشته است! همان فردی که اخیرا در ازای دادن تمامی امتیازات مطلوب و مدنظر آمریکا در مذاکرات تجاری ، شکست تعرفه ای سنگینی را به اتحادیه اروپا و حوزه یورو تحمیل کرد! به نظر می رسد رئیس جمهور اوکراین شریک درستی را در مواجهه با پاتک های سیاسی پوتین -ترامپ در معادلات آتش بس انتخاب نکرده است! 
 نمی دانیم پوتین چه می خواهد! 
جان کلام مشترک زلنسکی و اروپاییان این است که اساسا نمی دانند پوتین و مقامات روسی از ترامپ ( در نشست آلاسکا) چه خواسته اند
 و ترامپ با کدام بخش از خواسته ها و مطالبات آنها موافقت کرده است! زلنسکی در این خصوص مدعی شده است:
"جهت پایان دادن به جنگ اوکراین ابتدا  باید کشتار متوقف شود. پوتین خواسته‌های زیادی دارد اما ما همه آنها را نمی‌دانیم. اگر واقعاً به همان اندازه‌ای باشد که شنیده‌ایم، بررسی همه آنها زمان می‌برد و انجام این کار زیر فشار اسلحه غیرممکن است. لازم است آتش‌بس برقرار شود تا بتوان روی توافق نهایی برای پایان دادن به جنگ روسیه در اوکراین کار کرد."
اولین ضربه ترامپ به اروپائیان
نخستین ضربه ای که ترامپ بر اروپائیان وارد نموده مربوط به نادیده گرفتن اصلی ترین پیش شرط زلنسکی در تحقق آتش بس است! رئیس جمهور اوکراین و سران کشورهای اروپایی عضو پیمان آتلانتیک شمالی بارها اعلام کرده بودند که بدون انعقاد پیمان آتش بس معامله ای با روسیه در کار نخواهد بود. رئیس‌جمهوری آمریکا نیز  ابتدا وعده داده بود در دیدار با ولادیمیر پوتین در آلاسکا درباره آتش‌بس گفت‌وگو کند و افزود این آتش‌بس امکان بررسی توافقی برای پایان دادن به جنگ مسکو علیه اوکراین را فراهم خواهد کرد. اما پس از نشست آلاسکا، ترامپ دیگر اشاره‌ای به آتش‌بس نکرد و گفت می‌خواهد مستقیماً درباره توافق گفت‌وگو کند.کی‌یف و متحدان اروپایی اوکراین نگرانند که این رویکرد به روسیه فرصت بدهد تا هم‌زمان با طولانی‌کردن مذاکرات و طرح خواسته‌های حداکثری و غیرواقعی کرملین، به حملات خود علیه اوکراین ادامه دهد.
 جوجه تیغی فولادی! 
در این میان رئیس کمیسیون اروپا اصطلاحی را در توصیف اوکراین به کار برده که توجه بسیاری از مخاطبان را به خود جلب نموده است. فن‌درلاین گفت: «اوکراین باید به یک جوجه‌تیغی فولادی تبدیل شود که برای مهاجمان احتمالی غیرقابل هضم باشد.» او تأکید کرد اوکراین باید بتواند از حاکمیت و تمامیت ارضی خود دفاع کند و هیچ محدودیتی برای نیروهای مسلحش وجود نداشته باشد.
اما خروجی مذاکرات آلاسکا تبدیل اوکراین به جوجه تیغی فولادی نبوده و نخواهد بود! به نظر می رسد یکی از مفاد مهمی که بر سر آن میان پوتین و ترامپ تفاهم صورت گرفته، اعمال محدودیت در ارسال سلاح های سنگین و نیمه سنگین به کی یف است.این یکی از ابزارها و شروط تضمین آتش بس محسوب می شود که روسها بر روی آن اصرار می ورزند. به عبارت بهتر، روسیه در معادلات آتش بس قصد دارد نقش اعضای اروپایی پیمان آتلانتیک شمالی را محدودسازد. این بدترین خبر ممکن برای فن درلاین و همراهانش محسوب می شود. نکته مهم تر اینکه اگر ترامپ تصمیمی در خصوص انعقاد پیمان آتش بس با روسیه بگیرد، کشورهای اروپایی عضو ناتو اساسا اقدامی برای وتو یا حداقل تغییر آن صورت نمی دهند زیرا قدرت آن را ندارند! 
 کدام رهبران اروپایی زلنسکی را در کاخ سفید همراهی می‌کنند؟
زلنسکی پیش از سفر به واشنگتن، برای دیدار با فن‌درلاین وارد بروکسل شد. این دو همچنین قرار است در نشست مجازی متحدان اوکراین، همراه با صدراعظم آلمان فریدریش مرتس، رئیس‌جمهورس فرانسه امانوئل ماکرون و نخست‌وزیر بریتانیا کی‌یر استارمر شرکت کنند.فن‌درلاین پیش از این دیدار گفته بود به دعوت زلنسکی در کاخ سفید در نشست او با رئیس‌جمهور آمریکا شرکت خواهد کرد. بر اساس اعلام فن درلاین، سایر رهبران اروپایی نیز در این نشست حضور خواهند داشت، اما هنوز مشخص نیست که حضوری به واشنگتن می‌روند یا به صورت مجازی می‌پیوندند.برلین نیز اعلام کرد که مرتس برای پیوستن به گفت‌وگوها به واشنگتن سفر خواهد کرد.گزارش‌ها حاکی است جورجا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا نیز در این نشست حضور خواهد داشت. رسانه‌های ایتالیایی می‌گویند او تعطیلاتش را نیمه‌کاره رها کرده و به رم بازگشته تا برای سفر به ایالات متحده آماده شود.امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه و مارک روته، دبیرکل ناتو و رئیس‌جمهوری فنلاند الکساندر استوب نیز حضور خود را تأیید کرده‌اند.
 لشکر کشی دیپلماتیک  به ناکجاآباد