چه زمانی مسکن به کالای در دسترس تبدیل می‌شود؟
رونق با نسخه مشارکت
گروه اقتصادی
در سال‌های اخیر، بازار مسکن به یکی از پرچالش‌ترین حوزه‌های اقتصادی کشور تبدیل شده است؛ حوزه‌ای که در عین برخورداری از ظرفیت‌های فراوان، به دلایل متعددی گرفتار رکود شده و بخش مهمی از اقتصاد را نیز درگیر تبعات خود کرده است. در شرایطی که خانه‌دار شدن برای بخش قابل توجهی از اقشار جامعه به رؤیایی دور از دسترس تبدیل شده و بازار اجاره نیز روزبه‌روز فشار بیشتری بر خانواده‌ها وارد می‌کند، توجه به ریشه‌های چالش و تدوین راهکارهای دقیق و مؤثر، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است و در این مسیر یکی از واقعیت‌های انکارناپذیر، تأثیر مستقیم شرایط اقتصاد کلان بر وضعیت بازار مسکن است. نوسانات نرخ ارز، تورم، ناترازی انرژی و کاهش قدرت خرید خانوارها، همگی به‌گونه‌ای در کاهش تقاضای مؤثر و افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز نقش داشته‌اند.
در چنین وضعیتی، بازار مسکن به مثابه بیماری است که نسخه آن، تنها در جراحی‌های موضعی و سیاست‌های مقطعی درمان نمی‌شود، بلکه نیازمند بهبود ساختار اقتصادی و هدایت دقیق منابع و امکانات است. هم‌اکنون کاهش سرمایه‌گذاری و ساخت‌وساز و فاصله عمیق میان عرضه موجود و توان واقعی متقاضیان، منجر به شکل‌گیری رکودی مزمن در این بازار شده است و این رکود، نه‌تنها فعالیت بخش خصوصی در حوزه ساخت‌وساز را تحت‌الشعاع قرار داده، بلکه زنجیره‌ای از صنایع وابسته به مسکن را نیز به کاهش ظرفیت سوق داده است. این در حالی است که بازار مسکن می‌تواند در صورت برنامه‌ریزی صحیح، به یکی از پیشران‌های مهم اقتصادی کشور بدل شود؛ همان‌طور که در بسیاری از کشورهای موفق، توسعه مسکن نقش بسزایی در ایجاد اشتغال، تحریک تقاضای داخلی و به حرکت درآوردن چرخ تولید ایفا کرده است. به گفته بسیاری از کارشناسان، بدون احیای تقاضای مؤثر و ایجاد مشوق‌های واقعی برای تولید، نمی‌توان به خروج این بازار از رکود امیدوار بود.
ابزارهای تسهیلاتی دولت باید به‌گونه‌ای طراحی شود که هم سازنده و هم خریدار، امکان استفاده از آن را داشته باشند. همچنین ضروری است که دولت در تعامل با بخش خصوصی، پروژه‌های مشارکتی و ساخت انبوه را در اولویت قرار دهد. درحقیقت می‌توان عنوان کرد که در شرایط کنونی، دولت باید با نگاه مسئولانه‌تر و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فنی، تخصصی و اجرایی بخش خصوصی، بستری برای تولید مسکن فراهم آورد که نه‌تنها پاسخگوی نیاز واقعی جامعه باشد، بلکه موتور محرک اقتصاد نیز محسوب شود.
شایان ذکر است تا بگوییم که این مهم، تنها در سایه عزم جدی در سطح سیاست‌گذاری کلان و برنامه‌ریزی دقیق میسر خواهد بود چراکه مسکن تنها یک کالای مصرفی نیست؛ بلکه شاخصی از ثبات اقتصادی است و اگر این بازار به درستی هدایت شود، می‌تواند چرخ اقتصاد را بیش از پیش به حرکت درآورد. در بررسی بیش‌تر این موضوع به گفت‌وگو با ایرج رهبر، رئیس کانون انبوهسازان تهران و حسن محتشم، عضو هیئت‌مدیره انجمن انبوهسازان استان تهران پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
ایرج رهبر، رئیس کانون انبوهسازان تهران:
بهبود بازار مسکن مستلزم تنظیم‌گری دولت است
ایرج رهبر، کارشناس بازار مسکن و رئیس کانون انبوهسازان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح راهکارهای بهبود وضعیت بازارمسکن پرداخت و با تاکید بر ضرورت ورود جدی دولت به منظور تنظیم‌گری در بازار مسکن عنوان کرد: بهبود بازارمسکن هم‌اینک دیگر با عزم سرمایه‌‌گذاران و افزایش سرمایه‌گذاری ممکن نیست و دولت می‌بایستی ورود و تنظیم‌گری جدی بدارد. وی با بیان اینکه تنظیم‌گری دولت در بازارمسکن نسخه‌ای است که در تمامی نقاط دنیا موردتوجه قرار می‌گیرد، افزود: به طورمعمول در تمامی نقاط دنیا مادامی که چنین مشکلی شکل می‌گیرد، دولت‌ها ورود می‌کنند و با تنظیم‌گری درصدد حل مشکل بازار مسکن برمی‌آیند.
