کشاورزی با اصلاح الگوها ،تاب‌آوری بیشتری پیدا می‌کند
نـوآوری ضامن پایداری کشاورزی
گروه اقتصادی
طی سال‌های اخیر، پدیده‌هایی نظیر کاهش بارش، خشکسالی، گردوغبار و نوسانات دمایی به چالشی ملموس برای بخش کشاورزی کشور تبدیل شده است اما آن‌چه اکنون اهمیت بیشتری دارد، نه تنها طرح ابعاد این چالش، بلکه حرکت به سمت راه‌حل‌های علمی، بومی و منطبق با ظرفیت‌های اقلیمی کشور است. با وجود محدودیت‌های آبی، ایران همچنان دارای مزیت‌های فراوانی در عرصه کشاورزی است که در صورت بازطراحی دقیق الگوی کشت و بهره‌برداری هدفمند از منابع موجود، می‌توان از آسیب‌های جدی جلوگیری کرد. به گفته صفدرنیازی، معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، سال جاری کم‌بارش‌ترین سال در نیم‌قرن اخیر بوده و میانگین بارندگی کشور به ۱۳۵ میلی‌متر رسیده است؛ اما در همین شرایط، توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، تجهیز اراضی و اصلاح الگوی مصرف آب می‌تواند کلید عبور از چالش فعلی باشد. در بسیاری از مناطق کشور نیز اقدامات مثبتی برای اجرای طرح‌های آبیاری تحت فشار، استفاده از دانش بومی و افزایش بهره‌وری در واحد سطح در دست انجام است که لازم است با حمایت دولت و مشارکت کشاورزان، شتاب بیشتری بگیرد. بنابراین با بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و فنی کشور، هم‌افزایی میان دستگاه‌ها و اتکا به تجربه‌های موفق داخلی می‌توان چالش کم‌آبی را به فرصتی برای تحول در ساختار سنتی کشاورزی تبدیل کرد. دراین خصوص به تازگی فریبرز عباسی، مجری طرح سامانه های نوین آبیاری وزارت جهاد کشاورزی گفته است: در شرایط کم آبی و خشکسالی چاره ای جزء روش های صرفه جو و استفاده بهینه از منابع آبی نداریم که براساس منابع مختلف داخلی و خارجی یکی از روش های صرفه جوبرای تولید بیشتر و مصرف آب کمتر، استفاده از روش های تحت فشار است که در افزایش بهره وری و راندمان آبیاری مؤثر است. به گفته وی، براساس منابع مختلف در کشور و حتی منابع خارجی، اجرای روش های نوین در افزایش بهره وری و عملکرد ۳۰ تا ۴۰ درصد مؤثر است و مدیریت و بهره برداری از این روش ها بسیار حائز اهمیت است که تا ۲ برابر امکان افزایش وجود دارد. عباسی ادامه داد: براساس آمار طی ۳۵ سال گذشته تاکنون در سطح
۳ میلیون و ۲۰۰ هزارهکتار از اراضی سامانه های نوین آبیاری اجرا شده است و علاوه بر اراضی تجهیز شده در سطح ۲/۵ میلیون هکتار اراضی پتانسیل تجهیز این سامانه ها وجود دارد. براین اساس در برنامه هفتم سالانه حدود ۳۵۰ هزارهکتار توسعه سامانه‌ها در برنامه آمده که با توجه به پتانسیل و ظرفیت های فعلی امکان تحقق این میزان در کشور وجود دارد. مجری طرح توسعه سامانه های
نوین آبیاری کمبود منابع مالی را مهم ترین مانع سد اجرای سامانه های نوین آبیاری اعلام کرد و افزود: با تأمین منابع مالی، امکان توسعه سامانه ها سالانه در سطح ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار هکتار وجود دارد که براین اساس منابع باقی مانده
ظرف ۶ سال به سامانه های نوین تجهیز می شوند. به گفته وی، برنامه دولت حمایت از بهره برداران برای توسعه سامانه هاست که در برنامه های بالادستی آمده که ۸۵ درصد اعتبارات اجرای این سامانه ها را دولت در قالب یارانه بلاعوض باید در اختیار بهره برداران قرار دهد، براین اساس استقبال از این سامانه ها در کشور بیشتر شده به طوری‌که بهره برداران استقبال زیادی به‌دلیل بهره وری آن داشتند. عباسی با بیان اینکه ۵۰۰ هزارهکتار از اجرای سامانه های نوین آبیاری ۱۰۰ درصد با آورده کشاورزان انجام شده است، افزود: کشاورزان خرده مالک و معیشتی توان آورده ۱۵ درصدی ندارند، اما بهره برداران بزرگ مالک به سهولت از این روش ها استفاده کردند و با اعتبار خود بدون حمایت های دولتی، سامانه های نوین آبیاری در مزارع و باغات را توسعه دادند. در بررسی بیشتر این موضوع و ضرورت توسعه سامانه‌های نوین آبیاری برای جلوگیری از تشدید چالش کم آبی به گفت‌وگو با غلامرضا میرزایی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و حجت‌الاسلام احد آزا‌یخواه، دیگر‌عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم ملایر پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
