دیپلماسی آموزشی؛فراتر از یک الزام

دیپلماسی آموزشی؛فراتر از یک الزام

دکتر مهدی ذوالفقاری
رئیس کانون زبان ایران
گذار بشریت به هزاره سوم، برخی واژگان و مولفه ها در حوزه روابط بین الملل را به گونه ای آشکار تغییر داده است. این تغییر، مترادف با خلق بستری نوین جهت ارتقای قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در راستای کسب فرصتهای تازه در حوزه فرامرزی است. دیپلماسی از جمله مفاهیمی است که طی سال های اخیر حدود و ثغور مفهومی و مصداقی آن تغییراتی کرده است. اگرچه همچنان کلید واژگانی مانند دیپلماسی رسمی و دیپلماسی پنهان در مناسبات دولتها کاربرد سنتی خود را دارد، اما دردنیای امروز نمی توان نقش و جایگاه دیپلماسی عمومی و متعلقات آن را نادیده انگاشت. یکی از متعلقات مهم دیپلماسی عمومی ، دیپلماسی آموزشی است.
در یک تعریف ساده و گویا، به معنای بهره گیری از ظرفیت های آموزشی در راستای ادراک ملت های دیگر و بسط تفاهمات مشترک و تصویرسازی واقعی از کشورمان در حوزه فرامزی است. همان گونه که مشاهده می شود، دیپلماسی آموزشی در عین نوین و نوپا بودن، دامنه گسترده ای داشته و قدرت دربرگیری آن نیز نامحدود است. یکی از اصلی ترین ابزارهای دیپلماسی آموزشی، مسئله زبان است.آموزش زبان فارسی در کشورهای دیگر معلول هم افزایی متقابل ما با دیگر بازیگران جهانی در عرصه یادگیری زبان است. زمانی که این ارتباط متقابل و همگون ایجاد می شود، زبان تبدیل به مجرایی جهت انتقال فرهنگ، اصالت و تمدن ما به دیگر کشورهای جهان خواهد شد. کارویژه مهم دیپلماسی آموزشی، تلاش برای این تاثیرگذاری متقابل با حفظ حریم تمدنی و فرهنگی کشورمان است.
استعداد زبان آموزی در کشورعزیزمان فوق العاده بوده و اگر این استعداد در مسیر صحیح خود هدایت شود، مولد فرصت های بی همتایی در راستای روایتگری موثر از ایران در دیگر کشورها خواهد بود. ضمن آنکه دیپلماسی( از هر نوع آن ) به صورت ذاتی یک مسیر و جاده دوطرفه است .به عبارتی گویاتر، تفاهم نامه ها و اسنادی که در خصوص آموزش متقابل زبان میان ایران و کشورهای دیگر به امضا رسیده و عملیاتی می شود، به همان میزان امکان آموزش زبان شیرین فارسی را در بین مردم دیگر کشورهای دنیا فراهم می سازد.اقبال
زاید الوصف ملت های دیگر نقاط جهان نسبت به زبان فارسی و ویژگی های خلاقانه و منحصر به فرد نهفته در زبان مادری ما، موضوعی نیست که کسی منکر آن باشد.
یکی از اصلی ترین دغدغه های کانون زبان ایران طی سال های اخیر، حرکت در بطن و مدار همین دیپلماسی آموزشی و شکل دهی آن بر مبنای نیازهای متقابل ملت هاست. اگر آموزش زبان در کشورمان و کشورهای دیگر، در بطن یک منظومه و ساختار هدفمند تعریف شود، شاهد ثمرات فراآموزشی آن برای ایران عزیزمان خواهیم بود. باید این قاعده کلان را به صورتی عینی و جدی درک کرد و در مسیر اجرایی شدن آن گام موثری برداشت. در این خصوص، دیپلماسی آموزشی و به صورت تخصصی تر، دیپلماسی زبانی را نه یک مطلوبیت، بلکه یک الزام تلقی می کنیم. این الزام، متاثر از تکنولوژی های نوین ارتباطی و مناسبات جدید در عرصه مخاطب شناسی بین المللی است.