جنگ تعرفه‌ای اروپا و آمریکا به کجا خواهد رسید؟
یقه‌درانی در دو سوی آتلانتیک
بخش بین الملل
با آمدن ترامپ گویی اروپایی که همواره از مخالفان و رقبای ترامپ حمایت کرده بود با چالشی بزرگ به نام انتقام‌گیری او مواجه شده است. ترامپ در راستای منافع آمریکا و البته بخشی نیز نگاه شخصی مبنی بر انتقام‌گیری از برخی سران اروپا سیاست‌های اقتصادی سخت‌گیرانه‌ای را علیه اروپا در پیش گرفته است. ترامپ در کنار درخواست افزایش سهم اروپا در بودجه ناتو از اعمال تعرفه‌های سنگین اقتصادی بر اروپا خبر داده است که رقمی بالغ بر تعرفه های 25 درصدی را نشان می‌دهد. در بعد دیگر تحرکات آمریکا علیه اروپا می‌توان به یک جانبه‌گرایی آن در اوکراین در قبال اروپا اشاره کرد چنانکه افشای سندی محرمانه نشان می‌دهد دونالد ترامپ در ازای ادامه حمایت از اوکراین، خواستار تصاحب نیمی از منابع نفت، گاز و مواد معدنی کمیاب این کشور شده است.
حال این سوال مطرح است که در شرایط کنونی اروپا چه راهکارهایی را در پیش گرفته و آیا می‌تواند مقابله ای با این تحرکات آمریکا داشته باشد.
اروپا تا کجا پیش می رود
در باب نوع واکنش اروپا به تعرفه های رسمی آمریکا چند محور قابل ذکر است
1سران اروپا در نشست‌های متعدد خود عنوان کرده‌اند که تعرفه های ترامپ را نخواهند پذیرفت و واکنشی مقابله ای نسبت به آن خواهند داشت. در همین راستا نیز «فون‌درلاین» رئیس کمیسیون اروپا طی سخنانی در پارلمان اروپا با لحنی تند به سیاست‌های تعرفه‌ای دولت «دونالد ترامپ» تاخت و هشدار داد که اتحادیه اروپا در برابر اقدامات یک‌جانبه واشنگتن دست‌بسته نخواهد بود. وی با تأکید بر قدرت اقتصادی اروپا اعلام کرد که همه ابزارهای مقابله روی میز است و بروکسل آماده اجرای اقدامات متقابل در صورت تداوم جنگ تعرفه‌ای آمریکا است.وی با اشاره به اعلام تعرفه‌های ۲۵ درصدی آمریکا بر واردات فولاد، آلومینیوم، خودرو، قطعات خودرو و همچنین برنامه‌ریزی برای اعمال تعرفه بر دارو و چوب افزود: «این تعرفه‌ها مالیاتی است که مردم آمریکا برای مواد غذایی و دارو پرداخت خواهند کرد. این سیاست، تورم را تشدید می‌کند و اشتغال را تهدید خواهد کرد. ما خواهان تقابل نیستیم، اما اگر لازم باشد، پاسخ خواهیم داد.»رئیس کمیسیون اروپا عنوان کرد: «ما بزرگ‌ترین بازار یکپارچه جهان را داریم. ما قدرت مذاکره داریم. ما توان فشار داریم. و مردم اروپا باید بدانند که با هم، از منافع و ارزش‌های‌مان دفاع خواهیم کرد. ما نمی‌خواهیم تلافی کنیم، اما اگر مجبور شویم، برنامه مقابله داریم و از آن استفاده خواهیم کرد.» همچنین «استارمر» نخست‌وزیر انگلیس تأکید کرد که از تصمیم کاخ سفید استقبال نمی‌کند و همه گزینه‌ها، از جمله اقدامات متقابل تجاری، برای واکنش به این اقدام «روی میز» است. ماکرون، رئیس جمهور فرانسه بر اقدام متقابل اروپا علیه آمریکا تاکید کرده است.
