پیرامون اجلاس اخیر سازمان همکاری‌ شانگهای مطرح شد:

قدرت چندجانبه‌گرایی در شانگهای

گروه سیاسی 
در روزهای پایانی مردادماه، سه کشور اروپایی عضو تروئیکا یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا طی نامه‌ای خطاب به دبیرکل سازمان ملل متحد اعلام داشتند که اگر جمهوری اسلامی ایران تا هشتم شهریورماه به گفت‌وگوهای هسته‌ای بازنگردد، آنان مکانيسم موسوم به ماشه را فعال خواهند کرد. در واکنش به این تهدید اروپایی‌ها، مجلس شورای اسلامی موضع قاطع خود را اعلام و تصریح کرد که در صورت بازگشت تحریم‌ها، جمهوری اسلامی ایران خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) را در دستور کار قرار خواهد داد. همزمان با این تحولات، رئیس‌جمهور کشورمان مسعود پزشکیان به دعوت رسمی چین در اجلاس سازمان همکاری‌ شانگهای حضور یافت. این اجلاس که جمعیتی بالغ بر ۲/۵ میلیارد نفر و سهمی بیش از ۴۰ درصد اقتصاد جهانی را نمایندگی می‌کند، فرصتی مهم برای رایزنی‌های دیپلماتیک ایران به شمار می‌رفت. 
در حاشیه نشست، رئیس‌جمهور با همتایان خود از کشورهای روسیه، چین، ترکیه، تاجیکستان و نخست‌وزیر پاکستان و  دبیرکل سازمان ملل دیدار و گفت‌وگو کرد. موضوعات اصلی این دیدارها بررسی فضای بین‌المللی، مقابله با تلاش تروئیکای اروپا برای فعال‌سازی مکانيسم ماشه و نیز سرعت‌بخشیدن به اجرای توافقات امضاشده میان ایران و برخی اعضای شانگهای بود. پزشکیان در سخنرانی خود در بیست و پنجمین نشست سران سازمان شانگهای به این موضوع تأکید کرد که این سازمان به عنوان یکی از ارکان مهم چندقطبی‌سازی نظام بین‌الملل، باید در دو مسیر موازی، مشخص و شفاف برای ایجاد جهانی ‌صلح‌آمیزتر و همچنین جهانی مهیاتر برای گسترش همکاری‌های اقتصادی گام بردارد. همچنین رئیس جمهور پیگیری سازمان یافته‌تر دو ضرورت یا تلاش مهم یعنی ضرورت صلح‌سازی و ضرورت تقویت همکاری‌های مالی برای کاهش اثرگذاری تحریم‌های یک‌جانبه را به اعضای حاضر در این اجلاس پیشنهاد و بر آن تأکیدکرد. رئیس جمهور در اجلاس شانگهای پلاس نیز یادآور شد که ایران برای یافتن راه‌حلی دیپلماتیک حل و فصل مسالمت‌آمیز برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود آمادگی داشته و دارد اما توسل ناکام آمریکا و رژیم صهیونیستی به تهاجم نظامی نشان داد که گزینه نظامی کارآیی ندارد و با مقاومت قهرمانانه مردم ایران مواجه می‌شود. توسل به ساز و کار موسوم به اسنپ‌بک نیز تنها به پیچیده‌تر شدن اوضاع و تنش بیشتر منجر می شود و ایران به آمریکا و اروپا توصیه می‌کند راه‌حل‌های مبتنی بر مقابله را کنار گذشته و برای رسیدن به یک راه‌حل متعادل و منصفانه به دیپلماسی روی آورند. مسعود پزشکیان همچنین در حاشیه این اجلاس با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه دیدار و گفت‌وگو کرد و با تأکید بر اجرایی شدن توافقنامه جامع بلندمدت میان ایران و روسیه، آن را زمینه‌ساز افزایش روابط و گسترش همکاری‌های فیمابین دانست. دیدار با شی جین پینگ، رئیس جمهور خلق چین نیز از دیگر برنامه های پزشکیان در حاشیه این اجلاس بود، رئیس جمهور کشورمان در این دیدار با تأکید بر اینکه ایران کشوری دوست و متحدی قوی و مصمم برای چین است، بر تثبیت و تقویت صلح و امنیت در منطقه به عنوان هدف اصولی و بنیادی جمهوری اسلامی ایران تأکید و این رویکرد را مانع ظلم و تجاوز و یکجانبه‌گرایی عنوان کرد تا قانون و ارتباط کشورها از موضع برابر حکمفرا باشد، نه زور، تحمیل و