حجت‌الاسلام احد آزاد‌یخواه، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس:
دولت اولویت تخصیص اعتبار به کشاورزی را جدی بگیرد
حجت‌الاسلام احد آزا‌یخواه، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم ملایر در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» بیان کرد: به منظور بررسی راهکارهای مقابله با چالش کم آبی نخست باید عامل آن در کشور را بررسی کرد و واقعیت آن است که این چالش از حدود ۸۰ سال پیش آغاز شده است.
وی افزود: متأسفانه بحران و چالش کم آبی امروز ریشه در سوءمدیریت ۸۰ سال گذشته دارد که همواره به قنوات بی‌توجهی می‌کردند و بیش از ۴۰ هزار رشته قنات فعال و آب‌دار در کشور کنار گذاشته شد. افزون براین در آن زمان حدود ۴۰ هزار‌حلقه چاه حفاری شد که بی‌شک آسیب فراوانی را به همراه داشت. درحقیقت تغییر رویکرد از قنات به چاه عمیق آسیب فراوانی را سبب شد و یک اتفاق به طورکامل اشتباه بود. متأسفانه به موجب اشتباهات آن دوران، رویه‌ای نادرست شکل گرفت‌و هم‌اینک نیز با کم آبی‌ها و چالش‌های‌مرتبط در این حوزه مواجه هستیم.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد که بار‌ش‌های کم امروز مزید بر علت شده و چالش کم آبی را بیش از پیش نمایان ساخته است.
نماینده مردم ملایر در مجلس دوازدهم همچنین خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط حال‌حاضر و به موجب ساماندهی وضعیت موجود، ضرورت دارد تا بهینه‌سازی مصرف و صرفه‌جویی را در دستورکار قرار دهیم.
او با اشاره به میزان مصرف آب در بخش کشاورزی و ضرورت استفاده از روش‌های نوین آبیاری متذکر شد: امروز عمده آب مصرفی در کشور در حوزه کشاورزی صرف می‌شود، بنابراین اگر بتوانیم در حوزه کشاورزی سامانه‌های نوین آبیاری را به‌کارگیریم و از مدل‌های مدرن استفاده کنیم، صرفه‌جویی عظیمی را شاهد خواهیم بود.
وی در پایان این گفت‌وگو متذکر‌شد: دولت محترم باید تمام توان خود را به‌کارگیرد و یکی از اولویت‌های اساسی خود را تخصیص اعتبار در این حوزه درنظرگیرد تا ظرفیت آبیاری‌های نوین به صورت هرچه‌تمام‌تر فعال گردد و این مهم به صرفه‌جویی‌و مدیریت بهینه مصرف به ویژه در بخش کشاورزی کمک کند.
غلامرضا میرزایی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس:
استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری در دستور کار قرار گیر‌د
غلامرضا میرزایی، نماینده مردم بروجن و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» اظهارکرد: موضوع آب به عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی زندگی انسان، نقشی اساسی دارد و براین اساس می‌بایست همواره در مصرف و مدیریت آن، صرفه جویی داشت. وی افزود: به موجب میزان کم بارندگی‌ها همواره با چالش کم آبی مواجه بوده‌ایم. درحقیقت کم آبی یکی از چالش‌‌های اقلیمی کشور بوده و است و تنها در برخی ایام به موجب تغییرات فصلی و شرایط ویژه، این مسئله با تغییر همراه می‌گشت و کمتر یا بیشتر می‌شد اما به طورکل می‌توان عنوان داشت که در طول تاریخ کشور همواره چالش
کم آبی مطرح بوده است و اکنون نیز ضرورت دارد تا بهترین روش‌ها به منظور جلوگیری از تشدید این چالش در دستورکار قرارگیرد.