افزایش بودجه نظامی
از مهمترین چالش‌های اروپا را وابستگی به ناتو یا به عبارتی بهتر سلطه نظامی آمریکا بر آنها تشکیل می‌دهد . بر همین اساس از محورهای اقدامات اروپا در برابر آمریکا را توسعه توان نظامی تشکیل می‌دهد. در هفته‌های اخیر اروپا چندین طرح و افزایش بودجه نظامی تا مبلغ 500 میلیارد دلار برای استقلال نظامی از آمریکا در نظر گرفته است. «کایا کالاس» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از ضرورت گفت‌وگو درباره تقویت توان دفاعی اروپا سخن گفت؛ موضوعی که بار دیگر رویکرد تقابلی و نظامی اروپا را برجسته می‌کند و پیش از این نیز در قالب راهبرد «اتحادیه آمادگی اروپا» مطرح شده بود. آلمان اخیراً یک بسته دفاعی و زیرساختی یک تریلیون یورویی معادل ۱/۰۸۰ تریلیون دلار را تصویب کرده است و بروکسل طرحی را ارائه کرده که امیدوار است تا سال ۲۰۳۰، ۸۰۰ میلیارد یورو هزینه‌های دفاعی کشورهای اروپایی را افزایش دهد.
استمرار تقابل اروپا و روسیه
هر چند که آمریکا بر سر مذاکره با روسیه توافقاتی با اوکراین داشته است اما اروپایی‌ها همچنان حمایت از کی‌یف با ابزار نظامی و به چالش کشاندن توافق آمریکا و روسیه را نوعی انتقام گیری و فشار بر ترامپ می‌دانند. در همین راستا نیز وزیران امور خارجه ۶ کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ضمن تکرار مواضع تقابلی خود علیه روسیه، از اعمال تحریم‌های جدید و افزایش حمایت نظامی از اوکراین سخن گفتند. وزرای خارجه آلمان، فرانسه، انگلیس، ایتالیا، اسپانیا و لهستان همراه با کایا کالاس مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در بیانیه‌ای مشترک پس از برگزاری نشست مشترک در مادرید تأکید کردند که اروپا آماده است با بهره‌گیری از همه ابزارها، به‌ویژه تحریم‌های تازه، روسیه را برای پایان دادن به جنگ اوکراین تحت فشار مضاعف قرار دهد. در بخشی از این تاکتیک در حالی که روسیه و آمریکا بر سر تحریم های تجارت دریای سیاه و بانک کشاورزی روسیه توافق کردند که در رویکردی تقابلی سخنگوی روابط خارجی کمیسیون اتحادیه اروپا گفت که مسئله رفع احتمالی تحریم‌ها علیه بانک کشاورزی روسیه به اتفاق آرای کلیه کشورهای این اتحادیه نیاز دارد. اتحادیه اروپا امیدوار بود که بسته ای ۴۰ میلیارد یورویی برای سال ۲۰۲۵ فراهم کند تا اوکراین به مهمات، دفاع موشکی و قابلیت‌های حمله دوربرد دسترسی بیشتری داشته باشد، اما برخی از کشورهای عضو اتحادیه، از جمله فرانسه، اسپانیا و ایتالیا، با این طرح مخالفت کرده‌اند.»کشورهای اروپایی در نشست پاریس موافقت کردند که در ماه‌های آینده ۲ میلیون گلوله مهمات به اوکراین ارسال کنند که بخشی از ۱۷ میلیارد یورو کمک نظامی تازه‌ای است که تاکنون توسط کشورهای عضو این اتحادیه برای اوکراین جمع‌آوری شده است.» پارلمان آلمان ۳ میلیارد یورو اضافی برای کمک نظامی اوکراین تصویب کرد و ماکرون گفت که فرانسه ۲ میلیارد یورو کمک نظامی اضافی در سال جاری ارائه خواهد کرد. کشورهای غیر اتحادیه اروپا مانند انگلیس و نروژ نیز متعهد شده‌اند که میلیاردها دلار کمک نظامی ارائه کنند. فرانسه در جریان میزبانی از اجلاس سران حدود ۳۰ کشور در پاریس، با هدف تقویت موضع کی‌یف، از ارائه کمک نظامی ۲ میلیارد یورویی به اوکراین خبر داد.