رهبر با اشاره به ضرورت به کارگیری مشوق‌های مالیاتی و ارائه تسهیلات بانکی تصریح کرد: بازارمسکن هم‌اکنون نیازمند تنظیم‌گری دولت است و بنابراین گشایش بازار نیز از این بستر ممکن خواهد بود. گفتنی است که این ورود می‌تواند در قالب مشوق‌های مالیاتی یا ارائه تسهیلات بانکی باشد.
رئیس کانون انبوهسازان تهران تنظیم‌گری دولت را گامی مثمرثمر به منظور کاهش رکود در بازارمسکن خواند و همچنین خاطرنشان کرد: اگر درصدد خروج بازار مسکن از رکود هستیم، می‌بایست ورود تاثیرگذار دولت به بازار از طریق مشوق‌های مالیاتی یا ارائه تسهیلات بانکی رقم بخورد.
او با اشاره به کاهش قدرت خرید مردم و تورم بالای بازار مسکن متذکر شد: اکنون به موجب تورم موجود و کاهش قدرت خرید مردم، بازار مسکن دچار شکاف شده است و قدرت خرید مردم نیز پاسخگوی افزایش هزینه‌های تورمی نیست.
کارشناس بازار مسکن در پایان این گفت‌وگو سیاست به کارگیری بسته‌ها و مشو‌ق های حمایتی را گامی حائزاهمیت دانست و دراین خصوص با اشاره به بسته‌های حمایتی دولت از بورس یادآور شد: باید درصدد بهبود بازارمسکن از مسیر تنظیم‌گری بود. درست همچون بازار بورس که گرفتار رکود شد و دولت با تنظیم‌گری و بسته‌های حمایتی به کمک آن آمد.
حسن محتشم، عضو هیئت‌مدیره انجمن انبوهسازان استان تهران:
بازار مسکن بیمار و نسخه درمان در اقتصاد کلان نهفته است
حسن محتشم، کارشناس بازار مسکن و عضو هیئت‌مدیره انجمن انبوهسازان استان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» پیرامون لزوم تمرکز دولت بر بهبود بازارمسکن بیان کرد: پیش‌از هرچیز، دولت باید درصدد اصلاح و بهبود اقتصاد کلان باشد. درحقیقت دولت باید در سطح اقتصاد کلان، تصمیمات مثمرثمر را اتخاذ کند تا به تبع بهبود اقتصاد کلان، بخش مسکن نیز تحت تاثیر قرارگیرد و درمان شود. وی با بیان اینکه بهبود بازارمسکن مستلزم تقویت اقتصاد کلان است، افزود: اینکه به تنهایی در بخش مسکن اقدامی مثبت و مثمرثمر شکل گیرد، بعید به نظر می‌آید و این مهم در گام نخست نیازمند بهبود اقتصاد کلان است. محتشم تصریح کرد که راهکار ارائه تسهیلات در حوزه مسکن به سهولت ممکن نیست چراکه این اعتبار به راحتی تامین نخواهد شد و سپس خاطرنشان کرد: بازار مسکن هم‌اکنون وضعیتی بیمارگونه دارد و چنانچه درمان نشود، اقتصاد کلان نیز تحت الشعاع قرار خواهد گرفت چراکه تمامی صنایع به یک‌دیگر مرتبط‌اند و وابستگی مستقیمی دارند. او متذکر شد: دولت باید از نظرات کارشناسان برجسته دراین حوزه کمک گیرد و بیش از پیش به فکر درمان مسکن باشد. اینک درد را همه می شناسیم و نیاز است تا راهکار درمانی در دستورکار قرارگیرد. وی با تاکید بر مشارکت و حضور بخش خصوصی یادآور شد: امکاناتی که هم‌اینک دولت دارد، بخش خصوصی ندارد. بنابراین باید از این امکانات با تعامل بخش خصوصی استفاده کرد تا راهکاری معقول در دستورکار قرارگیرد. متاسفانه در شرایط حال حاضر موضوع ناترازی انرژی نیز اثرگذار است و به وضعیت نابه‌سامان حال حاضر دامن زده