میرزایی تصریح کرد: استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری و روش‌های مدرنی که بتواند نا‌پایداری‌ها را کاهش دهد و ما را به سمت‌وسويی هدایت سازد که مشکلات را مرتفع سازیم، اهمیت فراوانی دارد و گامی اساسی تلقی می‌گردد.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: استفاده از تکنولوژی‌های جدید و به روز و همچنین استفاده از روش‌هایی که کمترین میزان استفاده از آب را به ویژه در بخش کشاورزی دارند، دارای اهمیت فراوان است و می‌بایست در دستورکار قرارگیرد. همچنین الگو‌های کشت که کمترین میزان استفاده از آب را سبب می‌شوند نیز می‌بایست مورد توجه قرارگیرند.
نماینده مردم بروجن در مجلس دوازدهم ادامه داد: بهینه‌سازی‌و مدیریت مصرف آب و همچنین استفاده از روش‌های نوین آبیاری، ضرورت‌های اقلیمی کشور است. توأمان با این موضوع در دین مبین اسلام نیز بر مصرف بهینه و صرفه‌جویی تأکید شده است و براین اساس می‌بایست اهتمام جدی بداریم تا آب دچار هدررفت و مصرف بسیار نباشد.
وی در پایان این گفت‌وگو متذکر شد: باید به سمت اصلاح الگوی کشت در بخش کشاورزی حرکت کنیم تا مصرف آب کاهش یابد. همچنین می‌بایست از تکنولوژی‌های به روز و جدید بهره بگیریم تا شرایط پایدارتری رقم بخورد و با چالش کم‌آبی مقابله شود.
طی سال‌های اخیر، پدیده‌هایی نظیر کاهش بارش، خشکسالی، گردوغبار و نوسانات دمایی به چالشی ملموس برای بخش کشاورزی کشور تبدیل شده است اما آن‌چه اکنون اهمیت بیشتری دارد، نه تنها طرح ابعاد این چالش، بلکه حرکت به سمت راه‌حل‌های علمی، بومی و منطبق با ظرفیت‌های اقلیمی کشور است. با وجود محدودیت‌های آبی، ایران همچنان دارای مزیت‌های فراوانی در عرصه کشاورزی است که در صورت بازطراحی دقیق الگوی کشت و بهره‌برداری هدفمند از منابع موجود، می‌توان از آسیب‌های جدی جلوگیری کرد. به گفته صفدرنیازی، معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، سال جاری کم‌بارش‌ترین سال در نیم‌قرن اخیر بوده و میانگین بارندگی کشور به ۱۳۵ میلی‌متر رسیده است؛ اما در همین شرایط، توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، تجهیز اراضی و اصلاح الگوی مصرف آب می‌تواند کلید عبور از چالش فعلی باشد. در بسیاری از مناطق کشور نیز اقدامات مثبتی برای اجرای طرح‌های آبیاری تحت فشار، استفاده از دانش بومی و افزایش بهره‌وری در واحد سطح در دست انجام است که لازم است با حمایت دولت و مشارکت کشاورزان، شتاب بیشتری بگیرد. بنابراین با بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و فنی کشور، هم‌افزایی میان دستگاه‌ها و اتکا به تجربه‌های موفق داخلی می‌توان چالش کم‌آبی را به فرصتی برای تحول در ساختار سنتی کشاورزی تبدیل کرد. دراین خصوص به تازگی فریبرز عباسی، مجری طرح سامانه های نوین آبیاری وزارت جهاد کشاورزی گفته است: در شرایط کم آبی و خشکسالی چاره ای جزء روش های صرفه جو و استفاده بهینه از منابع آبی نداریم که براساس منابع مختلف داخلی و خارجی یکی از روش های صرفه جوبرای تولید بیشتر و مصرف آب کمتر، استفاده از روش های تحت فشار است که در افزایش بهره وری و راندمان آبیاری مؤثر است. به گفته وی، براساس منابع مختلف در کشور و حتی منابع خارجی، اجرای روش های نوین در افزایش بهره وری و عملکرد ۳۰ تا ۴۰ درصد مؤثر است و مدیریت و بهره برداری از این روش ها بسیار حائز اهمیت است که تا ۲ برابر امکان افزایش وجود دارد. عباسی ادامه داد: براساس آمار طی ۳۵ سال گذشته تاکنون در سطح