حقیقت غیر قابل انکار
هر چند که اروپایی ها بر این ادعایند که توانسته اند به اجماع در برابر تعرفه های آمریکا، اقدام علیه روسیه و حمایت از اوکراین دست یابند که شواهد امر نشان می‌دهد که عملا این ادعا با واقعیت‌ها همخوانی ندارد. از یک سو جنگ اوکراین و تحریم‌ها علیه سایر کشورها، اقتصاد و امنیت اروپا را تضعیف کرده است و از سوی دیگر نیز اجماعی میان اعضا برای مقابله تعرفه‌های ترامپ وجود ندارد و برخی اعضا به حمایت از روابط با آمریکا پرداخته‌اند. در همین حال طرح‌های ادعایی در باب اوکراین نیز نتیجه مثبتی به همراه ندارد چنانکه کشورهایی مانند فنلاند و لهستان که خود را مستقیماً در معرض تهدید روسیه می‌بینند، معتقدند که نیروهایشان باید از مرزهای خود محافظت کنند. دیگر کشورها نیز نگران هستند که اعزام سربازان به اوکراین تصمیمی بسیار نامحبوب در داخل کشورشان باشد. همچنین نخست‌وزیر ایتالیا، جورجیا ملونی، که بارها تردید خود را نسبت به طرح مشترک فرانسه و بریتانیا ابراز کرده، در تلاش است تا گزینه‌ای «جایگزین» ارائه دهد که بر اساس آن، سربازان فقط در قالب یک نیروی نظامی سازمان ملل در اوکراین مستقر شوند. از سوی دیگر نشریه آمریکایی گزارش کرد که طرح فرانسه و انگلیس برای اعزام «نیروی ضامن» به اوکراین، با شکست مواجه شده و سران این ۲ کشور در متقاعد سازی دیگر همتایان اروپایی خود ناکام مانده‌اند.
با آمدن ترامپ گویی اروپایی که همواره از مخالفان و رقبای ترامپ حمایت کرده بود با چالشی بزرگ به نام انتقام‌گیری او مواجه شده است. ترامپ در راستای منافع آمریکا و البته بخشی نیز نگاه شخصی مبنی بر انتقام‌گیری از برخی سران اروپا سیاست‌های اقتصادی سخت‌گیرانه‌ای را علیه اروپا در پیش گرفته است. ترامپ در کنار درخواست افزایش سهم اروپا در بودجه ناتو از اعمال تعرفه‌های سنگین اقتصادی بر اروپا خبر داده است که رقمی بالغ بر تعرفه های 25 درصدی را نشان می‌دهد. در بعد دیگر تحرکات آمریکا علیه اروپا می‌توان به یک جانبه‌گرایی آن در اوکراین در قبال اروپا اشاره کرد چنانکه افشای سندی محرمانه نشان می‌دهد دونالد ترامپ در ازای ادامه حمایت از اوکراین، خواستار تصاحب نیمی از منابع نفت، گاز و مواد معدنی کمیاب این کشور شده است.
حال این سوال مطرح است که در شرایط کنونی اروپا چه راهکارهایی را در پیش گرفته و آیا می‌تواند مقابله ای با این تحرکات آمریکا داشته باشد.