تجاوز. پزشکیان در دیدار با شی جین پینگ علاقه‌مندی ایران به گسترش همه جانبه روابط و همکاری‌ها با چین را یادآور شد و اینکه تهران آماده همکاری برای اجرای همه مفاد توافق جامع ۲۵ ساله دو کشور است و برای این هدف باید عملگرایی هدفمند و هوشمند در دستور کار قرار بگیرد. دیدار مسعود پزشکیان و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه هم تأکید دیگری بر دیپلماسی فعال رئیس جمهور در شانگهای بود و طرفین نیز دراین دیدار بر حفظ وحدت و انسجام در جهان اسلام و تقویت و گسترش روابط همسایگی تأکید کردند. به نقل از ایرنا، افزایش حجم مبادلات تجاری و تعاملات بازرگانی ایران و ترکیه، حمایت از توافقات میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان در مسیر تثبیت صلح و مخالفت با هرگونه حضور نیروهای فرامنطقه‌ای در منطقه قفقاز و آمادگی ایران برای مذاکره با آمریکا بر اساس به رسمیت شناختن حقوق هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و رسیدن به یک راه‌حل برد برد، از جمله مواردی بود که پزشکیان در دیدار با اردوغان به آن‌ها اشاره کرد. دیدار با آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد هم از نقاط عطف سفر رئیس جمهور به چین بود. رئیس جمهور از دبیرکل سازمان ملل متحد خواست که مواضع صریح‌تری در محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینیان و دیگر کشورهای منطقه داشته باشد. او همچنین با گلایه از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به خصوص مدیرکل این نهاد بین‌المللی تأکید کرد که جمهوری اسلامی ایران تحت شدیدترین و پرتعدادترین نظام بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است، اما متأسفانه این سازمان بین‌المللی حتی حاضر نشد حملات رژیم صهیونیستی به تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را که کاملا زیر نظر خود آن‌ها فعالیت می‌کرد، محکوم کند؛ چرا که این اقدام خلاف همه قواعد و چارچوب‌های بین‌المللی صورت گرفت و آژانس هنوز هم از محکوم کردن آن طفره می‌رود. شایان ذکر است تا بگوییم که کارشناسان و فعالان عرصه سیاسی و اقتصادی معتقدند که حضور فعال کشورمان در اجلاس‌های بین‌المللی و تقویت همکاری با کشورهای شرق آسیا، فرصتی ارزشمند برای گشودن مسیرهای تازه در توسعه اقتصادی و سیاسی کشور فراهم کرده است. به گفته آنان، اجرای عملی توافقات راهبردی با چین و روسیه می‌تواند همزمان به رشد تولید داخلی، گسترش صادرات و ارتقای بیش از پیش جایگاه کشور درسطح بین‌المللی منجر شود. دراین خصوص هادی قوامی، نایب رئیس اول کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی بیان کرده است: سفر رئیس جمهور به چین و حضور در اجلاس همکاری‌های شانگهای این فرصت را فراهم کرد تا کشورهای حاضر در این اجلاس تصمیمات مهمی برای تقابل با یکجانبه گرایی غرب و توجه به چندجانبه گرایی در راستای تأمین حقوق ملت‌ها اتخاذ کنند. وی همچنین تأکید کرد: اجلاس اخیر این پیام را به آمریکا و همپیمانان این کشور رساند که کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای وابسته به غرب نیستند و می‌توانند تعامل عمیق تر و بلندمدت تری با یکدیگر در چارچوب توافقنامه‌هایی بلندمدت به اجرا برسانند. در بررسی بیشتر این موضوع به گفت‌وگو با مجتبی یوسفی، نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی و همچنین غلامرضا توکل، نماینده مردم سروستان، خرامه و کوار پرداختیم که در ادامه می‌خوانید. 

