بازی جدید ترامپ با اعصاب اروپائیان

اتحادیه اروپا نگران معامله احتمالی روسیه و آمریکاست

بازی جدید ترامپ با اعصاب اروپائیان

حنیف غفاری
اعلام برگزاری نشست روسای جمهور آمریکا و روسیه در آلاسکا مولد نگرانی‌های تازه‌ای برای سران اتحادیه اروپا بوده است. دیوید لامی، وزیر خارجه انگلیس خواستار برگزاری نشستی فوری میان کشورهای اروپایی بر سر این موضوع ( معامله احتمالی پوتین-ترامپ) بر سر جنگ اوکراین شده و حتی زلنسکی از اروپائیان خواسته تا مانع از الحاق رسمی بخش‌هایی از دونتسک و لوهانسک به خاک روسیه شوند.
شوک سهمگین راهبردی به اروپا
این فعل‌وانفعالات در حالی صورت می‌گیرد که در جریان برگزاری نشست دو ماه قبل در لاهه اعضای اروپایی پیمان آتلانتیک شمالی در تصمیمی حقارت آمیز و منفعلانه با اختصاص 5 درصد از تولید ناخالص داخلی خود به بودجه نظامی مشترک ناتو تن داده و خواسته رئیس‌جمهور آمریکا را به‌صورت کامل تأمین نمودند. اما ثمره این همراهی و بازی حماقت‌آمیز در زمین کاخ سفید چیزی جز شکست همه‌جانبه اروپائیان نبوده و نیست! 28 کشور اروپایی عضو ناتو تصور می‌کردند پس از امتیازی که در نشست لاهه به ترامپ داده‌اند، دیگر خبری از معاملات پنهانی و آشکار وی با روسیه و پوتین نخواهد بود و در عوض رئیس‌جمهور آمریکا توان صددرصدی خود را بر روی تقابل با کاخ کرملین خواهد گذاشت. این باور نادرست طی هفته‌های گذشته تقویت شد:زمانی که ترامپ تصمیم به ارسال موشک‌های پاتریوت به اوکراین گرفت بسیاری از سیاستمداران اروپایی تغییر استراتژی واشنگتن در قبال مسکو ( در جنگ اوکراین) را جشن گرفتند. اما اعلام برگزاری نشست آلاسکا و تأکید خاص ترامپ بر لزوم واگذاری بخشی از خاک اوکراین به روسیه شوک سهمگین دیگری را به بازیگران خوش‌خیال اروپایی وارد ساخته است. اکنون کشورهای اروپایی به‌وضوح می‌دانند که دیگر نقشی در ترسیم ابعاد توافق آتش‌بس احتمالی میان روسیه و اوکراین نداشته و ترامپ نیز نسبت به تحمیل خروجی نشست آلاسکا بر اتحادیه اروپا بی‌میل نیست! تنها امید اروپائیان شکست مذاکرات مستقیم پیش رو میان روسای جمهور آمریکا و روسیه است.
هشدار اروپائیان به ترامپ
هشدار اخیر اروپائیان به ترامپ ترجمانی از همین حس نگرانی و خشم است:نگرانی نسبت به رسمیت یافتن شکست اروپا در جنگ اوکراین و خشم نسبت به بی‌حاصل بودن امتیازاتی که در عرصه‌های اقتصادی و امنیتی ( از سوی بروکسل) به واشنگتن داده شده است. بااین‌حال ترامپ برای این دغدغه‌ها ارزش و اصالتی قائل نیست!رهبران اروپایی اخیرا با انتشار بیانیه‌ای در آستانه دیدار دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین، اعلام کردند که مسیر صلح در اوکراین نمی‌تواند بدون حضور کی‌یف تعیین شود. به گزارش نیویورک‌تایمز، آن‌ها نگرانند که رهبر آمریکا با خواسته‌های پوتین موافقت کرده و برای اجبار اوکراین به پذیرش آن‌ها تلاش کند.امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه، جورجا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، فریدریش مرز، صدراعظم آلمان، دونالد توسک، نخست‌وزیر لهستان، کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا و الکساندر استوب، رئیس‌جمهوری فنلاند در این بیانیه ضمن حمایت از تلاش‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برای پایان دادن به جنگ اوکراین، اعلام کردند که «راه‌حل دیپلماتیک» برای حل این جنگ سه سال و نیمه باید حاوی تضمین‌های امنیتی و معتبری باشد که «به اوکراین امکان دفاع از حاکمیت و تمامیت ارضی را بدهد.»
