اثرات سیاست‌های مالیاتی در کنترل رشد نقدینگی و اجرای دقیق بودجه

سیاوش غیبی پور کارشناس اقتصادی مطرح کرد:

اثرات سیاست‌های مالیاتی در کنترل رشد نقدینگی و اجرای دقیق بودجه

سیاوش غیبی پور، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار‌ «رسالت» به تشریح نقش مالیات در کنترل رشد نقدینگی پرداخت و دراین‌باره اظهارکرد: به طورکل در سند بودجه‌ای (سند بودجه ارائه‌شده از سوی دولت یا مجلس شورای اسلامی) برای هر محل هزینه، می‌بایست یک منبع درآمدی نیز پیش‌بینی گردد. در کشور ایران محل درآمدی به دو شکل می‌باشد؛ براین اساس می‌توان اظهارداشت که محل بودجه‌ عمومی، مالیات و درآمدهای داخلی است. همچنین برخی از پروژه‌های کلان نیز محل درآمدشان از فروش اموال تملیکی، گاز و نفت می‌باشد. در فرآیند اجرایی و توأمان با اجرای سند بودجه، به هرمیزانی که مالیات تأمین می‌شود، کسری بودجه آن بخش رفع خواهد شد. براین اساس بخشی که تخصیص مالیاتی ندارد، با کسری مواجه می‌گردد. وی افزود: گاه ممکن است که کسری بودجه با مالیات کنترل نشود. در چنین شرایطی باید به سمت استقراض از بانک مرکزی و سایر بانک‌ها حرکت کرد. در کشورهای خارجی، بخش سومی نیز تحت عنوان بخش خصوصی یا شرکت‌های دولتی وجود دارد که اعتبار موردنیاز را قرض می‌دهند که این شیوه در ایران مرسوم نیست.
غیبی پور تصریح کرد: بی‌شک تمامی کسری‌ها با اخذ مالیات ممکن نخواهد بود اما به طورکل نقش مالیات در کنترل رشد نقدینگی قابل‌توجه است. به سبب آنکه مصارف ثابت است و درآمدها متغیر می‌باشد، شرایط کاهش کسری بودجه یکسان نخواهد بود. براین اساس به هرمیزانی که مالیات خوب عمل کند، کسری بودجه کاهش می‌یابد و روش تأمین کسری بودجه، کاهش می‌یابد و آثار مخرب آن نیز از بین خواهد رفت. در مقابل نیز اگر مالیات به‌درستی عمل نکند، کسری بودجه افزایش یابد و محل تأمین کسری بودجه از منابع بانکی، استقراضی و ... باشد، اثر مخرب شکل‌خواهد گرفت. گفتنی است که اگر کسری بودجه ۱۰۰ همت باشد، به همان میزان نقدینگی ایجاد نخواهد شد. این میزان ضریب فزاینده دارد که به طورکل حدود ۳ تا ۴ درصد است. براین اساس اگر مالیات به‌درستی عمل نکند و کسری بودجه با نقدینگی بانک تأمین گردد، ۴ برابر آن پول اثر مخرب در اقتصاد شکل خواهد گرفت. در چنین شرایطی تنها چاره تولید است. اگر تولید این نقدینگی را جذب کند، مانع از سوداگری خواهد شد و چنانچه قادر به جذب نشود، سوداگری و رشد نقدینگی شکل خواهد گرفت. بنابراین مالیات در کنترل رشد نقدینگی اثرگذار است. کارشناس اقتصادی همچنین خاطرنشان کرد: به طورکل دولت‌ها به سمت کسری بودجه نمی‌روند و درصدد استقراض نیستند اما گاه بار مالی و تعهد ایجادشده در بودجه موجب این روند می‌شود.
او در پایان این گفت‌وگو متذکر شد: توأمان با مالیات‌ها ضرورت دارد تا هزینه‌های دولت کنترل‌شده باشد تا دخل‌وخرج تناسب یابد. تناسب این امر می‌تواند مانع از کسری و افزایش نقدینگی شود.