غلامرضا توکل، نماینده مردم سروستان، خرامه و کوار در مجلس شورای اسلامی: 
ظرفیت‌های همکاری شانگهای، رونق اقتصادی را رقم خواهد زد

غلامرضا توکل، نماینده مردم سروستان، خرامه و کوار در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» درخصوص دستاوردهای اجلاس اخیر شانگهای بیان کرد: از پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز همواره دشمنان کوشیده‌اند تا کشور را در شرایط تحریمی قرار دهند و مانع از پیشرفت روزافزون کشور شوند. با وجود این تلاش‌ها و به‌کارگیری ابزارهای تحریمی اما همواره موفقیت‌های بزرگ حاصل شده و رویکرد دیپلماسی فعال به ویژه با کشورهای منطقه استمرار یافته است. اجلاس اخیر شانگهای نیز نمونه‌ای موفق از همین رویکرد است که سبب شده تا توانایی‌های کشور بیش از پیش مبرهن گردد. وی افزود: اجلاس اخیر شانگهای به صراحت مبرهن ساخت که چندجانبه‌گرایی علیه یک‌جانبه‌گرایی دردستورکار قرارگرفته است و جمهوری اسلامی ایران همواره با نگاه اتکاء به توانایی‌های داخلی و ارتباط با کشورهای دوست و همسایه حرکت می‌کند. 
نماینده مردم سروستان، خرامه و کوار در مجلس دوازدهم همچنین خاطرنشان کرد: حضور رئیس جمهور محترم در اجلاس اخیر شانگهای و دیدار با همتایان به لحاظ اقتصادی نتایج مثمرثمری را به همراه خواهد داشت و بی‌شک مشکلات مطرح را مرتفع خواهد کرد. 
وی با اشاره به رونق صادرات در اثر گسترش مراودات اقتصادی ادامه داد: این اجلاس به موجب توسعه هرچه بیشتر ارتباطات و تعاملات و همچنین گسترش مراودات اقتصادی نتایج چشمگیر و موفقی را رقم خواهد زد و موجب توسعه صادرات کشور نیز خواهد شد. 
وی در پایان این گفت‌وگو با اشاره به ظرفیت‌های عظیم سازمان همکاری شانگهای بیان کرد: به موجب ظرفیت‌های فراوان همکاری‌ با کشورهای عضو شانگهای و همچنین کشورهای همسایه و دوست می‌توانیم موفقیت‌های دوچندان را رقم بزنیم و چالش‌های مطرح را مرتفع سازیم. دشمنان کشور نیز بدانند که هرچه ما را تهدید به تحریم کنند، به همان میزان به موفقیت و گشایش‌های اقتصادی دست پیدا خواهیم کرد.