ترامپ اهمیتی به هشدارهای اروپا نمی‌دهد!
اما به نظر می‌رسد چنین خواسته‌ای حتی در ذهن ترامپ نیز محلی از اعراب ندارد. واگذاری بخش‌هایی از منطقه دونباس و همچنین به رسمیت شناختن الحاق کریمه به روسیه ازجمله مواردی است که قبلا نیز واشنگتن در خصوص آن‌ها سخن گفته بود. اما اروپائیان هزینه زیادی را جهت تغییر رویکرد و مسیر کاخ سفید در قبال این موارد صرف کردند. درحالی‌که اروپائیان از موفقیت صددرصدی خود در این خصوص سخن می‌گفتند، همه‌چیز دوباره تغییر کرد! نشست آتی آلاسکا تبدیل به یکی از گلوگاه‌های حساس راهبردی -امنیتی در معادلات اروپای امروز شده است. بدون شک تنها یک خروجی می‌تواند خیال اروپائیان را در قبال جنگ اوکراین راحت سازد:شکست مذاکره!
نقشه آغاز یا پایان مذاکره؟!
رهبران اروپایی ضمن تأکید بر این‌که «خط تماس کنونی باید نقطه آغازی برای مذاکرات باشد»، گفتند: «مذاکرات معنادار تنها در چارچوب یک آتش‌بس یا کاهش درگیری‌ها امکان‌پذیر است. ما همچنان بر اصل عدم‌تغییر مرزهای بین‌المللی با استفاده از زور پایبندیم.»
رهبران اروپایی همچنین تهاجم نظامی روسیه به اوکراین را «غیرقانونی»، «غیرموجه» و «نقض آشکار» منشور سازمان ملل و دیگر معاهدات بین‌المللی دانستند.
اما مذاکرات آلاسکا قرار نیست نقطه آغاز سلسله مذاکراتی بی‌پایان و نامحدود باشد! حتی برخی تحلیلگران می‌گویند احتمال دارد ترامپ در نشست آلاسکا از پوتین بخواهد تا هر چه سریع‌تر با مدل‌های پیشنهادی واشنگتن موافقت نموده و پروژه آتش‌بس در اوکراین را طرفین "بدون حضور اروپا"پیش برند. در این میان بازنده اصلی معادله علاوه بر کی یف، اتحادیه اروپا خواهد بود. بازیگری که با صرف میلیاردها دلار هزینه و دادن میلیاردها دلار امتیاز مضاعف به ترامپ اکنون در آستانه پذیرش یک شکست استراتژیک قرار دارد.
ابهام در خصوص ژاپورژیا و خرسون
به گزارش اکسیوس به نقل از منابع مطلع، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ روز چهارشنبه پس از دیدار با ولادیمیر پوتین با شرکت در تماس ویدئویی رئیس‌جمهوری آمریکا با رهبران اروپایی و ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین به تشریح پیشنهاد رئیس‌جمهوری روسیه برای پایان جنگ اوکراین پرداخت.بنابراین گزارش، آقای ویتکاف به حاضران گفت که ولادیمیر پوتین موافقت کرده است درصورتی‌که اوکراین با واگذاری مناطق لوهانسک و دونتسک و شبه‌جزیره کریمه موافقت کند، به جنگ پایان دهد.به گفته این منابع، دست‌کم برخی از شرکت‌کنندگان در تماس، این برداشت را داشتند که پوتین با کنار گذاشتن ادعای خود بر دو منطقه خرسون و زاپورژیا که روسیه بخشی از آن‌ها را در کنترل دارد، نیز موافقت کرده است که این موضع در مقایسه با مواضع پیشین رهبر روسیه، امتیاز مهمی به شمار می‌رود.بااین‌حال، استیو ویتکاف روز بعد در تماس ویدئویی دیگری با مقام‌های ارشد اوکراینی و اروپایی گفت که آقای پوتین تنها با توقف درگیری در خطوط فعلی استقرار نیروهای روسیه در این مناطق موافقت کرده است که به معنای باقی ماندن بخش‌های بزرگی از هر دو منطقه، ازجمله نیروگاه هسته‌ای زاپوریژیا، تحت اشغال روسیه خواهد بود.به‌این‌ترتیب هنوز دو منطقه خرسون و ژاپورژیا تبدیل به نقاط ابهامی پررنگ در مذاکرات ترامپ-پوتین شده‌اند.