است. قطعی برق و آب موجب شده تا صنایع نتوانند از ظرفیت کامل خود بهره گیرند و تولیدات‌شان نیز کم شده است. این در حالی است که هزینه کارگر و سایر هزینه‌ها همچنان ثابت است و این روند سبب افزایش قیمت شده است. محتشم با تاکید بر ضرورت تقویت بازار اجاره بها همچنین ادامه داد: در بخش مسکن با توجه به شرایط موجود، باید بخش اجاره را تقویت کرد تا به مردم به ویژه مستاجران کمک شود. گفتنی است که ارائه تسهیلات در این بخش نیز می‌بایست روان شود. وی در پایان این گفت‌وگو ضمن بیان اینکه دولت باید در بخش تولید قدم بردارد، اظهارکرد: بارها تاکید و توصیه داشته‌ایم که دولت باید پروژه‌های مشارکتی بدارد و ساخت را رونق ببخشد. دولت باید زمین را به انجمن‌های متخصص صنعت ساخت و انبوه‌ساز بدهد و تولید را پیش ببرد اما متاسفانه اینک می‌بینیم که دولت تنها به فراخوان بسنده می‌کند و بدیهی است که متخصصان صنعت ساخت و انجمن‌های مربوطه در فراخوان شرکت نمی‌کنند و این امر مانع کندی در پیش‌برد اهداف و عدم تاثیر موثر در حوزه مسکن خواهد شد.
در سال‌های اخیر، بازار مسکن به یکی از پرچالش‌ترین حوزه‌های اقتصادی کشور تبدیل شده است؛ حوزه‌ای که در عین برخورداری از ظرفیت‌های فراوان، به دلایل متعددی گرفتار رکود شده و بخش مهمی از اقتصاد را نیز درگیر تبعات خود کرده است. در شرایطی که خانه‌دار شدن برای بخش قابل توجهی از اقشار جامعه به رؤیایی دور از دسترس تبدیل شده و بازار اجاره نیز روزبه‌روز فشار بیشتری بر خانواده‌ها وارد می‌کند، توجه به ریشه‌های چالش و تدوین راهکارهای دقیق و مؤثر، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است و در این مسیر یکی از واقعیت‌های انکارناپذیر، تأثیر مستقیم شرایط اقتصاد کلان بر وضعیت بازار مسکن است. نوسانات نرخ ارز، تورم، ناترازی انرژی و کاهش قدرت خرید خانوارها، همگی به‌گونه‌ای در کاهش تقاضای مؤثر و افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز نقش داشته‌اند.
در چنین وضعیتی، بازار مسکن به مثابه بیماری است که نسخه آن، تنها در جراحی‌های موضعی و سیاست‌های مقطعی درمان نمی‌شود، بلکه نیازمند بهبود ساختار اقتصادی و هدایت دقیق منابع و امکانات است. هم‌اکنون کاهش سرمایه‌گذاری و ساخت‌وساز و فاصله عمیق میان عرضه موجود و توان واقعی متقاضیان، منجر به شکل‌گیری رکودی مزمن در این بازار شده است و این رکود، نه‌تنها فعالیت بخش خصوصی در حوزه ساخت‌وساز را تحت‌الشعاع قرار داده، بلکه زنجیره‌ای از صنایع وابسته به مسکن را نیز به کاهش ظرفیت سوق داده است. این در حالی است که بازار مسکن می‌تواند در صورت برنامه‌ریزی صحیح، به یکی از پیشران‌های مهم اقتصادی کشور بدل شود؛ همان‌طور که در بسیاری از کشورهای موفق، توسعه مسکن نقش بسزایی در ایجاد اشتغال، تحریک تقاضای داخلی و به حرکت درآوردن چرخ تولید ایفا کرده است. به گفته بسیاری از کارشناسان، بدون احیای تقاضای مؤثر و ایجاد مشوق‌های واقعی برای تولید، نمی‌توان به خروج این بازار از رکود امیدوار بود.