مجتبی یوسفی، نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی:  
اجلاس اخیر شانگهای ،مسیر سرمایه‌گذاری و تجارت را هموار کرد

مجتبی یوسفی، نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» بیان کرد: بدیهی‌است که هژمونی قدرت‌ تک‌وجهی و سنتی در دنیا تغییر پیدا کرده است و اینک قدرت‌های نوظهور و حرکت از غرب به سوی شرق و همچنین پیمان‌های چندجانبه در حال ظهور و بروز و جایگزینی با پیمان‌های سنتی گذشته می‌باشند. شایان ذکر است تا بگوییم که این روند به معنای عدم کارکرد پیمان‌های سنتی و قدیمی نیست اما مقصود این است که تغییر رویکرد شکل گرفته و سلطه دلار نیز بسیارکاهش یافته است. اکنون روند قدرت‌های بین‌المللی و قدرت‌ اقتصادی تغییر یافته و به سمت پیمان‌های جدید دوجانبه و چندجانبه حرکت کرده است و این مسیر نیز با سرعت قابل‌توجهی در حال حرکت است. وی افزود: هم‌اکنون معاهدات جدید چندجانبه و همچنین پیمان‌های جدید همچون بریکس و شانگهای در اقتصاد بین‌الملل، حرف فراوانی برای گفتن دارد چراکه از منظر وسعت، جمعیت، رشد اقتصادی و بازار موجود از فرصت‌های بسیار چشمگیری برخوردار می‌باشند. یوسفی تصریح کرد: باید از دولت سیزدهم یاد کرد که در آن زمان عضویت رسمی در سازمان همکاری شانگهای و پیمان بریکس رقم خورد و اینک مشاهده می‌شود این‌چنین مثمرثمر است و تأثیرگذاری فراوانی در عرصه بین‌المللی دارد. او متذکر شد: به موجب اجلاس شانگهای همکاری اقتصادی بسیارخوبی میان کشورهای عضو درحال شکل‌گیری است و به همین‌‌خاطر حضور
رئیس جمهور محترم دراین اجلاس بسیار مثمرثمر ارزیابی می‌گردد.او یادآور شد: پس از جنگ ۱۲ روزه، دشمنان به دنبال انزوا و ایجاد محدودیت برای جمهوری اسلامی ایران بودند اما دیپلماسی فعال اخیر این تلاش و سیاست را به صورت کامل شکست داد. وی همچنین ادامه داد: برخی‌ها رشد و دیپلماسی فعال را تنها در ارتباط با کشورهای محدود اروپایی‌‌ها و آمریکا می‌بینند درحالی که چنین نیست و اجلاس اخیر شانگهای به خوبی تبیین کرد که حضور و همکاری‌های این چنین فرصتی بی‌بدیل را به ویژه از منظر توان اقتصادی و نقش منطقه‌ای رقم می‌زند. همچنین به موجب چنین روندی می‌توان اهداف توسعه‌ای را به سرانجام رساند چراکه منافع مشترک بسیارزیادی وجود دارد. او همچنین ادامه داد: مراودات و ارتباطات منطقه‌ای‌مان با کشورهای دوست و همسایه فرصت بسیارخوبی ارزیابی می‌شود و تلاش دولت به منظور دیپلماسی هرچه‌فعال‌تر با حضور رئیس جمهور محترم در اجلاس اخیر بسیار تأثیرگذار ارزیابی می‌گردد و به نظر می‌رسد فرصتی برای نگاه جدی‌تر از پیش باشد. یوسفی گفت: اجلاس شانگهای متشکل از کشورهای توانمند در عرصه سیاسی و اقتصادی است و می‌توان از ظرفیت این اجلاس بهره‌مندی بیشتری داشت. بنابراین می‌بایست مسیر حرکت  را با برنامه‌‌ریزی دقیق‌تر ادامه داد تا اهداف موردنظر دربخش‌های مختلف اقتصادی تحقق یابد. 
وی در پایان این گفت‌وگو بیان کرد: ضرورت دارد تا فضای قابل ا‌طمینان برای سرمایه‌گذاران و تجار طرفینی با حفظ منافع صادرکنندگان داخلی رقم زد و ظرفیت‌های موجود را بیش از پیش کرد تا فضای امن اقتصادی به منظور رونق سرمایه‌گذاری رقم بخورد. در مجموع می‌توان عنوان داشت که اجلاس اخیر شانگهای و حضور رئیس جمهور یک حضور بسیار تأثیرگذار در تراز بین‌المللی بود و پیامی برای کشورهای غربی مبنی بر توسعه شرق و کشورهای آسیایی داشت تا بدانند که قدرت‌های نوظهور به صورت تشریفاتی و تبلیغاتی نیستند بلکه حضوری مقتدر دارند و با جدیت در حوزه سیاسی و اقتصادی و همچنین نظامی و دیپلماسی فعال‌اند.
قدرت چندجانبه‌گرایی در شانگهای