اروپا تا کجا پیش می رود
در باب نوع واکنش اروپا به تعرفه های رسمی آمریکا چند محور قابل ذکر است
1سران اروپا در نشست‌های متعدد خود عنوان کرده‌اند که تعرفه های ترامپ را نخواهند پذیرفت و واکنشی مقابله ای نسبت به آن خواهند داشت. در همین راستا نیز «فون‌درلاین» رئیس کمیسیون اروپا طی سخنانی در پارلمان اروپا با لحنی تند به سیاست‌های تعرفه‌ای دولت «دونالد ترامپ» تاخت و هشدار داد که اتحادیه اروپا در برابر اقدامات یک‌جانبه واشنگتن دست‌بسته نخواهد بود. وی با تأکید بر قدرت اقتصادی اروپا اعلام کرد که همه ابزارهای مقابله روی میز است و بروکسل آماده اجرای اقدامات متقابل در صورت تداوم جنگ تعرفه‌ای آمریکا است.وی با اشاره به اعلام تعرفه‌های ۲۵ درصدی آمریکا بر واردات فولاد، آلومینیوم، خودرو، قطعات خودرو و همچنین برنامه‌ریزی برای اعمال تعرفه بر دارو و چوب افزود: «این تعرفه‌ها مالیاتی است که مردم آمریکا برای مواد غذایی و دارو پرداخت خواهند کرد. این سیاست، تورم را تشدید می‌کند و اشتغال را تهدید خواهد کرد. ما خواهان تقابل نیستیم، اما اگر لازم باشد، پاسخ خواهیم داد.»رئیس کمیسیون اروپا عنوان کرد: «ما بزرگ‌ترین بازار یکپارچه جهان را داریم. ما قدرت مذاکره داریم. ما توان فشار داریم. و مردم اروپا باید بدانند که با هم، از منافع و ارزش‌های‌مان دفاع خواهیم کرد. ما نمی‌خواهیم تلافی کنیم، اما اگر مجبور شویم، برنامه مقابله داریم و از آن استفاده خواهیم کرد.» همچنین «استارمر» نخست‌وزیر انگلیس تأکید کرد که از تصمیم کاخ سفید استقبال نمی‌کند و همه گزینه‌ها، از جمله اقدامات متقابل تجاری، برای واکنش به این اقدام «روی میز» است. ماکرون، رئیس جمهور فرانسه بر اقدام متقابل اروپا علیه آمریکا تاکید کرده است.
افزایش بودجه نظامی
از مهمترین چالش‌های اروپا را وابستگی به ناتو یا به عبارتی بهتر سلطه نظامی آمریکا بر آنها تشکیل می‌دهد . بر همین اساس از محورهای اقدامات اروپا در برابر آمریکا را توسعه توان نظامی تشکیل می‌دهد. در هفته‌های اخیر اروپا چندین طرح و افزایش بودجه نظامی تا مبلغ 500 میلیارد دلار برای استقلال نظامی از آمریکا در نظر گرفته است. «کایا کالاس» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از ضرورت گفت‌وگو درباره تقویت توان دفاعی اروپا سخن گفت؛ موضوعی که بار دیگر رویکرد تقابلی و نظامی اروپا را برجسته می‌کند و پیش از این نیز در قالب راهبرد «اتحادیه آمادگی اروپا» مطرح شده بود. آلمان اخیراً یک بسته دفاعی و زیرساختی یک تریلیون یورویی معادل ۱/۰۸۰ تریلیون دلار را تصویب کرده است و بروکسل طرحی را ارائه کرده که امیدوار است تا سال ۲۰۳۰، ۸۰۰ میلیارد یورو هزینه‌های دفاعی کشورهای اروپایی را افزایش دهد.