ابزارهای تسهیلاتی دولت باید به‌گونه‌ای طراحی شود که هم سازنده و هم خریدار، امکان استفاده از آن را داشته باشند. همچنین ضروری است که دولت در تعامل با بخش خصوصی، پروژه‌های مشارکتی و ساخت انبوه را در اولویت قرار دهد. درحقیقت می‌توان عنوان کرد که در شرایط کنونی، دولت باید با نگاه مسئولانه‌تر و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فنی، تخصصی و اجرایی بخش خصوصی، بستری برای تولید مسکن فراهم آورد که نه‌تنها پاسخگوی نیاز واقعی جامعه باشد، بلکه موتور محرک اقتصاد نیز محسوب شود.
شایان ذکر است تا بگوییم که این مهم، تنها در سایه عزم جدی در سطح سیاست‌گذاری کلان و برنامه‌ریزی دقیق میسر خواهد بود چراکه مسکن تنها یک کالای مصرفی نیست؛ بلکه شاخصی از ثبات اقتصادی است و اگر این بازار به درستی هدایت شود، می‌تواند چرخ اقتصاد را بیش از پیش به حرکت درآورد. در بررسی بیش‌تر این موضوع به گفت‌وگو با ایرج رهبر، رئیس کانون انبوهسازان تهران و حسن محتشم، عضو هیئت‌مدیره انجمن انبوهسازان استان تهران پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
ایرج رهبر، رئیس کانون انبوهسازان تهران:
بهبود بازار مسکن مستلزم تنظیم‌گری دولت است
ایرج رهبر، کارشناس بازار مسکن و رئیس کانون انبوهسازان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» به تشریح راهکارهای بهبود وضعیت بازارمسکن پرداخت و با تاکید بر ضرورت ورود جدی دولت به منظور تنظیم‌گری در بازار مسکن عنوان کرد: بهبود بازارمسکن هم‌اینک دیگر با عزم سرمایه‌‌گذاران و افزایش سرمایه‌گذاری ممکن نیست و دولت می‌بایستی ورود و تنظیم‌گری جدی بدارد. وی با بیان اینکه تنظیم‌گری دولت در بازارمسکن نسخه‌ای است که در تمامی نقاط دنیا موردتوجه قرار می‌گیرد، افزود: به طورمعمول در تمامی نقاط دنیا مادامی که چنین مشکلی شکل می‌گیرد، دولت‌ها ورود می‌کنند و با تنظیم‌گری درصدد حل مشکل بازار مسکن برمی‌آیند.
رهبر با اشاره به ضرورت به کارگیری مشوق‌های مالیاتی و ارائه تسهیلات بانکی تصریح کرد: بازارمسکن هم‌اکنون نیازمند تنظیم‌گری دولت است و بنابراین گشایش بازار نیز از این بستر ممکن خواهد بود. گفتنی است که این ورود می‌تواند در قالب مشوق‌های مالیاتی یا ارائه تسهیلات بانکی باشد.
رئیس کانون انبوهسازان تهران تنظیم‌گری دولت را گامی مثمرثمر به منظور کاهش رکود در بازارمسکن خواند و همچنین خاطرنشان کرد: اگر درصدد خروج بازار مسکن از رکود هستیم، می‌بایست ورود تاثیرگذار دولت به بازار از طریق مشوق‌های مالیاتی یا ارائه تسهیلات بانکی رقم بخورد.
او با اشاره به کاهش قدرت خرید مردم و تورم بالای بازار مسکن متذکر شد: اکنون به موجب تورم موجود و کاهش قدرت خرید مردم، بازار مسکن دچار شکاف شده است و قدرت خرید مردم نیز پاسخگوی افزایش هزینه‌های تورمی نیست.
کارشناس بازار مسکن در پایان این گفت‌وگو سیاست به کارگیری بسته‌ها و مشو‌ق های حمایتی را گامی حائزاهمیت دانست و دراین خصوص با اشاره به بسته‌های حمایتی دولت از بورس یادآور شد: باید درصدد بهبود بازارمسکن از مسیر تنظیم‌گری بود. درست همچون بازار بورس که گرفتار رکود شد و دولت با تنظیم‌گری و بسته‌های حمایتی به کمک آن آمد.