۳ میلیون و ۲۰۰ هزارهکتار از اراضی سامانه های نوین آبیاری اجرا شده است و علاوه بر اراضی تجهیز شده در سطح ۲/۵ میلیون هکتار اراضی پتانسیل تجهیز این سامانه ها وجود دارد. براین اساس در برنامه هفتم سالانه حدود ۳۵۰ هزارهکتار توسعه سامانه‌ها در برنامه آمده که با توجه به پتانسیل و ظرفیت های فعلی امکان تحقق این میزان در کشور وجود دارد. مجری طرح توسعه سامانه های
نوین آبیاری کمبود منابع مالی را مهم ترین مانع سد اجرای سامانه های نوین آبیاری اعلام کرد و افزود: با تأمین منابع مالی، امکان توسعه سامانه ها سالانه در سطح ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار هکتار وجود دارد که براین اساس منابع باقی مانده
ظرف ۶ سال به سامانه های نوین تجهیز می شوند. به گفته وی، برنامه دولت حمایت از بهره برداران برای توسعه سامانه هاست که در برنامه های بالادستی آمده که ۸۵ درصد اعتبارات اجرای این سامانه ها را دولت در قالب یارانه بلاعوض باید در اختیار بهره برداران قرار دهد، براین اساس استقبال از این سامانه ها در کشور بیشتر شده به طوری‌که بهره برداران استقبال زیادی به‌دلیل بهره وری آن داشتند. عباسی با بیان اینکه ۵۰۰ هزارهکتار از اجرای سامانه های نوین آبیاری ۱۰۰ درصد با آورده کشاورزان انجام شده است، افزود: کشاورزان خرده مالک و معیشتی توان آورده ۱۵ درصدی ندارند، اما بهره برداران بزرگ مالک به سهولت از این روش ها استفاده کردند و با اعتبار خود بدون حمایت های دولتی، سامانه های نوین آبیاری در مزارع و باغات را توسعه دادند. در بررسی بیشتر این موضوع و ضرورت توسعه سامانه‌های نوین آبیاری برای جلوگیری از تشدید چالش کم آبی به گفت‌وگو با غلامرضا میرزایی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و حجت‌الاسلام احد آزا‌یخواه، دیگر‌عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم ملایر پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
حجت‌الاسلام احد آزاد‌یخواه، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس:
دولت اولویت تخصیص اعتبار به کشاورزی را جدی بگیرد
حجت‌الاسلام احد آزا‌یخواه، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم ملایر در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» بیان کرد: به منظور بررسی راهکارهای مقابله با چالش کم آبی نخست باید عامل آن در کشور را بررسی کرد و واقعیت آن است که این چالش از حدود ۸۰ سال پیش آغاز شده است.
وی افزود: متأسفانه بحران و چالش کم آبی امروز ریشه در سوءمدیریت ۸۰ سال گذشته دارد که همواره به قنوات بی‌توجهی می‌کردند و بیش از ۴۰ هزار رشته قنات فعال و آب‌دار در کشور کنار گذاشته شد. افزون براین در آن زمان حدود ۴۰ هزار‌حلقه چاه حفاری شد که بی‌شک آسیب فراوانی را به همراه داشت. درحقیقت تغییر رویکرد از قنات به چاه عمیق آسیب فراوانی را سبب شد و یک اتفاق به طورکامل اشتباه بود. متأسفانه به موجب اشتباهات آن دوران، رویه‌ای نادرست شکل گرفت‌و هم‌اینک نیز با کم آبی‌ها و چالش‌های‌مرتبط در این حوزه مواجه هستیم.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد که بار‌ش‌های کم امروز مزید بر علت شده و چالش کم آبی را بیش از پیش نمایان ساخته است.
نماینده مردم ملایر در مجلس دوازدهم همچنین خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط حال‌حاضر و به موجب ساماندهی وضعیت موجود، ضرورت دارد تا بهینه‌سازی مصرف و صرفه‌جویی را در دستورکار قرار دهیم.