استمرار تقابل اروپا و روسیه
هر چند که آمریکا بر سر مذاکره با روسیه توافقاتی با اوکراین داشته است اما اروپایی‌ها همچنان حمایت از کی‌یف با ابزار نظامی و به چالش کشاندن توافق آمریکا و روسیه را نوعی انتقام گیری و فشار بر ترامپ می‌دانند. در همین راستا نیز وزیران امور خارجه ۶ کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ضمن تکرار مواضع تقابلی خود علیه روسیه، از اعمال تحریم‌های جدید و افزایش حمایت نظامی از اوکراین سخن گفتند. وزرای خارجه آلمان، فرانسه، انگلیس، ایتالیا، اسپانیا و لهستان همراه با کایا کالاس مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در بیانیه‌ای مشترک پس از برگزاری نشست مشترک در مادرید تأکید کردند که اروپا آماده است با بهره‌گیری از همه ابزارها، به‌ویژه تحریم‌های تازه، روسیه را برای پایان دادن به جنگ اوکراین تحت فشار مضاعف قرار دهد. در بخشی از این تاکتیک در حالی که روسیه و آمریکا بر سر تحریم های تجارت دریای سیاه و بانک کشاورزی روسیه توافق کردند که در رویکردی تقابلی سخنگوی روابط خارجی کمیسیون اتحادیه اروپا گفت که مسئله رفع احتمالی تحریم‌ها علیه بانک کشاورزی روسیه به اتفاق آرای کلیه کشورهای این اتحادیه نیاز دارد. اتحادیه اروپا امیدوار بود که بسته ای ۴۰ میلیارد یورویی برای سال ۲۰۲۵ فراهم کند تا اوکراین به مهمات، دفاع موشکی و قابلیت‌های حمله دوربرد دسترسی بیشتری داشته باشد، اما برخی از کشورهای عضو اتحادیه، از جمله فرانسه، اسپانیا و ایتالیا، با این طرح مخالفت کرده‌اند.»کشورهای اروپایی در نشست پاریس موافقت کردند که در ماه‌های آینده ۲ میلیون گلوله مهمات به اوکراین ارسال کنند که بخشی از ۱۷ میلیارد یورو کمک نظامی تازه‌ای است که تاکنون توسط کشورهای عضو این اتحادیه برای اوکراین جمع‌آوری شده است.» پارلمان آلمان ۳ میلیارد یورو اضافی برای کمک نظامی اوکراین تصویب کرد و ماکرون گفت که فرانسه ۲ میلیارد یورو کمک نظامی اضافی در سال جاری ارائه خواهد کرد. کشورهای غیر اتحادیه اروپا مانند انگلیس و نروژ نیز متعهد شده‌اند که میلیاردها دلار کمک نظامی ارائه کنند. فرانسه در جریان میزبانی از اجلاس سران حدود ۳۰ کشور در پاریس، با هدف تقویت موضع کی‌یف، از ارائه کمک نظامی ۲ میلیارد یورویی به اوکراین خبر داد.
حقیقت غیر قابل انکار
هر چند که اروپایی ها بر این ادعایند که توانسته اند به اجماع در برابر تعرفه های آمریکا، اقدام علیه روسیه و حمایت از اوکراین دست یابند که شواهد امر نشان می‌دهد که عملا این ادعا با واقعیت‌ها همخوانی ندارد. از یک سو جنگ اوکراین و تحریم‌ها علیه سایر کشورها، اقتصاد و امنیت اروپا را تضعیف کرده است و از سوی دیگر نیز اجماعی میان اعضا برای مقابله تعرفه‌های ترامپ وجود ندارد و برخی اعضا به حمایت از روابط با آمریکا پرداخته‌اند. در همین حال طرح‌های ادعایی در باب اوکراین نیز نتیجه مثبتی به همراه ندارد چنانکه کشورهایی مانند فنلاند و لهستان که خود را مستقیماً در معرض تهدید روسیه می‌بینند، معتقدند که نیروهایشان باید از مرزهای خود محافظت کنند. دیگر کشورها نیز نگران هستند که اعزام سربازان به اوکراین تصمیمی بسیار نامحبوب در داخل کشورشان باشد. همچنین نخست‌وزیر ایتالیا، جورجیا ملونی، که بارها تردید خود را نسبت به طرح مشترک فرانسه و بریتانیا ابراز کرده، در تلاش است تا گزینه‌ای «جایگزین» ارائه دهد که بر اساس آن، سربازان فقط در قالب یک نیروی نظامی سازمان ملل در اوکراین مستقر شوند. از سوی دیگر نشریه آمریکایی گزارش کرد که طرح فرانسه و انگلیس برای اعزام «نیروی ضامن» به اوکراین، با شکست مواجه شده و سران این ۲ کشور در متقاعد سازی دیگر همتایان اروپایی خود ناکام مانده‌اند.
تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