حسن محتشم، عضو هیئت‌مدیره انجمن انبوهسازان استان تهران:
بازار مسکن بیمار و نسخه درمان در اقتصاد کلان نهفته است
حسن محتشم، کارشناس بازار مسکن و عضو هیئت‌مدیره انجمن انبوهسازان استان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار «رسالت» پیرامون لزوم تمرکز دولت بر بهبود بازارمسکن بیان کرد: پیش‌از هرچیز، دولت باید درصدد اصلاح و بهبود اقتصاد کلان باشد. درحقیقت دولت باید در سطح اقتصاد کلان، تصمیمات مثمرثمر را اتخاذ کند تا به تبع بهبود اقتصاد کلان، بخش مسکن نیز تحت تاثیر قرارگیرد و درمان شود. وی با بیان اینکه بهبود بازارمسکن مستلزم تقویت اقتصاد کلان است، افزود: اینکه به تنهایی در بخش مسکن اقدامی مثبت و مثمرثمر شکل گیرد، بعید به نظر می‌آید و این مهم در گام نخست نیازمند بهبود اقتصاد کلان است. محتشم تصریح کرد که راهکار ارائه تسهیلات در حوزه مسکن به سهولت ممکن نیست چراکه این اعتبار به راحتی تامین نخواهد شد و سپس خاطرنشان کرد: بازار مسکن هم‌اکنون وضعیتی بیمارگونه دارد و چنانچه درمان نشود، اقتصاد کلان نیز تحت الشعاع قرار خواهد گرفت چراکه تمامی صنایع به یک‌دیگر مرتبط‌اند و وابستگی مستقیمی دارند. او متذکر شد: دولت باید از نظرات کارشناسان برجسته دراین حوزه کمک گیرد و بیش از پیش به فکر درمان مسکن باشد. اینک درد را همه می شناسیم و نیاز است تا راهکار درمانی در دستورکار قرارگیرد. وی با تاکید بر مشارکت و حضور بخش خصوصی یادآور شد: امکاناتی که هم‌اینک دولت دارد، بخش خصوصی ندارد. بنابراین باید از این امکانات با تعامل بخش خصوصی استفاده کرد تا راهکاری معقول در دستورکار قرارگیرد. متاسفانه در شرایط حال حاضر موضوع ناترازی انرژی نیز اثرگذار است و به وضعیت نابه‌سامان حال حاضر دامن زده است. قطعی برق و آب موجب شده تا صنایع نتوانند از ظرفیت کامل خود بهره گیرند و تولیدات‌شان نیز کم شده است. این در حالی است که هزینه کارگر و سایر هزینه‌ها همچنان ثابت است و این روند سبب افزایش قیمت شده است. محتشم با تاکید بر ضرورت تقویت بازار اجاره بها همچنین ادامه داد: در بخش مسکن با توجه به شرایط موجود، باید بخش اجاره را تقویت کرد تا به مردم به ویژه مستاجران کمک شود. گفتنی است که ارائه تسهیلات در این بخش نیز می‌بایست روان شود. وی در پایان این گفت‌وگو ضمن بیان اینکه دولت باید در بخش تولید قدم بردارد، اظهارکرد: بارها تاکید و توصیه داشته‌ایم که دولت باید پروژه‌های مشارکتی بدارد و ساخت را رونق ببخشد. دولت باید زمین را به انجمن‌های متخصص صنعت ساخت و انبوه‌ساز بدهد و تولید را پیش ببرد اما متاسفانه اینک می‌بینیم که دولت تنها به فراخوان بسنده می‌کند و بدیهی است که متخصصان صنعت ساخت و انجمن‌های مربوطه در فراخوان شرکت نمی‌کنند و این امر مانع کندی در پیش‌برد اهداف و عدم تاثیر موثر در حوزه مسکن خواهد شد.
تیتر خبرها
تیترهای روزنامه
-
قله کجاست؟
-
بازار مسکن بیمار و نسخه درمان در اقتصاد کلان نهفته است
-
بهبود بازار مسکن مستلزم تنظیم‌گری دولت است
-
رونق با نسخه مشارکت
-
خط و نشانی که هیچ جا خریدار ندارد
-
مدل حکمرانی اروپایی ارزانی خودتان!
-
راهها ریل توسعه اقتصاد
-
توافق اقتصادی بد علیه بروکسل
-
واکنش جبهه مردمی فلسطین به سفر ویتکاف به غزه
-
روند دشوار پذیرش معلولان در جامعه!