او با اشاره به میزان مصرف آب در بخش کشاورزی و ضرورت استفاده از روش‌های نوین آبیاری متذکر شد: امروز عمده آب مصرفی در کشور در حوزه کشاورزی صرف می‌شود، بنابراین اگر بتوانیم در حوزه کشاورزی سامانه‌های نوین آبیاری را به‌کارگیریم و از مدل‌های مدرن استفاده کنیم، صرفه‌جویی عظیمی را شاهد خواهیم بود.
وی در پایان این گفت‌وگو متذکر‌شد: دولت محترم باید تمام توان خود را به‌کارگیرد و یکی از اولویت‌های اساسی خود را تخصیص اعتبار در این حوزه درنظرگیرد تا ظرفیت آبیاری‌های نوین به صورت هرچه‌تمام‌تر فعال گردد و این مهم به صرفه‌جویی‌و مدیریت بهینه مصرف به ویژه در بخش کشاورزی کمک کند.
غلامرضا میرزایی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس:
استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری در دستور کار قرار گیر‌د
غلامرضا میرزایی، نماینده مردم بروجن و عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» اظهارکرد: موضوع آب به عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی زندگی انسان، نقشی اساسی دارد و براین اساس می‌بایست همواره در مصرف و مدیریت آن، صرفه جویی داشت. وی افزود: به موجب میزان کم بارندگی‌ها همواره با چالش کم آبی مواجه بوده‌ایم. درحقیقت کم آبی یکی از چالش‌‌های اقلیمی کشور بوده و است و تنها در برخی ایام به موجب تغییرات فصلی و شرایط ویژه، این مسئله با تغییر همراه می‌گشت و کمتر یا بیشتر می‌شد اما به طورکل می‌توان عنوان داشت که در طول تاریخ کشور همواره چالش
کم آبی مطرح بوده است و اکنون نیز ضرورت دارد تا بهترین روش‌ها به منظور جلوگیری از تشدید این چالش در دستورکار قرارگیرد.
میرزایی تصریح کرد: استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری و روش‌های مدرنی که بتواند نا‌پایداری‌ها را کاهش دهد و ما را به سمت‌وسويی هدایت سازد که مشکلات را مرتفع سازیم، اهمیت فراوانی دارد و گامی اساسی تلقی می‌گردد.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: استفاده از تکنولوژی‌های جدید و به روز و همچنین استفاده از روش‌هایی که کمترین میزان استفاده از آب را به ویژه در بخش کشاورزی دارند، دارای اهمیت فراوان است و می‌بایست در دستورکار قرارگیرد. همچنین الگو‌های کشت که کمترین میزان استفاده از آب را سبب می‌شوند نیز می‌بایست مورد توجه قرارگیرند.
نماینده مردم بروجن در مجلس دوازدهم ادامه داد: بهینه‌سازی‌و مدیریت مصرف آب و همچنین استفاده از روش‌های نوین آبیاری، ضرورت‌های اقلیمی کشور است. توأمان با این موضوع در دین مبین اسلام نیز بر مصرف بهینه و صرفه‌جویی تأکید شده است و براین اساس می‌بایست اهتمام جدی بداریم تا آب دچار هدررفت و مصرف بسیار نباشد.
وی در پایان این گفت‌وگو متذکر شد: باید به سمت اصلاح الگوی کشت در بخش کشاورزی حرکت کنیم تا مصرف آب کاهش یابد. همچنین می‌بایست از تکنولوژی‌های به روز و جدید بهره بگیریم تا شرایط پایدارتری رقم بخورد و با چالش کم‌آبی مقابله شود.
تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
-
مبانی قدرت ملی
-
استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری در دستور کار قرار گیر‌د
-
نـوآوری ضامن پایداری کشاورزی
-
غــزه موزه جنایت بشریت
-
دولت اولویت تخصیص اعتبار به کشاورزی را جدی بگیرد
-
انقلابیگری و جمع شور و صبر
-
استمرار سردرگمی اقتصادی در اتحادیه اروپا
-
حقایقی درباره افسردگی
-
بازار سرمایه در دوراهی اعتماد
-
ماکرون در خرابههای غزه به دنبال چیست؟
-
روابط ایران و ونزوئلا گستردهتر خواهد شد
